inteligencja-to zdolność do przystosowania się-adaptacja, przekształcania, efektywność myślenia i sprawność rozw. problemów.Inteligencja to zd do aktywnego przetwarzania informacji w celu lepszego przystosowywania się do zmiennego środ. 3 typy inteligencji A B C Strelau -inteligencja jest cecha jedn.i wyraża siew jej zachowaniu. nieodzownie związane są procesy związane z odbiorem i przetwarzaniem informacji:rozumowanie dedukc.i indukc.; myslenie abstrak. ,wnioskowanie. Cattellan -podział na inteligencję płynną i skrystalizowaną. PŁ to ogólna zdolność warunkująca sprawność wszelkich czynności intelektualnych (zdeterminowana biologicznie zalezna od pracy mózgu), SK to zespół szczegółowych zdolności rozwijanych na skutek zastosowania inteligencji płynnej w życiu, rozwijana poprzez doświadczenia. Spearman-Inteligencja to dostrzeganie zależności, relacji a)ogolna czynnik G -wszystkie formy aktywności b)specjalne zdolnosci-czynnik S specyf. do rozw. określonego zadania Verhom -na szczycie hierarchii znajduje się czynikG zawierajacy uzdolnienia werbalne praktyczne (zdolności manualne, przestrzenne, spr mechaniczna) Sternberg zachowanie inteligentne jest wyznaczone przez 3czyniki: 1komponenty metakomponenty, komponenty realizacji i kompon. zw z nabywaniem i operowaniem wiedza. Zachowanie int.gdy osoba posłużyła się odpow strategia postępowania i w postępowaniu potrafi wykorzystać, wydobyć z pamięci te info, które są przydatne w rozwiązywaniu danego problemu 2doswiadczenie -rol info zdobytych wcześniej i ich użycie do rozwiązania nowych problemów-m.tworcze i kształt zautomatyzowany sposobów postępowania w syt. powtarzających się 3kontekst- warunki w jakich wystepuje zachowa.nasza akt. ma częściowo char. nieswiadomy Guilford głosi, że inteligencja to zbiór zdolności do przetwarzania informacji zgodnie z zasadami logiki psychologicznej. Uwazal ze zd. człowieka można opiasc w 3wym : operacja > tresc > wytwor. 7rodz inteligencji wg.Gardner lingwistyczna; logiczno-matematycz;wizualnoprzestrzenna ;muzyczna; fizycznokinestatyczna; interpersonalna; interpersonalna.
Piaget.konc.rozwojowaadaptacja>asymilacja>akomodacjaOpiera się ona na założeniu, że inteligencja jest rozwiniętą formą adaptacji biologicznej, w wyniku której dochodzi do strukturalizowania procesów poznawczych. Przystosowanie jest rozpatrywane, zatem w kategoriach poznawczych - jest zrównoważeniem procesów asymilacji i akomodacji. Zd. dopasowywania wzrasta dzięki wzrastającej złożoności i stałości struktur poznawczych, które rozwijają się na bazie struktur odziedziczonych (odr.bezwarunkowe) i tworzą schematy składające się na wiedzę człowieka. podzielił rozwój poznawczy człowieka na 4 okresy: do 2 r. życia okres sensomotoryczny 2-7 o. przedoperacyjny 7-11,12 o. operacji konkretnych 11,12-15 operacji formalnych
temperament zespól formalnych i względnie stałych cech zachowania przejawiających się w poziomie energetycznym zachowania oraz czasowych parametrach sytuacji. charakterystyka temperamentu odnosi się do sposobu działania. Dominacja ukł. sympatycznego -pobudliwość , hormony, OUN T.temperamentu 1.psycholog-genetyczna2OUN-Pawłowa 3.Konstytucjonalna 4.Behawioralno-genetRegulacyjna t. temperam, Strelaua, temperament jest pojęciem dwuwymiar - na poziomie energetycznym i czasowym. Na p.energet temperament charakteryzują dwie cechy: aktywność i reaktywność. AK, jest rozumiana jako tendencja do zachowań o wysokiej wartości stymulacyjnej RE to tend. do intensywnego reagowania na bodźce, wywołujące emocje, czyli wrażliwość (↑ RE) lub odporność (↓ RE) emocjonalna. 