Ekologistyka
Informacje uważa się za czwarty (obok kapitału pracy i zasobów naturalnych) czynnik produkcji. Jest ona tez podstawa kształtowania wszystkich instrumentów polityki ekologicznej(administracyjno-prawnych, ekonomicznych, edukacyjnych). O ilości jakości i użyteczności informacji decyduje przede wszystkim sposób jej pozyskania, gromadzenia, przechowywania oraz przetwarzania. Swobodny dostęp do informacji jest podstawą, świadomego uczestnictwa społeczeństwa we wszystkich strefach życia publicznego, w tym w ochronie środowiska
źródła informacji o środowisku i jego ochronie
Monitoring środowiska
Sprawozdawczość statystyczna
Informacje urzędowe
Wyniki badań naukowych
Monitoring środowiska - jest to system pomiaru, ocen i prognoz stanu środowiska oraz gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania informacji o środowisku, realizowany w sposób cykliczny, przy zastosowaniu ujednoliconych metod i narzędzi.
Sprawozdawczość statystyczna - gromadzona i opracowywana przez GUS, EEA(europejska agencja ochrony środowiska) i Innych różnych instytucji oraz przekazywana do instytucji kontrolnych przez użytkowników środowiska????
Informacja urzędowa - dane gromadzone i opracowywane przez odpowiednie agendy rządowe i samorządowe.
Badania naukowe analizy i ekspertyzy naukowe (są uzupełnieniem innych źródeł oraz pozwalają na naukową weryfikacje gromadzonych danych)
Monitoring pełni wiele funkcji. Dostarcza informacji niezbędnych w procesach podejmowania decyzji, przekazywania na zewnątrz danych i raportów wymaganych prawem oraz ujawnianych przez firmy dobrowolnie opinii publicznej, dostawcom, kontrahentom i konsumentom. Systematyczna zorganizowana i szeroka informacja w formie monitoringu jest podstawą procesu stałego doskonalenia.
Monitoring służący ochronie środowiska tradycyjnie jest kojarzony z systemematycznym zbieraniem informacji o negatywnych skutkach oddziaływania na środowisko w odniesieniu do poszczególnych mediów(monitoring powietrza, wód powierzchniowych), określonych obszarów (zalewy, rzeki, miasta) lub też potencjalnych źródeł (w zakładzie przemysłowym). Te pierwsze organizują władze publiczne ten ostatni same zakłady. Czynią to z powodu wymagań formalnych (obowiązkowa sprawozdawczość, spełnienie wymogów SZś lub EIA) lub też z wewnętrznej potrzeby poszerzania informacyjnych podstaw podejmowania decyzji dobrowolnego informowania opinii publicznej, dostawców i klientów oraz władz.
Systematyczna zorganizowana i szeroka informacja w formie monitoringu jest szczególnie istotna dla procesów stałego doskonalenia.,
W monitoringu środowiskowym można wyróżnić „monitoring fizyczny” czyli zbieranie i analizę danych o zużyciu surowców i materiałów oraz o wynikach produkcji i ilości odpadów i zanieczyszczeń co nazywane jest bilansem materiałowym oraz monitoring finansowy czyli zbieranie i analizę danych o kosztach środowiskowych wytwarzanych produktów (lub funkcjonowania zakładu. Narzędziem wspomagającym monitoring może być audyt środowiskowy zarówno wewnętrzny jak i zewnętrzny poprzez weryfikację danych z monitoringu obserwacjami bezpośrednimi.
Pojęcie ekobilansu jest definiowane jako zestawianie ilościowe i jakościowe wejść ze środowiska do danego systemu(zakładu, wydziału, procesu) z wyjściem do środowiska w celu oszacowania oddziaływania tego systemu na środowisko naturalne. Wejściem SA tutaj surowce, materiały, energia elektryczna, woda, wyjściem natomiast są produkty gotowe i półwyroby oraz odpady , ścieki, emisje, hałas i innych uciążliwości (wibracje, promieniowanie itp.). Przy analizie wejść i wyjść należy zwrócić szczególną uwagę na ilość zużywanych lub wytworzonych substancji niebezpiecznych, ilość produktów stających się w okresie poużytkowym odpadami uciążliwymi, zanieczyszczenia przenoszone na dalsze odległości lub zagrażające np. wodom podziemnym, obszarom ochronnym itp.
Podstawowym równaniem ekobilansu jest Ilość wejścia(surowcem energia, materiały) = ilość wyjścia (odpady i inne uciążliwości +ilość zakumulowana w produkcji)
Ekobilans jest uniwersalnym narzędziem pozwalającym na kompleksową ocenę ekologiczną różnych obiektów takich jak produkty, procesy lub ich elementy, systemy i algorytmy działania. Możliwe jest przy tym określenie punktów newralgicznych, które mogą być poddane dalszej szczegółowej analizie w celu znalezienia dróg poprawy wyniku całego ekobilansu ocenianego obiektu. Daje też podstawowy do porównań oceny środowiskowej różnych produktów pełniących te same funkcje. Jest podstawą do oceny możliwości minimalizacji odpadów, strat, zużycia, surowców, energii.
Sposób przeprowadzania ekobilansów opiera się na technice OCENY CYKLU ŻYCIA określonej w grupie norm ISO 14040x. Standaryzacja procedury zwiększa jej wiarygodność i znaczenie w badaniach porównawczych.
Rodzaje ekobilansów:
Ekobilans przedsiębiorstwa - obejmuje gromadzenie i znaczenie według kryteriów jakościowych i ilościowych wszystkich przepływów surowców i energetycznych, strumień wyrobów głównych i ubocznych oraz emisji odpadów w przedsiębiorstwie.
Ekobilans procesu - odnosi się do poszczególnych etapów procesów produkujących. W odniesieniu do każdej składowej procesu rozpatruje się odpowiadające jej strumienie surowcowe i energetyczne, półprodukty i emisje
Ekobilans wyrobu - obejmuje cały cykl życia wyrobów, łącznie z faza przedprodukcyjną i poużytkową.
Ekobilans lokalizacji i otoczenia - dotyczy funkcjonowania obiektów nie uwzględnionych w bilansie wyrobów procesów czy zakładu
Ekobilans regionu zawiera w sobie ekobilanse organizacji działających na danym obszarze. Daje podstawę do planowania gospodarczego i przestrzennego. Ma znaczenie opiniotwórcze dla administracji i społeczności lokalnej.