Praca socjalna-jej cele i zadania. Zadania pracy socjalnej: a)wzmacnianie w ludziach zdolności do rozwiązywania problemów i radzeniu sobie w trudnych sytuacjach b)doskonalenie zdolności ludzi do prawidłowych stosunków interakcji z innym środowiskiem c)interweniowanie na rzecz jednostki i grup najsłabszych, dyskryminowanych lub marginalizowanych z powodu ubóstwa, niepełnosprawnych, choroby itp. d)sprzyjanie efektywnemu, sprawiedliwemu i humanitarnemu działaniu służ. zapewniających pomoc, świadczenia, wsparcie, ochrona. CEL PRACY SOCJALNEJ: a)ratowniczy-zapewnienie podstawowych warunków do życia tym, którzy są ich pozbawieni; b)kompensacyjny- zaspokajanie potrzeb indywidualnych, których jednostki nie mogą zaspokoić we własnym zakresie oraz wyrównywanie szans rozwoju i uczestnictwa społecznego (chorych, niepełnosprawnych); c)ochronny- minimalizowanie negatywnego wpływu czynników, które nie mogą ulec zmianie poprzez rozwiązanie prawne i systemowe; d)promocyjny- monitorowanie kwestii socjalnych, wspomaganie w rozwiązywaniu problemów w celu osiągnięcia bardziej satysfakcjonującego poziomu życia (ma zmienić nastawienie do życia, pewna mentalność ludu) Każdy cel ma różnorodne metody realizacji i zadania.
Geneza pracy socjalnej jako działalności społecznej. Kolebką zawodu są USA-1898r. w Nowym Yorku powstaje pierwsza szkoła pracy socjalnej. W tym samym okresie powstaje pierwsze stowarzyszenie szkół pracy socjalnej w USA. Mimo to, że I-szkoła powstała w USA, bowiem inicjatywy, zostały podjęte przez Brytyjski Uniwersytet Diakonistek oraz Londyńskie Stowarzyszenie Organizacji Charytatywnych (COS). Europa: Równolegle nurt kształcenia pracy socjalnej rozwijał się w europie. I-sze kursy dla działaczy charytatywnych zorganizowano w Londynie w 1873r. inicjatorką kursu była : Octavia Hill. Szkoła pracy socjalne powstała w Londynie w 1903r. I- sza szkoła Pracy socjalnej powstała w Holandii w 1899r., we Francji w 1907, Niemczech 1908r., Szwecja 1921, Polska 1925, w innych krajach Europy w latach 30-tych, Np. Dania , Hiszpania, a także po II wojnie światowej- Grecja.
Geneza pracy socjalnej jako działalności zawodowej (rozwój szkół pracy socjalnej). 1925 r- Studium Pracy Społeczno Oświatowej WWP w Warszawie, (studia podyplomowe). 1945- powołanie Katedry Pedagogiki Społecznej na Uniwersytecie Łódzkim. Została zamknięta w 1951r. 1946- Ośrodek Szkolenia Kadr Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej w Warszawie. Ograniczają swą działalność w latach 50-tych. 1964- wprowadzenie przedmiotu „pedagogika społeczna” na uczelniach pedagogicznych. 1966\68- pierwsze policealne szkoły pracownikow socjalnych (Warszawie, Łodzi Krakowie). 1974- w Instytucji Polityki Społecznej UW w Warszawie. 1988- w Instytucie Socjologii w UJ w Krakowie otwarto socjologiczne studia zaoczne w zakresie pracy socjalne. I poł. lat 90- tych na kierunkach pedagogicznych lub socjologicznych uniwersytetów uniwersytetów otwierano specjalności w zakresie pedagogiki społecznej, animacji społ.-kult., pracy socjalnej. Pracownicy socjalni to w nomenklaturze główny reprezentant profesji społecznych.
