1. Potencjał spoczynkowy to różnica potencjałów między obiema stronami błony plazmatycznej niepobudzonej komórki pobudliwej.Powstanie potencjału spoczynkowego jest spowodowane przede wszystkim tendencją jonów potasu do przepływania zgodnie z gradientem stężenia tych jonów z wnętrza na zewnątrz błony komórkowej. Powoduje to pozostanie niewielkiego nadmiaru ładunków ujemnych po wewnętrznej stronie błony
2 Co to jest potencjał czynnościowy? ( fazy potencjału)
Potencjał czynnościowy przejściowa zmiana potencjału błonowego komórki, związana z przekazywaniem informacji.Składa się z 4 etapów: Wstępna depolaryzacja - powolne zmniejszenie ujemności potencjału wewnątrzkomórkowego do wartości progowej dla kanałów sodowych potencjałozależnych, równej w neuronie ok. -55 mV Raptowna depolaryzacja - przesunięcie potencjału wewnątrzkomórkowego do wartości ok. +30 mV. Etap ten trwa od 1 do 2 ms. Repolaryzacja i Hiperpolaryzacja popobudzeniowa - etap ten trwa od kilku do kilkudziesięciu ms Powrót do wartości wyjściowych
3.budowa synapsy chemicznej
w tych synapsach komórki są od siebie oddalone o ok. 20 nm, między nimi powstaje szczelina synaptyczna. Zakończenie neuronu presynaptycznego tworzy kolbkę synaptyczną, w której są wytwarzane neuroprzekaźniki (mediatory - przekazywane w pęcherzykach synaptycznych), które łączą się z receptorem, powodując depolaryzację błony postsynaptycznej. Występują tam, gdzie niepotrzebne jest szybkie przekazywanie impulsu, np. w narządach wewnętrznych.
4.Im wiecej czasteczek neurotransmitera zostanie uwolnionych z zakończenia aksonu do szczeliny synaptycznej,tym wiecej receptorow postsynaptycznych jest aktywowanych i w efekcie rosnie amplituda EPSP lub IPSP.Kazdy potencjal czynnościowy powoduje egzocytoze określonej liczby pęcherzyków synaptycznych.Istnieje jednak mechanizmy,które uniemożliwiają zwikszenie lub zmiejszenie ilości uwalnianego neurotransmitera.jest to torowanie lub hamowanie presynaptyczne.
5 Sumowanie czasowe i przestrzenne.
Sumowanie w czasie jest to stopniowe zwiększanie depolaryzacji błony komórkowej neuronu w skutek pobudzenia wywołanego przez kolejne bodźce w serii bodźców. W większości synaps depolaryzacja wywołana przez pojedynczy impuls nie jest wystarczająca do wywołania potencjału czynnościowego we wzgórku aksonalnym Dzięki sumowaniu w czasie wkońcu przekroczony zostaje potencjał progowy. Sumowanie w przestrzeni jest to algebraiczne sumowanie się potencjałów postsynaptycz-nych powstałych w skutek pobudzenia różnych synaps jednego neuronu
6 Podział receptorów ze względu na:* energię bodźca-1. mechanoreceptory 2. Chemoreceptory, 3. Fotoreceptory 4. Termoreceptory 5nocyreceptory
* źródło bodźca 1. telereceptory 2. Eksteroreceptory 3. Interoreceptory 4. Proprioreceptory
7 Droga czuciowa.
droga czuciowa układu nerwowego, przewodząca wrażenia związane z czuciem rodzaju dotyku, rozróżnianiem dwóch punktów dotykanych jednocześnie (czucie dyskryminacyjne), czuciem wibracji i wrażeniami proprioceptywnymi.Pierwszy neuron drogi biegnie od receptorów w obrębie nerwów skórnych do zwojów nerwów rdzeniowych, następnie korzeniami grzbietowymi do rdzenia kręgowego, gdzie nie ulegając skrzyżowaniu wstępują w sznurach tylnych do jąder: smukłego i klinowatego w dolnej części rdzenia przedłużonego. Tam dochodzi do skrzyżowania włókien po czym aksony biegną dalej tworząc wstęgę przyśrodkową, i dochodzą do jądra tylno-bocznego wzgórza. Tam dochodzi do ostatniego przełączenia synaptycznego. Ostatni neuron dochodzi do kory płata ciemieniowego.
8.Budowa rdzenia kręgowego (segment).
odcinki szyjne (8),- odcinki piersiowe (12),- odcinki lędźwiowe (5),- odcinki krzyżowe (5),- odcinek guziczny (1). Przekrój poprzeczny uwidacznia ciemniejszą część pośrodkową kształcie motyla lub litery H, noszącą miano istoty szarej (część wewnętrzna) oraz otaczająca ja istotę białą (część zewnętrzna).
9. Co to są neurotransmitery?- wymień.
Substancje, za pomocą których odbywa się transmisja synaptyczna :
- neurotransmitery klasyczne i nieklasyczne10. Budowa synapsy elektrycznej.
w tych synapsach neurony prawie się stykają (gł. połączenia typu "neksus"). Kolbka presynaptyczna oddalona jest od kolbki postsynaptycznej o 2 nm. Możliwa jest wędrówka jonów z jednej komórki do drugiej - przekazywanie dwukierunkowe. Impuls jest bardzo szybko przekazywany. Występują w mięśniach, siatkówce oka, części korowej mózgu oraz niektórych częściach serca.
