JST	organy	Nadzór	Zadania JST	Kontrola	kadencja	Sposoby wyborów	Relacja i finanse
Polska	Samorząd gminny Samorząd powiatowy Samorząd województwa	Samorząd gminy: - wójt, burmistrz - rada gminy SAMORZĄD POWIATOWY: rada powiatu, zarząd powiatu Samorząd województwa : Organy: (sejmik województwa, zarząd województwa)	Prezes rady ministrów, Naczelny Sąd Administracyjny, Wojewodowie, RIO	zadania gminy : infrastruktura techniczna gminy infrastruktura społeczna bezpieczeństwo i porządek publiczny ład przestrzenny zadania rady powiatu: stanowienie prawa miejscowego, wybór i odwołanie zarządu, powołanie i odwołanie na wniosek starosty sekretarza powiatu i skarbnika powiatu, uchwalenie budżetu, stanowienie o kierunkach działania zarządu powiatu oraz rozpatrywanie sprawozdań z działalności zarządu, w tym działalności finansowej, rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały o udzielaniu bądź nieudzielaniu absolutorium dla zarządu z tego tytułu; zarząd powiatu: wykonywanie budżetu powiatu, przygotowywanie projektów uchwał rady powiatu, gospodarowanie mieniem powiatu, wykonywanie uchwał rady powiatu, zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych powiatu. zadania sam. Województwa: wykonywanie zadań publicznych o charakterze wojewódzkim, niezastrzeżonych ustawami na rzecz organów administracji rządowej	Wewnętrzne komisje, radni, mieszkańcy ocenianych władzę w wyborach i referendach, uprawnienia kontrolne w stosunku do gmin i powiatów i samorządów województwa posiadają wojewodowie, RIO, NIK	4 lata	Zarząd gminy- wybiera Rada Gminy; Rada gminy wybory: tajne, równe, powszechne, bezpośrednie; Wójt , Burmistrz, Prezydent wybory: Równe, powszechne, bezpośrednie i tajne; Rada Powiatu- wybory powszechne, bezpośrednie; Zarząd Powiatu wybiera: Rada Powiatu Sejmik Województwa - wybory powszechne, bezpośrednie; Zarząd Województwa : wybiera Sejmik	Subsydiarność, finansowanie samorządu terytorialnego: pobieranie i gromadzenie dochodów, wydatkowanie środków publicznych, finansowanie deficytu, zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne, zarządzanie środkami publicznymi
Anglia	Hrabstwa, dystrykty, parafie z rada parafialna, parafie bez rady parafialnej	Hrabstwa, dystrykty (burmistrz), parafia z rada (przewodniczący rady), parafia bez rady ( przewodniczący zebrania parafialnego )	Administracyjny, polityczny i sądowy	Rada hrabstw (szkolnictwo, policja, Biblioteki, utrzymanie dróg), rady dystryktów ( budownictwo, ochrona wybrzeża, planowanie przestrzenne), rady parafialne ( ogródki działkowe, tereny rekreacyjne, przystanki autobusowe, zieleń wiejska)	Sprawowana przez rewidenta	Hrabstwo ( 4 lata), przewodniczący hrabstwa ( 1 rok); dystrykty ( 4lata), przewodniczący jeden rok; rada parafialna 4 lata, przewodniczący 1 rok)	Wybory powszechne (radni), wybory pośrednie (przewodniczący)	System partnerski i zasada subsydiarności;
Hiszpania	Gmina, Prowincja, Region	Gmina: Rada Gminy, Zarząd Gminy, Burmistrz; Prowincja: Rada Prowincjonalna, Zarząd prowincjonalny, Prezydent; Na wyspach Kanaryjskich i Balearach występuje Zgromadzenie wyspy; Region: Zgromadzenie ustawodawcze, Rząd regionu, Prezydent;	zadania zlecone przez organy państwowe i regionalne podlegają szerokiemu  nadzorowi pod względem legalności i celowości działań	Gmina: Bezpieczeństwo w miejscach dostępnych publicznie *Regulacja spraw ruchu pojazdów i osób na ulicach oraz drogach gminnych *Ochrona cywilna i przeciwpożarowa *Planowanie przestrzenne, popieranie budownictwa