Geneza zawodu pracownika socjalnego w Polsce. Prekursorką działania w obszarze pracy społ. w Polsce była Helena Radliska. Planowała ona nowe metody diagnozy i pracy społecznej poprzez utworzenie w 1925 r w Warszawie Studium Pracy Społeczno-Oświatowej. Przygotowywało ono zawodowych pracowników społ. dla instytucji społecznych i resortów kulturalno - oświatowych i opiekuńczych. Dzięki działalności C. Kaiser wyodrębniono role zawodowe pracowników socjalnych. Praca socjalna jako profesjonalna działalność w obszarze pomocy społ. zaczęła się rozwijać w XX wieku. W ostatnich dwudziestoleciach XX wieku następuje prawdziwa eksplozja działań w różnych krajach. Doprowadza to do wzrostu liczby rozmaitych programów , przedsięwzięć i starań o podwyższenie jakości usług socjalnych socjalnych poziomu kształcenia w tym zakresie. Tworzenie profesjonalnej wspólnoty o wymiarze wymiarze m-narod. Realizuje się poprzez Polskie Stowarzyszenie Szkół Pracy Socjalnej.
Profesje społeczne w Europie (klasyfikacje). 1)Zawody ukierunkowane na opiekę i pomoc (pracownicy socjalni i opiekunowie, wychowawcy specjalistyczni). 2) zawody ukierunkowane na terapię 3) zawody ukierunkowane na wychowywanie i edukację (pedagodzy szkolni, wychowawcy, pedagodzy społeczni, nauczyciele w placówkach dla dzieci niepełnosprawnych) 4)menadżerowie 5) zawody ukierunkowane na animację społ.-kult. (animatorzy i pedagodzy uliczni, pedagodzy pracujący z młodzieżą)
zasady stosowane w obszarze pracy socjalnej. Umiejętności podejmowania decyzji i szybkiej interwencji społecznej: - samemu, wspólnie z klientem; -racjonalnie i adekwatne do sytuacji interwencji społecznej i technik interwencji socjalnej -umiejętności ponoszenia konsekwencji podjętych decyzji.
Kompetencje i umiejętności pracownika socjalnego. Wg standardów brytyjskich: umiejętności: a) u. poznawcze: - stosowanie wiedzy i rozumienia w praktyce; - wykorzystywanie wyników badań naukowych w praktyce; -analiza i ocena doświadczenia własnego i innych. b) u. interpersonalne: - nawiązanie i podtrzymywanie owocnych stosunków międzyludzkich; - rozpoznawanie stanów emocjonalnych emocjonalnych radzenie sobie z nimi oraz ich wpływem na siebie i innych; - uznawanie osobowościowych, rasowych, społecznych i kulturowych różnic i uwzględnienie ich w pracy; - rozpoznawanie i praca w warunkach agresji, wrogości z pełnym uwzględnieniem ryzyka dla siebie i innych; c) u. podejmowania decyzji:
- samodzielnie i wspólnie z klientami, konsultacje ze współpracownikami bądź placówkami; d) u. administracyjne: - prowadzenie dokumentacji; - realizowanie statusowych założeń placówki i regulaminów pracy placówki; - przygotowanie sprawozdań; - organizowanie, kontrolowanie i planowanie własnej pracy; - uzyskiwanie informacji z wykorzystywaniem dostępnych technologii; e) u. pozyskiwania środków: - wykorzystywanie materialnego środowiska placówki dla poprawy jakości i usług; - docenianie, tworzenie i wykorzystywanie środków dostępnych w placówce i społeczności.
Przykłady klasyfikacji umiejętności w pracy socjalnej. Umiejętności to sprawności w wykorzystywaniu w odpowiedniej wiedzy podczas wykonywania odpowiednich zadań. Sprawdzone możliwości osiągania celu z uwzględnieniem sposobów działania skutecznych w danej sytuacji. Podział umiejętności wg A. Nocunia i J. Szmagalskiego: -u. koncepcyjne - mają największy udział w intelektualnych, twórczych aspektach funkcjonowania placówek i grup; - u. społeczne - służą nawiązywaniu i utrzymywaniu porozumienia się, współpracy między placówkami, grupami i organizacjami - organizacjami. - u. techniczne - wiąże się z opanowaniem konkretnych, najczęściej rutynowych czynności.
