Rozróżniamy trojakie rodzaje relacji par małżeńskich:
- relacje władzy;
- relacje uległości;
- relacje współpracy.
Podział ten związany jest z dominującym w relacji stylem zachowania się małżonków, sposobem komunikowania się oraz pozycją małżonków względem siebie.
Relacja władzy: zachowanie jednego lub obojga małżonków. Styl ten można nazwać agresywnym. Charakteryzuje go przeświadczenie iż moje potrzeby, moje oczekiwania, moja osoba są ważniejsze niż twoje potrzeby, twoje oczekiwania, twoja osoba. Inaczej podporządkowanie sobie partnera małżeńskiego związku. Relacje władzy może występować również między małżonkami którzy są w swym związku małżeńskim szczęśliwi. W relacji władzy żaden z biorących w nich udział małżonków nie chce pójść na ustępstwa. Konflikt taki trwa przez dłuższy czas. Chłód emocjonalny, próżnia interpersonalna stanowią poważne zagrożenia dla jakości małżeńskiego związku.
Relacja uległości: najczęściej jednego z partnerów. Ten typ relacji charakteryzuje uległy styl zachowania. Relacje uległości charakteryzują się idealizacją osoby współmałżonka, występowanie neurotycznego lęku przed porzuceniem, niskie poczucie własnej wartości. Rodzaje relacji jakie budują między sobie małżonkowie nie zależy od płci.
Relacja współpracy: moje potrzeby, dążenia, aspiracje są tak samo ważne jak twoje potrzeby, dążenia, aspiracje., więc ja jestem w tej relacji tak samo ważny jak ty. Charakterystyczne cechy dla tej relacji to: miłość jako podstawowa relacja, nastawienie na jakość związku( małżeństwo jako zadanie), otwartość na zmianę, autonomia moralna. Występuje tu łączące uczucie miłości małżonków. Kochający się kobieta i mężczyzna pragną być razem, chcą ze sobą rozmawiać, chodzić , oglądać te same rzeczy. Wiąże się zapotrzebowanie na szczerość i otwartość wobec partnera.
Rozwód:
Analiza literatury pozwala zauważyć, iż najbardziej rozpowszechnionym sposobem traktowania rozpadu małżeńskiego związku jest negatywne wartościowanie tego zjawiska. Rozwód zalicza się do patologii lub dewiacji społecznej czy rodzinnej. Rozbita rodzina, rodzina porzucona, rozkład rodziny. Zakłada się, iż sam fakt ustania małżeństwa powoduje napięcia i określa sytuację dziecka. Każde rozstanie rodziców jest niekorzystne dla dziecka., jest złem. Dziecko dysponuje tylko jednym z wzorców płci.
Pojęcie trajektorii odnosi się nie tylko do przebiegu całego życia, ile poszczególnych jego odcinków czy też aspektów. Trajektoria składa się z szeregu faz. Splata się z biografią człowieka, z jego życiem, doświadczeniem.
Rozwód jest zdarzeniem , w którym biograficzna zasada organizacyjna schematu działania zastępowana jest przez biograficzna zasadę organizacyjną trajektorii.
„Uwięźnięcie” czy tez „zapętlenie” na trajektorii cierpienia wynika z następujących przyczyn:
- utrata zaufania do ludzi i związanej z tym izolacji, poczucia obcości, traktowanie rozwodu i towarzyszących mu przeżyć jako jedynych dostępnych i prawdziwych kryteriów dokonywania oceny siebie, własnego funkcjonowania, oraz innych ludzi, uczynienia z rozwodu układu odniesienia do własnej biografii ucieczka do tyłu, ucieczka w przeszłość.
1