mieszkaniowego, parki, ogrody, utrzymywanie ulic *Dziedzictwo artystyczno-historyczne *Ochrona środowiska *Przechowywanie zapasów, targi, ochrona konsumentów Ochrona higieny publicznej *Uczestnictwo w zapewnianiu opieki zdrowotnej *Sprawy pogrzebowe *Pomoc społeczna i resocjalizacja *Zaopatrzenie w wodę i oświetlenie ulic, utylizacja odpadów, kanalizacja *Komunikacja publiczna *Kultura, sport, turystyka *Uczestnictwo w planowaniu oświatowym Kompetencje Prowincji -koordynacja świadczenia usług gminnych -pomoc i koordynacja prawna, gospodarcza i techniczna gminom -świadczenie usług ponadgminnych oraz ponadprowincyjnych Zadaniami wspólnot są zadania o charakterze regionalnym takie jak np: -Zarządzanie terytorium, sprawami urbanistycznymi i mieszkaniowymi. -publiczne z zakresu zadań wspólnot autonomicznych na ich terytorium. -Koleje i autostrady, porty	Kontrola legalności jest prawie całkowicie odebrana organom administracji państwowej i regionalnej, a przekazana sadownictwu administracyjnemu	Zgromadzenie Ustawodawcze -kadencja 4 lata; Rząd Regionu - kadencja 4 lata; Prezydent - kadencja 4 lata;	Gmina: Rada Gminy : wybory bezpośrednie, powszechne, równe, wolne, tajne; Zarząd Gminy: wybierany przez Radę; Burmistrz- wybierany przez Radę lub mieszkańców Prowincja: Rada prowincjonalna - wybierani spośród członków Rad Gmin; Zarząd Prowincjonalny- wybierany spośród radnych; Prezydent - wybierany spośród radnych Region: Zgromadzenie Ustawodawcze - wybory bezpośrednie, powszechne; Rząd Regionu - wybierany przez Zgromadzenie po zatwierdzeniu przez Prezydenta; Prezydent - wybierany przez Zgromadzenie i mianowany przez Króla Hiszpanii	Podstawowymi dochodami gmin są: daniny i ceny publiczne, transfery, dochody majątkowe i dochody z operacji. Źródła finansowania wspólnot autonomicznych: - Podatki scedowane całkowicie (Podatki od: Majątku spadków i darowizn, czynności cywilnoprawnych, środków transp. Elektryczności; Podatki: od sprzedaży detalicznej węglowodorów (paliw) daniny od gier, opłaty za usługi przekazane) - Podatki scedowane częściowo (Podatek dochodowy od osób fizycznych, VAT, Podatki specjalne (alkohole, węglowodory, tytoń) - Fundusz Wystarczalności
Niemcy	Gminy, Powiaty, Okręgi	Gmina: Typ Burmistrzowski: Rada Gminy, Burmistrz; Typ Magistracki: Rada Gminy, Burmistrz ( Prezydent) i Magistrat Powiat: Rada powiatowa, Starosta, Komisja Powiatowa; Okręg: Rada Okręgu, Stała Komisja Okręgowa, Przewodniczący Rady	Nadzór nad samorządem W Niemczech mamy do czynienia z rozbudowanym, trzystopniowym, systemem nadzoru, który wygląda następująco: - niższe organy nadzoru - Starosta, Dyrektor Powiatu pełnią kontrolę nad gminami należącymi do danego powiatu; - wyższe organy nadzoru - Prezydent Regencji sprawuje nadzór nad miastami wydzielonymi z powiatów oraz powiatami wiejskimi; - najwyższy organ nadzoru - Minister Spraw Wewnętrznych w Rządzie Landu sprawuje nadzór nad okręgiem.	Zadania gmin to przede wszystkim zadania o charakterze publicznym, związane z potrzebami miejscowych społeczności, a zwłaszcza zadania związane z rozbudowaną strukturą administracyjną państwa federacyjnego. Zadania gmin można sklasyfikować następująco: 1. Zadania samorządowe - wykonuje je gmina samodzielnie pod nadzorem państwa. Dzielą się one na: ⋅ obowiązkowe (nałożone ustawowo na gminę), np. opieka socjalna, opieka nad młodzieżą, szkolnictwo odstawowe, budowa i utrzymanie dróg, ochrona przeciwpożarowa itp. ⋅ dobrowolne (gmina wykonuje w ramach swojej [prawności organizacyjnej), np. zakładanie i utrzymanie domów dziecka, szpitali, terenów sportowych i kąpielisk, bibliotek, itp. 2. Zadania powierzone gminie przez państwo (gmina podlega nadzorowi wg kryterium legalności, fachowości i celowości)np. sprawy meldunkowe, wydawanie paszportów, obrona cywilna, nadzór nad opieka zdrowotną i nadzór budowlany, oraz m. in. rejestrację aktów stanu cywilnego.	