Dr Dorota Zdunkiewicz-Jedynak, Stylistyka - wykład
Język polski w kościele katolickim początku XXI w.
LITERATURA
Bajerowa I., Szanse języka religijnego w świecie kultury masowej, w: Z. Adamek (red.), Teologia-kultura-współczesność, Tarnów 1995
Draguła A., Między Wieżą Babel a Pięćdziesiątnicą. O współczesnym języku religijnym, Więź 2004 nr 7
R. Dzwonkowski, Polacy na dawnych kresach wschodnich. Z problematyki narodowościowej i religijnej, Lublin 1994
R. Dzwonkowski , O. Gorbaniuk, J. Gorbaniuk, Postawy katolików obrządku łacińskiego na Ukrainie wobec języka polskiego, Lublin 2001
I. Kabzińska, „Wśród kościelnych Polaków”. Wyznaczniki tożsamości (narodowej) Polaków na Białorusi, Warszawa 1999
A. Lewek, Idea i sens nowej ewangelizacji, Studia Theologica Varsoviensia 1994 nr 2
S. Mikołajczak, T. Węcławski (red.), Język religijny dawniej i dziś, t. 1 i 2, Poznań 2003, 2005
W. Przyczyna, G. Siwek, Język w Kościele, w: Polszczyzna 2000, Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek, Kraków 1999, s. 130-148
Raport o stanie polszczyzny w Kościele katolickim K.Skowronek i W.Przyczyny, 2004, dostępny na stronie internetowej Rady Języka Polskiego
D. Zdunkiewicz-Jedynak, Surfując po Internecie w poszukiwaniu Boga... Gatunki komunikacji religijnej na polskich katolickich stronach internetowych, Tarnów 2006
I. Pismo Święte Nowego Testamentu i Psalmy. Przekład ekumeniczny z języków oryginalnych, red. M. Kiedzik, J. Warzecha, Towarzystwo Biblijne, Warszawa 2001
Innowacje leksykalne:
kamień potknięcia - kamień obrazy,
wieniec z cierni - korona cierniowa,
objęcia Abrahama - łono Abrahama,
ptaki pod niebem - ptaki niebieskie
kogut zapiał - kur zapiał
Brak przydawki przymiotnej na rzecz rzeczownej.
królestwo Boże, anioł Pański, łaska Boża, zastąpione przez królestwo Boga, anioł Pana, łaska Boga.
Odejście od nagromadzenia konstrukcji składniowych z imiesłowem uprzednim
Rezygnacja z anaforycznych wskaźników nawiązania
II. Gatunki nauczania Kościoła: kazania, homilie
brak osobistego podejścia do głoszonych treści, nieuwzględnianie doświadczeń współczesnego człowieka
pustosłowie oraz mała kreatywność
posługiwanie się ogólnikami, frazesem, utartą i banalną metaforyką
nasycenie teologicznym żargonem
negatywizm
pompatyczność
brak poprawności językowej
niedostateczna znajomość sztuki retoryki
uwspółcześnienie w zakresie leksyki przez wtrącanie pojęć i wyrazów typowych dla współczesnego życia społecznego: plan Boży, ekonomia zbawienia, pedagogia Boża itp.
