konsultacje 2. tydz. czwartek 11-13, p. 307

Przekształcanie form sprawozdawczych w formy analityczne.

Rachunek zysków i strat można sporządzać w czterech wariantach: porównawczy i kalkulacyjny w formach: drabinkowej i tabelarycznej.

Formy muszą być czytelne, zależne od tego dla kogo i w jakim celu je sporządzamy.

Czytelne - eliminować mają pozycje, które uznaje się za zbędne, to znaczy:

• jeżeli są dane dotyczące roszczeń spornych po stronie aktywów, i po stronie pasywów rezerwy utworzone na te roszczenia, to możemy wyeliminować te pozycje

• jeżeli występują należne, lecz nie wniesione wkłady na poczet kapitału, to kapitał akcyjny zostaje pomniejszony o kwotę wyszczególnioną w tych należnych wkładach, sama zaś pozycja należnych wkładów zostaje usunięta z bilansu

• jeżeli dysponujemy danymi dotyczącymi podziału zysku netto, to fakt ten zostaje uwzględniony w bilansie analitycznym. Zysk netto dzieli się na dywidendę i zysk zatrzymany (pozostawiony). Część tego drugiego odpisuje się na kapitał rezerwowy, fundusze specjalne, bądź pozostawia nierozliczoną. Dywidendy stają się elementem zadłużenia bieżącego.

Analiza pionowa - w bilansie analitycznym staramy się uchwycić udział elementów składowych w całości, np. majątku trwałego w ogóle aktywów. Struktura jest zwyczajowo wyrażana w procentach. Mając strukturę możemy policzyć jej zmiany. Wyrażane są one w punktach procentowych. Analiza pionowa polega przede wszystkim na badaniu struktury.

W rachunku zysków i strat za bazę przyjmuje się przychody ze sprzedaży lub zysk netto. Czasem jednak porównania są nieadekwatne, często nie przeprowadza się analizy struktury.

Analiza pozioma polega na porównaniu elementów z majątku z elementami kapitału. W innym ujęciu to analiza zmian pozycji bilansu i rachunku wyników w czasie. Pozwala wyliczyć takie wartości jak przyrost absolutny, przyrosty względne w procentach: tempo zmian, indeks dynamiki.

Przyrost absolutny - inaczej różnica absolutna, odchylenie ogółem, zmiana bezwzględna to różnica pomiędzy poziomami badanego zjawiska w okresach: badanym a podstawowym. Różnica absolutna odpowiada na pytanie o ile zwiększył się lub zmniejszył poziom badanego zjawiska w okresie badanym w porównaniu do okresu podstawowego.

Tempo przyrostu - inaczej przyrost względny określa stosunek przyrostu absolutnego do poziomu zjawiska w okresie uznanym za podstawowy. Odpowiada na pytanie o ile razy przyrost absolutny badanego zjawiska jest wyższy lub niższy od jego poziomu w okresie podstawowym. Wskaźnik zmian, do którego często zawęża się składniki dynamiki, oznacza stosunek poziomu zjawiska w okresie badanym do stanu w okresie podstawowym.

Podział majątku trwałego:

Wartości niematerialne i prawne.

Rzeczowy majątek trwały.

Finansowy majątek trwały.

Należności długoterminowe.

Majątek obrotowy:

Zapasy.

Należności krótkoterminowe.

Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu.

Środki pieniężne.

Rozliczenia międzyokresowe czynne.

Kapitały własne:

Kapitał podstawowy.

Kapitał zapasowy.

Kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny.

Pozostałe kapitały rezerwowe.

Niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych.

Wynik finansowy do dyspozycji przedsiębiorstwa.

Kapitały obce:

Zadłużenie długoterminowe.

Zadłużenie bieżące.

• zobowiązania i kredyty krótkoterminowe

• dywidendy akcjonariuszy

• rezerwy

• fundusze specjalne

• rozliczenia międzyokresowe bierne.

Rachunek wyników. Forma porównawcza.

Przychody ze sprzedaży.

Koszty działalności operacyjnej.

Wynik na sprzedaży A - B.

Pozostałe przychody operacyjne.

Pozostałe koszty operacyjne.

Wynik na pozostałej działalności operacyjnej jako D - E.

Wynik na działalności operacyjnej C + F.

Przychody finansowe.

Koszty finansowe.

