Polityka zagraniczna państw, Międzynarodowe Stosunki Polityczne


Polityka zagraniczna państw - każde państwo za pomocą polityki zagranicznej realizuje na arenie międzynarodowej swoje cele i interesy. Polityka zagraniczna jest ściśle powiązana z polityką wewnętrzną. Jest to proces formułowania i realizacji interesów narodowo-państwowych w stosunku do innych państw. Każde państwo zabiega o realizację określonych interesów. Muszą one uwzględniać interes narodowy. Jest on określany przez elity polityczne, władzę wykonawczą, grupy nacisku (biznes, przemysł), opinię publiczną. Interes narodowy to po prostu żywotne interesy państwa i obywateli ułożone hierarchicznie, według przyjętego systemu wartości. Realizacja interesu narodowego na arenie międzynarodowej koliduje często z interesami innych państw i wymaga podjęcia odpowiednich działań w polityce zagranicznej.

Polityka zagraniczna - zespół politycznych celów ustalający zasady interakcji danego państwa z pozostałymi państwami na świecie.

Polityka zagraniczna zwykle jest kształtowana tak, aby chroniła narodowe interesy państwa, bezpieczeństwo, cele ideologiczne oraz dobrobyt ekonomiczny. Może to mieć miejsce za pomocą pokojowej współpracy z innymi narodami lub poprzez agresję, wojnę i wyzysk.

Wiek XX przyniósł niesłychany wzrost znaczenie polityki zagranicznej wraz z powstaniem możliwości wzajemnego współdziałania niemal wszystkich narodów w takiej czy innej formie dyplomatycznej.

Polityka zagraniczna - prowadzona jest przez upoważnione organy państwa jako polityka zewnętrzna. Jest to w znaczeniu sensu largo zorganizowany wysiłek państwa na zewnątrz podporządkowany realizacji jego interesów. Polega na kształtowaniu otoczenia państwa na korzyść modyfikowania sytuacji niekorzystnych.

Władza wykonawcza realizuję politykę zagraniczną państwa poprzez ministerstwo spraw zagranicznych wraz ze stojącym na jego czele członkiem Rady Ministrów, ministrem spraw zagranicznych.

Władza ustawodawcza dysponuje parlamentarną komisją spraw zagranicznych, stałymi delegacjami do zgromadzeń parlamentarnych i grupami bilateralnymi w ramach Unii Międzyparlamentarnej.

Zadania polityki zagranicznej

Zadaniem polityki zagranicznej jest:

Dobór środków do realizacji strategii i taktyki:

Wytyczne w polityce zagranicznej ustala Rząd i jego szef w porozumieniu z Parlamentem. Politykę realizuje Ministerstwo Spraw Zagranicznych, przy pomocy rozbudowanej centrali i sieci przedstawicielstw zagranicznych (ambasady i konsulaty). Nadzorem i oceną realizacji Polityki zagranicznej zajmuje się Parlament.

Cele polityki zagranicznej

Wyznaczniki polityki zagranicznej:

Wyznaczniki (determinanty) polityki zagranicznej mające na nią znaczący wpływ:

Wewnętrzne (krajowe):

Międzynarodowe:

Obiektywne:

Subiektywne:

Trzy typy państw w polityce zagranicznej:

Ćwiczenia: Polityka zagraniczna państwa

POJĘCIE POLITYKI ZAGRANICZNEJ

Współczesne stosunki międzynarodowe charakteryzują się złożoną strukturą, której podstawę stanowią państwa i w której partycypują również inni uczestnicy - OM, reprezentacje wielkich grup społecznych, instytucji wyznaniowych itp.

Polityka zagraniczna: wg Karla Deutscha w gestii polityki zagranicznej państwa leży:

Głównym podmiotem stosunków międzynarodowych pozostaje państwo i to właśnie za pośrednictwem jego organów prowadzona jest polityka zagraniczna; prowadzona w interesie państwa w stosunku do innych państw, przeciwko innym państwom lub z innymi państwami.

Polityka zagraniczna jest przedłużeniem i uzupełnieniem polityki wewnętrznej.

Polityka zagraniczna w ujęciu podmiotowym: zbiorczy wyraz postępowania państwa w stosunkach międzynarodowych warunkowany zarówno obiektywnymi, jak i subiektywnymi czynnikami.

