Twórcami ekonomii klasycznej są Adam Smith i David Ricardo. Ekonomia stała się nauką w XVIII w. wraz z rozwojem stosunków kapitalistycznych. Nawiązują do dorobku myśli starożytnej. Połowa XVIII w. - pierwsza szkoła myśli ekonomicznej - fizjokratyzm. A Smith - teoretyk systemu manufakturowego Ricardo - pół wieku później w okresie rewolucji przemysłowej.

Założenia:

• wzrostem wydajności pracy, jest postęp techniczny i podział pracy - wzrost specjalizacji.

• motywacja ekonomiczna człowieka sprowadza się do własnego interesu, a prywatne i powszechne dążenie do niego jest źródłem największej powszechnej pomyślności usankcjonowanie człowieka gospodarującego i bogacącego się jako przyczyniającego się do powszechnego dobra (odrzucenie chrześcijańskiej podejrzliwości do bogatych);

• konkurencja doskonała - wolna konkurencja (przeciwieństwo monopolu jako krępowania swobody jednostki):
  wielość podmiotów po obu stronach wymiany, z których żadny nie posiada przewagi nad innymi;

• doskonała informacja;

• cena wynikiem gry popytu i podaży, zarówno dla nabywców jak i sprzedawców czynnik zewnętrzny;

• rynek decyduje o alokacji zasobów, które są mobilne;

• wymiana międzynarodowa: wg Smitha ma charakter ekwiwalentny - wszystkie kraje w nią zaangażowane osiągają korzyści: teoria kosztów absolutnych: założenia: wymiana zachodzi między 2 krajami, wymieniane są 2 towary; występuje zewnętrzna mobilność czynników produkcji i brak mobilności wewnętrznej tych czynników;
  teoria: o dochodach krajów z wymiany międzynarodowej decydują absolutne koszty wytwarzania produktów, które z kolei wynikają ze specjalizacji i międzynarodowego podziału pracy;

• interesy społeczne są wypadkową interesów indywidualnych, klasycy traktują społeczeństwo jako sumę jednostek

• produkcja tworzy możliwość zbuty, więc nie daje podstaw do pojawienia się trwałych stanów nierównowagi (zwłaszcza nadprodukcji, wynikającej z niedostatku popytu); zakłócenia w równowadze uruchamiały natomiast tzw. mechanizmy szybkiego powrotu do stanu (podstawa podażowego modelu gospodarki rynkowej) - prawo J.B. Saya

• prowadzona w niej analiza jest klasyczna (założenie, że giętkość płac i cen pozwala gospodarce odzyskać równowagę przy pełnym zatrudnieniu i produkcji na poziomie potencjalnym), a zarazem nowa (założenie, że giętkość płac i cen czyni proces ich dostosowań niemal natychmiastowym);

• polityka pieniężna i fiskalna mogą najwyżej wpłynąć na strukturę popytu globalnego na poziomie pełnego zatrudnienia;

• wielkość popytu globalnego jest wyznaczana przez położenie punktu równowagi przy pełnym zatrudnieniu;

• dostosowania płac i cen zachodzą niemal natychmiastowo (równoważenie rynku);

• faktyczna stopa bezrobocia jest zawsze równa naturalnej;

• istotna rola założenia racjonalnych oczekiwań (państwo nie może wykorzystywać polityki fiskalnej i pieniężnej do permanentnego tumanienia ludzi);

• główne założenie - tylko fakt, że pewne zmienne (np. płace nominalne) muszą być ustalane z góry, nie pozwala, aby osiągnięcie stanu pełnego zatrudnienia i produkcji równej potencjalnej było zjawiskiem ciągłym;

• państwo może tylko kontrolować poziom cen i skupiać się na polityce podażowej, zmierzającej do zwiększenia produkcji potencjalnej;

• restrykcyjna polityka budżetowa i pieniężna sprzyjają powstawaniu bezrobocia keynesowskiego;

• przekonanie o niemal całkowitym braku związku między gwałtownym wzrostem bezrobocia w Europie a spadkiem popytu globalnego.

Wnioski:

Ekonomia klasyczna zaczęła się wyczerpywać. Jest dużo przyczyn które do tego doprowadziło. Wiele niezgodności pomiędzy twórcami ekonomii klasycznej. Postęp techniczny zakwestionował ogólne prawo zmniejszających się korzyści i stopy zysku. Przyczyną było też profesjonalizacja nauki ekonomicznej oraz ogólna krytyka teorii o ekonomii klasycznej.

Bibliografia:

1. Milewski R, Podstawy ekonomii, PWN, Warszawa 2002

2. Begg D, Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007

3. Landreth H, Historia Myśli Ekonomicznej, PWN, Warszawa 2005

---