1.Ukł. Oddechowy dzielimy na:

Górne drogi oddechowe:

• jama nosowa

• gardło

Dolne drogi oddechowe:

• krtań

• tchawica

• oskrzela

2.Oddychanie to proces polegający na wymianie gazowej tlenu i dwutlenku węgla pomiędzy organizmem a środowiskiem zewnętrznym. Wymiana gazowa w płucach nosi miano oddychania zewnętrznego.

3.Rodzaje powietrza:

objętości oddechowa: Objętość powietrza wdychanego i wydychanego (średnio 500ml)

wdechowa objętość zapasowa: Podczas spokojnego wdechu objętość, jaka może zwiększyć objętość oddechową (około 3000ml) Powietrze dopełniające

wydechowa objętość zapasowa: (około 1300ml)przy wydechu.Powietrze zapasowe.

objętość zalegająca: Objętość, jaka pozostaje w płucach po maksymalnym wydechu (1200ml).

4.Nos i jama nosowa

Nos to początek układu oddechowego, a jednocześnie narząd zmysłu powonienia. Zbudowany jest z chrząstki oraz kości. Wyróżniamy nasadę, grzbiet, koniuszek oraz skrzydła nosa.

Jama nosowa rozpoczyna się nozdrzami, a kończy przewodem nosowo-gardłowym, łączącym nos z nosową częścią gardła.

5.Funkcje nosa w układzie oddechowym

Nozdrza stanowią wlot powietrza, które następnie jest w nosie ogrzewane, nawilżone i oczyszczone z zanieczyszczeń.

6.Przegroda nosowa składa się z trzech części:

część błoniasta (skórna)- to początkowy odcinek przegrody leżący pomiędzy nozdrzami przednimi, ograniczając wejście do przedsionka nosa. Składa się z podwójnej warstwy skórnej.Jest częścią ruchomą przegrody.

część chrzęstna- zbudowana jest z chrząstki przegrody nosa

część kostna- składa się z dwóch elementów kostnych:

-lemiesz

-blaszka pionowa kości sitowej

7.Gardło dzielimy na 3 części:

-część nosowa gardła: jama nosowa łączy się z ześcią nosową gardła za pomocą parzystych nozdrzy tylnych. Na sklepieniu gardła znajduje się migdałek gardłowy. W bocznych ścianach znajduje się ujście trąbek słuchowych łączące cześc nosową gardła z jamami bębenkowymi ucha środkowego.

-jama ustna: łączy się za pomocą cieśni gardzieli z jama ustną. Pełni funkcje zapobiegania przedostawaniu się treści pokarmowych do cześci nosowej gardła przy połykaniu.

-częśc krtaniowa gardła: położona w tyle za krtanią mając do przewodu wejście do krtani. Po obu stronach tego wejścia znajduje się dosyc głęboki zachyłek gruszkowaty stanowiący drogę kęsa pokarmowego.

8.Krtań:

górny odcinek układu oddechowego o 4 - 6 cm długości. Krtań łączy gardło z tchawicą. Krtań łączy się z gardłem za pośrednictwem wejścia do krtani a z tchawicą łączy się na poziomie górnej części trzonu C5 lub C6. Krtań ma kształt odwróconej, trójściennej piramidy o ściętym i zaokrąglonym wierzchołku oraz o dwóch ścianach przednio-bocznych i jednej tylnej.

Chrząstki:

a)Parzyste:

nalewkowata- jest parzystą chrząstką budującą szkielet chrzęstny krtani

Różkowate

Klinowate

b)Nieparzyste:

pierścieniowata

tarczowata- największa chrząstka budująca krtań i stanowiąca przednie rusztowanie jej górnej części

nagłośniowa- tworząca nagłośnię. Tworzy ona przednie ograniczenie krtani, a z boków jej odchodzą fałdy nalewkowo-nagłośniowe. Wyróżnić możemy część nadgnykową i podgnykową.

9.Tchawica

zbudowana jest z 6-20 pierścieni chrząstkowych, połączonych tkanką elastyczną. Pierścienie te mają kształt podkowy i nadają tchawicy charakterystyczny półkolisty kształt. Tylną ścianę tchawicy tworzy błona łącznotkankowa, nadająca jej pewną elastyczność, zawiera również mięśnie gładkie, których skurcz może zmienić przekrój tchawicy. Zewnętrzną część tchawicy pokrywa przydanka, łączącą ja z otoczeniem. Jej wewnętrzną powierzchnię pokrywa nabłonek migawkowy, którego migawki poruszają się w kierunku gardła.

Więzadła obrączkowe: znajdują się w przestrzeni między chrząstkami, gdzie błona włóknista jest obficie zopatrzona w włókna elastyczne.

10.Oskrzela

Oskrzela to przedłużenie tchawicy, które łączy je z oskrzelikami. Z tchawicy wykształcają się oskrzela główne, które z kolei rozgałęziają się i tworzą tzw. drzewo oskrzelowe.

Funkcje oskrzeli

Wspólnie z resztą dróg oddechowych, oskrzela służą do doprowadzania powietrza do płuc, a także jego ogrzewania, nawilżania i oczyszczania.

Podział:

U człowieka na wysokości IV krążka międzykręgowego tchawica dzieli się na 2 oskrzela główne:

a)oskrzele główne prawe (grubsze i krótsze 2,5 cm i przebiega bardziej pionowo → zwykle do niego wpada ciało obce)

b)oskrzele główne lewe (cieńsze, dłuższe, 5 cm, biegnące bardziej poziomo)

Oskrzele główne prawe:

-Oskrzele płatowe górne prawe

-Oskrzele płatowe środkowe (oskrzele pośrednie to odcinek oskrzela głównego pomiędzy oskrzelem górnopłatowym a dolnopłatowym)

-Oskrzele płatowe dolne prawe

Oskrzele główne lewe

-Oskrzele płatowe górne lewe

-Oskrzele płatowe dolne lewe

12.Płuca

Człowiek ma dwa płuca: prawe i lewe, zawieszone w odpowiednich jamach opłucnej
klatki piersiowej.

Płuco zbudowane jest z oskrzeli, oskrzelików, pęcherzyków
płucnych, tkanki śródmiąższowej oraz pokrywającej je opłucnej płucnej.

Dwie
szczeliny, skośna i pozioma, dzielą płuco prawe na 3 płaty: górny, środkowy
i dolny, natomiast płuco lewe - jedna szczelina skośna, dzieli na 2 płaty:
górny i dolny

Korzeń płucny: w jego skład wchodzą- oskrzela główne prawe i lewe,tętnice płucne prawe i lewe, życły płucne prawe i lewe, tętnice i żyły oskrzelowe, naczynia chłonne, nerwy.

Podział płatów na segmenty:

Każde płuco zawiera 10 segmentów

Płuco lewe po 5 na każdy z dwóch płatów

płuco prawe 3 segmenty w płacie górnym, 2 w środkowym oraz 5 w dolnym

Segment tworzą oskrzele segmentowe, gałęzie tętnicy płucnej otaczające miąższ

Opłucna jest błoną surowiczą pokrywającą płuca. Każde płuco posiada własną opłucną stanowiącą niejako worek, w którym się ono znajduje. Opłucna składa się z dwóch blaszek:

-opłucnej trzewnej - pokrywającej płuco

-opłucnej ściennej - stykającej się ze ścianą klatki piersiowej.

---