Polityka zagraniczna w ujęciu przedmiotowym: szerokie spojrzenie na wszelkie sfery stosunków państwa ze światem zewnętrznym, począwszy od klasycznych dziedzin bezpieczeństwa i wymiany gospodarczej, przez więzi ekonomiczne po sferę zagadnień społecznych.

„Unit act” (jednostki działania): termin posiadający zastosowanie w systemach, w których polityka zagraniczna leży w gestii najwyższych organów władzy wykonawczej, czyli przywódców (a więc w systemach totalitarnych bądź prezydenckich); decydent jest centralnym ogniwem polityki zagranicznej i podejmowanych decyzji, stąd wniosek, że na działania podejmowane w sferze polityki zagranicznej należy patrzeć przez pryzmat ludzi.

Postępowanie na arenie międzynarodowej wynika nie tylko z interesów danego państwa, ale również jest wynikiem cudzego postępowania i konieczności dostosowania się do wywołanych nim zmian; często posunięcia takie oparte są na zwykłej intuicji. Ważne jest też to, że swoboda dysydentów podlega kontroli i ograniczeniom ze strony biurokracji resortów i instytucji współuczestniczących w wykonywaniu polityki zagranicznej, a także przez rozmaite grupy nacisku.

CZYNNIKI POLITYKI ZAGRANICZNEJ

Na kształt polityki zagranicznej wpływ ma bardzo wiele czynników - może to być wielkość i struktura ludności, potencjał gospodarczy, narodowe zdobycze kulturowo - cywilizacyjne, cechy ustrojowe itp. Obecnie charakterystyczne jest zjawisko wzmożonej ruchliwości państw w międzynarodowym porządku ich ważności, wywołanej głównie czynnikami gospodarczymi.

Czynniki geograficzne możemy podzielić na:

Ważną rolę odgrywa też położenie geopolityczne, nie zawsze tożsame z położeniem geograficznym. W obręb tego określenia wchodzą takie pojęcia, jak: państwa neutralne, niesprzymierzone, państwa buforowe itp.

Państwo, wytyczając politykę wobec państw sąsiadujących, kieruje się zarówno swoim stosunkiem do nich, jak i ich zamiarami wobec niego samego.

Czynnik ludnościowy: niegdyś liczba ludności wpływała na podniesienie potęgi państwa na arenie międzynarodowej; obecnie tendencja ta się odwróciła i o sile państwa nie decyduje liczba ludzi, ale globalny dochód narodowy. Oczywiście liczba ludności nie jest tu bez znaczenia, ale zmieniły się priorytety: ważny jest poziom wykształcenia społeczeństwa, odsetek ludzi aktywnych zawodowo. Ważny jest również etniczny, narodowościowy i religijny skład ludności.

Siła militarna państwa: można tu dokonać dwustopniowej klasyfikacji na jakość wojskową (czyli stopień potęgi państwa) oraz na miejsce zajmowane przez państwo w strukturze stosunków międzynarodowych. Posiadanie arsenałów jądrowych stanowi też ważny atut w rękach państwa. W niektórych państwach, pretendujących do roli mocarstw regionalnych (Irak, Iran, Izrael, RPA) wyraźna jest tendencja dynamicznego wzrostu wydatków na cele wojskowe.

Czynnik ekonomiczny: zasobność gospodarki narodowej, duże przychody i idąca za tym możliwość udzielenia pomocy finansowej partnerom umacnia pozycję państwa na arenie międzynarodowej. Ogromną rolę odgrywa tu też nowoczesność struktury gospodarki narodowej. Jednym z mierników współpracy z partnerami zagranicznymi jest wymiana towarowa oraz usług: bankowość, turystyka itp.

Tożsamość kulturowa: charakterystyka kulturowa kreuje stopień aktywności narodów, formy i charakter instytucji politycznych, umiejętności organizacyjne, dyscyplinę itp. Znajduje to wyraz w kwestiach ludnościowych - tempie przyrostu naturalnego, aktywności grup młodzieżowych, kobiecych itp. Jest to ważne w stosunkach międzynarodowych, gdyż ww. czynniki determinują podejście do takich spraw, jak stosunek do sprawy pokoju, zbrojeń, rozbrojenia. Polityka powinna być realizacją dążeń narodowych.

