Ogólne zagadnienia z lektur do egzaminu z Psychopatologii jednostki
D. Kubacka-Jasiecka
Oblicza kryzysu
Z psychologii kryzysu - podejmowane w lekturze zagadnienia:
Definicja kryzysu emocjonalnego i jej elementy, relacje między stresem a kryzysem
Znaczenie poczucia znalezienia się w punkcie przełomowym, zwrotnym życia
Podłoże rozwoju stanu kryzysowego
Przebieg i fazy kryzysu
Rodzaje kryzysów
M. Lis-Turlejska
Adaptacja ocalałych po skrajnie traumatycznych przeżyciach. Modele teoretyczne przezwyciężania skutków traumy.
Modele teoretyczne stresu traumatycznego i postulowane przez nie mechanizmy adaptacji po przebytej traumie:
Koncepcje uwzględniające pojęcie „pracy żałoby”; (cierpienie i wysiłek „pracy” versus zadowolenie; przerwanie reakcji na utratę)
Model stresu i radzenia sobie (rola podatności zasobów indywidualnych)
Podejście adaptacyjne i salutogenetyczne w teoriach przezwyciężania traumy
Model konceptualizacji skutków skrajnej traumy Screena, Wilsona i Lindy (1995)
Model poszukiwania i nadawania sensu traumie (rola filozofii życia i światopoglądu). Sposoby konceptualizowania „poszukiwania sensu”
Pojęcia „syndromu ocalałego” i „misji ocalałych”
Reakcje środowiska na traumę i ich rola w procesie przezwyciężania skutków
H. Sęk
Pojecie normy normalności i zdrowia
Normy : ilościowa, społeczna, teoretyczna-definicje i zastosowania w psychologii klinicznej
Sposoby i podejścia do konstruowania pojęć zdrowia
Rosenhan, Seligman
Rozdz. 1.
Elementy nienormalności i ich charakterystyka oraz możliwości i ograniczenia zastosowania modelu
Seligman, Rosenhan
Rozdz. 2. Zaburzenia psychiczne w czasie i przestrzeni
Poszukiwanie wyjaśnienia przyczyn i mechanizmów zaburzeń psychicznych
Animizm, opętanie - wiara w zjawiska nadprzyrodzone
Czary (czynniki związane z religią i nauką kościoła)
Animalizm (poszukiwanie wyjaśnień somatycznych)
Mesmeryzm (przyczyny natury psychologicznej)
Poszukiwanie przyczyn somatycznych i psychicznych w etiologii zaburzeń (pierwsze koncepcje wyjaśniające)
Pierwsze próby leczenia zaburzeń psychicznych (zgodnie z rozumieniem etiologii zaburzeń).
Rozwój szpitalnictwa i opieki psychiatrycznej.
Rosenhan, Seligman
Rozdz. 3. Model Biomedyczny
Założenia Modelu Biomedycznego
Czynniki zakaźne jako etiologia zaburzeń psychicznych
Czynniki genetyczne jako etiologia zaburzeń psychicznych
Czynniki biochemiczne jako etiologia zaburzeń psychicznych
Czynniki neuroanatomiczne jako etiologia zaburzeń psychicznych
Zalety i wady Modelu Biomedycznego
Rozdz. 4. Model Psychodynamiczny
1. Dwa podejścia (psychoanalityczne i egzystencjalne)
2. Rozwój osobowości wg Freuda
a. Fazy rozwoju psychoseksualnego
3. Modele osobowości wg Freuda
4. Neopsychoanaliza - charakterystyka i główni przedstawiciele
5. Psychodynamicze teorie JA
6. Mechanizmy obronne- funkcje, charakterystyka szczegółowa i ich podział
7. Rozwój człowieka a teorie egzystencjalne
8. Terapie stosowane w obrębie modelu psychodynamicznego i ich charakterystyka
Seligman, Rosenhan
Rozdz. 5. Model środowiskowy
Dwa podejścia (behawioralne i poznawcze)
Założenia modelu środowiskowego (behawioryzm).
Założenia podejścia poznawczego.
Cele, techniki i skuteczność terapii wywodzących się z paradygmatu poznawczo-behawioralnego.
Zalety i słabe strony terapii poznawczej i behawioralnej (ocena modelu).
A Kępiński
Psychopatologia nerwic
1.Zaburzenia osiowe nerwic
a. Charakterystyka lęku biologicznego, społecznego, moralnego, dezintegracyjnego
b. Zaburzenia wegetatywne
c. Egocentryzm nerwicowy
d. Błędne koło
2. Rodzaje nerwic
a. Charakterystyka nerwicy neurastenicznej (trzy główne objawy)
b. Charakterystyka nerwicy histerycznej (trzy konwersje)
c. Charakterystyka nerwicy hipochondrycznej (objawy i geneza)
d. Charakterystyka nerwicy anankastycznej (objawy i formy)
e. Charakterystyka nerwicy depresyjnej (objawy, geneza, różnicowanie z depresją)
B. Zawadzki
Zaburzenia osobowości
Charakterystyki i geneza zaburzeń osobowości:
nieadekwatna
schizoidalna
paranoidalna
cyklotymiczna
chwiejnie emocjonalna
biernie-agresywna ora biernie zależna
kompulsywna (sztywna)
socjopatyczne zaburzenia osobowości (dyssocjalne i antysocjalne)
A. Kępiński,
Schizofrenia
Początek choroby (m.in. trzy rodzaje: powolny, nagły, nerwicowy)
Cztery postacie schizofrenii
Trzy fazy schizofrenii
Objawy osiowe schizofrenii
Seligman, Walker, Rosenhan (nowy)
Rozdz. 5. Zaburzenia lękowe
Strach i lęk (różnice)
Fobie (specyficzne i społeczne)
Zaburzenia po stresie urazowym (PTSD)
Lęk paniczny (objawy i etiologia)
Uogólnione zaburzenia lękowe (objawy i etiologia)
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (charakterystyka)
Seligman, Walker, Rosenhan (nowy)
Rozdz. 6. Zaburzenia somatoformiczne i dysocjacyjne
Definicja , klasyfikacja i charakterystyka zaburzeń somatoformicznych
Etiologia zaburzeń somatoformicznych
Paradygmat psychodynamiczny (psychoanaliza)
Teoria komunikacyjna
Teoria blokowania percepcji
Predyspozycje do tego rodzaju zaburzeń.
