1. TERMIN GRUPA SPOŁECZNA

1. Społeczeństwo

1. Zbiorowość trwająca przez wiele pokoleń

2. Zespolona wewnątrz wielorakimi systemami stosunków społecznych

3. Wyodrębniona od innych takich zbiorowości trwałą przynależnością członków

4. Posiadanie wspólnych norm i wartości - własnej kultury

5. Rekrutacja członków do zbiorowości będącej społeczeństwem odbywa się głównie w drodze reprodukcji seksualnej

2. Rybicki - w jej zakresie mieści się tak dobrze ród, plemię, naród, jak i gmina wyznaniowa, towarzystwo naukowe, klasa szkolna, tłum rewolucyjny - słowem wszelka zbiorowość społeczna, mała czy wielka, jaką można tylko spotkać w życiu.

3. Albion W. Small - wszelki zbiór osób, który możemy ujmować jako całość ze względu na jakiekolwiek godne uwagi stosunki zachodzące pomiędzy jego członkami.

4. Sztompka - zbiór jednostek, w którym wspólnota pewnych istot społecznych cech wyraża się w tożsamości zbiorowej i towarzyszą temu kontakty, interakcje i stosunki społeczne w jej obrębie częstsze i bardziej intensywne niż z osobami z zewnątrz. Zbiorowość ludzi, pomiędzy którymi występuje więź obiektywna, subiektywna i behawioralna.

2. STRUKTURY WEWNĄTRZGRUPOWE

1. Struktura socjometryczna

1. Socjometria zajmuje się zachodzącymi we wszelkich grupach wzajemnymi oddziaływaniami między ludźmi

2. Kliki - podgrupy - zespół czynników zbiorowości, których średnia wzajemna sympatia jest większa niż ich średnia sympatia do pozostałych członków tej zbiorowości

2. Struktura przywództwa

1. W jaki sposób i w wyniku czego jedni członkowie uzyskują władze nad innymi, a także w jaki sposób ta władza jest sprawowana i jakie są skutki rozmaitych stylów jej sprawowania

2. Nie ma jednego typu osobowości przywódczej ; różnego rodzaju sytuacje oraz cechy osobowości potencjalnych podwładnych sprzyjają pojawianiu się w danej zbiorowości przywódców o takich, a nie innych cechach osobowości

3. Style przywództwa

1. autorytarny - przywódca wydaje polecenia ; pojawienie się w grupie agresji

2. demokratyczny - przywódca wspólnie z podwładnymi uzgadnia sposób postępowania ; harmonijna współpraca i wzajemna pomoc

3. anarchiczny - przywódca nie podejmuje żadnych wysiłków, aby kierować grupą i organizować jej działania ; dezorientacja ; międzyosobnicza agresji

3. GRUPY ODNIESIENIA

1. negatywne grupy odniesienia - akcentujemy naszą niezgodę na ich postępowanie, styl bycia, nie chcemy być z nimi identyfikowani

1. formułowanie stereotypów o tych grupach, generalizując obraz grupy

2. prawo Simmla- Cosera - konflikt zewnętrzny zwiększa integrację wewnętrzną grup i społeczności

2. grupy odniesienia pozytywnego - grupy do których aspirujemy i które są przedmiotem wyprzedzającej identyfikacji ; identyfikujemy się z nimi subiektywnie, solidaryzujemy ;

3. grupy odniesienia normatywnego - grupy, z którymi się identyfikujemy, dostarczają nam wzorów, standardów postępowania, uczymy się od nich wiążących wartości i norm

4. pojęcie względnego upośledzenia - poczucie upośledzenia związane z postrzeganiem własnego usytuowania w stosunku do innych osób o podobnych cechach

4. KRYTERIA KLASYFIKACJI GRUP SPOŁECZNYCH

1. Liczebność - grupy małe i wielkie

2. Trwałość

1. Znaczną trwałość posiadają wspólnoty lokalne, sąsiedzkie

2. Dożywotnią trwałość ma rodzina i naród

3. Grupy najtrwalsze zachowują ciągłość i tożsamość, pomimo wymiany ich składu - nowi członkowie

4. Organizacja i kultura są atrybutami grupy długotrwałej

5. Organizacja ma trwałość ponadjednostkową, składa się z pozycji społecznych - statusów, i siatki stosunków społecznych, które zajmować mogą i nawiązywać różni ludzie

3. Sposób rekrutacji

1. Przypisanie - bez własnego aktu woli - rodzina, grupa rasowa, etniczna, naród, areszt, obóz zesłańców

2. Zapisanie się - wybrane w drodze dobrowolnej decyzji

1. grupy ekskluzywne, elitarne - przynależność do nich jest obwarowana rygorystycznymi warunkami i procedurami

2. grupa inkluzyjna - powszechnie dostępna, możemy do niej od razu przystąpić

4. intensywność uczestnictwa

1. grupy jednofunkcyjne - jeden rodzaj działalności

2. grupy wielofunkcyjne - spełnianie różnorodnych aspiracji

3. suma czasu i energii, zaangażowanie myślowe, jakiego grupa wymaga od swoich członków

4. grupy żarłoczne - w całości pochłaniają swoich członków, poświęca się im większość czasu

