Geodezyjne efekty zjawisk pływowych:
-pływowa zmiana wysokości elipsoidalnej (spowodowana jest ona elastycznymi odkształceniami radialnymi skorupy ziemskiej),
-pływowa zmiana przyspieszenia siły ciężkości,
-pływowa zmiana wysokości ortometrycznej,
-pływowa zmiana wysokości normalnej,
-pływowa zmiana długości (są one rzędu s x 10-8, a więc nie ma potrzeby ich uwzględniania w codziennych pomiarach geodezyjnych),
-pływowa zmiana kątów poziomych (poprawki pływowe kątów poziomych osiągają wartości o kilka rzędów mniejsze od błędów pomiarowych),
-pływowa zmiana odchyleń pionu,
-pływowa zmiana różnic wysokości.
Zjawisko pływowe przyczyną powstania są siły grawitacyjne Księżyca i Słońca. Pływy powodowane są również przez siłę odśrodkową wywołaną obrotem Ziemi wokół środka ciężkości układu Ziemia - ciało niebieskie działające na naszą planetę. || Zmiana wysokości wody w danym miejscu jest spowodowana zmienną pozycją Słońca i Księżyca w stosunku do Ziemi, co jest połączone z rotacją Ziemi oraz batymetrią oceanów i mórz. Efekt pływów może wystąpić także poza oceanami, wszędzie tam gdzie występuje pole grawitacyjne zmienne w czasie i przestrzeni. Najsilniejsze pływy (syzygijne) występują, gdy wpływy Słońca i Księżyca dodają się do siebie (tj. gdy Księżyc, Ziemia i Słońce znajdują się w linii prostej - w trakcie pełni oraz nowiu Księżyca). Natomiast gdy wpływ Słońca i Księżyca nie sumuje się (Księżyc, Ziemia i Słońce tworzą kąt prosty), pływy są najsłabsze (pływ kwadraturowy).
Siła pływowa - siła działająca na ciało znajdujące się w polu sił o względnie dużym gradiencie. Najczęściej kojarzona z polem grawitacyjnym. Siłę pływową wzdłuż prostej łączącej oba ciała można w przybliżeniu (r ≪ R) opisać wzorem:Ft=2GMmr/R3 |G - stała graw., M -masa ciała wytwarzającego pole,m -m. c. podlegającego sile pływowej, R -odległość między środkami ciał, r -odległość od środka ciała podlegającego sile pływowej, dla punktu znajdującego się na powierzchni ciała równa jest promieniowi ciała.
Granica Roche'a- oznaczający w układzie dwóch ciał o znacznej różnicy mas promień sfery wokół cięższego ciała, wewnątrz której ciało o mniejszej masie rozpada się pod wpływem sił pływowych. r≤R*3√2M/m || Zachowanie się satelity przybliżającego się do ciała o dużej masie zależy od sztywności satelity. W skrajnym przypadku, satelita jako całkowicie sztywne ciało, zbliżając się do granicy będzie utrzymywał swój pierwotny kształt, a po przekroczeniu granicy, zaczną z niego odpadać małe fragmenty, przybliżając się znaczniej może zostać nagle rozerwany. Z drugiej strony, ciało wyjątkowo płynne, przykładowo gazowe lub zawierające atmosferę, będzie stopniowo zmieniało swój kształt, różnice w oddziaływaniu sił pływowych na jego rosnącej długości będą się zwiększać, a jego własne przyciąganie słabnąć, w końcu ciało centralne zacznie ssać gaz z satelity, dochodzi do akrecji.
Statyczna Teoria Pływów wywodzi się z zasady równości między potencjałem pola sił pływotwórczych i pola sił ciężkości. Ponadto zakłada ona warunki, które są uproszczeniami w rzeczywistości niewystępującymi (masy wód nie podlegają działaniu energii tarcia, oceany mają wszędzie jednakowe głębokości, a Wszechocean pokrywa Ziemię jednolitą masą wód). Pod wpływem przyciągania Księżyca powierzchnia poziomu wody tworzy elipsoidę obrotową. Jej dłuższa oś jest skierowana do środka Księżyca bądź Słońca, o ile rozważa się także jego oddziaływanie. Łączny pływ księżycowo-słoneczny wynika z nakładania się ich elipsoid. Teoria statyczna wyjaśniła przyczyny ich zróżnicowania. W czasie syzygiów nierówność fazowa jest następstwem pokrycia dużych osi obu elipsoid. W okresie kwadratur kierunki osi, tworząc kąt 90°, powodują równoczesne występowanie odpływu księżycowego i przypływu słonecznego.
Dynamiczną teorię pływów Księżyc i Słońce generują w oceanie ruchy wahadłowe mające charakter falowy. Okres wahania powierzchni morza równa się okresowi oddziaływania siły zewnętrznej, a gdy równocześnie oddziałuje kilka sił, wówczas każdą spowodowaną przez nie fluktuację poziomu wody można analizować z osobna. Wypadkowe wahania stanowią sumę wahań elementarnych. Laplace przekształcił równanie, według którego można obliczyć wysokość pływu. Odległość zenitalną ciała niebieskiego zastąpił szerokością geograficzną, deklinacją ciała niebieskiego i jego katem godzinnym. Wprowadził otrzymywane empirycznie współczynniki redukcyjne i fazy, które określają odrębności pływów w danym miejscu.
Typy pływów wg. Laplace'a
V=3/4 (GMR2/r3)*1,2,3 1.wyraz strefowy(pływy długookresowe) 2.Wyraz tesseralny(pływy dobowe) 3.Wyraz sektorowy(p. pół-dobowe)
Współczynniki pływowe:
1.Gawimetryczny δ= (1-3/2k + h) ~1.16
2.Klinometryczny γ=(1 + k - h) ~0.7
λ=(1 + k - l) ~1.1
3.Ekstensometryczne