ADAPTACJA UKŁADU KRĄŻENIA do WYSIŁKU , DIAGNOSTYKA FIZJOLOGICZNA

1. WZROST OGÓLNEGO PRZEPŁYWU (CD,SV,HR,BP), (EFEKT STERLINGA)

• CD do 35 litrów KRWI /min ; 1 litr tlenu to wzrost CD o 6 litrów

• SV do 150 ml krwi wywołane rozmiarami serca, wypełnieniem komór, szczególnie lewej komory

zakresem opróżniania, pozycją ciała.

• HR do 200 uderzeń/ min, dynamika narastania wysiłkowego tętna.

• BP do 250 /100- rozkurczowe bez większych zmian w wyniku treningu, sygnalizuje zakres powrotu krwi do serca

2. REDYSTRYBUCJA PRZEPŁYWU KRWI

Przepływ mięśnie trzewia mózg naczynia wieńcowe

Krwi /ml/ S 1200 1400 750 250

W 22500 300 750 1000

Wykorzystanie O2 w spoczynku 30-40 %; wysiłek 70-80%

Pole wymiany kapilarnej 400-600 m 2 w mięśniach( tyle co w płucach).

OBJĘTOŚĆ MIN.SERCA (C.D) i PRZEPŁYW KRWI PRZEZ NARZĄDY PODCZAS SPOCZYNKU I WYSIŁKU
ml/min SPOCZYNEK WYSIŁEK MAX.
C.D. 5800 (100%) 25000 (100%)
MIĘŚNIE 1200 (21%) 22000 (88%)
SERCE 250 (4%) 1000 ( 4%)
TRZEWIA 1400 (24%) 300 (1%)
NERKI 1100 (19%) 250 (1%)
MÓZG 750 (13%) 750 (3%)
SKÓRA 500 (9%) 600 (2.5%)
INNE 600 (10%) 100 (0,5%)
NARZĄDY

Spoczynek- wykorzystujemy 1/30 do 1/50 możliwości krążeniowych podczas wysiłku wzrost do prawie 100%.

KRĄŻENIE HIPERKINETYCZNE- na skutek słabego wykorzystania O2 przez tkanki wzrost kompensacyjny HR oraz SV.

ZMIANY MORFOLOGICZNE, HORMONALNE I METABOLICZNE W OBRĘBIE MIĘŚNIA SERCOWEGO.

• Przerost mięśnia sercowego HV (800 ml mężczyźni - 500 ml kobiety w spoczynku oraz 1200 ml M i 800ml K po treningu

• Masa krytyczna serca 500 g , patologiczny przerost powoduje, że krew wieńcowa nie dociera do głębszych warstw mięśnia sercowego ( 13 mm. grubość lewej komora serca- norma fizjologiczna.)

Wzrost masy serca tylko w okresie rozwoju osobniczego (do 20 lat). Po tym czasie nawet 3-letni trening nie zmienia znacząco masy serca.

EFEKT POTRENINGOWY

• BRADYKARDIA , WAGOTONIA (HR, Q, BP)

• LEPSZE WYKORZYSTANIE O2 PRZEZ M.S.

• PODCZAS WYSIŁKU WOLNIEJSZE NARASTANIE HR.

• NIŻSZE HR PODCZAS SUBMAKSYMALNEGO WYSIŁKU

• PRZEROST EKCENTRYCZNY ŚCIAN SERCA ( NA ZEWNĄTRZ), A NIE KONCENTRYCZNY

( DO ŚRODKA) - TYLKO W CZASIE ROZWOJU CZŁOWIEKA.

• ZWIĘKSZONA REZERWA KURCZLIWOŚCI

• GRUBOŚĆ ŚCIAN> 13mm OBJAWEM KARDIOMIOPATII

• WZROST KAPILARNOŚCI I PRZEPŁYWU WIEŃCOWEGO.

WZORY: BP=CD x TPR ;

VO2/min = HR x SV x AVD.

CD ml/kg= 5.2 - VO2 ml/kg/min +66.

BRADYKARDIA POTRENINGOWA MOŻE WYSTAPIĆ PO:

• przyjęcie płynów, ochłodzenie,

• Spożywaniu glukozy, na wysokości,

• po B- blokerach,

• treningu, parasympatykotonii,

• wadach serca

• ZWOLNIENIE AUTOMATYZMU WĘZŁA ZATOKOWEGO. ZMNIEJSZENIE CHRONOTROPOWEGO WPŁYWU UNERWIENIA WSPÓŁCZULNEGO

• PRZEWAGA UNERWIENA PRZYWSPÓŁCZULNEGO.

• ZMNIEJSZENIE POWINNOWACTWA DO AMIN KATECHOLOWYCH ( ZMNIEJSZONA

• AKTYWACJA UKŁADU ADRENERGICZNEGO)

• MNIEJSZE NAGROMADZENIE METABOLITÓW ( LA, AMONIAKU, PA )

• MNIEJSZY WSPÓŁCZYNNIK POBUDZENIASERCA.

