Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w adm. z dnia 17.06.1966r ostatni tekst jednolity 2005 r nr,.229 poz.1954

Mamy 2 systemy egzekucji tj. system egzekucji sądowej i system egzekucji administracyjnej.

Administracyjne postępowanie egzekucyjne i egzekucja administracyjna to dwa podstawowe pojęcia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Często są one utożsamiane ze sobą ale de facto to mają dwa różne znaczenia.

Postępowanie egzekucyjne jest uregulowane prawem procesowym ciąg czynności podejmowanych przez właściwe organy egzekucyjne lub inne podmioty współuczestniczące w tym postępowaniu w celu wykonania poprzez zastosowanie środków przymusu administracyjnego obowiązku wynikającego z aktów poddanych tej egzekucji.

Egzekucja administracyjna polega na zastosowaniu przez powołane do tego organy administracyjne przewidzianych prawem środków przymusu. Stosowanie środków przymusu oznacza wykonanie czynności egzekucyjnych , zaś zgodnie z art.1a pkt 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym ( UPE - skrót ustawy) są to wszelkie podejmowane przez organ egzekucyjny działania zmierzające do zastosowania i zrealizowania środka egzekucyjnego .

Przedmiotowy zakres egzekucji administracyjnej.

Określenie zakresu przedmiotowego egzekucji administracyjnej wymaga ustalenia jakiego rodzaju obowiązki mogą być egzekwowane w trybie administracyjnego postępowania egzekucyjnego.

Przedmiotem postępowania są 2 rodzaje obowiązków:

1.obowiązki natury pieniężnej

2.obowiązki o charakterze niepieniężnym.

Ad.1. obowiązki natury pieniężnej

Obowiązek o charakterze pieniężnym to powinność uiszczenia należności pieniężnych. Można je ująć w 3 grupy:

a) obowiązki wynikające z tytułów prawnych i mieszczących się w zakresie działania organów administracji rządowej , organów jednostek samorządu terytorialnego bądź przekazane do egzekucji na podstawie odrębnych ustaw;

b) należności egzekwowane w ramach pomocy udzielonej obcemu państwu przy dochodzeniu należności pieniężnych powstałych na jej terytorium oraz korzystania z takiej pomocy przy należnościach powstałych na terytorium RP porównaj art.2 pkt 8 UPE i tak np. należności przewozowe, należności wywozowe, podatki od towarów i usług, podatek akcyzowy, podatek od dochodu lub podatki od majątku, podatek od składek ubezpieczeniowych

c) należności pieniężne przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie ratyfikowanych umów międzynarodowych.

Ad.2 obowiązki o charakterze niepieniężnym

Druga grupa obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego są obowiązki o charakterze niepieniężnym. Obowiązkami tymi są określone zachowania zobowiązanego, które mogą polegać na działaniu, znoszeniu lub zaniechaniu.

Co do zasady są to obowiązki o charakterze administracyjnym wynikające ze stosunków administracyjno-prawnych i pozostają w zakresie właściwości organów administracji rządowej lub organów jednostek samorządu terytorialnego bądź skierowane do egzekucji na podstawie przepisów szczególnych.

Ponadto egzekucji administracyjnej podlegają obowiązki z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wypłaty zaległego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługujące pracownikowi nakładane w drodze decyzji organów Państwowej Inspekcji Pracy. Przykładem obowiązku niepieniężnego może być obowiązek wydania nieruchomości, opróżnienia lokalu, poddania się kontroli celnej, drogowej, dostarczenie środków transportu.

Podstawowe pojęcia|:

Zobowiązany :to osoba prawna , osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej która nie wykonała w terminie obowiązku o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym

- a w postępowaniu zabezpieczającym osoba lub jednostka której zobowiązanie nie jest wymagalne albo jej obowiązek nie został ustalony lub określona, ale zachodzi obawa , że brak zabezpieczenia może utrudnić skuteczne prowadzenie egzekucji.