4 typy układu - temperamentu wg Pawłowa Sangwinik wesoły, optymistyczny, widzi świat w kolorach jasnych, wrażliwy subtelny. W sytuacjach trudnych speszony, i smutny, ale ten stan szybko mija. Przeżycia jego są słabe i nieustabilizowane, szybko zmienia obiekty zainteresowań, przesadnie wyraża uczucia. Choleryk- tendencje do niezadowol, podniecenia, agresywności, skłonny do gniewu, nie unika trudności i idzie im naprzeciw, posiada silne „ja”,zawzięty, uparty, co utrudnia z nim kontakt. Zewnętrzne reakcje są zgodne z jego przekonaniami i psychika.Flegmatyk- zadowolony z siebie i ze świata, tylko silna syt, jest w stanie go podniecić - „zimnokrwisty” w życiu bierny obojętny, co doprowadza do apatii, przeżycia uczuciowe głębokie,tolerancyjny, powolnie reaguje na bodźce z zewnątrz. Melancholik- smutny, ciemne kolory życia, przyszłość jawi się jako zagrożenie przeraża go. Nieustanny lek, lubi spokój, nie cierpi hałasu, życie jako ciężkie zadanie, kontakty nawiązuje b.trudno, ale jest wierny i stały, cierpi na kompleks niższości
emocje pr.psych. odzwierciedlające stosunek człowieka jako podmiotu do świata zew.i wew. Im mniej posiadamy info tym emocje są silniejsze.krzywa Wundta przyjemność-przykrosc-bodziec Funkcje emocji : 1 ogólne :a) regulacyjna -reguluja zachowanie człowieka b)f.biolog. info dla organizmu o niebezpieczeństwie i sygnał , który wyzwala aktywność c)psychologiczna- nieodzowny elem. życia człowieka nie można żyć bez emocji. 2szczegółowe-e.sa zw z konkretna działalnością człowieka i towarzysza jej, ukierunkowywuja aktywność -spełniają funkcje selektywne(widze to, co chce widzieć)-funkcja tonizujaca- wzbogacają zachowanie, obniżają lub podwyższają aktywność .wpływ na działanie: wpływają na kier działania i wyznaczają motywy działań.Aktywizuja człowieka do działania w syt. zagrożenia wywołują lek ,strach; w syt ograniczenia wywołują złość rozdrażnienie ,gniew; w syt pozbawienia -smutek lek, cierpienie rozpacz.Na sprawność działania o wiele większy wpływ maja emocje pozytywne, robimy cos, co lubimy z chęcią i przyjemnością, lub w syt leku czy obawa przed kara postępujemy inaczej niż nam się podoba ale wg. odgórnych norm i nakazow..itp… Właściwości emocji : jakość (treść); znak(+) (-); ambiwalencja (zmiana znaku przejście od +do -) ; siła emocji (intensywność, natężenie emocji) ; trwałość emocji
Osobowość to zorg str.cech i wł.to wew. system regulacji pozwalający na adaptację i wewnętrzną integrację myśli, uczuć i zachowania w określonym środowisku w wymiarze czasowym (poczucie stabilności) całość mechać.psycholo i psychi .Osob kształtowana jest przez całe życie, szczeg w okr dzieciństwa oraz młodości poprzez wpływ bodźców zewn w procesie socjalizacji, a także własnej aktywności jednostki. Istotną rolę odgrywają tu również wrodzone cechy biofizyczne.Struktura osobow. organizacja cech a tworzywo, z którego jest zbudowana stanowi zapis doświadczeń osobowość ukierunkowuje czynności człowieka na realizacje przyszłych możliwych stanów rzeczy, których wizje sama tworzy.Ludzka osobowość nazywana jest inaczej aparatem psychi. Wg Freuda wyróżniamy 3 systemy