KATALIZATORY- subst których obecność w środowisku reakcji przyśpiesza lub opóźnia (inhibitory) szybkość rekcji a nie ulegają zmianie pod względem jakościowym ani ilościowym. Z reguły katalizator bierze udział w tworzeniu aktywnego, nietrwałego związku pośredniego i po zakończeniu reakcji powraca do swojej pierwotnej reakcji chemicznej.

KATALIZA SELEKTYWNA specyfika działania katalizatora decyduje o składzie produktów reakcji. Przykładem tego może być przemiana alkoholu etylowego C2H5OH w różne produkty przy zastosowaniu różnych katalizatorów.

DZIAŁANIE KATALIZATORA sprowadza się do obniżenia energii aktywacji katalizowanej reakcji, a więc do zwiększenia wartości stałej szybkości reakcji.

PRAWO GOLDBERGA I WAAGEGO które mówi że stała równowagi a więc wielkość nie ulegająca zmianie w obecności katalizatora, stanowi iloraz stałych szybkości reakcji przebiegających w przeciwnych kierunkach.

KATALIZA HOMOGENICZNA jeśli energia aktywacji A zostanie obniżona w obecności katalizatora to według równania:

gdzie V - szybkość reakcji, k - stała szybkości, e - podstawa logarytmu naturalnego, A - energia aktywacji, R - stała gazowa, T - temperatura.

KATALIZA HETEROGENICZNA w przypadku tej katalizy mamy do czynienia z katalizatorem w post ciała stałego (katal kontaktowy) oraz reagentami które znajdują się w fazie gazowej lub ciekłej otaczającej katalizator. Każdy proces katalityczny w takim układzie musi objąć: adsorpcję substratu na powierzchni katalizatora, reakcję i desorpcję produktu.

KOROZJA

Pod pojęciem korozji rozumie się niszczenie tworzyw konstrukcyjnych, metali pod wpływem chemicznej lub elektrochemicznej reakcji z otaczającym środowiskiem. Korozja metali rozpoczyna się zazwyczaj na powierzchni metalu i przesuwa się stopniowo w głąb tworząc wżery w materiale. Biorąc pod uwagę mechanizm niszczenia materiału korozję dzielimy na: chemiczną i elektrochemiczną (tzw. rdzewienie materiału).

Korozja chemiczna polega na bezpośrednim działaniu czynnika korodującego na metal lub stopy metalu np.: działanie suchych gazów jak tlen, chlor, dwutlenek siarki itp.

Korozja elektrochemiczna odbywa się w obecności roztworów elektrolitów stykających się z powierzchnią metalu. Przykładem tego typu korozji może być rdzewienie żelaza. Stwierdza się że tlen O₂ jak i woda H₂O są niezbędne przy tworzeniu się rdzy. Rdzewienie przebiega szybciej w obecności kwasów oraz innych elektrolitów a także w przypadku naprężeń w metalu.

Przebieg: na powierzchni żelaza osiada rosa lub woda deszczowa, która zawiera zawsze rozpuszczony dwutlenek węgla, tlenki azotu, siarkowodór oraz inne związki. Jest więc roztworem elektrolitu. Powierzchnia żelaza nigdy nie jest idealnie gładka. Na tych nierównościach powierzchni i niejednorodnościach chemicznych tworzy się dużo miejscowych mikroogniw. Żelazo pod wpływem elektrolitu może wysłać do roztworu jony Fe²⁼ i miejsce to staje się elektrodą ujemną. W innym punkcie np. z drugiej strony rysy metal ma potencjał wyższy i tu tworzy się elektroda dodatnia. Przez metal płynie strumień elektronów od ujemnych do dodatnich tzn. metal ulega rozpuszczeniu ponieważ na elektrodach ujemnych wysyłane są do roztworu jony metalu.

OCHRONA - metody:

- Wytwarzanie powłok niemetalowych tzn. powlekanie powierzchni metali ochronną warstwą farby olejnej, asfaltu itp.

- wytwarzanie powłok metalowych - pokrywanie metali cienką warstwą innego metalu, żelazo i stal pokrywa się cyną, niklem itp.

- przygotowanie odpornych na korozję stopów

- ochrona katodowa - stosuje się głównie przy korozji żelaza (rdzewienie). Przy ochronie tej wytwarza się na żelazie ładunek ujemny, proces wysyłania do roztworu jonów metalu zostanie prawie całkowicie zatrzymany. Stosuje się tu: cynkowanie żelaza oraz przyczepianie do metalu szeregu bloków magnezowych.

---