Różnicowanie zaburzeń somatoformicznych (choroby i zaburzenia które należy wykluczyć przy rozpoznaniu z.s.)
Oddziaływania psychoterapeutyczne.
Definicja, klasyfikacja i charakterystyka zaburzeń dysocjacyjnych.
Przyczyny i predyspozycje do zaburzeń dysocjacyjnych.
Rola terapii psychodynamicznej (cele i techniki) oraz poznawczo-behawioralnej w leczeniu zaburzeń dysocjacyjnych. Ewentualne zagrożenia dla integracji osobowości.
Rożnicowanie amnezji dysocjacyjnej i organicznej.
Mechanizm (psychodynamika) dysocjacyjnych zaburzeń tożsamości.
Seligman, Walker, Rosenhan (nowy)
Rozdz. 7. Zaburzenia nastroju
Klasyfikacja zaburzeń nastroju wg. DSM IV
Depresja i zaburzenia depresyjne
- symptomy, podatność i powszechność występowania
- przebieg
- teorie zaburzeń depresyjnych ze szczególnym uwzględnieniem podejścia psychologicznego
-leczenie ze szczególnym uwzględnieniem terapii psychologicznych
Zaburzenia dwubiegunowe
-symptomy
- przebieg
- przyczyny
- leczenie
Sezonowe zaburzenie afektywne- charakterystyka
Samobójstwo jako skutek zaburzeń nastroju -charakterystyka, grupy ryzyka, motywacja, zapobieganie i leczenie.
Seligman, Walker, Rosenhan (nowy)
Rozdz. 9. Zaburzenia osobowości
1. Diagnozowanie zaburzeń osobowości
2. Grupy zaburzeń osobowości - charakterystyka
3. Zaburzenia wchodzące w skład grup zaburzeń osobowości - charakterystyka , przyczyny, leczenie
Seligman, Walker, Rosenhan (nowy)
Rozdz. 10. Schizofrenia
1. Schizofrenie-rys historyczny, symptomy, podtypy wg DSM IV, epidemiologia
2. Schizofrenie -Deficyty funkcjonowania
3. Schizofrenie- Źródła podatności
4. Metody leczenia schizofrenii
Seligman, Walker, Rosenhan (nowy)
Rozdz. 11. Zaburzenia psychiczne na tle organicznym
1. Choroba Alzheimera
Seligman, Walker, Rosenhan (nowy)
Rozdz. 13. Zaburzenia na tle seksualnym
Prawidłowe reakcje seksualne u kobiet i mężczyzn
Dysfunkcje seksualne u kobiet i mężczyzn
a. leczenie dysfunkcji seksualnych
Zaburzenia tożsamości seksualnej (transseksualizm)
Orientacje seksualne
Parafinie (trzy kategorie i poszczególne zaburzenia)
Seligman, Walker, Rosenhan (nowy)
Rozdz. 14. Zaburzenia wywołane zażywaniem środków psychoaktywnych
Definicja i cechy uzależnienia od substancji psychoaktywnych.
Wieloczynnikowa etiologia uzależnienia
Osobowość (typy)
Biologia (geny, mechanizm utrzymania indywidualnej homeostazy)
Wzmocnienie pozytywne (rola endorfin)
Wzmocnienie negatywne (oponent - proces)
Warunki skuteczności i siły działania środków psychoaktywnych
droga
czas dezaktywacji
rozpuszczalność w tłuszczach
Wielopłaszczyznowe uzależnienie od alkoholu
Tolerancja (poziomy)
Uzależnienie fizyczne (mechanizmy)
Wieloczynnikowa etiologia
Formy i skuteczność leczenia
Rodzaje środków uzależniających (efekty działania, tolerancja, skutki uboczne, konsekwencje długotrwałego stosowania, leczenie
Cierpiałkowska
Zaburzenia odżywiania
Zaburzenia psychosomatyczne a somatopsychiczne.
Specyficzne i niespecyficzne zaburzenia odżywiania (typy anoreksji i bulimii).
Cechy i płaszczyzny objawów zespołu jadłowstrętu psychicznego i żarłoczności psychicznej.
Współczesne koncepcje psychoanalityczne wobec uwarunkowań zaburzeń odżywiania.
Koncepcja rodziny psychosomatycznej (fazy) wg Silvini-Palazzoli (1988)
Organizacja rodziny anorektycznej - Minuchin 1974
Terapia psychodynamiczna (cele, etapy).
Terapia poznawczo-behawioralna - program, cele, techniki.
Model funkcjonalny Slade'a.
Michalska
Wprowadzenie do zagadnień zdrowia psychicznego
Trudności w definiowaniu zdrowia psychicznego i ustanowieniu granicy między zdrowiem a choroba psychiczną.
Objawy zaburzeń psychicznych.
Kryteria zdrowia:
Nieobecność choroby
Norma (względność pojęcia).
Dyskusja wokół cech zdrowia psychicznego (względność kryteriów)
8