• TRENING MIĘŚNI SZKIELETOWYCH ODCIĄŻA MIĘŚIEŃ SERCOWY.- MVO2.

RODZAJE WYSIŁKU NA PODSTAWIE REAKCJI HR i LA

LA mM /litr krwi

10

Pacjent bez przeciwwskazań do wysiłku

2

1,2

120 ud/min 150 180 200

I.TLENOWY II.TLENOWY III. IV i V.

REHABILITA- WYTRZYMALOSĆ- BEZTLENOWY - CYJNY

I. Wysiłek rehabilitacyjny( wypoczynkowy) -LA do 2 mM/l HR-140 ud/min.

II. Ekstensywne kształtowanie wytrzymałości -LA do 4 mM/l HR-150ud/min

Wczesna faza rehabilitacji. Pacjent bez przeciwskazań z powodu CHD.

III. Intensywne kształtowanie wytrzymałości LA-4-6mM/litr, HR 160-180ud/

IV i V. Intensywna wytrzymałość LA-do 12mM/l, HR>180ud/min. Sport.

WYSIŁEK A REHABILITACJA KARDIOLOGICZNA

WYSIŁEK I TRENING FIZYCZNY POWODUJE:

• ZMNIEJSZA ZAPOTRZEBOWANIE MIĘŚNIA SERCOWEGO NA TLEN.

• ZWIĘKSZA BV o 15-20%, Hb - do 18 g/100 ml.

• VO2 max, AVD , SV oraz BP x HR = DP - MVO2.

• ZWIĘKSZA OBJĘTOŚĆ OSOCZA I PŁYNÓW TKANKOWYCH ( WZROST ALDOSTERONU)

• POWODUJE ROZWÓJ KRĄŻENIA OBOCZNEGO ( czasami oddala leczenie inwazyjne)

• TWORZY NIEZBĘDNĄ REZERWĘ PRZEPŁYWU WIEŃCOWEGO.

• WYDŁUŻA OKRES ROZKURCZU MIĘŚNIA SERCOWEGO( UŁATWIA KRĄŻENIE WIEŃCOWE )

INOTROPIA- SIŁA SKURCZU

CHRONOTROPIA- CZĘSTOŚĆ SKURCZU

DROMOTROPIA- PRZEWODNICTWO

BATMOTROPIA- POBUDLIWOŚĆ

EFEKT TRENINGOWY

• PRZY WYSIŁKU SUBMAKSYMALNYM PRZYSPIESZENIE HR JEST WOLNIEJSZE U OSÓB WYTRENOWANYCH

• SV MOŻE WZROSNĄĆ O 50-100%

• CD BEZ ZMIAN

• AVD WIĘKSZE CO KOMPENSUJE BRAK ZMIAN W WARTOŚCIACH CD

• BP EFEKT MAŁO ZNANY CHOĆ OBSERWUJEMY RACZEJ SPEDEK BP s.

• PRZY NADCIŚNIENIU TRENING ZMNIEJSZA AKTYWNOŚC UKŁADU ADRENERGICZNEGO I OBNIZA BP.

• HR max. BEZ ZMIAN.

REGUŁA KARVONENA

HR wysiłek - HR spocz.

% MAX.PRACA= ---------------------------------- x100%

HR max - HR spocz.

75% pracy max. = 65 % V02 max.

REAKCJE WYSIŁKOWE HR wg. SKALI BORGA

• 70ud/min- b. lekka- 7pkt.;

• 90 ud/min-lekka-9pkt.

• 100ud/min- d.lekka-11pkt.;

• 120-d.ciężka- 13pkt.

• 150ud/min- ciężka- 15pkt.;

• 170-b.ciężka- 17pkt.

• 190ud/min- n.ciężka-19 pkt

• SKALA DO 20 PKT.

OGRANICZENIA TRANSPORTU TLENU PRZEZ KREW:

• UTRATA KRWI 0,5 L;

• HIPOKSJA, BLOKADA Hb np. CO;

ANEMIA- Spadek zawartości Fe, globiny spowodowana kawą, herbatą, vit. C ubytkiem krwi, ubytkami żelaza o różnym pochodzeniu- żywieniowym, metabolicznym, genetycznym

W układzie krążenia:

Adaptacja Adaptacja

Obwodowa Centralna

-Wzrost wielkości -Obniżenie HR

i ilości mitochondriów

-Wzrost zawartości Hb -Wydłużenie okresu skurczu

-Redukcja LDL I Chol. -Obniżenie katecholamin

-Wzrost HDL -Obniżenie kurczliwości

-Wzrost kapilarności

Polepszenie tolerancji glukozy

Wzrost siły mięśnia sercowego

ZALECENIA TRENINGOWE

• OPTYMALNA INTENSYWNOŚĆ 2-4 mM kwasu mlekowego na litr krwi oraz 130-160 ud. serca / min. 60-90 % HR max; oraz 50-85% V02 max.