Metoda indywidualnych przypadków i jej etapy. Wg Mary Richmond (model pierwotny) 1) wgląd w cechy osobowości jednostki i zagrożeń środowiska (rozpoznanie przyczyn indywidualnych społecznych) powodujących kryzysy itp. 2) bezpośrednie oddziaływanie osoby na jednostkę (pracownika na klienta) dążenie do zmiany w podejściu jednostki do problemu poprzez uaktywnienie. 3) bezpośrednie oddziaływanie przez otoczenie społeczne (pozytywna zmiana dotychczasowej syt. Jednostki) Współczesne etapy tej metody: 1) studium przypadku prowadzące do diagnozy społecznej 2) opracowanie planu postępowania przypadku. Plan powinien określić: co? Kiedy? Jak? Ma zrobić pracownik w odniesieniu do klienta i jego rodziny, aby uruchomić proces poprawy oraz pewne zadania klienta. Wzmacnianie istniejących systemów wsparcia i uruchomienie nowych. Sugerowanie i wprowadzanie zamian.
Diagnoza w pracy socjalnej i jej rodzaje. Diagnoza socjalna- to rozpoznanie przyczyn niepokojącego stanu danej jednostki lub sił jednostki i jej najbliższego środowiska, na którym można oprzeć postępowanie pomocnicze, przywracające stan pożądany. W tej diagnozie istotne jest ujawnienie splotu okoliczności decydujących trudnej syt. Jednostki (ubóstwie, niedostosowaniu, patologii, itp.) i wskazania czynników dominujących. Wyróżniamy diagnozę całościową, na którą składać się będą różne rodzaje diagnoz i częściową, zorientowaną na określony rodzaj diagnozy (np. prognostyczną). Rodzaje diagnoz: klasyfikacyjna, genetyczna, całościowa, fazy i rozwojowa (prognostyczna).
Modele pracy z indywidualnym przypadkiem. 1) Model psychospołeczny oparty o zasadę i teorię psychoanalizy. Twórczyni - Mary Richmond. Konceptualizację i ulepszanie tego modelu zawdzięczamy pracom Gordon. Model ten stosowany jest w terapii przemocy, uzależnień. 2) Model funkcjonalny. Współtwórczynie: Jessie Taft, Virginia Robinson. Oparty na elementach psychologii rozwojowej Ottona Ranka. Podejście funkcjonalne podkreśla znaczenie instytucji w procesie pomocy oraz rolę jednostki w rozwiązywaniu problemów i rozwoju. 3) Model zorientowany na rozwiązywani problemu. Prof. Helen Perlman z Chicago. Celem jest pełniejsze zaangażowanie klienta w działania pomocowe, analiza problemu, poszukiwanie rozwiązań problemu razem z klientem. 4) Model modyfikacji zachowań. Przez Erwina Thomasa w oparciu o psychologię behawioralną. (bodziec-reakcja) Zachowania jednostki mają charakter działań operacyjnych i zostały wyuczone w procesie wytwarzania odruchów. Podlegaja one normalnym prawom uczenia się. Są podatne na modyfikacje przez stosowanie odpowiednich bodźców.
Metoda grupowa w pracy socjalnej. (wg Giseli Konopki) Socjalna praca grupowa jest metodą pracy socjalnej, która pomaga jednostkom wzbogacić ich funkcjonowanie społeczne przez celowe doświadczenia grupowe i radzic sobie bardziej w trudnych sytuacjach, rozwiązywać problemy i konflikty społeczne. (Allan Brown) praca grupowa stwarza kontekst, w którym jednostki pomagają sobie nawzajem, prowadzi to do korzystnych zmian. Wprowadzenie grupowej pracy socjalnej do polskiej pr. Soc. Zawdzięczamy A. Kamieńskiemu.
