Ekonomia Klasyczna
Twórcami ekonomii klasycznej w Anglii byli A.Smith i D.Ricardo. Opracowali oni 1.całościowe teoretyczne systemy ekonom.-obejmujące całość tematyki ekon.(zagadnienia produkcji, podziału, wymiany i konsumpcji). Smith uważany jest za teoretyka systemu manufakturowego, zaś Ricardo 40 lat później jest teoretykiem I rewolucji przemysłowej. Obaj ekonomiści byli rzecznikami nowej klasy kapitalistów i zwolennikami liberalizmu ekonom. Podobnie jak fizjokraci dostrzegali istnienie obiektywnych praw ekonomicznych, ale poszli naprzód w wyjaśnianiu istoty mechanizmu działania tych praw. W ujęciu fizjokratów prawa ekon.miały charakter abstrakcyjnych praw natury, natomiast u klasyków tracą abstrakcyjny charakter, stają się prawami realnymi związanymi z masową działalnością jednostek gospodarujących. Smith i Ricardo posługiwali się metodą dedukcji czyli rozumowania a'priori w oparciu o przyjęte hipotezy metodologiczne, którymi były: homo oeconomicus i wolna konkurencja. Ich rozważania cechuje ahistoryczne ujęcie procesów gosp., bo traktowali kapitalizm jako ustrój ostateczny, wieczny. Traktowali społeczeństwo jako sumę jednostek gospodarujących, a interes społ.jako sumę interesów indywidualnych. Punktem wy analizy klasyków była działalność poszczególnych jednostek gospodarujących. Jest to wyrazem indywidualizmu metodologicznego. Uważali oni, że wzrost bogactwa jednostki oznacza wzrost bogactwa całego społeczeństwa. Postulowali stworzenie korzystnych warunków dla rozwoju inicjatywy prywatnej, a takie warunki tworzy tylko wolna konkurencja, swoboda działania. Poglądy ekonomiczne A.Smitha 1723 - 1790. Smith był wykładowcą filozofii moralnej na uniwersytecie w Glasgow. Wysunął on koncepcję o „niewidzialnej ręce rynku wolnokonkurencyjnego”, która kieruje gospodarką. Nawiązując do idei interesu osobistego Quesnay'a sformułował koncepcję człowieka ekonomicznego-człowiek jest w działaniu gosp.egoistą, a więc dąży do max.zysków, a minimalizacji strat i takie działanie jest właściwe większości jednostek gospodarujących i leży u podstaw przejawiania się praw ekonom, które można ująć jako prawa splotu działań ludzkich. W 1776r.ukazała się praca Smitha „Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów”, która przyczyniła się do powstania nauki ekonomii. Wg Smitha zgodnie z tą pracą przedmiotem badania ekonomii jest analiza czynników, które przyspieszają lub hamują wzrost bogactwa społ. (wzrost gosp.).
Czynniki wzrostu bogactwa społecznego (czyli wzrost gospodarczy) wg Smitha.
Najważniejszym czynnikiem jest praca ludzka a o jej znaczeniu w gospodarce decydują:
ilość osób zatrudnionych w produkcji;
wydajność pracy, która uwarunkowana jest postępem technicznym i specjalizacją.
Kolejnym czynnikiem jest akumulacja kapitału (czyli przeznaczanie zysku na powiększanie kapitału). Tempo akumulacji zależy od wysokości ST zysku i siły konkurencji. Im wyższa ST zysku tym większa skłonność do akumulacji i tym szybciej przedsiębiorcy powiększają swój potencjał prod. Natomiast pod naciskiem konkurencji przedsiębiorcy inwestują, aby utrzymać się na rynku. Ten fakt zapewnia szybkie tempo wzrostu gosp. 3. czynnik to ziemia. Smith i Ricardo byli zwolennikami wolnej konkurencji, która ich zdaniem zapewnia optymalną alokację zasobu kapitału i pracy pomiędzy poszczególne gałęzie produkcji i rozwój produkcji zgodnie z potrzebami społeczeństwa. Dostosowanie struktury podaży do struktury popytu dokonuje się poprzez przepływ kapitału z gałęzi mniej rentownych do bardziej rentownych (z gałęzi, gdzie mniejszy popyt i ceny spadają do gałęzi, wyroby których są poszukiwane na rynku, a więc ceny i zyski rosną).