Rachunkowość to system informacyjny przedsiębiorstwa.
W ujęciu dynamicznym dzieli się na trzy podsystemy:
RACHUNOWKOŚĆ (SYSTEM)
Podsystem gromadzenia Podsystem przetwarzania Podsystem prezentacji
danych danych informacji
(obserwacja, pomiar (rejestracja, operacje (zestawienie informacji)
i dokumentacja logiczne i arytmetyczne
zdarzeń gospodarczych) zdarzeń gospodarczych)
Rachunkowość - to system ciągłego w czasie ujmowania, grupowania, prezentowania i interpretowania wyrażonych w pieniądzu i bilansujących się ogólnych i szczegółowych danych liczbowych o działalności gospodarczej i sytuacji majątkowej jednostki gospoda ryzującej.
Przedmiot rachunkowości to majątek (aktywa) jak również źródła finansowania majątku (pasywa) oraz procesy gospodarowania, czyli czynności i zjawiska jednostek prowadzących działalność.
Podmioty rachunkowości to jednostki prowadzące rachunkowość, czyli osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą bez względu na to jakie procesy gospodarcze występują w tych jednostkach (np. spółki z.o.o., akcyjne, przedsiębiorstwa państwowe, banki, zakłady ubezpieczeń, podmioty sektora budżetowego [np. gminy] oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, jeżeli ich przychody ze sprzedaży oraz operacji finansowych za poprzedni rok przewyższyły kwotę `1200000 Euro w przeliczeniu na złote polskie).
Główne metody rachunkowości:
Główne metody rachunkowości
Podmiotowa bilansowa grupowania
Metoda podmiotowa - polega na pomiarze majątku i rejestracji procesów gospodarczych z punktu widzenia poszczególnego podmiotu- z perspektywy danego podmiotu gospodarczego np. spółdzielni mieszkaniowej.
Metoda bilansowa- polega, na tym że zasoby i wszystkie zjawiska gospodarcze ujmowane są w danym podmiocie dwustronnie, to inaczej szukanie równowagi w stanach majtku i ich zmianach. Przejawem stosowania tej metody jest bilansowe zestawienie zasobów danej jednostki i dwustronne ujmowanie operacji gospodarczych.
Metoda grupowania - polega na selekcji oraz porządkowaniu zjawisk podlegających ewidencji.
Zadania (funkcje) rachunkowości:
1.Informacyjna - polega na tworzeniu określonych informacji na ich przetwarzaniu i przekazywaniu kierownictwu przedsiębiorstwa i odbiorcom zewnętrznym (banki, urzędy państwowe, itp.)
2.Kontroli zewnętrznej - polega na dostarczeniu materiału liczbowego w celu sprawdzenia zgodności przebiegu określonych działań z regułami prowadzenia działalności gospodarczej
3.Sprawozdawcza - jest związana ze sporządzeniem sprawozdań finansowych, które są elementem końcowym całego procesu przetwarzania informacji
4.Analityczno- interpretacyjne - polega na wykorzystaniu danych liczbowych zawartych w sprawozdaniach do bieżącej oceny działalności podmiotu gospodarczego, czyli wyciąganie wniosków na podstawie sprawozdania
5.Statystyczna- polega na dostarczeniu danych niezbędnych do sporządzenia informacji makroekonomicznych- dla potrzeb GUS
Zakres rachunkowości:
W znowelizowanej ustawie o rachunkowości w art.4 jest określony zakres współczesnej rachunkowości w przedsiębiorstwie, która obejmuje:
-przyjęte zasady (politykę) rachunkowości
-prowadzenia na podstawie dochodów księgowych, ksiąg rachunkowych ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym
-okresowe ustalanie lub sprawdzanie za pomocą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów
-sporządzanie sprawozdań finansowych
-gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawą
-poddawanie badaniu i ogłaszanie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą (bada biegły rewident)
Do obowiązkowych elementów sprawozdania finansowego należy:
-bilans
-rachunek zysków i strat
-informacja dodatkowa
są jeszcze dwa dodatkowe elementy sprawozdania finansowego (np. dotyczy to banków i spółek giełdowych) i są to:
-rachunek przepływów pieniężnych, tzw. Cash flow
-zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym
Sprawozdania finansowe na 31 grudnia może być wykonywane do końca marca roku następnego.
Sprawozdania ogłaszane są w Monitorze Polskim cz. B.
W rachunkowości bardzo istotne jest stosowanie:
-dokumentacji - każde zdarzenie i czynność księgowa musi być potwierdzona dokumentu
-kont księgowych - rachunek zwiększeń i zmniejszeń stanów majątku i źródeł pochodzenia majątku
-podwójnego zapisu - efekt metody bilansowej
-miernika pieniężnego - żeby agregować
|
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA |
RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA |
UŻYTKOWNICY |
Menedżerowie różnych poziomów zarządzania |
Zewnętrzni partnerzy, inwestorzy, rząd, organizacje |
WYMAGANIA PRAWNE DOTYCZĄCE ZAKRESU SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH |
Nie ograniczona przepisami |
Ograniczona prawnie poprzez ustawę, standardy, dyrektywy i inne |
ZASTOSOWANIE UŻYTKOWE |
Wiąże się z procesem podejmowania decyzji (wariantowe projekcje np. przyszłych kosztów, przychodów) |
Przedstawia dane o zaszłościach gospodarczych |
PRZEDZIAŁ CZASOWY INFORMACJI |
Orientacja na przyszłość |
Orientacja na przeszłość i porównanie stanów rzeczywistych |
CZĘSTOTLIWOŚĆ SPRAWDZANIA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH |
Zmienna- lata, godziny (określone przez zarząd) |
Ścisła periodyzacja- rok, kwartał, miesiąc |
STOPIEŃ SZCZEGÓŁOWOŚCI SPRAWOZDAŃ |
Szczegółowe |
Syntetyczne |
PRZEDMIOT I METODY |
Nieostro określone |
Ostro określone |
Struktura aktywów i pasywów:
-Aktywa (majątek podmiotu gospodarczego):
-trwałe
-obrotowe
-Pasywa (źródła finansowania majątku podmiotu gospodarczego):
-własny
-obcy (zobowiązania)