Jednostka terytorialna na obszarze dwóch lub więcej państw europejskich. Jest formą współpracy transgranicznej pomiędzy państwami członkowskimi UE, pastwami kandydującymi i ich sąsiadami.

W tworzeniu euroregionu uczestniczą przedstawiciele lokalnych i regionalnych władz samorządowych, a niekiedy także inne osoby fizyczne i prawne.

Historia euroregionów sięga lat pięćdziesiątych, kiedy to powstał niemiecko- francusko- luksemburski region Saar-Loir-Lux. Od zapoczątkowania tej współpracy stosuje się nazwę „euroregion” (pocz. euroregio).

Najstarszy euroregion powstały z polskim udziałem to polsko-czesko-niemiecki euroregion „Nysa” powołany pod koniec 1991.

Mimo unormowania w prawie wewnętrznym termin "Euroregion" nie występuje w oficjalnych dokumentach o wymianie transgranicznej pomiędzy państwami, ani też w oficjalnych dokumentach Unii Europejskiej. Jednak działalność euroregionów opiera się w dużej mierze o Traktat z Maastricht, w którym powołano Komitet Regionów. Zastosowanie ma również Konwencja Madrycka Rady Europy z 21 maja 1980 r., do której Polska przystąpiła 19 stycznia 1993 r. oraz Europejska Karta Samorządu Terytorialnego z 15 października 1985 r., której członkiem Polska stała się w lutym 1993 r.

Komitet Regionów (KR) jest najistotniejszym unijnym organem o charakterze doradczym, działającym w zakresie polityki regionalnej UE. Jego ustanowienie wiązało się z chęcią podkreślenia roli polityki regionalnej w procesie integracji europejskiej. Głównym celem działalności KR jest włączenie regionów i społeczności lokalnych w proces integracji europejskiej, a także wprowadzenie do polityki regionalnej wspólnych perspektyw czy ochrony kompetencji regionów. Organ ten działa wyłącznie w imieniu obywateli, broniąc ich interesów w sprawach związanych z polityką regionalną.” Cyt. Za www.uniaeuropejska.org

Komitet Regionów (KR) jest najistotniejszym unijnym organem o charakterze doradczym, działającym w zakresie polityki regionalnej UE. Jego ustanowienie wiązało się z chęcią podkreślenia roli polityki regionalnej w procesie integracji europejskiej. Głównym celem działalności KR jest włączenie regionów i społeczności lokalnych w proces integracji europejskiej, a także wprowadzenie do polityki regionalnej wspólnych perspektyw czy ochrony kompetencji regionów. Organ ten działa wyłącznie w imieniu obywateli, broniąc ich interesów w sprawach związanych z polityką regionalną.” Cyt. Za www.uniaeuropejska.org

1. DOWOLNOŚĆ współpracy: od działań spontanicznych (np. doraźne spotkania) po bardziej zorganizowane (np. grupy kontaktowe). Często w rozumieniu potocznym za Euroregiony uważa się tylko współpracę zorganizowaną, z wykształconymi wspólnymi organami:

1. Zgromadzeniem,

2. zarządem,

3. grupami roboczymi,

4. sekretariatem.

5. Zasada pomocniczości rozumiana jako pomoc instytucji i organizacji międzynarodowych oraz krajowych w realizacji przez regionalne i lokalne społeczności celów współpracy transgranicznej,

6. Zasada partnerstwa, równoprawności i równorzędności stron tworzących euroregion,

7. Zasada solidarności obszarów transgranicznych dążąca do kompromisu pomiędzy konkurencyjnymi poglądami,

8. Zasada istnienia koncepcji bądź strategii rozwoju transgranicznego służąca wypracowaniu wspólnej perspektywy transgranicznego rozwoju regionalnego.

9. Zasada dobrego sąsiedztwa mieszkańców pogranicza,

10. Zasada zachowania tożsamości (narodowej, państwowej, regionalnej i lokalnej) przez współpracujące jednostki terytorialne i społeczności lokalne,

11. Zasada dobrowolności uczestniczenia w euroregionie i w różnych formach współpracy,

12. Zasada dążenia do symetrii i parytetów, polegającą na tym, że każda ze stron dysponuje taka sama ilością głosów we wszystkich organach i takim samym prawem do reprezentowania interesów euroregionu,

13. Zasada pragmatyzmu oraz analizy rachunku kosztów i korzyści,

14. Zasada kierowania się przyjaźnią i zaufaniem w uzgadnianiu wspólnych zamierzeń przekraczających granice,

• zmiany charakteru granic i przezwyciężenia krępujących uregulowań państwowych dotyczących nieprzenikalności granic

• czynienie z regionów siły napędowej współpracy ponadgranicznej

• ułatwienie realizacji europejskiej polityki zagospodarowania przestrzennego

• usuwanie przeszkód i nierówności ekonomicznych i infrastrukturalnych

• określanie metod rozwiązywania problemów, przejawów niedorozwoju i uciążliwości charakterystycznych dla obszarów peryferyjnych

• formułowanie zasad budowy podstaw wzajemnego zaufania i współpracy między instytucjami europejskimi oraz ich efektywności

• budowanie i utrwalanie wzajemnych więzi

• Nysa (1991, Polska, Niemcy, Czechy)

• Karpacki (1993, Polska, Słowacja, Ukraina, Węgry, Rumunia)

• Sprewa- Nysa- Bóbr (1993, Polska, Niemcy) Pro Europa Viadrina (1993, Polska, Niemcy)

• Tatry (1994, Polska, Słowacja)

• Bug (1995, Polska, Ukraina, Białoruś) Pomerania (1995, Polska, Niemcy, Szwecja)

• Glacensis (1996, Polska, Czechy)

• Niemen )1997, Polska, Litwa, Białoruś) Pradziad (1997, Polska, Czechy)

• Bałtyk (1998, Polska, Rosja, Litwa, Szwecja, Dania) Śląsk Cieszyński (1998, Polska, Czechy)

• Silesia (1998, Polska, Czechy)Beskidy (2000, Polska, Czechy) Puszcza Białowieska (2002, Polska, Białoruś)

• Łyna- Ława (2003, Polska, Rosja)

---