Ćwiczenia 4 mikro1

Elastyczność popytu i podaży

Literatura: D.Beeg, S. Fischer, R. Dornbusch, Mikroekonomia, Warszawa 2006, rozdz. 4.

0. Ponieważ działanie rynku polega na wzajemnym dostosowaniu się cen dóbr, wielkości

popytu i podaży tychże dóbr kwestią istotną i o wielkim znaczeniu praktyczną jest wrażliwość wielkości popytu i podaży dóbr na zmiany ich cen. Wrażliwość tę mierzy się i wyraża za pomocą mierników, które nazywają się wskaźnik elastyczności cenowej popytu, wskaźnik elastyczności cenowej podaży, wskaźnik elastyczności mieszanej (krzyżowej popytu oraz wskaźnik elastyczności dochodowej popytu.

Elastyczność cenowa popytu jest to stosunek relatywnej zmiany popytu do relatywnej

zmiany ceny E_d = ∆d/d /∆p/p.

Przykład obliczenia: Zmiana (wzrost) ceny dobra X z 8 do 10 zł za jednostkę spowodowała zmniejszenie popytu z 550 do 500 sztuk. Oblicz elastyczność popytu na dobro X.

1. względna zmiana popytu: 50 / ½[500 + 550] = 50/525 =10%

2. względna zmiana ceny: 2 / ½[8+10] = 2/9 = 22%

3. elastyczność popytu: 10%/22% = 0.45.

Na wysokość współczynnika elastyczności wpływa:

• istnienie substytutów

• znaczenie wydatku na dobro w budżecie i nabywców

• okres dostosowania

Elastyczność cenowa popytu kilku dóbr konsumpcyjnych w krótkim i w długim okresie

w USA, w latach 80. XX wieku:

dobro e_d w krótkim okresie e_d w długim okresie

papierosy 0.44 0.78

biżuteria 0.41 0.67

energia elektryczna 0.13 1.89

benzyna 0.15 0.78

podróże zagraniczne 0.14 1.77

art. szklane i ceramiczne 1.55 2.55

opieka lekarska 0.31 0.92

Cenowa elastyczność popytu a nachylenie funkcji popytu. Popyt doskonale elastyczny i popyt sztywny

Cenowa elastyczność popytu w różnych odcinkach krzywej popytu

Cenowa elastyczność jednostkowa. Elastyczność a przychód ze sprzedaży.

2. Elastyczność mieszana (krzyżowa) popytu

Pozwala ustalić jak zmienia się wielkość popytu na dobro X w następstwie zmiany ceny dobra Y. E_m = Δd_x / Δp_y

Pozwala ona podzielić dobra na dobra komplementarne i dobra substytucyjne

3. Elastyczność dochodowa popytu

Jest miarą wskazującą na stosunek względnej zmiany dochodów wielkości popytu na dobro X jaka zachodzi pod wpływem określonej zmiany wielkości dochodów nabywców.

E_i = Δd_x / Δi .

Elastyczność dochodowa popytu pozwala podzielić dobra na dobra normalne, charakteryzujące się współczynnikiem elastyczności dochodowi większym od zera i dobra poślednie (dobra Giffena) charakteryzujące się współczynnikiem elastyczności dochodowej mniejszym od 0. Z kolei dobra normalne pozwala podzielić na dobra podstawowe, charakteryzujące się współczynnikiem elastyczności mieszczącym się w przedziale (0,1), i dobra luksusowe, charakteryzujące się współczynnikiem elastyczności mieszczącym się w przedziale ( 1.+∞)

Elastyczność dochodowa popytu na kilka wybranych dóbr w USA w latach 90. XX wieku

Dobro e_i

Bilety wstępu do kina 3.4

Podróże zagraniczne 3.1

Zabawki 2.0

Samochody 1.7

Wina 1.6

Odzież i obuwie 1.1

Meble 0.9

Wołowina 0.5

Piwo 0.4

Smalec -0.1

Ćwiczenia:

1. Ustal współczynniki cenowej elastyczności popytu dla każdej z poniższych zmian cen.

Cena (w dolarach wielkość popytu (w sztukach

• 1

• 2

3 3

• 4

• 5

2. Przyjmijmy, że cenowa elastyczność popytu na mieszkania do wynajęcia wynosi 0.6,

i że przeciętny czynsz za wynajęcie mieszkania wzrasta z 500zł do 700 zł miesięcznie. Jakiej zmiany liczby wynajmowanych mieszkań należy oczekiwać jeśli przy czynszu 500 zł za miesiąc wynajmowano 100 000 mieszkań.

3. Oblicz wskaźnik cenowej elastyczności popytu dla rynkowej funkcji popytu

Q = 100 - 2P, przy zmianie ceny z P = 42 do P = 38 zł.

4. Załóżmy, że miesięczny abonament za telefon rośnie z 10.50 zł do 11 zł Czy należy

oczekiwać znacznego spadku liczby używanych telefonów. Wytłumacz dlaczego. Czy należałoby oczekiwać podobnej reakcji użytkowników w sytuacji, gdy relatywny wzrost opłaty za abonament telefoniczny byłby taki sam jak uprzednio pierwotna miesięczna opłata wynosi 250 zł. Odpowiedź uzasadnij.

5. Które z dóbr w poniższych parach charakteryzuje się wyższym wskaźnikiem cenowej

elastyczności popytu:

• Pszenica czy zboże

• Coca cola czy napoje bezalkoholowe

• Samochody czy odzież

• Wołowina czy wykałaczki do zębów.

6. Dochodowa elastyczność popytu na usługi w ogóle jest wyższa od jedności. Czy wraz

ze wzrostem danej gospodarki należy oczekiwać wzrostu czy spadku udziału usług w produkcie tej gospodarki?

7. W okresach recesji sprzedaż używanych samochodów na ogół wzrasta zaś sprzedaż

samochodów nowych - zmniejsza się. Wytłumacz dlaczego.

8. Załóżmy, że pomarańcze charakteryzują się cenową elastycznością popytu wynoszącą 0.2 i cenową elastycznością podaży wynoszącą 2. Jeśli rząd wprowadzi podatek na pomarańcze w wysokości 1 zł za kilogram kto poniesie większy ciężar tego podatku: producent czy konsument. Odpowiedź zilustruj graficznie

9. Załóżmy, że popyt na dobro X wzrasta. Co się stanie z łącznym przychodem

wytwórców tego dobra w przypadku: gdy popyt na dobro X jest elastyczny i w przypadku gdy popyt na to dobro jest nieelastyczny. .

---