Odmiany metody grupowej wg A. Kamieńskiego. 1) grupy rozwojowo - wychowawcze 2) grupy rewalidacyjne 3) grupy psychoterapeutyczne
Odmiany metody grupowej wg C. Zastrowa. 1) grupy rekreacji 2)gr. Umiejętności rekreacyjnych (warsztaty terapii zajęciowej) 3) gr. Socjalizacyjne (techniki komunikacyjne) 4) terapeutyczne (techniki treningu asertywności) 5) spotkaniowe (aranżacja tych spotkań) 6) edukacyjne 7) gr. Samopomocy.
Etapy pracy z grupą. 1) tworzenie grupy 2) stabilizacja struktury i norm grupy (wzajemny układ ról i funkcji) - określenie pożądanego miejsca każdego każdego członków grupy w jej strukturze (strukturze wykorzystaniem mocnych i słabych stron); - podtrzymywanie indywidualności członków grupy z jednoczesną identyfikacją z normami i celami funkcjonowania; - korygowanie zachowań niezgodnych z przyjętymi wcześniej zadaniami; - organizowanie współpracy w grupie, prowadzących do pierwszych wspólnych sukcesów. 3) realizacja celu grupowego. 4) ocena pracy z grupą i decyzja o ich dalszym losie.
Przykłady technik stosowane w pracy grupowej.
Etyczne zasady pracy socjalnej (z przypadkiem i grupą). 1) zasada kształtowania autonomii grupy - kształtowanie struktury, np. wybór przywódcy grupy. 2) zasada stosowania wiedzy naukowej w organizacji procesu grupowego. 3) świadome kierowanie interakcjami w grupie; 4) zasada samowiedzy i świadomego czerpania z własnych zasobów. 5) zasada akceptacji grupy i rozumnej empatii 6) zasada uznania autonomii grupy 7) zasada racjonalnego zastosowania ograniczeń 8) zasada indywidualizacji 9) zasada łagodzenia konfliktów 10) zasada komunikacji.
Ogólne założenia metody środowiskowej w pracy socjalnej. Rozumienie pojęcia: A. Kamiński - polega ona na polepszaniu sytuacji społeczności lokalnej ze zjednoczonymi czynnikami instytucji społecznych i organizacji mobilizujących wszelkie siły społeczne do działań opartych na planie i wypracowanych na podstawie diagnozy zagrożeń i potrzeb tego środowiska.
Struktura, rodzaje i zadania instytucji pomocy społecznej w Polsce
Rola i zadania Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie (PCPR). - zapewnienie i zorganizowanie usług o określonym standardzie w DPS; - prowadzenie ośrodka interwencji kryzysowej (udzielającego pomocy w syt.: kryzysu w rodzinie, kryzysu psychiatrycznego, kryzysu psychospołecznego, ostrego kryzysu losowego); - tworzenie ośrodków wsparcia dla bezrobotnych; - tworzenie grup wsparcia i ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi, osób uzależnionych i ofiar przemocy domowej; - organizowanie systemów wsparcia dla osób niepełnosprawnych (orzekanie o niepełnosprawności, współorganizowanie rehabilitacji); - promowanie i wspieranie rodzin zastępczych (m.in. organizowanie szkoleń dla rodziców zastępczych, bezpośrednia pomoc w uzyskiwaniu świadczeń socjalnych)
22. Rodzaje ubóstwa- Absolutne- stan uniemożliwiający realizację podstawowych funkcji życiowych. (kryterium tego ubóstwa jest minimum egzystencji). W Polsce poniżej min. egzystencji żyjue ok. 10% społ., z czego ^% żyje w skrajnej nędzy (300zł). Wzgledne- jest taki jest rodzajem ubóstwa, kiedy to rodziny lub jednostki posiadają dochód poniżej min. Socjalnego danego kraju. Są to najgorzej sytuowani członkowie danego społ. Ubóstwo względne uzależnione jest od przeciętnego poziomu życia innych członków społ. Obecnie w Polce poniżej min. Socjalnego żyje ok. 33% ludności(600 zł)
23. Przyczyny ubóstwa ( Teorie)- 1. teoria skazanych charakterów - ubóstwo uważane jest za wynik indywidualnych wad, ułomności i defektów np. brak aspiracji, kultura danej jednostki. 2. teoria ograniczonych możliwości- ubóstwo uwarunkowane jest niesprawiedliwemu nierównemu dostępowi do szkół , miejsc pracy, istnieje dyskryminacja ze względu na płeć, kolor skóry , wyznanie. 3. teoria wielkiego brata- wynika z wadliwej polityki socjalnej państwa. Ubożenie wynika stąd, że rząd niszczy bodźce do umacniania niezależności ekonomicznej rodziny. Rząd przez swoje podatki i liczne programy socjalne prowadzi do tego że ubodzy nie maja motywacji do poprawy swojej sytuacji ekonomicznej i uzależnienia od państwa.