osobowości, tzw. instancje :ID ONO Reprez świat wewn, subiektywnych doznań nie mając żadnej wiedzy o obiektywnej rzeczywistości. Kieruje się, zasada przyjemności a także jest wyposażone w dwa czynności odruchowe, czyli wrodzone i automatyczne reakcje. instynkty, popędy.Są to marzenia senne. EGOpsych.elem naszej osobowości, nazywany inaczej naszym „JA”. odróżnia to, co w umyśle, od tego, co w świecie zewnętrznym. podporządkowane jest zasadzie realności lub inaczej zasadzie rzeczywistości i działa za pośrednictwem procesu wtórnego (myślenia realistycznego). Jest pewnego rodzaju władzą wykonawczą osobowości, ponieważ decyduje o przystąpieniu do działania , o tym na jakie elementy rzeczywistości należy reagować , które popędy zostaną zaspokojone i w jakim stopniu. Zasadniczą rolą jest godzenie popędowych wymagań organizmu z warunkami środowiskowymi oraz dostosowanie jednych do drugich. Jego nadrzędnym celem jest utrzymanie życia jednostki i zapewnienie reprodukcji gatunku. SUPEREGO to społeczny element osobowi,inaczej „NAD-JA”. rozwija się jako ostatni. to wewnę. reprezentacja trad. wartości i ideałów społeczeństwa przekazywanych dziecku w interpretacji rodziców, wpajanych mu za pomocą systemu nagród i kar. Mówi się, że SUPEREGO jest instancją moralną osobowości, reprezentującą ideały, a nie rzeczywistość. Kreuje ona, tzw. zasadę moralnej doskonałości. System ten stara się rozstrzygać, czy cos jest słuszne, czy nie. Rozstrzyga rzeczywistość z moralnego punktu widzenia. Posiada dwa podsystemy:Sumienie część nieświadomą. To mechanizmem umożliwiającym włączenie norm zaszczepionych przez rodziców. Sumienie każe człowiekowi postępować zgodnie z nimi. Ja Idealne część świadomą. Nagradza ona człowieka, dzięki czemu czuje się idealny. Wraz z ukształtowaniem się SUPEREGO samokontrola zajmuje miejsce kontroli sprawowanej przez rodziców. Głównymi funkcjami SUPEREGO są:- Hamowanie impulsów ID zwłaszcza seksualnych i agresywnych.- Przekonywanie EGO, by zastępowała cele realistyczne, celami moralnymi.- Dążenie do doskonałości
Obraz samego siebie „ja” w strukturze osobowości Jest to nadrzędna str w samokontr i samoregultworzy się w końcu 3 roku życia. centrum naszej osobowości. Magazyn info o sobie samym. w tej strukt. ważne jest poczucie tożsamości-wiedza o ciągłości swojej osoby. Zaburzenia poczucia tożsamości sprawiają ze wydaje się osobie ze była wcześniej kimś innym. Czł. stara się aby info o nim były zgodne z obrazem siebie. Może mieć zewn(toco pokazuje) i wewn(toco chowa w sobie). w trakcie życia gromadzimy info, dotyczące możliwości z różnych dziedzina subiekt. przekonanie na ten temat to Samoocena,1aspekt „ja” może być zgodna, zaniżona, zawyżona. Ulega zmianom pod wpływem doświadczen: powodzenia, niepowodzenia, opinie innych.2 aspekt”ja”to samoakceptacja ja realne i idealne porównując je wynika w jakim st się akceptujemy.Mała rozbiezn- wysoka samoakceptacja, duża romb.- niska samoakceptacja. 3aspekt poczucie wł.wartości przekonanie- kimś ważnym.Kształtuje się już we wczesnym dzieciństwie,tu wpływa postawa rodziców, jeśli cieszą się z dziecka takim, jakie ono jest to dziecko kształtuje poczucie wl.warosci. Czynniki wspierające ten proces to opinie bliskich, własne osiągnięcia, pozycja wśród rówieśników. Poczucie to nadaje naszym czynom pewności siebie, siły, odporności na niepowodzenia,