Nerka:narzad parzysty,przypomina fasoledł.11-12cm5-6cm i masie 150g.
Na nerce wyróżniamy bardziej wypukła pow. przednia oraz bardziej spłaszczona pow.tylna,brzeg boczny wypukły,brzg
przysrodkowy wklesły oraz koniec nerki górny i dolny.na górnych koncach sa nadnercza, na wklęsłym brzegu znajduje
się wneka nerki prowadzące do zatoki nerkowej,Nerka+nadnercza otoczone torebka tłuszczową,ona otoczona powiezie.
Powierzchnię nerki obejmuje torebka włóknista.Nerka 2warstwy: zew-kora nerki wew.rdzeń nerki.Kora otacza
koncentrycznie rdzeń nerki i pod postacia dłupków nerkowych wnikających pomiędzy piramidy rdzenia dochodzi do
zatoki nerkowej.rdzeń składa się z piramid.oddeilone od siebie słupkami korowymi których podstawy sa zwrócone do
pow nerki natomiast wierzcholki(brodawki nerkowe) zwrócone w kier zatoki.piramida+płaszcz korowy=płat.Kazdej
brodawce odpowiada kielich miedniczki nerkowej.Jednostka jest nefron.nefron składa się z ciałka nerkowego i kanalika.
Nefron rozpoczyna się w korze nerki ciałkiem nerkowym.ciałko składa się z kłebka naczyniowego i otaczającej go
torebki kłebka.sieć naczyń włosowatych nazywamy siecia dziwna bo wpływa tetnicamii wypływa tez. W ścianach naczyc doprawadzajacych jest aparat przykłebuszkowy.miejsce wejścia i wyjscia naczyń w ciałku nerkowym to biegun naczyniowy.
torebka kłebka-ma podwójna sciane składajaca się z dwu blaszek,miedzy nimi jest szczelina która łaczy się z kanalikiem
nefronu tworząc biegun kanalikowy.Kanalik nefronu jest zróżnicowany strukturalnie.ze względów morfologicznych
można go podzielic na 3cz.poczatkowy odcinek to przedłużenie torebki to kanalik krety bliższy(kanalik Irzędu)nazwany
od licznych zgieć.Nastepnie jest petla nefronu znajdujący się w rdzeniu,składa się z 2ranion:zstępującej i wstępującej.
Ramie wstępujące powraca w okolice ciałka i przechodzi w wstawkęczyli kanalik kręty dalszy(IIrzedu).Który przechodzi
w kanalik zbiorczy(cewkę zbiorczą)których kilka łaczy się w obrecie piramidy w przewód brodawkowy..Podobnie jak w
wątrobie wazny jest ukł. Naczyn.:T.nerkowa,miedzypłatowa,lukowe i miedzyzrazikowe. Włosowate naczynia żylne
odprowadzają krew przez zyły miedzyzrazikowelukowe,miedzypłatowe do zyły nerkowej.
Drogi odprowadzające mocz -rozpoczynają się od cewki zbiorczych które łącza się w przewody brodawkowe
uchodzące na pow brodawki piramidy rdzenia w tzw polu sitowym. Z nich ścieka mocz do kielichow nerkowych
mniejszych.
Kielichy nerkowe mniejsze sa stozkowate bloniaste przewody ok. 1cmw liczbie 8-10zazwyczaj każdy kielich mniejszy
obejmuje 1 a często nawet kilka brodawek w których jak w lejku scieka mocz. Kielichy mniejsze łacza się w 2-3
przewody obszerniejsze tzw kielichy nerkowe wieksze które uchodzą do miedniczki nerkowej.
Miedniczka nerkowa kszt. Lejkowaty woreczka spłaszczonego przednio-tylne.Miedniczka we wnece nerki przechodzi
w moczowód.(cz.brzuszna,miednicza.)oba moczowody lewy i prawy przebijaja się skosnie na sciane pęcherza
moczowego w pobliżu jego dna i uchodzą w dnie pęcherza w trójkat pęcherza.Dł.27-34cm,Sr.0,8cm mocz przesuwa się
poprzez perystalgiczne skurcze.
Pęcherz moczowy-nieparzysty zbiornik mięśniowy do którego mocz spływa.pecherz zostaje opróżniany,poprzez cewke
moczowa.W pęcherzu odróżniamy szczyt skierowany do przodu i ku górze trzon i dno pęcherza skierowane ku dołowi i
tyłowi.pecherz jest zawieszony na w pepkowym posrodkowym,biegnącym od szczytu do pepka.Włokna mięśniowe
trójkąta pęcherz. Przech. W kier. Ujscia wew cewki mocz. W petle miesniowa tworzaca miesien zwieracz pęcherza.
występuje także zwieracz cewki moczowej. mięsień ten obejmuje Cz.błoniasta cewki mocz.