11. Co to jest bodziec i rodzaje bodźców.
Bodziec-jakiekolwiek zdarzenie, które może spowodować za pośrednictwem układu nerwowego jakąkolwiek reakcję (ruchową lub emocjonalną).
bodźce bezwarunkowe - powodują stałą, odziedziczoną specyficzną reakcję bezwarunkową (odruch bezwarunkowy);
bodźce warunkowe - powodują nabytą, wyuczoną reakcję warunkową;
bodźce dyskryminacyjne - w paradygmacie warunkowania sprawczego bodźce sygnalizujące dostępność czynnika wzmacniającego, lub będące takim wzmocnieniem;
bodźce nowe, bodźce konfliktowe - nieznane jednostce, niejasne lub informujące o znaczeniu sygnału dla jednostki uruchamiają reakcję orientacyjną; bodźce wyzwalające - bodźce przyspieszające wystąpienie reakcji emocjonalnej (np. agresji) oraz ukierunkowujące ją na określony przedmiot;
bodźce społeczne - bodźce pochodzące od innych ludzi, bądź skojarzone z innymi ludźmi12.Co to adaptacja receptorów czuciowych
Adaptacja receptorów - zjawisko polegające na stopniowym obniżaniu się częstotliwości potencjałów czynnościowych w nerwie czuciowym, gdy na receptor działa bodziec o stałej sile przez dłuższy czas. Stopień adaptacji receptorów jest różny w zależności od rodzaju narządu zmysłu. Receptory adaptujące się natychmiast, nazywane są receptorami fazowymi (np. receptory dotyku). Receptory adaptujące się bardzo wolno i nie do końca nazywane są receptorami fonicznymi np. narządy czucia zimna i bólu.
13. KORA Funkcje:
- okolica przedczołowa - planowanie ruchów i sterowanie złożonymi formami zachowania
- okolica przedruchowa - kodowanie wzorców ruchów złożonych
- pierwszorzędowa kora ruchowa - wykonanie elementarnych ruchów dowolnych
PŁAT CIEMIENIOWY -Bierze udział w analizie doznań czuciowych
PŁAT POTYLICZNY -Odpowiada za widzenia: analizę koloru, ruchu, kształtu, głębi, decyduje o skojarzeniach wzrokowych
KORA WZROKOWA -Znajduje się w płacie potylicznym.
W tym obszarze następuje percepcja obrazu.
KORA SŁUCHOWA -Obszar płatów skroniowych
14.Co to jest czucie somatyczne?
Inaczej czucie powierzchniowe , skórne, obejmujące czucie dotyku, ciepła, zimna i bólu, odpowiadające za pobudzenie receptorów czucia: termoreceptorów i mechanoreceptorów
15. Receptory czucia głębokiego .Receptory odbierające bodźce zewnętrzne, tzn. mechanoreceptory oraz receptory znajdujące się w narządzie wzroku i przedsionkowym, przesyłają informacje do mózgu i rdzenia przedłużonego, gdzie są przetwarzane. Suma odbiorczych informacji przejawia się w świadomej zdolności rozpoznawania poruszania i położenia stawów, nieświadomej stabilizacji stawów, za którą odpowiadają zabezpieczające odruchy rdzeniowe.
16. Co to jest ból fizjologiczny?
Inaczej ból receptorowy - nocyceptywny - powstaje w wyniku drażnienia receptorów nerwów czuciowych np. przez mediatory zapalne.
17 Co to jest ból patologiczny?
Inaczej ból niereceptorowy - neuropatyczny - powstaje w wyniku ucisku lub zniszczenia struktur układu nerwowego. Typowym objawem jest alodynia.
18. Rodzaje receptorów bólowych.
19 Bramka rdzeniowa,inaczej bólowa
Pobudzanie interneuronów hamujących aktywność drugich neuronów drogi bólowej przez wzrost aktywności włókien AAlfa/ABeta powoduje ograniczenie przkaźnictwa bodźców bólowych.Również mechanizm bramki powoduje, że pobudzanie cienkich włókien niosących informację z receptorów bólowych powoduje samoograniczenie przekaźnictwa informacji bólowej na poziomie rogu tylnego rdzenia kręgowego.