Organ egzekucyjny:

To organ uprawniony do stosowania w całości lub części określonych w ustawie środków służących doprowadzeniu do wykonania przez zobowiązanego ich obowiązków o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym oraz zabezpieczenia wykonania tych obowiązków. Organ egzekucyjny podejmuje czynności prawne, rozstrzygnięcia a także szereg innych czynności faktycznych. Organ egzekucyjny jest właściwy do dokonania zabezpieczenia. Organ egzekucyjny to organ czyny i obligatoryjny

Wierzyciel

To podmiot uprawniony do żądania wykonania obowiązku lub jego zabezpieczenia w postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym. To podmiot uprawniony do żądania od dłużnika świadczenia w stosunku zobowiązaniowym

Wierzycielem jest:

- w odniesieniu do obowiązków z decyzji lub postanowień organów administracji rządowej i organów jednostek samorządu terytorialnego - właściwy do orzekania organ I instancji ,

- dla obowiązków wynikających z orzeczeń sądów lub innych organów - organ lub instytucja bezpośrednio zainteresowana w wykonanie przez zobowiązanego obowiązku,

- dla obowiązków wynikających z tytułów wykonawczych wystawionych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych - minister właściwy do spraw finansów publicznych

Fakultatywni uczestnicy postępowania egzekucyjnego

Świadkowie

Powołuje ich egzekutor w celu uczestnictwa przy czynnościach egzekucyjnych. Może to uczynić na wniosek zobowiązanego lub gdy sam uzna to za konieczne.

Organy asystujące

Rola organów asystujących sprowadza się do biernej obecności przy wykonywaniu czynności egzekucyjnych. Rodzajem asysty jest również obecność przedstawiciela placówki pocztowej przy otwarciu zajętej przesyłki pocztowej. Organ egzekucyjny lub egzekutor mogą uzyskać pomoc organu Policji, Straży Granicznej. Lub Urzędu Ochrony Państwa , udzielana jest ona na wezwanie. Podmioty te mogą żądać udzielenia pomocy właściwych organów jeżeli natrafia na opór który uniemożliwia lub utrudnia przeprowadzenie egzekucji lub jeżeli istnieje przypuszczenie ,że na taki opór natrafią. Organy wezwane do udzielenia pomocy nie mogą jej odmówić.

Pomoc tych organów polega na zapewnieniu:

- dostępu do miejsca gdzie ma być prowadzona egzekucja,

- porządku w miejscu prowadzenia egzekucji,

- osobistego bezpieczeństwa organowi egzekucyjnemu lub egzekutorowi.

Organ rekwizycyjny - Jest to organ egzekucyjny o tej samej właściwości rzeczowej co organ egzekucyjny prowadzący egzekucję który działający na zlecenie organu prowadzącego egzekucję wykonuje czynności egzekucyjne względem składników majątku zobowiązanego znajdujących się na terenie działania tego organu. Organ egzekucyjny zlecając wykonanie czynności egzekucyjnych w oznaczonym zakresie sporządza odpis tytułu wykonawczego z jednoczesnym oznaczeniem celu jakiemu ma służyć egzekucja a także określa kwotowo zakres zlecenia.

Podmiotowy zakres egzekucji administracyjnej

Do obligatoryjnych uczestników postępowania egzekucyjnego zalicza się zobowiązanego, wierzyciela i organ egzekucyjny.

Dla ustalenia zakresu podmiotowego obwiązywania ustawy konieczne jest wskazanie tych podmiotów, które na gruncie UPE w administracji wchodzą w różne stosunki prawne.

Możemy wyróżnić podmioty obligatoryjne i fakultatywne oraz podmioty czynne i bierne.

Do grupy podmiotów czynnych a zarazem obligatoryjnych należy organ egzekucyjny. Organy egzekucyjne dzielimy ze względu na przedmiot egzekucji na organy egzekucyjne należności pieniężnych oraz organy egzekucyjne o charakterze niepieniężnym.

W egzekucji o charakterze pieniężnym możemy wyróżnić organy o właściwości ogólnej i szczególnej.

• Organem o właściwości ogólnej jest naczelnik Urzędu skarbowego. Jest to organ kompetentny do prowadzenia egzekucji ogólnej każdego rodzaju należności pieniężnej określonej w ustawie oraz jest uprawniony do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych.