Ustrój: decyduje znacząco o obiektywnej sile narodu oraz państwa, o jego pozycji na arenie międzynarodowej oraz o skuteczności polityki zagranicznej. Czynnik ten obejmuje też swym zasięgiem wszystkie sfery życia narodowego. Państwa o podobnych ustrojach zazwyczaj funkcjonują w stosunku do siebie w silnych powiązaniach.

Generalnie czynniki wpływające na politykę zagraniczną państwa podzielić możemy na zewnętrzne (oddziaływanie innych państw i OM) i wewnętrzne (np. ustrój polityczny); na subiektywne (np. realizowanie założeń doktrynalnych) i obiektywne (położenie państwa, granice).

CELE POLITYKI ZAGRANICZNEJ

Istotę polityki zagranicznej można określić jako uzyskanie i utrzymanie równowagi wewnętrznej i zewnętrznej państwa, rozpatrywanych w dwóch aspektach - politycznym i ekonomicznym. Wewnętrzna równowaga ekonomiczna to np. pełne zatrudnienie zasobów produkcyjnych, polityczna - to pokrewność interesów podstawowych grup społecznych z działaniami władzy politycznej; zewnętrzna równowaga ekonomiczna to np. utrzymanie dodatniego bilansu handlowego, polityczna - równowaga praw i obowiązków danego państwa w stosunkach z innymi państwami.

W międzynarodowym systemie suwerennych państw za główny cel polityki zagranicznej uważa się osiąganie własnych korzyści, realizowanie narodowego interesu. Głównym elementem jest tu:

ŚRODKI I METODY POLITYKI ZAGRANICZNEJ

Państwa mogą osiągać cele polityki zagranicznej za pomocą:

RACJA STANU

Definicje racji stanu możemy podzielić na trzy grupy:

W definicjach encyklopedycznych przedstawia się rację stanu w kilku aspektach:

      1. wzgląd na dobro państwa

      2. reguły postępowania politycznego

      3. kryterium oceny działań politycznych

      4. priorytet dla interesu państwowego

      5. prymat interesu zbiorowego

      6. moralne podstawy podejmowania przez państwo określonych działań

      7. priorytet nad normami prawnymi i moralnymi

      8. argument dla określonego działania politycznego

Inne definicje:

Funkcje racji stanu wobec innych wartości politycznych:

FUNKCJE POLITYKI ZAGRANICZNEJ



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Polityka zagraniczna państw(1), Międzynarodowe Stosunki Polityczne
polityka zagraniczna polski(1), Międzynarodowe Stosunki Polityczne
dylematy strategiczne rosji w kontaktach z byłymi państwami satelickimi, międzynarodowe stosunki pol
Polityka zagraniczna II Rzeczpospolitej, Stosunki międzynarodowe
Polityka handlowa i jej narzędzia;kierunki w zagran.polit.handlowej po IIWS, Międzynarodowe stosunki
Polityka Zagraniczna RP opracowanie, Stosunki Międzynarodowe, Polska Polityka Zagraniczna
Polska Polityka Zagraniczna w Latach 1989 - 2005, Międzynarodowe Stosunki Polityczne
Polska polityka zagraniczna a?zpieczeństwo międzynarodowe w kontekście stosunków z USA DRUKx
pomocna tabelka, Politologia UMCS (2005 - 2010) specjalność samorząd i polityka lokalna, Międzynarod
poprawa egzaminu zaćmińskiego z msp (1), stosunki międzynarodowe, międzynarodowe stosunki polityczne
Fundamentalizm islamski, Bezpieczeństwo Narodowe, Międzynarodowe stosunki polityczne
DYPLOMACJA by me pietraś, Międzynarodowe Stosunki Polityczne
Narastanie konfliktu polnoc-poludnie w kontekście globalizacji, ★ Studia, Bezpieczeństwo Narodowe, M
relacje Eu-Us, Politologia UMCS (2005 - 2010) specjalność samorząd i polityka lokalna, Międzynarodow
Regionalizm, Międzynarodowe Stosunki Polityczne
Międzynarodowe stosunki polityczna 9 03 13
POLITYKA HANDLOWA I JEJ NARZĘDZIA, Studia - Finanse i Rachunkowość, Licencjat, Międzynarodowe Stosun

więcej podobnych podstron