III. Gatunki nauczania Kościoła: listy pasterskie
nadmiar słów obcych lub modnych
sformułowania abstrakcyjne, nadmiernie hermetyczne
ubogie i schematyczne słownictwo religijne
zbyt skomplikowana składnia - brak dostosowania środków językowych do tej sytuacji komunikacyjnej i do możliwości percepcyjnych odbiorców
niewłaściwa organizacja spójności tekstu
stylowa hybrydyczność
IV. Implantacje regionalnych i środowiskowych odmian polszczyzny
ks. Marian Motek - Kazania po kaszubsku
Kaszubskie przekłady Biblii
1990 - przekład z Biblii Tysiąclecia Księgi Psalmów E. Gołąbka
1992 - przekład z łaciny czterech ewangelii ks. F. Gruczy,
1993 - przekład z Biblii Tysiąclecia całego Nowego Testamentu E. Gołąbka
2001 r. - z języków oryginalnych Ewangelii św. Marka, Prologu Ewangelii św. Jana i ragmentów ewangelii synoptycznych odnoszących się do narodzin Jezusa - o. A. Sikorskiego
1992 r. - przekład Biblii na gwarę podhalańską M.Matejowej-Torbiarz
2006 - J. Rafał, B. Sieradz, Dobra czytanka wg św. zioma Janka
2004 r. - Biblia Ślązoka M. Szołtyska
V. Gatunki nauczania Kościoła: katecheza
nadmiar słownictwa erudycyjnego
stosowanie archaizmów
brak objaśnień przy terminach pochodzenia obcego
niefortunne użycia metafor
tautologie w objaśnianiu znaczeń
zbyt wąskie i niekonsekwentne definicje terminów
niski stopień komunikatywności podręczników katechetycznych, mierzony długością zdań
słodko-mdława czułostkowość
żargonowość i jałowy werbalizm
VI. Potoczny (egzystencjalny) język religijny
reklama religijna
listopad 2004 r. I Festiwal chrześcijańskiego Hip-hopu „Święte ELO”.
2004 - projekt salezjanów „Hip-hop Dekalog”
„Arka Noego”, Magda Anioł itp.
VII. Zmiany w języku religijnym wobec zjawisk w języku użytkowym
Kryzys - doświadczanie niepewności
Interaktywność - wartość komunikacyjna w komunikacji świeckiej i religijnej
1996 www.mateusz.pl pierwsze internetowe rekolekcje adwentowe - ks. Robert Hetzyg
Wielki Post 1997 r. - ks. Dariusz Kowalczyk
http://www.opoka.org.pl
Dialogowość a negatywna apologetka
Rozchwianie opozycji sacrum-profanum - dyskurs mieszany a nobilitacja potoczności w języku użytkowym
ekspansja i amplifikacja elementów potocznych
przesuwanie się odmiany potocznej w kierunku centrum odmian języka religijnego
zmiana miejsca polszczyzny biblijnej
VIII. Idea nowej ewangelizacji
Inauguracja pontyfikatu Jana Pawła II
Nowa Huta 9 VI 1979 r. - I pielgrzymka do ojczyzny
9 marca 1983 Haiti -spotkanie z Radą Episkopatów Ameryki Łacińskiej
Sens „nowości”
Nowy adresat
Nowy podmiot głoszenia Ewangelii (promocja laikatu)
Akcent - na osobiste świadectwo życia
(przekształcenie duszpasterstwa masowego w indywidualne)
Nowe metody i środki wyrazu (wykorzystanie środków technicznych i mass-mediów)
Inkulturacja Ewangelii w nowoczesną sytuację społeczną oraz kulturę europejską
IX. Nowe formy komunikacji religijnej - nowa ewangelizacja
Przystanek „Jezus”
Internet - strona WWW. na chwałę Boga
Strony organizacji cyberduchowych: One Light, New Organization, SpiriTech, Many Vision - John Gleicke, David Bohm, Georgy Bateson, James Lovelock
1995 r. Charles Handerson - pierwszy „ekumeniczny” wirtualny Kościół w Cyberprzestrzeni (dostępny na stronie: The First Church of Cyberspace http://www.godweb.org)
11 maja 1996 r. diecezja bez granic Partenia - francuski katolicki biskup Jacques Gailot - http://www.partenia.org.
Teilhard de Chardin (1881-1955).
W Sieci dokumenty Kościoła: encykliki papieskie, dokumenty Soboru Watykańskiego II, dokumenty II Synodu biskupów polskich, tekst konkordatu, Kodeks prawa kanonicznego, Katechizm Kościoła Katolickiego; strona poświęcona sakramentowi pokuty ; serwisy specjalizujące się w udostępnianiu on line treści Pisma Świętego
Polskie katolickie strony internetowe - przykłady
1