• Natomiast organem o właściwości szczególnej mogą prowadzić egzekucje tylko określonych egzekucji pieniężnych a więc tylko dla tych ustalania ,określania i pobierania właściwy jest ten organ oraz jest uprawniona do stosowania tylko niektórych wyraźnie wskazanych w ustawie środków egzekucyjnych. Charakterystyczną cechą organów o właściwości szczególnej jest to ż zawsze bez wyjątku łącza ze sobą funkie wierzyciela obowiązków i organów egzekucyjnych.

Organami egzekucji obowiązków pieniężnych są:

• Naczelnik Urzędu Skarbowego

• Właściwy organ gminy o statusie miasta oraz gminy wchodzącej w skład powiatu warszawskiego

• Przewodniczący organu orzekającego w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych w I instancji,

• Dyrektor ZUS,

• Dyrektor izby celnej,

• Dyrektor rejonowego oddziału Wojskowej Agencji Mieszkaniowej

Organem egzekucyjnym o charakterze niepieniężnym jest:

• Wojewoda,

• Właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego w zakresie zadań własnych i zleconych i zadań w zakresie administracji rządowej oraz z obowiązków wynikających z decyzji i postanowień z zakresu administracji publicznej wydawanych przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze ( SKO),

• Kierownik wojewódzkiej służby inspekcji lub straży w odniesieniu do obowiązków wynikających z wydawanych w imieniu własnym lub wojewody decyzji lub postanowień,

• Kierownik powiatowej służby inspekcji lub straży w odniesieniu do obowiązków wynikających z wydawanych w imieniu własnym lub wojewody decyzji lub postanowień

• Do katalogu szczególnych organów egzekucyjnych należności niepieniężnych zalicza się każdy organ policji tj. agencji bezpieczeństwa wewnętrznego , agencji wywiadu, Straży Granicznej. Organ PIP, Powiatowej Straży Pożarnej, organ kierujący akcja ratowniczą, a także inne organy powołane do ochrony bezpieczeństwa, porządku , spokoju i mienia społecznego ( np.strażnik miejski)

Organem egzekucyjnym jest organ, który wydał decyzję w I instancji. Występuje on w charakterze wierzyciela.

Zapamiętać jakiego to rodzaju są organy - do testu.

Problematyka organów o charakterze niepieniężnym

Organy egzekucyjne o charakterze niepieniężne zostały wymienione w art. 20 upe Organy te można podzielić na organy o właściwości ogólnej które łącza funkcje organu egzekucyjnego z kompetencjami orzeczniczymi w przedmiotowo wydzielonej kategorii spraw, bądź gdy funkcja organu egzekucyjnego jest pochodną powierzonym tym podmiotom zadań w zakresie czuwania nad wykonywaniem z obowiązków wynikających z mocy samego prawa.

Organem egzekucyjnym o charakterze niepieniężnym jest:

Wojewoda,

Właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego w zakresie zadań własnych i zleconych i zadań w zakresie administracji rządowej oraz z obowiązków wynikających z decyzji i postanowień z zakresu administracji publicznej wydawanych przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze ( SKO),

Kierownik wojewódzkiej służby inspekcji lub straży w odniesieniu do obowiązków wynikających z wydawanych w imieniu własnym lub wojewody decyzji lub postanowień,

Kierownik powiatowej służby inspekcji lub straży w odniesieniu do obowiązków wynikających z wydawanych w imieniu własnym lub wojewody decyzji lub postanowień

Do katalogu szczególnych organów egzekucyjnych należności niepieniężnych zalicza się każdy organ policji tj. agencji bezpieczeństwa wewnętrznego , agencji wywiadu, Straży Granicznej. Organ PIP, Powiatowej Straży Pożarnej, organ kierujący akcja ratowniczą, a także inne organy powołane do ochrony bezpieczeństwa, porządku , spokoju i mienia społecznego ( np.strażnik miejski)

Do podmiotów czynnych należy także pracownik organu egzekucyjnego wyznaczony do bezpośredniego wykonywania czynności egzekucyjnych.

