Czym zajmuje się psychometria?

• to dział psychologii zajmujący się teorią i opracowywaniem testów psychologicznych

• określa warunki, jakie powinny spełniać narzędzia wykorzystywane do pomiaru cech psychologicznych

• określa sposoby budowania pozycji testowych

• określa kryteria wyboru pozycji testowych o najlepszych parametrach

• określa zasady przekształcania odpowiedzi testowych na wyniki liczbowe

• określa zasady interpretacji wyników testowych

• umożliwia ujęcie zachowania w postaci pomiaru liczbowego

Specyfika pomiaru psychologicznego

• pomiar psychologiczny nie ma charakteru uniwersalnego

1. jest zawsze pomiarem pośrednim, opartym na obserwowalnych bezpośrednio zachowaniach

2. różne definicje operacyjne prowadzą do różnych procedur pomiarowych, a te z kolei mogą prowadzić do różnych wniosków końcowych

• pomiar psychologiczny jest oparty na ograniczonej próbce zachowań - ważne jest określenie kryteriów wyboru próby zachowań

• wyniki pomiaru psychologicznego są zawsze obarczone określonym błędem

Czym jest test psychologiczny?

• narzędzie pozwalające na uzyskanie pewnej próby zachowań, będących wskaźnikami mierzonej cechy

• jest stosowany w warunkach standardowych

• istnieją ściśle określone reguły oceny uzyskanych wyników

• spełnia określone kryteria formalne

Kryteria

dobroci testów psychologicznych

• obiektywność - niezależność wyników testowych od tego kto, gdzie i kiedy dokonuje ich oceny

• standaryzacja - jednolitość reguł badania danym testem

• trafność

• rzetelność

• normalizacja - procedura wyposażania testu w statystyczne kryteria interpretacji wyniku testowego (normy)

• adaptacja kulturowa - przystosowanie oryginalnego testu do nowych warunków kulturowych

Czego dotyczy procedura standaryzacji?

• procedura badania testem

1. zasady ogólne

2. instrukcja

3. pomoce

• procedura obliczania wyników

1. klucz do oceny wyników

2. obliczanie wyników

• procedura interpretowania wyników

1. normy

UWAGA:

Każde odstępstwo od standardowych, przewidzianych w podręczniku testowym, warunków badania sprawia, że

badanie to nie jest już badaniem testowym -

w takim wypadku nie można korzystać z norm.

Rodzaje testów

• standardowe vs niestandardowe (swobodne, np. projekcyjne)

• wykonaniowe (np. testy inteligencji) vs oparte na obserwacji (skale obserwacyjne) vs samoopisowe (np.kwestionariusze, wywiad)

• werbalne vs niewerbalne

• indywidualne vs grupowe

• szybkości vs mocy

• ze względu na rodzaj mierzonych zmiennych: inteligencji, zdolności, osobowości, temperamentu, postaw, zainteresowań, diagnozy zaburzeń zachowania (kliniczne) itd.

Konsekwencje arefleksyjnego stosowania testów psychologicznych:

• traktowanie cech (np. inteligencji) jako wyznaczników powodzenia

• etykietowanie i przewidywanie na tej podstawie przyszłego funkcjonowania

• psycholog jako osoba decydująca o losach życiowych badanych

• biurokratyczne podejmowanie decyzji dotyczących oceny badanych

Prawa osób badanych

• prawo do wyrażenia świadomej zgody na badanie testem

• prawo do informacji o wynikach testu

• prawo do minimalizowania skutków etykietowania

• prawo do zachowania tajemnicy o wynikach testowych

• prawo do prywatności

1

Psychometria 1

---