Cewka moczowa męska dł.17-20cm ze wzgledów topograficznych można podzielić ja na 3cz.stercza,błoniasta,gabczastą.
Pierwsza z nich biegnie od ujscia wew. Wprost do gruczołu ktrokowego(stercza) przez który przechodzi pionowo w dół.
Ma tylnej scianie cz.sterczej znajduje się wzniesienie, wzgórek nasienny na którym uchodzą parzyste przewody
wytryskowe a pośrodku znajduje się ujście łagiewki sterczej.Cz. błoniasta nazyw.krótki odcinekcewki.W miescu przejscia
cewki przez przeponę moczowo-płciową znajdująca siępoprzecznie prązkowany zwieracz cewki mocz.ostatnia gabczasta
cz. Biegnie w ciele gąbczastym przez cała dł pracia.
Cewka moczowa zenska-4cm dł.6mm,śr. Posiada zwieracz pęcherza jak tez zwieracz cewki moczowej.
Jajniki- wytwarzają komórki płciowe- jaja, leżą na bocznej scianie miednicy małej, w położeniu tym utrzymuje je
więzadło wieszadłowe jajnika, więzadło właściwe jajnika i krezka jajnika. Jajniki są gruczołami w kształcie migdała, dł.
Ok. 4-5 cm i masie 6-8g. W jajniku wyróżnia się: powierzchnię przyśrodkową i boczną, brzeg wolny i krezkowy, koniec
jajowodowy oraz koniec maciczny.Na brzegu krezkowym wyst. Wnęka jajnika. Jajniki pokrywa błona biaława a pod nią
znajduje się zrośnięta z nią kora jajnika. W korze znajduja się pęcherzyki jajnikowe zawierające komórki jajowe.
Pęcherzyki jajnikowe pierwotne leża najbliżej błony białawej a bardziej złożone leżą głębiej. Dojrzałe pęcherzyki
obejmują całą grupośc kory tworząc wzgórek jajonośny. Ciałka żółte sa to pęknięte pęcherzyki w różnych okresach zmian
wstecznych. Oogonie zawarte w pęcherzykach w czasie wzrostu przekształcają się w owcyt 1 rzędu a następnie w oocyt 2
rzędu. Jajeczkowaniem lub owulacją -nazywamy zjawisko przechodzenia komórki jojowej z jajnika do jamy otrzewnej,
wyst ona najczęściej między 13 a 14 dniemcyklu miesiączkowego. Jak jajo nie zostanie zapłodnione to ciałko żółte zanika przekształcając się w ciałko białawe a jeżeli zapłodnienie nastąpi to powstaje ciałko żółte ciążowe, które zaczyna zanikać
od 6 miesiaca ciąży.
Pochwa- jest to elastyczny kanał mięśniowo- błoniasty łaczący światło macicy z przedsionkiem pochwy.. dł. Nie
przekracza zwykle 10 cm. Podczas spółkowania pochwa pośredniczy we wprowadzeniu nasienia męskiego na narządów
płciowych kobiety obejmując prącie jak pochwa iecz. Przy porodzie pochwa stanowi kanał rodzącego się płodu, a także
jest drogą odpływu krwi menstruacyjnej i innych produktów wydzielania narządów płciowych. Górny odcinek pochwy
obejmuje cz. Pochwową szyjki macicy a między nmi znajduje się szczelina nazywana sklepieniem. W ujściu pochwy
znajduje się fałd błony śluzowej, zasłaniająca częściowo ujście zwany błoną dziewiczą. Ściana pochwy jest zbudowana
z 3 warstw: błony śluzowej, mięśniowej i warstwy łącznotkankowej. Błona śluzowa wytwarza w ścianach pochwy
poprzeczne fałdy i wyniosłości tzw. Słup zmarszczek przedni i tylni i jest pokryta nabłonkiem wielowarstwowym płaskim nie posiadającym gruczołów.
Jajowody-przyste,dł10-20cm śr3-8mm których jeden koniec otwiera się do otrzewnej-ujscie brzuszne jajowoduw ok. jajnika
2uchodzi do jamy macicy.ujscie rozszerza się tworzac lejek z brzegu lejka zwisa kilka strzępków, które wychwytują jaja do jajowodu.Jajowód otoczony jest otrzewnąwchodząc w skład w.szerokiego macicy.Ściana jajowodu zbudowana jest z 3
warstw:błony sluzowej,miesniowej(okreznej podłuznej)surowiczej czyli otrzewnej.zapłodnienie zachodzi w środkowej
cz.jajowodu tzw bance jajowodu.