Wynik na działalności finansowej H - I.

Wynik na działalności gospodarczej jako G + J.

Saldo wyników nadzwyczajnych.

Wynik brutto jako K + L.

Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego.

Wynik netto jako M - N.

Forma kalkulacyjna.

Przychody ze sprzedaży.

Koszty sprzedanych towarów i produktów.

Wynik brutto na sprzedaży jako A - B.

Koszty sprzedaży.

Koszty ogólnego zarządu.

Wynik na sprzedaży jako C - D - E.

Pozostałe przychody operacyjne.

Pozostałe koszty operacyjne.

Wynik na pozostałej działalności operacyjnej G - H.

Wynik na działalności operacyjnej F + I.

Przychody finansowe.

Koszty finansowe.

Wynik na działalności finansowej K - L.

Wynik na działalności gospodarczej J + M.

Saldo wyników nadzwyczajnych.

Wynik brutto N + O.

Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego.

Wynik netto P - Q.

Trzeci wariant wyniku finansowego.

Przychody ze sprzedaży.

Koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów bez amortyzacji.

Nadwyżka finansowa A - B.

Amortyzacja.

Koszty sprzedaży.

Koszty ogólnego zarządu.

Wynik operacyjny C - D - E - F.

Pozostałe dochody i zyski.

Pozostałe wydatki i straty.

Wynik przed spłatą odsetek i opodatkowaniem G + H - I.

Odsetki od kredytów i pożyczek.

Wynik brutto J - K.

Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego.

Wynik netto L - M.

By sporządzić analityczny bilans oraz rachunek zysków i strat muszą być spełnione następujące warunki:

Zachowanie porównywalności danych absolutnych.

Przestrzegana porównywalność formalna polegająca na identycznej w danym okresie klasyfikacji pozycji.

Określenie czasowych granic w analizie i ocenie.

Ocena i wnioski powinny zawierać treść wykraczającą poza ujęcia formalne, wskazywać zaś na przyczyny merytoryczne i przewidywane skutki zmian.

Utrata porównywalności danych następuje najczęściej na skutek:

Zmian w rodzaju i specyfice prowadzonej działalności przez przedsiębiorstwo.

Zmiany cen.

Zmian stopnia mechanizacji.

Zmian efektywności wykorzystania środków.

Struktura majątku, zależności między majątkiem trwałym i obrotowym zależą od branży. Można wartości z danej firmy porównywać jedynie z innymi o podobnym profilu działalności, lub średnimi z branży. Zmiany trudno jest dokonać, jeżeli nowy profil działalności wymaga przekształceń majątku trwałego lub jego zmniejszenia. Łatwiej upłynnić jest majątek obrotowy. Należności i zapasy z majątku obrotowego musimy powiązać z przychodami z rachunku zysków i strat. Pozytywnym zjawiskiem jest przyrost przychodów przy stałości lub, jeszcze lepiej, spadku zapasów.

Wartość produkcji niezakończonej może nam mówić o długości cyklu produkcyjnego. Im więcej mamy kapitałów własnych, tym z bardziej stabilnego źródła jest finansowany majątek. Majątek trwały finansuje się kapitałem własnym, obrotowy - kapitałem obcym. Mogą oczywiście istnieć odchylenia od tej zasady (np. wykorzystywanie efektu dźwigni finansowej). Kapitały stałe to kapitały własne + zadłużenie długoterminowe.

Porównywać możemy należności krótkoterminowe z tytułu dostaw, robót i usług z odpowiednimi zobowiązaniami, by odpowiedzieć na pytanie czy zobowiązania są spłacane wcześniej ściągniętymi należnościami.

Porównać można odpowiednie koszty i przychody z danego typu działalności by sprawdzić czy właściwie się pokrywają.

Przyrost zysku brutto i netto: jeżeli ich tempo jest równe - świadczy o równomiernych obciążeniach podatkowych w następujących po sobie okresach.

Sprawozdania w formie analitycznej wykorzystuje się jako źródło do kolejnych zestawień, np. bilansów tematycznych, tworzenia bilansów zmian, zestawień przepływów funduszy, przepływów pieniężnych. Mogą posłużyć do wstępnej oceny sytuacji przedsiębiorstwa. Dane ze sprawozdań analitycznych mogą być wykorzystane do szeroko rozumianej analizy wskaźnikowej.

---