ADMINISTRACJA RZĄDOWA- (państwowa) scentralizowana struktura organizacyjna kierowana przed Rade Ministrów złożoną z organów na szczeblu centralnym i terenowym, ADM RZ. Na szczeblu centralnym tworzą Rada Ministrów (rząd), prezes R. Min., wiceprezesi R. Min., ministrowie, przewodniczący określonych w ustawach komitetów oraz centralne organy Adm. Rz. Podlegające R. Min. Lub też poszczególnym ministrom. Organy te kierują wydzielonymi dziedzinami spraw publicznych, obejmują zakresem swojego działania terytorium całego państwa. Terenowe organy Adm. Rz. Dzieli się na organy adm. ogólnej i specjalnej.
ADMINISTRACJA SAMORZĄDOWA- (Samorząd Terytorialny) forma samorządu o przymusowym charakterze członkostwa obejmując wszystkie osoby zamieszkałe na terenie określonej jednostki podziału terytorialnego państwa, polegająca na niezależnym od Adm. Rz. Zarządzaniu własnymi sprawami społeczności lokalnej S. T. jest jedyna z postaci władzy wykonawczej, nie jest podporządkowana hierarchicznie Adm. Rz.
AKT OSKARŻENIA- żądanie ukarania osoby (sprawcy) przestępstwa. Żądanie to wyraża się aktem oskarżenia. Akt oskarżenia powinien spełniać określone wymogi formalne tj.: 1. imię i nazwisko oskarżonego, 2. dokładne określenie zarzucanego czynu ze wskazaniem czasu, miejsca, sposobu i wysokości powstałej szkody, 3. wskazanie, że czyn został wymieniony w warunkach wymienionych w KK, 4. wskazanie, że czyn został popełniony w warunkach ustawy przepisów karnych, pod którą zarzucany czyn podpada, 5. wskazanie sądu właściwego do rozpoznania sprawy i trybu postępowania, 6. uzasadnienie oskarżenia. W uzasadnieniu należy przytoczyć fakty i dowody , na których oskarżenie się opiera, a w miarę potrzeb wyjaśnić podstawę prawną oskarżenia i omówić okoliczności, na które powołuje się oskarżony w swojej obronie.
AMNESTIA- akt ułaskawienia, wg którego wymienione w nim kary za przestępstwa, wymierzone prawomocnymi wyrokami, ulegają darowaniu w całości lub w części, lub zamienione zostają na łagodniejsze kary. Amnestia ma zastosowanie do już orzeczonych kar, a abolicja mając podobny charakter dotyczy wcześniejszego etapu, tj. zaniechanie wszczęcia postępowania karnego, bądź jego umorzenia. Amnestie wydawane są w drodze aktów o najwyższej randze, obecnie przez Sejm RP i mogą one mieć różny charakter.
BŁĄD W PRAWIE KARNYM- jest okolicznością wyłączającą winę. Może on dotyczyć okoliczności stanowiącej zmianę czynu zabronionego, oceny że zachodzi okoliczność wyłączająca bezprawność lub winę, bądź oceny prawnej.
CENTRALNE ORGANY ADM. PAŃST.- są wyróżniane w podziale pierwszego rzędu na podstawie kryterium terytorialnego zasięgu działania organu. Centralnym organem jest organ, który zasięgiem swojego działania obejmuje obszar całego państwa, organy których zasięg obejmuje część terytorium państwa nazywane są organami terenowymi lub lokalnymi. W podziale drugiego rzędu COAP wyróżniane są z uwagi na ich pozycje ustrojową wobec organów naczelnych. Centralne organy w tym znaczeniu są, więc organami, które ponadto nie wchodzą w skład R. Min. Tworzenie i znoszenie COAP następuje w drodze aktów rangi ustawowej stosownie do zmienionych potrzeb dekoncentracji lub koncentracji zadań na szczeblu centralnym.
CZYNNY ŻAL- pozwala na uniknięcie odpowiedzialności karnej w przypadku, gdy sprawca dobrowolnie zapobiegł powstaniu przestępczego skutku, do którego zamierzał. CZ. Ż. możliwy jest tylko w przypadku usiłowania zakończonego. Skorzystanie z dobrodziejstw CZ. Ż. jest np. możliwe w przypadku, gdy sprawca chciał zabić ofiarę i już po zadaniu ran pokrzywdzonemu zdecydował dobrowolnie zaniechać ich zadawania i co więcej udzielił skutecznej pomocy.