5. rygoryzm i zakres kontroli, jaką grupa rozciąga nad swoimi członkami

5. stopień zorganizowania grupy

1. grupy zorganizowane formalne

1. bezosobowy personel zajmujący pewne pozycje

2. zachowuje ciągłość, nawet wtedy, gdy zmieniają się członkowie

2. grupy niezorganizowane, nieformalne

1. mamy znaczenie dla innych członków

2. Dy odchodzi jeden członek grupy, grupa nie zachowuje trwałości

6. charakter korzyści, jakie przynosi jednostce członkostwo w grupie

1. motywacja autoteliczna - mile spędzenie czasu z innymi, członkostwo bezinteresowne

2. grupy zadaniowe - celowo organizowane po to, aby zrealizować jakiś projekt, osiągnąć założony rezultat

3. zadania addytywne - sumujące się, w wyniku pracy spontanicznie stworzonej grupy lub powołanej spośród ochotników

4. zadania kooperacyjne- podział na funkcje, strategia kooperacji i koordynacji

5. zadania kompensacyjne - każdy pracuje indywidualnie, jednak ich wysiłek łączy się

6. zadania dysjunktywne - zadania grupowe realizowane przez jednego z członków

7. zadania koniunktywne - dopasowywane do najsłabszych

7. Psychologiczna relacja jednostki do grupy

1. Z grupami atrakcyjnymi jednostka się identyfikuje, solidaryzuje, obdarza je zaufaniem i lojalnością

2. Grupa członkowska - grupa, do której jakaś osoba obiektywnie należy

1. subiektywna identyfikacja z grupą - akceptowalna grupa członkowska, naturalna sytuacja

2. jednostka może się nie identyfikować z grupą, gdy została przypisana do grupy lub gdy przystąpiła do grupy dobrowolnie, jednak z braku innych opcji

3. grupy istotne - jednostka selekcjonuje je spośród wielu grup i obdarza je szczególnym subiektywnym znaczeniem

5. MAŁE GRUPY SPOŁECZNE

1. Ludzie się znają, ich interakcje mają charakter bezpośredni

2. Georg simmel - wraz ze zwiększeniem liczebności grupy zmienia się zasadniczo charakter zjawisk, które w grupie zachodzą

1. Koalicja - dwóch członków wiąże się bliżej, izolując trzeciego

2. Strategia dziel i rządź - jeden z członków usiłuje skłócić czy podburzyć pozostałych, aby uzyskać przewagę i wpływ na każdego z osobna

3. Mediacja - jeden z członków przyjmuje neutralną pozycję wobec konfliktu dwóch pozostałych, starając się doprowadzić do rozwiązania konfliktu

4. Reprezentacja - dwóch członków powierza trzeciemu jakies zadanie do wykonania w ich imieniu i na ich rachunek

5. Uformowanie większości - dojście do wspólnej decyzji w przypadku różnicy stanowisk

3. Simmel uważa, że do liczebności dwudziestoosobowej grupy, możliwa jest dobra znajomość partnerów, intymność, bezpośredniość kontaktów, natomiast powyżej tej liczby pojawia się anonimowość, formalizm, pośredniość interakcji

4. Liczebność grupy- grupą mogą być już dwie osoby, jednak większość argumentów przemawia za minimalnie trzema osobami tworzącymi grupę - bardziej skomplikowana i dynamiczna całość

1. Diada - dwie osoby

2. Triada - trzy osoby

5. Świadomość wspólnoty, poczucie bycia grupą, postrzeganie siebie jako my, uznawanie tych samych wartości, podobny stosunek do tych samych symboli, przyjmowanie takich samych postaw

6. Grupa wytwarza własne normy, wartości, wzory zachowań, reguły postępowania, które są uznawanie i przestrzegane.

6. GRUPA WASNA I OBCA

1. Grupę własną postrzega się jako bardziej zróżnicowaną i zindywidualizowaną

2. Zapamiętuje się zachowania dobre grupy własnej, natomiast złe w stosunku do grupy obcej

3. Zachowanie pozytywne grupy obcej tłumaczy się niezależną od niej sytuacją zewnętrzną, a negatywne złym charakterem jej członków

4. Kultura dostarcza kryteriów podziału na swoich i obcych oraz znaków identyfikacyjnych pozwalających ich od siebie odróżnia

7. PRÓŻNIA SOCJOLOGICZNA - pusta przestrzeń pomiędzy publiczną strefą polityki a prywatną strefa rodzinną, która zazwyczaj wypełniana jest przez dobrowolne stowarzyszenia

8. GRUPY PIERWOTNE - niewielkie, nieformalne, spontaniczne, o bezpośrednich kontaktach i interakcjach członków rozpoznających się nawzajem, podejmujących zróżnicowane działania, częściowo z pobudek autotelicznych

9. GRUPY WTÓRNE - takie, które liczą wielu członków, w większości wzajemnie anonimowych, pomiędzy którymi zachodzą sformalizowane i pośrednie stosunki realizujące się w wysoce wyspecjalizowanych działaniach

10. SPÓJNOŚĆ GRUPY

1. grupa spójna to taka, w której nie ma głębokich podziałów i wyraźnych podgrup czy klik

2. spaja ją silna więź społeczna ; przejawianie takich samych postaw, uznawanie jednakowych norm i wzorów zachowań, wspólne działania ; konformizm / syndrom myślenia grupowego

3. Robert K. Merton - trzy typy podstaw spójności grupy

1. Kreowana kulturowo - wspólne normy i wartości

2. Kreowana organizacyjnie - współzależne działanie członków grupy w realizacji jednostkowych i grupowych celów

3. Kreowana strukturalnie - przeciwstawianie grupy własnej, grupą obcym

---