Macica-nieparzysty, dłok8cm,znajduje się w miednicy malej miedzy pecherzem a odbytnica.Pokryta otrzewną
która z brzegów bocznych do ścian bocznych miednicy małej biegnie tworzac w.szerokie macicy.w macicy
wyrózniamy cz,górną-trzon,dolną-szyjkę macicy,Górna cz. Zaokrąglona trzony nazywamy dnem.
Na granicy trzonu i szyjki leży cieśń macicy.najnizszy odcinek macicy wpukla się do pochwy(cz.pochwowa)
i otworem zwanym ujscie macicy łzaczy jamę tego narządu ze światłem pochwy.
Jama Macicy- w trzonie ma kształt trojkątnej szczelinyktorej podstawem stanowi dno a szczyt zwrócony do cieśni
gdzie łaczy się kanałem szyjki macicy. Ujscie macicy ograniczone jest warga przednia i tylną.
Sciana macicy jest zbudowana z 3 warstw:błony sluzowej,grubej mieśniówki gładkiej(dobrze rozwiniea zwana
miesniem macicy) i otrzewnej.
Srom niewieści-składa się ze wzgorka łonowego,warg sromowych wiekszych i mniejszych,przedsionka pochwy,
łechtaczki.
Wzgorek łonowy(w obrebie łacza się 2 wargi srom wieksze)-poduszka tłuszczowa pokryta skóra owłosioną
zakrywajac pozostałe cz. Sromu.
Wargi sromowe wieksze-owłosone,2podłuzne fałdy skórne,skł. z podściółki tluszcz.i tk.łacznej.ograniczaja one
szpare sromu.miejsce połaczenia warg to spoidło przednie lub tylne warg srom.
Wargi sromowe mniejsze-ograniczaja przedsionek pochwy, rózowawe fałdy skórne,obie wargi łacza się z tyłu w
obrebie wędzidełka warg srom.
Przedsionek pochwy-eliptyczny,z przody ograniczony wędzidełkiem łechtaczki,z boku wargi srom mniejsze,ztylu
wędzidełkiem warg srom.do przedsionka oddzielnie uchodza cewka i pochwa.do przedsionka uchodza gruczoly
przedsionkowe wieksze i mniejsze.
Łechtaczka-nieparzyste ciało jamiste(w gornej przedniej cz,sromu)dł.2cm sr,4-5mm.Składa się z ciał jamistych
otoczonych bł.białawą i zakonczony szczątkową żołedzia lechtaczki.
Narządy płciowe męskie- służą do wytwarzania plemników i do wprowadzenia ich do pochwy w trakcie aktu spółkowania(kopulacji).
Jądra-są parzystymi gruczołami płciowymi meskimi umieszczonymi w worku mosznowym. Oba jądra oddziela od siebie przegroda moszny. Jądro ma kształt jaja kurzego obustronnie spłaszczonego o długośći ok. 5cm i masie 12g. W jądrze wyróżnia się koniec górny i dolny, pow. Boczną i przysrodkową oraz brzeg przedni i tylny. Do tylnego brzegu przylega najądrze do którego wchodzą i wychodzą n. Krwionośne. Jądro jest otoczone grubą torebką włóknistą- bł.białawą od której w gląb wchodzą liczne przegrody tkankowe (przegródki jądra), dzielące jądro na przeszło 200 płacików. Przegrody biegną do tylnego brzegu gruczołu i tworzą śródjądrze. Każdy płacik składa się z kilki cewek nasiennych krętych, które przed wejściem do cewki łączą się w cewki proste.. W sródjądrzu cewki tworzą sieć jądra. Cewki nasienne proste i siatkę jądra zaliczamy do dróg wyprowadzających nasienie. Z siatki jądra wychodzi ok. 10-20 przewodzików odprow. Jądra. Uchodzących do przewodu najądrza. Cewki nasienne krete są wysłane nabł.plemnikotwórczym, składających się z komórek płciowych i podpórkowych. K. Podpórkowe- pełnią role odżywczą w stosunku do kom.płciowych. k.płciowe- występują w nich niedojrzałe spermatogonie. Proces rozwoju kom.płciowych nazywamy spermatogenezą zaś przekształcenie ich w plemniki- spermiogenezą. Dojrzały plemnik składa się z głóki, szyjki, i wstawki.Początkowy odcinek witki nazywamy wstawką. Dł. Plemnika ok. 50-60 mikronów. Główka zawiera chromatynę akrosom, a szyjką cytosomy, wstawka mitochondria a witka włókienka kurczliwe.