24. Socjalne programy wsparcia na rzecz ubogich- kształcenie zawodowe i edukacja ustawiczna. Uważa się że bezrobocie , które stanowi ważny czynnik ubóstwa, może być zmniejszony poprzez permanentne kształcenie dające jednostce umiejętność elastycznego zachowania się na rynku pracy. Gwarantowane dochody najniższe, które wystarczają na zaspokojenie podstawowych potrzeb czł. Poradnictwo socjalne , świadczone na rzecz ubogiej jednostki. Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci, bezpośrednia pomoc pod postacia stypendium czy refundacji. Praca socjalna w środowisku objętym ubóstwem, aktywizacja społ. Lokalnej. Wczesne zdiagnozowanie źródeł i interwencja w odpowiednim momencie. Podmioty działające na rzecz zwalczania ubóstwa PCK, Polska Akcja Humanitarna..
25. Bezrobocie i jego odmiany oraz rozmiary- Bezrobocie - to sytuacja gdzie większa lub mniejsza liczba osób zdolnych do pracy nie znajduje zatrudnienia. Do obliczania liczby bezrobotnych bierze się tylko osoby w wieku produkcyjnym. Rodzaje - konikturalne (spadek popytu na prace) - strukturalne, -sezonowe, -frykcyjne (krótkotrwałe) - technologiczne, jawne- ukryte, -długo i krótkotrwałe, -powszechne i regionalne.
26. Psychologiczne skutki bezrobocia- Negatywne- brak wzorców działania, - trudności w zdefiniowaniu swojej sytuacji, niepewność, -wzrost bezradności życiowej, -zmniejszenie motywacji do działania, -pogorszenie stanu zdrowia, -potęgowanie konfliktowości, -uleganie uzależnieniom, -kształtowanie postawy bierności i uzależnienia od innych, -niepewność sytuacji materialnej- bytowej, -brak poczucia bezpieczeństwa. Pozytywne- możliwość wypełniania lepiej obowiązków rodzinnych, możliwość rozwijania swoich zainteresowań, -poświęcenie większej ilości czasu przyjaciołom, możliwość samodoskonalenia.
28. Aktywne i pasywne prog. Przeciwdziałania bezrobociu- Aktywne- szkolenia i przekwalifikowania, -prace interwencyjne, -roboty publiczne, pożyczki na tworzenie nowych miejsc pracy, - przygotowania zawodowe. Pasywne- zasiłki dla bezrobotnych, wcześniejsze emerytury, stypendia dla bezrobotnych absolwentów, dodatki.
29. Bezdomność w Polsce i jej rozmiary- W Polsce w ewidencji jest ok. 30-45 tyś osób bezdomnych, lecz szacuje się że jest ic około 300 tyś. 3 rodzaje bezdomności- z wyboru, z konieczności, z niesamodzielności życiowej. W Polsce występuje bezdomność utajona. Przyczyny- społ., związane z patologią i chorobami, o podłożu psychologiczno - psychiatrycznym, -natury prawnej, ekonomiczne , klęski żywiołowe. Ok. 80% to mężczyźni 30-55 lat ok. 20% to kobiety 20-40 lat, ok. 40-80% to osoby uzależnione, ok. 60% bezdomnych nigdy nie pracowało. Ok. 66% to absolwenci szkół średnich lub zawodowych, ok.3% szkół wyższych.
