Niewydolność oddechowa (insufficientia respiratoria)
Definicja
Jest to stan w którym dochodzi do niedostatecznego utlenowania krwi w płucach (hipoksemia) i hiperkapni wskutek:
zaburzeń wentylacji
zaburzeń dyfuzji
nieprawidłowego stosunku perfuzji do wentylacji
Przyczyny
zmiany w płucach
stany zapalne
zwłóknienie tkanki płucnej
skurcz oskrzeli (astma oskrzelowa)
odma opłucnowa
zmiany w aparacie mięśniowo-kostnym klatki piersiowej
usztywnienie klatki piersiowej
uszkodzenie mięśni oddechowych
zmiany w układzie nerwowym
zapalenie nerwów
porażenie ośrodka oddechowego
zatrucia
Podział
częściowa (hipoksemiczna) - pO2 <60 mm Hg
całkowita (hipoksemiczno-hiperkapnicza) - pO2 <60 mm Hg, pCO2 >49 mm Hg
Objawy
duszność
↓ wydolności
sinica (nie wystąpi u chorych leczonych tlenem)
zmiany psychiki:
niepokój
agresywność
stan przedśpiączkowy
Klasyfikacja duszności:
stopień - duszność po wejściu na II piętro lub podczas szybkiego marszu
stopień - duszność po wejściu na I piętro
stopień - duszność po wejściu na 1/2 piętra lub podczas spokojnego marszu
stopień - duszność podczas ubierania się/toalety
Parametry
Parametry krwi:
pO2 - 82-97 mm Hg
pCO2 - 35-45 mm Hg
pH - 7,35-7,45
[HCO3-] ~25 mmol/l
↑ pCO2 → ↓ pH (kwasica oddechowa) → ↑ wytwarzania HCO3- w nerkach → ↑pH (kwasica oddechowa wywrównana). Pełna kompensacja nerkowa jest możliwa do pCO2 <90 mm Hg.
Parametry układu oddechowego:
VC - pojemność życiowa płuc, świadczy o pojemności płuc
FEV1 - natężona objętość wydechowa 1-sekundowa
FEV% - wskaźnik procentowy natężonej objętości wydechowej
PEF - szczytowy przepływ wydechowy - szczytowa objętość przepływu w jednostce czasu
FEF50 - objętość nasilonego wydechu w drugiej połowie wydechu
podatność płuc
FEV, PEV - służą do oceny małych oskrzeli, dobre w ocenie chorób obturacyjnych.
FEF50 - ocena drobnych oskrzeli, lepszy parametr do oceny POChP i astmy oskrzelowej.
Podatność płuc - w diagnostyce chorób restrykcyjnych (zwłóknienie).
Leczenie
usunąć przyczyny
zlikwidować skurcz oskrzeli (aminofilina, epinefryna, salbutamol)
rozrzedzić i usunąć wydzielinę oskrzelową
zlikwidować infekcje
zlikwidować niewydolność krążenia (leki nasercowe i moczopędne)
podać tlen
skorygować pH krwi (podać wodorowęglany)
1/2