EUTANAZJA- w prawie karnym jest uprzywilejowanym typem przestępstwa zabójstwa. Nazwa tego typu przestępstwa pochodzi z greckiego: eu- dobre i thanas- śmierć. Polski ustawodawca nie traktuje eutanazji jako zachowania dozwolonego. Zabójstwo eutanatyczne to zabójstwo z litości, na żądanie pokrzywdzonego te elementy stanowią o łagodniejszym traktowaniu sprawcy tego zabójstwa. KK przewiduje odpowiedzialność karną względem tego kto zabija na żądanie i pod wpływem współczucia do niego. Za taki czyn grozi kara pozbawienia wolności od 3 m-cy do 5 lat.
EGZEKUCJA ADM.- określa postępowanie i środki przymusowe stosowane przez organy Adm. RZ. i organy gminy w celu doprowadzenia do wykonania przez zobowiązanych ich obowiązków o charakterze pieniężnym, a także sposób zabezpieczenia wykonania tych obowiązków. Obowiązki te SA objęte EGZEK., gdy wynikają one z decyzji lub postanowień właściwych organów albo w zakresie ADM. RZ. i gminy bezpośrednio z przepisu prawa.
GAŁĄŹ PRAWA- zbiór norm prawnych regulujących określoną, wyodrębniająca się dziedzinę życia społecznego. Podział prawa na gałęzie jest rezultatem poziomu uregulowania systemu prawa. Podstawowymi kryteriami wyróżnienia G. P są: 1. przedmiot regulacji, 2. metoda regulacji, 3. przedmioty, do których adresowane są normy prawne.
GRZYWNA- jedna z kar, na gruncie prawa o wykroczeniach jest karą zasadniczą. W postępowaniu mandatowym grzywnę wymierza się w granicach od 5zł do 500zł, przy czym gdy przekracza ona 100zł nakłada się ją w drodze mandatu karnego kredytowego, wydawanego ukaranemu za potwierdzeniem odbioru.
HIPOTEKA- obok zastawu jedno z tzw. Praw zastawniczych - ograniczone prawo rzeczowe służące „rzeczowemu” zabezpieczeniu wierzytelności pieniężnych poprzez powiązanie jej z wartością ekonomiczną określonego dobra bez względu na przynależność do majątku dłużnika w chwili realizacji prawa.
IMMUNITET- w prawie karnym instytucja ta pozwala na wyłączenie prawnych osób spod działania przepisów materialnego PR. KARN. W takim przypadku mówimy o immunitecie materialnym. Polskie prawo karne nie ma całkowitego immunitetu materialnego. Materialnego niektórych ustawodastwach taki immunitet był znany, np. w stosunkach do głowy państwa, która odpowiadała tylko przed Bogiem i historią. Obecnie w polskim prawie karnym znany jest tylko częściowy immunitet materialny, z którego korzystają min. Sędziowie.
KONSTYTUCJA- (układ, ustanowienie) ustawa zasadnicza, ustawa konstytucyjna, akt notarialny określający podstawowe zasady ustroju politycznego i społeczno-gosp. państwa, strukturę i kompetencje centralnych lokalnych organów państwa, a także zasady stosunków między obywatelem i państwem, zajmujące najważniejsze miejsce w hierarchii źródeł prawa, co wyraża się w jego nadrzędności w stosunku do innych ustaw oraz wszelkich pozostałych rodzajów aktów normatywnych.
KONTRATYPY- okoliczności wyłączające bezprawność karną. Potrzeba ich funkcjonowania w prawie karnym najogólniej wynika stąd, że w procesie tworzenia zakazów karnych ustawodawca dobiera znamiona przestępstwa, czy wykroczenia pod kątem zdarzeń typowych tzn. czynów ludzkich społecznie szkodliwych karygodnych.
KRYMINOLOGIA- zwana też etiologią, zajmuje się badaniem przyczyn przestępczości. Jej aspekt praktyczny wyraża się w formułowaniu metod i sposobów zapobiegania przestępczości.