30. Formy pomocy dla bezdomnych w Polsce i innych krajach- udzielanie pomocy poprzez prowadzenie jadłodajni, schronisk, punktów pomocy, noclegownie, punkty rozdawania odzieży, dzienne centra pomocy medycznej i sanitarnej, -udzielanie pomocy prawnej, psychologicznej, mające na celu pomoc, - organizowanie i świadczenie tanich lub darmowych usług dla osób ubogich (pralnicze, fryzjerskie, naprawy drobnego sprzętu). - pozyskiwanie i dystrybucja darmowej żywności, -udzielanie czasowego schronienia, -rozwijanie form wolontariatu, , -monitoring, -tworzenie mieszkań socjalnych i chronionych.
31. Instytucje i organizacje działające na rzecz osób bezdomnych- towarzystwo Pomocy br. Alberta (pierwsze w kraju stworzone po wojnie 45- schronisk, 65- jadłodajni ok. 15 tyś. Bezdomnych) Stowarzyszenie wychodzenia z bezdomności MARKOT (ok. 6 tyś. Osób, Narwald) MONAR- , Placówki publicznej sieci pomocy społ., -CARITAS (tylko jadłodajnie), -Ośrodki pomocy społecznej 9jadłodajnie, schroniska, noclegownie),
32. Pojęcie niepełnosprawności oraz jej rozmiary- polityka społ. Wobec niepełnosprawnych to ogół działań podmiotów publicznych i organizacji pozarządowych mających na celu wyrównywania różnic socjalnych , asekuracji wobec ryzyk życiowych oraz tworzenie szans funkcjonowania osób niepełnosprawnych we wszystkich dziedzinach życia gosp. i społ. Umożliwiajże ich pełna integracje ze społecznością . Niepełnosprawność- to stan psych. lub fizyczny który trwale lub okresowo uniemożliwia wypełnianie zadań życiowych, zawodowych zgodnie z normami prawnymi i społ. W 1998 r. w Polsce było 5,4 mln niepełnosprawnych. 17%. Przyczyny: -choroby 81%, wypadki 14%, wady wrodzone 5%.
33. Regulacje prawne na rzecz osób niepeł.- - konstytucja RP art. 67- prawo do zabezpieczenia społ., art. 68- prawo opieki zdrowotnej, 69- prawo do pomocy w zabezpieczaniu egzystencji i przysposobienie do pracy oraz komunikacji społ. - karta praw osób niepeł. 1997., -konwencja o prawach dziecka 19991. - ustawa o rehabilitacji zawodowej i społ. Osób niepeł. Z 1997. ust. Z 2003 o zatrudnieniu socjal.
34. Instytucje działające na rzecz osób niepeł. - - biuro pełnomocnika rządu ds. os. Niepeł. I jego odpowiedniki na niższych szczeblach: -Wojewódzkie biuro peł. Ds. os. Niepeł. I miejskie biuro..., Państwowy fundusz reh. Osób niepeł. PFRON, -powiatowe centra pomocy rodzinie PCPR, organizacje pozarządowe.
35. System rehabilitacji i integracji niepeł. - - instytucje rehabilitacji leczniczej i ruchowej ( przychodnie, przyszpitalne, dzienne domy pomocy ), -inst. Rehabilitacji pedagogicznej (szkoły specjalne, specjalne ośrodki szkolno - wychowawcze), inst. Rehabilitacji społecznej i zawodowej ( OPS, PCPr, DPS. ) Odszary integracji- integracja normatywna ( związana ze zgodnością zachowań członków z wartościami i normami) - integracja funkcjonalna- (harmonizacja działań społ. , gwarantująca sprawność i pomyślność rozwodu społ.) - integracja komunikatywna- ( sprawność przepływu informacji) integracja kulturowa- ( kreowanie i akceptowanie wspólnych wzorów kulturowych) .