Najądrza- jest ukł.przewodzików, których zadaniem jest odprowadzanie plemników, a jednoczesnie spełniają one funkcje ich zbiornika. Nabłonek przewodzika składa się z komórek walcowatych posiadających rzeski. Nabłonek otoczony jest mięśniówką okrężną. Parzyste najądrze- przylega swą wklęsłą pow. Do jądra przykrywając je od końca górnego wzdłuż całego tylnego brzegu.Jego dł. Wynisi ok. 5cm. W najądrzu rozróżniamy głowę, trzon i ogon. Ogon zagina się ku górze przechodząc w nasieniowód. Przewód najądrza- tworzy bardzo liczne zakrętyu i pętle nadające mu po wyprostowaniu dł. 5cm. Nabłonek przewodu jest wielorzędowy, walcowaty. Wydzielina przewodu stwarza środowisko które sprzyja ostatecznemu dojrzewaniu i przechowywaniu plemników.
Nasieniowód- stanowi przedłużenie przewodu najądrza i w czasie wytrysku z dużą szybkością przeprowadza nasienie do cewki moczowej. Jest to przewod o dł. 50-60 cm. Tworzy powrózek nasienny. W miednicy zmierza w kierunku gruczołu krokowego. Przed wejściem dochodzi do iego przewód wydalający. Od tego miejsca zmienia nazwę w przewód wytryskowy, wnika do gruczołu krokowego i uchodzi do czesci sterczowej cewki moczowej . Od tego miejsca cewka moczowa ma nazwe przewód moczowo-nasienny.
Pęcherzyki nasienne- SA to dwa ślepo kończące się z jednej strony przewody, które w swym krętym przebiegu utrzymywane są przez zewnętrzną torebkę lącznotkankową. Przewody wydalające pęcherzyków nasiennych uchodzą do nasieniowodów.Nabłonek walcowaty pęcherzyków nasiennych ma zdolność wydzielniczą.
Gruczoł krokowy- zwany jest sterczem, jest narządem nieparzystym o średnicy 35mm. Leżącym poniżej pęcherza moczowego. Stercz jest zespołem 30-50 pojedyńczych gruczołów cewkowo-pęcherzykowych, otoczonych zbitą torebką łącznotkankową zawierającą włokna mięśniowe. Przewodziki przechodzą do zatoki sterczowej. Skurcz włókien mięśniowych gładkich stercza powoduje wyciśnięcie wydzieliny gruczołów. Wydzielina gruczołu zawiera subst. Białkowe, kropelki tłuszczu, kw.cytrynowu i szereg enzymów stanowiące korzystne srod. Dla plemników. Gruczoł krokowy wydziela subst. O właściwościach hormonalnych. Gruczoły opuszkowo-cewkowe- parzyste, kształtu i wielkości ziarna grochu, leżą w pobliżu opuszki prącia w obrębie przepony moczowo-płciowej. Przewody o-c uchodzą do części gąbczastej cewki moczowej. Gruczoły te wytw. Wydzieline o odczynie zasadowym. Gruczoły o-c oprużniaja się w czsie wzwodu prącia przygotowując drogę dla nasienia. Nasienie- stanowi męską subst. Zapładniającą.
Prącie- w skład czesci płciowych męskich zew. Wchodzą prącie i moszna. Prącie spełnia zadania: jest narządem kopulującym i jednoczesnie narządem odprowadzającym wkładu moczowego. W prąciu można wyróżnić odnogi, nasadę, trzon i żołądź prącia.Odnogi i nasada stanowią część tylną nieruchomą prącia przytwierdzoną do k. Łonowych i spojenia łonowego oraz pokrytą skórą moszny i krocza. Trzin prącia wraz z żołędziem są czescia ruchomą. Trzon składa się z trzech ciał jamistych. Dwa ciała jamiste prącia leżą górnej czesci prącia zaś trzecie zwane ciałem gąbczastym prącia biegnie wzdłuż dolnej pow. Prącia. Ciało gąbczaste rozszerza się na końcach tworząc z przodu żołądź zaś na końcu tworzy zgrubienie zwane opuszką prącia.. Ciała jamiste i ciało gąbczaste śa otoczone błoną białawą, która oddzielając od siebie ciała jamiste wytwarza przegrodę prącia. Trzon prącia pokrywa cienka przesuwalna skórka która na żołędzi tworzy fałd zwany napletkiem. Napletek przymocowany jest przez wędzidełko napletka do ciała gąbczastego. W napletku wyróżnia się gruczoły wydzielające łój napletkowu, czyli tzw. Mastkę. Moszna- w niej znajdują się jądra najądrza i początki nasieniowodów. Jest workiem skórnym, a sciany jej składają się z tych samych warstw co sciany brzucha. Ściana moszny składa się ze skóry, błony kurczliwej, powiezi nasienej zew. Mięsnia dźwigacza jądra, powiędzi wew i osłonki podwójnej jądra. Dużą rolę odgrywa błona kurczliwa zbudowana z mięsni gładkich. Temp. Wew.moszny jest o 2-3 stopnia niższa niż w jamie brzsznej, co ma znaczenie dla prawidłowego przebiegu spermiogenezy.