Wykład 7
SYSTEMATYKA
Głównych szkół ekonomii rozwoju/teorii wzrostu
XX wieku
Opisowe teorie rozwoju
~ 1945 ~ 1980
Teorie wzrostu (przed-neoklasyczne)
~ 1940 ~ 1955
Neoklasyczna teoria wzrostu
~ 1956 ~ 1990
4. „Nowe Teorie Wzrostu”
~ 1990 ~ ?
Opisowe teorie rozwoju
~ 1945 ~ 1980
Colin Clark (1939)
Istnienie krajów (terytoriów) słabo rozwiniętych zauważone!
Po 1945: de-kolonializacja, konkurencja z ZSRR
Rosenstein-Rodan (1943)
„potrzeba skoordynowanego uprzemysłowienia”
Prebisch (1950)
„centrum przeciwko peryferiom”
Lewis* (1954)
„gospodarka dualna, niegraniczone zasoby pracy”
Kuznets* (1966)
„sukces krajów wysokorozwniętych
raczej trudny do powtórzenia”
Schultz* (1972)
„nie(d)oceniona wartość kapitału ludzkiego”
Adelman i Morris (1979)
Instytucje ↔ Faza Rozwoju
Rosenstein-Rodan (1943)
„potrzeba skoordynowanego uprzemysłowienia”
kontekst wschodnioeuropejski: Państwo
Niskie dochody = niska produkcja
Niskie zasoby kapitału, niskie inwestycje
„Rynek nie działa
(albo go wogóle nie ma):”
- projekty inwestycyjne niepodzielne
ceny niemiarodajne
popyt nieelastyczny
i zależny od planow inwestycyjnych innych firm
ryzyko inwestowania przytłaczajace
brak infrastruktury
taktyka: odczekać i zobaczyć
(wait and see)
Wkracza Państwo
Centralny Urzad Koordynacji Inwestycji
wspomaga, subsydiuje, sam inwestuje
cel: wzrost skoordynowany i zbilansowany
import technologii, pomoc zagraniczna
praktyka: gospodarka (po)mieszana
Indie 1950-90
krytyka: neoklasyczna teoria handlu
(Mirrlees*)
a propos roli importu technologii
zacofanie ma swoje zalety (?)
„book of blueprints”
„przeskakiwanie etapów”
-technologie niedostosowane (np. kapitalochłonnne)
niedostępne
adaptacja czy małpowanie?
„learning-by-doing”
- oryginalność, nie imitowanie
Prebisch (1950)
„centrum przeciwko peryferiom”
czyli teoria (post-kolonialnej) zależności
wielki kryzys lat 30. a Ameryka Łac.
cztery fakty niedorozwoju peryferii:
dywergencja
chroniczne bezrobocie (gosp. dualna)
chroniczny deficyt płatniczy (import netto)
stałe pogarszanie się „terms-of-trade”
centrum:
rozwinęte, uprzemysłowione
różnorodne i zintegrowane
peryferia:
nierozwinięte, surowcowo-rolnicze
jednorodne
wyspecjalizowane i zdezintegrowane
„terms-of-trade”
ceny towarów eksportowanych
w relacji do importowanych
dwa rodzaje handlu
wewnątrzgałeziowy
międzygałeziowy
nożyce cen
podaż i popyt: surowce contra towary przemysłowe
podaz: koszty rosnace i malejace
popyt: efekty Engla
import technologii: wciąga w zależność!
wzrost ...zubażający ! (immiserising)
peryferia rozwięte - ale ŹLE!
Emancypancja peryferiów
uprzemysłowienie - efekty „progowe”
protekcjonizm
przemysły „niemowlęce” (infant industries)
„import-substitution”
dywersyfikacja eksportu
arsenał środków
dotacje i podatki - selektywne
cła i licencje
kontrola kapitału
kierowane inwestycje zagraniczne
Państwo jako inwestor i producent
Krytyka z lewa i prawa...
FIASKO W AMERYCE ŁACIŃSKIEJ...
...ale sukces (?) w Azji
12
12