36. System opieki i pomocy na rzecz dziecka i rodziny w Polsce- konstruowanie nowoczesnych zasad funkcjonowania placówek opieki nad dzieckiem ma na celu wspieranie rodzin w pełnieniu przez nie funkcji opiekuńczo - wych. Do zadań instytucji opiekuńczych należy odpowiedzialna diagnoza indywidualna dziecka, konieczność zajęć rewalidacyjnych i poradnictwo dla rodziców dziecka przebywającego w placówce. Ponadto wychowawcy realizujący i kierujący procesem opieki i wych. Zobowiązani są realizować indywidualny plan pracy z dzieckiem, oparty na rzetelnej diagnozie. W polskich instytucjach opiekuńczo - wych. Przebywa stosunkowo duża liczba dzieci i młodzieży ok. 62 tyś. Taki stan rzeczy jest konsekwencja polityki opiekuńczej państwa w ostatnich dekadach, . była to powszechna decyzja o umieszczaniu dziecka w placówce we wszystkich sytuacjach w których zawiódł naturalny system opieki. Tym samym utrwalono tendencje uwalniania rodziców od odpowiedzialności za dziecko. Forma sprawowania opieki nad dzieckiem mogą być również rodziny zastępcze.
37. Praca socjalna z rodziną - badania nad rodzina prowadzone są od lat 20. Ta sytuacja zainteresował się Mysłakowski. Zastosował metodę monograficzną do badań. Tym zagadnieniem również interesowała się h. Radlińska. W okresie późniejszym badania nad rodzina prowadził Z. Tyszka, M. Ziemska. Później S. Kawula, A. Janke. Rodziny zagrożone deprawacja społeczną:- wielodzietne, niepełne, patologiczne, bezrobotne, ubogie, z osobami niepełnosprawnymi, dotknięte skutkami katastrof. Wg. E. Marynowicza rodzina dysfunkcyjna to- rodzina która nie wypełnia częściowo lub całkowicie swoich funkcji (kontrolno- zabezpieczającej, opiekuńczo - wychowawczej, socjalizacyjnej, emocjonalnej), która uniemożliwia prawidłowy rozwój jej członków a w szczególności swoich dzieci. Taka rodzina nazywana jest dysfunkcyjną lub ryzyka.
38. Program wsparcia rodzin ryzyka - 1. profilaktyczny program : - inf. i edukacja, -pomoc materialna,- programy dziennej opieki 2. Kompensacyjne programy wspierania : - programy inf. i edukacyjne, - pomoc socjalna i opieka nad dziećmi w placówkach dziennych lub specjalnych, -programy z udziałem wolontariuszy, inne programy: - interwencja socjalna w sytuacji kryzysowej, -programy doradcze i superwizje z udziałem profesjonalistów, -konferencje rodzinne, -programy czasowej opieki zastępczej, dzienna opieka nad dzieckiem i terapia. Zagraniczne programy: - „Home training”, „video home training”.
39. Ochrona dziecka w sytuacji przemocy- W XIX w. Na gruncie międzynarodowym powstały prawne organizacje i promujące problematykę ochrony praw dziecka. W 1920 powstało międzynarodowy związek Pomocy dzieciom. W 1922 międzynarodowe stowarzyszenie opieki nad dzieckiem. W 1923 został przyjęta „Deklaracja genewska” - dokument ochrony praw dziecka. Po wojnie połączone organizacje stworzyły UISE. UNICEF doprowadził do przyjęcia w 1959 deklaracji praw dziecka. Dziecko ma prawo do: - ochrony przed używaniem narkotyków i substancji psychoaktywnych, do ochrony przed przemocą fizyczną , psychiczną i seksualną, do specjalistycznej opieki w przypadku niepeł., do opieki prawnej w przypadku wejścia w konflikt z prawem, do pierwszeństwa w ochronie w sytuacji klęsk żywiołowych.