1. Posługując się energią dysocjacji wiązań oblicz, która z poniższych reakcji jest endo, a która egzotermiczna (energia dysocjacji wiązań w kJ/mol: C-OH = 380, C-F = 451,
C-Cl = 340, H-F = 568, H-OH = 497, H-Cl = 431). (3)

2. Oblicz, która ze stron jest faworyzowana w poniższej reakcji (3):

BDE (wkJ/mol): C-C 347 C=C 610 C-O 357 C-H 414 O-H 462

3. Która ze stron uprzywilejowana jest w hydratacji poniższego aldehydu? (3)

BDE w kJ/mol: C=O 736 C-O 376 O-H (H₂O) 491 O-H (C) 462

4. Oblicz H^o dla poniższych reakcji i określ czy są one egzo- czy endotermiczne (energia dysocjacji wiązań w kJ/mol: C=C 265 H-H 435 C-H 410 O-H 464 C=O 377. (4)

5. Która ze stron jest uprzywilejowana w hydratacji poniższego ketonu (3):

BDE w kJ/mol: C=O 748 C-O 376 O-H(H₂O) 491 O-H (C) 462

6. Na podstawie reakcji fluoru z propenem wyjaśnij dlaczego reakcja przyłączania fluoru do alkenów nie jest wykorzystywana do syntezy fluorowęglowodorów. (3)

BDE w kJ/mol: C=C 610 C-C 347 F-F 150 C-F 448

Reakcja zbyt silnie egzotermiczna.

7. Wykorzystując energię dysocjacji wiązań oblicz H^o dla następujących reakcji (energia dysocjacji wiązań w kJ/mol: C=C = 265, C-C = 356, H-H = 435, C-H_etan/propan = 410,
C-H_metan = 435). Mimo podobnego znaku H^o jedna z tych reakcji praktycznie nie ma zastosowania. Podaj możliwą przyczynę. (4)

Zbyt wysoka energia aktywacji. Nie zachodzi nawet z katalizatorem.

8. Poniższa reakcja nie zachodzi mimo korzystnej H_o (oblicz ile ona wynosi; BDE w kJ/mol: C_ar-H 460 C_ar-C 420 C-Cl 351 H-Cl 431). (2) Wyjaśnij dlaczego. (1) Co można zrobić, aby przebiegła w kierunku produktu. (1)

Zbyt wysoka energia aktywacji. Trzeba dodać katalizator.

9. Jakie będą główne produkty wolnorodnikowego bromowania następujących związków: (3)

a. etylobenzen

b. 2,2,3-trimetylobutan

c. heksan

Pamiętaj, że ta reakcja jest selektywna: w jej przebiegu związkiem przejściowym jest zawsze najbardziej trwały rodnik.

11. Dlaczego energia dysocjacji wiązania PhCH₂-H (322 kJ/mol) jest znacząco niższa od energii dysocjacji wiązania CH₃-H (426 kJ/mol). (2)

Bo powstaje silnie zdelokalizowany rodnik.

12. Narysuj wykres energetyczny dwuetapowej reakcji endotermicznej, w której etap drugi decyduje o szybkości reakcji. Zaznacz na wykresie stan przejściowy i związek przejściowy. (3) Co to jest energia aktywacji? (1)

13. Dlaczego reakcje, w których związkiem przejściowym jest karbokation prowadzą do mieszanin racemicznych, mimo że substratem jest związek chiralny (wskazówka: weź pod uwagę strukturę karbokationu). (3)

Karbokation ma płaską strukturę i istnieje jednakowe prawdopodobieństwo przyłączenia się reagenta z każdej strony karbokationu.

14. Wyjaśnij, który z poniższych karbokationów jest bardziej trwały. (2)

Drugi, bo trzeciorzędowy.

15. Mechanizm S_N1 dla syntezy chlorku tert-butylu z alkoholu tert-butylowego przedstawiono poniżej. Narysuj wykres energetyczny tej reakcji wskazując gdzie na wykresie znajdują się stany przejściowe i związki przejściowe tworzące się podczas tej reakcji. (3) Uwaga: reakcja jest egzotermiczna!

---