Organy egzekucyjne obowiązków o charakterze pieniężnym -

- komornik i poborca skarbowy.

Organy egzekucyjne obowiązków o charakterze niepieniężnym -

- egzekutor

W postępowaniu egzekucyjnym przewiduje się także udział komornika skarbowego tj, kierownik komórki organizacyjnej organu egzekucyjnego , prowadzącego egzekucje należności pieniężnych.

Podmiotem czynnym o szczególnej pozycji prawnej jest dłużnik zajętej wierzytelności. Rozumie się przez to dłużnika zobowiązanego z jakiegokolwiek tytułu, jak również bank , pracodawcę zobowiązanego, podmiot prowadzący działalność maklerską a także inne podmioty, które realizują na wezwanie organu egzekucyjnego zajęcie wierzytelności lub innego prawa majątkowego osoby zobowiązanej. Podmioty te nie będąc organem egzekucyjnym ani egzekutorem czy poborcą skarbowym biorą udział w stosowaniu środków egzekucyjnych.

Przede wszystkim dokonują na żądanie organu egzekucyjnego czynności związane z zajęciem wierzytelności lub innego prawa majątkowego, a także po zajęciu przekazują organowi egzekucyjnemu środki pieniężne aż do pełnego pokrycia egzekwowanych należności pieniężnych wraz z kosztami egzekucyjnymi.

W postępowaniu egzekucyjnym w administracji w podejmowaniu czynności egzekucyjnych może być zaangażowany również organ rekwizycyjny.

Jest to organ egzekucyjny o tej samej właściwości rzeczowej co organ egzekucyjny prowadzący egzekucje, który działając na zlecenie organy zlecającego egzekucje wykonuje czynności egzekucyjne względem składników majątku zobowiązanego znajdujących się na terenie działania tego organu.

Organ egzekucyjny zlecając wykonanie czynności egzekucyjnych w oznaczonym zakresie sporządza odpis tytułu wykonawczego z jednoczesnym oznaczeniem celu, któremu ma służyć egzekucja, a także określa kwotowo zakres zlecenia.

Wierzyciel - podmiotem czynnym i obligatoryjnym w postępowaniu egzekucyjnym jest wierzyciel. Pod tym pojęciem należy rozumieć podmiot uprawniony do żądania wykonania obowiązku lub jego zabezpieczenia w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym. Wierzyciel pełni funkcję p[procesową i ciąży na nim obowiązek doprowadzenia do wszczęcia egzekucji. Uprawnienie do bycia wierzycielem jest najczęściej pochodną do orzekania w I instancji, poza wyjątkami przewidzianymi w ustawie. Osoba fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, inna niż państwowa i samorządowa jednostka organizacyjna - może występować w postępowaniu egzekucyjnym na pozycji „quasi” wierzyciela, gdy na rzecz danej osoby sąd lub inny organ wydał orzeczenie. Podmioty te mogą oddziaływać na przebieg egzekucji składając środki mające na celu zdyscyplinowanie wierzyciela - skarga na bezczynność wierzyciela.

Zobowiązany - podmiot obligatoryjny ale bierny - osoba fizyczna, prawna, jednostka nie posiadająca osobowości prawnej, która nie wykonała w terminie obowiązku.

Do obligatoryjnych należy organ egzekucyjny, wierzyciel, zobowiązany, dłużnik.

Podmiotem biernym jest zobowiązany pozostali są czynnymi.

Organem czynnym i fakultatywnym jest organ rekwizycyjny i asystujący.

Dłużnik ( zobowiązany) zajętej wierzytelności jest czynnym i obligatoryjnym czynnym i zabezpieczającym

Wierzyciel pełni funkcję procesową i ciąży na nim obowiązek doprowadzenia do wszczęcia egzekucji .Uprawnienie do bycia wierzycielem jest ja częściej pochodną do orzekania w I instancji poza wyjątkami przewidzianymi w ustawie. Podmioty te mogą oddziaływać na przebieg egzekucji składając środki mające na celu dyscyplinowanie wierzyciela- skarga na bezczynność wierzyciela

2

---