W Niemczech nadzór można podzielić na: nadzór prawny oraz ochronę JST . Nadzór prawny, in. ogólny powinien być tak sprawowany, aby chronić prawa JST, a także zabezpieczać możliwość wykonywania obowiązków oraz wspierać samodzielne i odpowiedzialne wydawanie decyzji. W Niemczech również wyróżnić można nadzór fachowy, dotyczący wykonywania przez JST zadań zleconych, in. zadań państwowych. Obowiązuje tu kryteria legalności i celowości.	Gmina: Typ Burmistrzowski: Rada Gminy- 6-8 lat , Burmistrz 6-8 lat; Typ Magistracki: Rada Gminy- 4 lata, Burmistrz ( Prezydent) i Magistrat - 6 lat Powiat: Rada powiatowa- zazwyczaj 5 lat, Starosta- do 8 lat, Okręg: Rada Okręgu- 5 lat, Stała Komisja Okręgowa- 5 lat,	Gmina: Typ Burmistrzowski: Rada Gminy- wybory powszechne, bezpośrednie , Burmistrz- wybory powszechne, bezpośrednie ; Typ Magistracki: Rada Gminy- powszechne bezpośrednie, Burmistrz- wybierany przez członków Rady; w skład Magistratu wchodzą urzędnicy zawodowi oraz członkowie honorowi Powiat: Rada powiatowa- wybory bezpośrednie wybierają mieszkańcy, Starosta- wybory bezpośrednie wybierają mieszkańcy, Komisja Powiatowa-powoływana przez Zgromadzenie Powiatowe; Okręg: Rada Okręgu- wybory powszechne, Stała Komisja Okręgowa-wybierana przez Radę, Przewodniczący Rady- wybierany przez Radę	Zasada podziału władz i samorządności - władza sprawowana za pomocą organów państwowych, pochodzących z wyborów bezpośrednich lub pośrednich, których struktura oparta jest na trójpodziale władzy. Niedopuszczalne jest podejmowanie jakichkolwiek decyzji w drodze referendum na szczeblu centralnym Wyjątkiem tutaj jest tylko zmiana granic pomiędzy krajami. Źródła dochodu samorządu Najbardziej istotną rolę w finansach lokalnych samorządów niemieckich odgrywa podatek: podatek od prowadzenia działalności gospodarczej, podatek od nieruchomości. Kolejnym i nie mniej istotnym źródłem dochodu gminy jest udział w podatku dochodowym, opłacanym na terenie gminy.
Francja	Regiony, gminy, departamenty	rada regionalna, przewodniczący rady regionalnej, rada generalna, rada gminy, mer	rada gminna i przedstawiciel administracji rządowej w gminie	gmina: uchwala budżet, uchwalanie lokalnych zasad gospodarki przestrzennej, desygnuje przedstawicieli do instytucji pozagminnych, decyduje o utworzeniu szkół podstawowych zarządza mieniem komunalnym, nie może nie wykonywać zadań zleconych przez ustawy	Trybunał Administracyjny, Regionalna Izba Obrachunkowa	6 lat (rada generalna- po 3 latach zmiana połowy składu)	wybory bezpośrednie ( mer-pośrednie)	opierają się na zasadzie partnerstwa, ze wskazaniem na władzę centralną; gmina uchwala budżet
Słowacja	Kraj , gmina (samorząd) Kraj, powiat, gmina(rząd)	Rada gminy, starosta(gmina)Sejmik krajowy, żupan(kraj)	BRAK	mieszkalnictwo, planowanie przestrzenne, transport, drogi lokalne, parki i cmentarze publiczne, kulturę, sport, przedszkola, szkolnictwo, pomoc społeczną, ochronę przeciwpożarowa, promocję inicjatyw społecznych, itp.	Rada narodowa Republiki słowackiej	4 lata	Powszechne, tajne ,bezpośrednie ,proporcjonalne	Subsydiarność, uchwalanie budżetu, pobieranie /ustalanie podatków lokalnych
