Encyklopedia prawa
Wykład II
Państwo jest organizacją, grupą ludzi i środków materialnych, która powinna służyć do osiągnięcia celów, które przed sobą postawi. Aby wyodrębnić państwo od innych organizacji trzeba podać inne cechy, które nie są w statucie innych organizacji:
Państwo jest organizacją polityczną.
Państwo jest organizacją globalną - wszystkie osoby które są na terenie danego państwa podlegają prawu tego państwa, nawet jeśli nie mają obywatelstwa tego państwa. Państwo jest organizacją przymusową, każdy kto się rodzi w danym państwie należy do tego państwa, maja jego obywatelstwo. W państwie blisko 100% osób urodzonych na terenie danego państwa z rodziców, którzy są obywatelami danego państwa, jeśli osoba rodzi się na terytorium danego państwa, a jego rodzice mają obywatelstwo innego państwa sprawa obywatelstwa rozsądzana jest według jednej z dwóch zasad: 1. jus soli, 2: jus sanqvinis. W różnych państwach jest to różnie interpretowane. W niektórych państwach rodzice mają możliwość wybrania obywatelstwa, a w niektórych dziecko dostaje obywatelstwo rodziców. Chodzi o to by nie było ludzi bez obywatelstwa (bezpaństwowców, apatrydów) jest takich osób bardzo mało. Więcej jest sytuacji gdy ktoś w przypadku różnych wypadków nabiera obywatelstwo kilku państw (jest wielopaństwowcem). Z reguły państwa nakazują zrzeczenia się obywatelstwa innego państwa przy nadawaniu swojego. Państwo powinno mieć także określone terytorium z ludnością zamieszkującą dane terytorium. Ludność danego państwa zawsze stara się mieć określone terytorium. Przykładem państwa bez terytorium może być polska w okresie II wojny światowej. Nie może to trwać jednak długotrwale. Przykładem takiego państwa jest też Palestyna. Władza Palestyńczyków jest uznawana na forum międzynarodowym, ale jego terytorium jest zajęte przez Izrael.
Posiadanie swoistego aparatu państwowego - Państwo tak jak każda organizacja posiada aparat. W wielu organizacjach powstaje najpierw aparat (zarząd) a potem dopiero rozrasta się na niższe szczeble. Przykładem może być Platforma Obywatelska, lub Prawo i Sprawiedliwość. Państwo różni się od innych organizacji pewnym swoistym aparat. Aparat państwowy może stosować przemoc (łącznie z fizyczną) wobec swoich obywateli. Żadna inna organizacja nie może posiadać policji, wojska, wywiadu, więziennictwa. Wyjątkiem są organizacje terrorystyczne i im podobne, tylko że są to organizacje nielegalne.
Klasowość - Na ogół ta cech bywa kojarzona z Marksistowskim pojęciem państwa co jest błędne. Mówimy o państwie w tym sensie, że jest organizacja składająca się z wielu klas społecznych. Zasadniczym pytaniem czy państwo jest organizacją chroniącą jedną klasę, rządząca czy wszystkie klasy. Tu istnieje konflikt z Marksistowską ideą państwa która mówi iż państwo dba tylko o klasę rządzącą (np. w państwie robotniczym, klasę robotniczą. Obecnie państwa w większości stoi ponad klasami społecznym i stara się wspomóc wszystkie klasy, a zwłaszcza te upośledzone.
Istnieje też pogląd, że państwo spełnia funkcję zewnętrzną i wewnętrzną. Funkcja wewnętrzna polega na pilnowaniu ładu wewnętrznego. Funkcja zewnętrzna to ochrona Państwa przed zagrożeniem zewnętrznym. Te dwie funkcje nawzajem się warunkują, gdyż państwo w którym ma wysoki stopień ładu wewnętrznego to jest lepiej przygotowane do obrony przed zagrożeniami zewnętrznymi.
Funkcja socjalno - ekonomiczna - w raz z rozwojem państw funkcja ta był coraz bardziej wyróżniana iż stanowiła o poziomie życia w tym państwie.
Funkcja oświatowo - kulturalna. Jest połączona z funkcja socjalna, gdyż państwa w pewnym momencie zauważyły, iż inwestowanie w edukacje obywatel przynosi dużo wyższe korzyści niż utrzymywanie niedouczonego społeczeństwa.
Suwerenność - Polega na tym, że władza państwowa nie uznaje żadnej innej władzy nad sobą. W kontaktach zagranicznych władza tego państwa jest równa władzom innych państw. O władzy suwerennej mówimy jeśli to państwo nie zawarło pod przymusem umowy oddającej suwerenność władzy innemu państwu. Możemy wyróżnić dwa typy ograniczenia suwerenności: protektoratowym, lub dostosowawczej. Suwerenność ograniczona o charakterze protektoratowym charakteryzuje się tym iż nikt nie może protestować przeciwko narzuconej władzy (doktryna Breżniewa). Nikt nie jest w stanie przeciwstawić się państwu które narzuca daną władzę. Ograniczenie suwerenności o charakterze dostosowawczym polega na tym, że państwa dobrowolnie zgadzają się na ograniczenie suwerenności (np.: Unia Europejska).