• MINIMALNE OBCIĄŻENIE 300 Kcal lub15min

• 3-5 TRENINGÓW TYGODNIOWO.

• CZAS TRWANIA 15-60 min. CIĄGŁEGO WYSIŁKU.

• DLA SŁABIEJ WYTRENOWANYCH DŁUŻSZE TRWANIE ZAŚ MNIEJSZA INTENSYWNOŚĆ.

• WYSIŁEK POWINIEN ANGAŻOWAĆ DUŻE GRUPY MIĘŚNIOWE.

• TRENING SIŁY KONIECZNY 2 X W TYGODN.

• TRENING 4-6 M WZROST WYDOLNOŚCI O 15-30%.

TRENING LA mM/ litr / krwi HRud/min

1.ODPOCZYNEK 2 110-140

2.W.EXTENSYWNA 2-3 140-160

3.W.INTENSYWNA 3-4 160-180

4.INTERWAŁ EX. 4-6 ponad 180

5.INTERWAŁ INTEN. 6-12 około 200

• WAŻNTYM KRYTERIUM OBCIĄŻĘNIA JEST PRECYZYJNE OKREŚLENIE TZW. PUNKTU

ZAŁAMANIA ( DEFLECTION POINT) TĘTNA.

ZMIANY POTRENINGOWE WE KRWI

• POJEMNOŚĆ TLENOWA KRWI - ILOŚĆ TLENU W 100 ml KRWI.

• WROST ILOŚĆI KRWI KRĄŻĄCEJ (TBV)20%

• WZROST Hb (18g/100ml) Htc - WZROST PONAD 50% POWODUJE LEPKOŚĆ KRWI I WZROST PRACY SERCA( EPONEFRYNA)

• WZROST STĘŻĘNIA ALDOSTERONU TO ZATRZYMYWANIE SODU, WODY.

• WZROST FIBRYNOLITYCZNOŚĆI OSOCZA

• DOPŁYW LIPOPROTEIN (WZROST HDL I SPADEK LDL). WROST GLIKOPROTEIN.

• WZROST STĘŻENIA 2-3DPG - KREW ŁATWIEJ ODDAJE TLEN.

ZESPÓŁ METABOLICZNY - ZM

• ZESPOŁEM METABOLICZNYM OKREŚLAMY SPOSÓB ZACHOWAŃ ORAZ ZESTAW PARAMETRÓW FIZJOLOGICZNYCH NAJBARDZIEJ PRZYŚPIESZAJĄCYCH POWSTAWANIE POWIKŁAŃ SERCOWO- NACZYNIOWYCH

ZALICZAMY DO NIEGO:

-NADCIŚNIENIE, PALENIE TYTONIU, STYL ŻYCIA,

-ZABURZENIA LIPIDOWE - LIPIDOGRAM, OTYŁOŚĆ

-CUKRZYCA, POZIOM GLUKOZY WE KRWI ORAZ STOPIEŃ TOLERANCJI GLUKOZY

-FUNKCJA NEREK -MIKROALBUMINURIA

-INSULINOODPORNOŚĆ

• OSOBY Z TYMI CZYNNIKAMI RYZYKA 50% CZĘŚĆIEJ ZAPADAJĄ NA CHD I UDARY

CZYNNOŚCIOWY PODZIAŁ NEWYDOLNOŚCI KRĄŻENIA

1964r NOWOJORSKIE TOWARZYSTWO KARDIOLOGICZNE ( NYHA)

1985r - podział powiększono:

1.-MAX.WYSIŁKOWY WSKAŹNIK SERCA ( C.I. max. w l. krwi/min/m2 pow. ciała)

2.Max. ZUŻYCIE TLENU (VO2 max. w ml/ min/Kg masy ciała)

GR. C.I. VO2max. RODZAJ wysiłku .

I >8 > 20 Zwykłe codzienne

wysiłki .

II 6-8 16-20 Umiarkowane dolegliwości

tylko podczas wysiłku .

III 4-6 10-16 Znaczne ograniczenie

zdolności wysiłkowych

. bez dolegliwości w spocz.

IV < 4 < 10 Nie zdolni do wysiłku

Dolegliwości w spoczynku

i podczas snu. .

AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA W PREWENCJI CH.N.S.

Autor - Rodzaj wysiłku - Stopień prewencji ( ryzyko)

• Zukiel - Praca fizyczna przemysłowa 2-3 godz. dziennie - 20% niższe

• Rosę G. - spacer 20 min dziennie - 30% niższe

• Morris J.- różne formy aktywności fizycznej - 50% niższe

• Shepard R. -przemysłowa praca fizyczna - 30-50% niższe

• Paftenbarger R. - 2000 kcal/tyg. - 40% niższe

• Skinner J. - 400-500 kcal powyżej normy dziennej wydatku energii - istotnie niższe

• Meyers - Aktywność fizyczna - 20% niższe

---