Włochy	trzy poziomy administracji samorządowej: regiony (15 + 5 o specjalnym statusie), prowincje (100) i gminy (8100), wynikające z podziału terytorialnego państwa.	Gmina: Rada Gminy, Burmistrz, Komitet Wykonawczy Organem stanowiącym w prowincji jest Rada Prowincjonalna, wykonawczym zaś Prezydent oraz Guinta pochodzący, tak jak członkowie Rady, z wyborów powszechnych, bezpośrednich. Organami regionów włoskich są Rada, jako organ stanowiący i nadzorczy jednocześnie, oraz Prezydent wraz z Guintą, posiadający władzę wykonawczą.	prefekt sprawuje nadzór	Zadania Gminy: Planowanie przestrzenne budżetu i polityki personalnej, decydowanie o cenach komunikacji publicznej, realizacja budżetu gminy, zawieranie umów przez gminę Zadania powiatu to: planowanie przestrzenne, ochrona środowiska, obrona cywilna, autostrady, transport, ochrona środowiska, lokalna polityka rynku pracy, szkolnictwo. Zadania regionów to: planowanie miejskie, ochrona zdrowia, drogi, transport, rynek pracy, ochrona środowiska, obrona cywilna.	System kontrolny ma na celu sprawdzenie czy zarządzanie zasobami publicznymi przez JST pozostaje w zgodzie z obowiązującymi przepisami sprawowana przez izby obrachunkowe.	Gmina: Rada Gminy- 5 lat , Burmistrz- 5 lat, Komitet Wykonawczy-5 lat	Rada Gminy: Wybory powszechne, bezpośrednie, w zależności od wielkości gminy radni wybierani w systemie większościowym bądź proporcjonalnym Burmistrz, wybory powszechne, bezpośrednie w gminach powyżej 15 tys. mieszkańców - wybory dwurundowe Komitet Wykonawczy- Członkowie wybierani przez radę z jej składu absolutną większością głosów	Relacje, przyznanie autonomii dla gminy, prowincji, miast metropolitalnych i regionów. Przyznanie im prawa do statutów, władz i innych kompetencji w myśl zasad ustalonych przez konstytucję podporządkowane jest koncepcji formalnej równości Konstytucja przewiduje niezależność finansową jednostek samorządów lokalnych. Samorządy lokalne dysponują niezależnymi zasobami które mogą samodzielnie wydawać.
Szwajcaria	Gmina, kanton, federacja	Gmina (zgromadzenie gmin, rada gminy i parlament gminy), kanton (zgromadzenie kantonalne i kolegium), federacja (zgromadzenie związkowe, rada związkowa)	Rząd, departament administracji kantonalnej, władze okręgowe, organy orzecznictwa (zapytania, sprawozdania, kontrola)	GMINA: Zgromadzenie gminy ( uchwalanie budżetu i zatwierdzanie, uchwalanie podatków, wybieranie władz gmin, prowadzeniu procesu. Przyznawanie obywatelstwa), parlament gminy ( kontrola rady gminy i innych organów, przygotowywanie projektów uchwał zgromadzenia dotyczących np. organizacji gminy, kompetencje finansowe), rada gminy (reprezentuje gminę na zewnątrz ,wykonuje uchwały zgromadzenia, administruje bieżącymi sprawami gminy zarządza finansami), KANTON: Zgromadzenie kantonalne (sprawy kantonalne ,sprawy finansowe, sprawy specjalne ) Kolegium (kieruje pracą aparatu urzędniczego kantonu, doradza gminom, wykonuje ogólnopaństwowe decyzje swojej rady przygotowuje referenda i wybory ) FEDERACJA: zgromadzenie związkowe ( cła i ochrona handlowa, sprawy miar i wag, budżet i finanse, polityka obronna, zagraniczna, wybór członków rządu, poczta, kolej)	Rząd, departament administracji kantonalnej, władze okręgowe, organy orzecznictwa (zapytania, sprawozdania, kontrola)	Gmina (rada gminy 2-4) kanton (1-4) Federacja (4-6)	pośrednio	Subsydiarność , finansowanie gminy i kantony (dotacje, podatki, grunty, składki, czynsze, odsetki z własnych kapitałów)

Natalia Wiśniewska nr indeksu - 11393

---