20. Podział neuronów rdzeniowych:
ze względu na liczbę wypustek:
-jednobiegunowy- jedna rozgałęziona wypustka, pełniąca zarazem funkcję aksonu i dendrytów
-dwubiegunowy- dwie wypustki pochodzące z dwóch przeciwległych biegunów wrzecionowatej zwykle komórki. Dendryt- odbiera impulsy i przewodzi je dośrodkowo, akson odprowadza w kierunku zakończeń(oko, nabłonek węchowy)
-pseudojednobiegunowe- powstałe z kom. dwubiegunowych, leżą w zwojach rdzeniowych i czaszkowych
-wielobiegunowe- wiele rozgałęzionych dendrytów i jeden akson, którego zakończenia tworzą synapsy na innych kom. nerwowych lub efektorach (motoneurony, interneurony)
ze względu na funkcję:
-aferentne, czuciowe- przewodzą informację bezpośrednio od receptorów, ich kom. leżą na obwodzie a aksony zmierzają do OUN
-eferentne, ruchowe- biegnace od efektora, stanowia komorki wielobiegunowe z dlugim aksonem
-posredniczace - wystepuja pomiedzy neuronami czuciowymi i ruchowymi, stanowia komorki wielobiegunowe z krotkim aksonem.
21. Rola układu autonomicznego. Ogólny podział.
Jego nerwy unerwiają narządy wew. Działanie układu autonomicznego powoduje reakcje niezależne od naszej woli. Układ autonomiczny dzieli się na układ współczulny, inaczej sympatyczny (pobudzający) i przywspółczulny, inaczej parasympatyczny (hamujący). Wszystkie narządy wewnętrzne są unerwione jednocześnie przez oba te układy - ich działanie jest względem siebie antagonistyczne.
22. Dywergencja i konwergencja.
Zasada dywergencji i konwergencji
Występowanie na błonie pojedynczej komórki postsynaptycznej tysięcy synaps pochodzących z kolbek od wielu różnych neuronów presynaptycznych nosi nazwę konwergencji. Każdy zaś neuron łączy się rozbieżnie z sąsiednimi neuronami i jego akson rozgałęziając się przesyła impulsy do wielu innych neuronów wpływając na ich pobudliwość. Zjawisko to nosi nazwę dywergencji.
23. Lokalizacja głównych ośrodków autonomicznych.
korowe, podwzgórzowe, rdzeniowe
24. Co to jest odruch? Łuk odruchowy?
Odruch- automatyczna reakcja na bodziec zewnętrzny lub wewnętrzny, zachodząca przy udziale ośrodkowego układu nerwowego
Łuk odruchowy-droga jaką przebywa impuls nerwowy od receptora bodźca poprzez neuron czuciowy, kojarzeniowy oraz ruchowy do efektora. Łuk odruchowy składa się z: receptora, dośrodkowej drogi doprowadzającej do neuronów czuciowych, ośrodka nerwowego, drogi odprowadzającej do efektora.
25. Co to jest wstrząs rdzeniowy? - objawy.
zespół objawów pojawiających się na nagłym przerwaniu ciągłości rdzenia kręgowego. Patofizjologia zmian polega na zniesieniu fonicznego oddziaływania impulsów stale przewodzonych z ośrodków wyższych do rdzenia kręgowego. Trwa zwykle przez 3 tygodnie. W początkowej fazie dochodzi do zniesienia wszystkich ruchów dowolnych poniżej poziomu przecięcia. Towarzyszy mu zniesienie napięcia mięśniowego (porażenie wiotkie). Zostają również zniesione wszystkie rodzaje czucia skórnego i głębokiego zaopatrywane przez segmenty rdzenia poniżej poziomu uszkodzenia. Ruchy dowolne i czucie utracone są trwale i nie powracają do końca życia. Przeżycie człowieka z przerwaną ciągłością rdzenia zależy od poziomu przecięcia. Jeżeli przecięcie nastąpiło w obrębie górnych segmentów szyjnych, to dochodzi do śmierci z powodu wstrzymania ruchów oddechowych. Po uszkodzeniu niższych segmentów szyjnych dochodzi do porażenia mięśni międzyżebrowych (wdechowych) lecz utrzymana zostaje czynność oddechowa przepony.
26. Odruch proprioreceptywny.
odruch kolanowy, ścięgno Achillesa - do tej grupy należą odruchy ścięgnowe i okostnowe (odruchy rozciągania)
27. Podział odruchów.
-rdzeniowe - osrodek w rdzeniu kregowym
-mozgowe - osrodek w mozgu
-odruchowe dwuneuronowe = monosynaptyczne
-odruchowe wieloneuronowe = polisynaptyczne 3.
ze wzgledu na receptory:
-eksteroreceptywne
-interoreceptywne
-proprioreceptywne (odruch kolanowy)
ogólnie:
-warunkowe
-bezwarunkowe - odruch ssania, wstrzymywania powietrza
28.Odruch monosynaptyczny (na rozciąganie).
rodzaj odruchu bezwarunkowego zawierający jedną synapsę między drogą dośrodkową a odśrodkową. Odruch ten zostaje wywołany przez rozciągnięcie mięśnia szkieletowego.
29. Odruch zginania (pinezka).
Inaczej nazywany odruchem ucieczki lub odruchem obronnym. Powstaje on w przypadku zaistnienia bodźca bólowego (np. dotknięcie gorącej powierzchni).
30. Skrzyżowany odruch wyprostny.
skoordynowany ruch dwóch kończyn
Pobudzenie zginaczy powoduje hamowanie prostowników po stronie ipsilateralnej oraz pobudzenie prostowników
i hamowanie zginaczy po stronie przeciwnej (kontralateralnej)