NIELETNI- osoba, która w momencie czynu nie ukończyła 17 lat. Sprawcy nieletni odpowiadają na mocy odrębnych przepisów Ustawy o Nieletnich. Ustawa ta określa granice odpowiedzialności wobec nieletnich, którzy dopuścili się czynu zabronionego po ukończeniu 13 lat a przed ukończeniem 17.
ODSZKODOWANIE- świadczenie należne w przypadkach określonych w przepisach prawa podmiotowi, który doznał uszczerbku w majątku lub innych dobrach. Źródłem powstania obowiązku naprawienia szkody może być wyrządzenie szkody deliktom, czyli czynom niedozwolonym oraz niewykonaniem lub nienależnym wykonaniem obowiązków.
OCHRONA ŚRODOWISKA- polega na działaniu lub zaniechaniu umożliwiającym zachowanie bądź przywrócenie równowagi przyrodniczej koniecznej do zapewnienia współczesnemu przyszłemu pokoleniu korzystnych warunków życia oraz realizacji prawa do korzystania z zasobów środowiska i zachowania jego wartości.
OSOBA PRAWNA- obok osoby fizycznej jedyny wymieniony w KC przedmiot stosunków cywilno-prawnych, jest to twór sztuczny, jednostka organizacyjna wyposażona przez normę prawną zdolność do samodzielnego występowania w obrocie prawnym jako podmiot praw i obowiązków. Os. Pr. posiada już od momentu powstania zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych, może własnym działaniem kształtować swoją sytuację prawną.
OSOBA FIZYCZNA- prawne określenie każdego człowieka, który występuje jako podmiot w stosunku cywilno-prawnym. Odmiennie - Os Pr - jest jednostką organizacyjną, wyposażona przez ustawę w osobowość prawną, a więc tworem w istocie sztucznym. Każda żyjąca Os Fiz posiada bezwarunkową zdolność, tj. może być podmiotem praw i obowiązków wynikających ze stosunków cywilno-prawnych od urodzenia.
POSTĘPOWANIE ADM- uregulowany w KPA dział adm prawa regulujący sposób postępowania organów administracji publicznej w należących do właściwych tym organów w sprawach struktury organizacyjnej adm publ rozstrzyganych w drodze decyzji adm.
POZEW- kwalifikowany rodzaj pisma procesowego zawierający skierowany do sądu wniosek o wszczęcie procesu w celu rozpoznania i rozstrzygnięcia określonej sprawy cywilnej. Pozew powinien odpowiadać wymogom formalnym pierwszego sprawie pisma procesowego, a ponadto zawierać treść konkretyzującą zgłoszone w nim powództwo.
PRAWOMOCNOŚĆ- ostateczne zakończenie postępowania w sprawie, orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeśli nie przysługuje co do niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia. Jest to tzw. Prawomocność formalna, która polega na wyłączeniu dalszego postępowania w sprawie wynikającej z niezaskarżalności orzeczenia.
PRZESTĘPSTWO- określone jest przez dwa podstawowe warunki odpowiedzialności. Pierwszym jest ustalenie iż popełniony przez sprawcę czyn jest społecznie szkodliwy, a drugim jest ustalenie, że czyn ten jest bezprawny. Najogólniej bezprawność można określić jako sprzeczność z normą prawną.
PRACODAWCA- jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osobowości fizycznej, jeżeli zatrudniają one pracowników. W niektórych pozakodeksowych aktach prawnych definicja pracodawcy występuje w nieco innym kontekście znaczeniowym tj. pojęcie pracodawcy obejmuje osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, jeżeli posiadają zdolność zatrudnienia pracowników. Co do osób fizycznych to przepisy nie ustanawiają żadnych specjalnych wymogów uzyskania statusu pracodawcy. Może to być każda osoba fizyczna, nawet pozbawiona lub ograniczona w zdolności do czynności prawnych. Osoby prawne np. przedsiębiorstwa państwowe, spółki akcyjne, spółki z o. o, spółdzielnia dokonuje czynności prawnych w zakresie stosunku pracy poprzez organy statutowe. Natomiast jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej mogą zostać uznane pod warunkiem wyposażenia ich w prawo samodzielnego nawiązywania i rozwiązywania stosunków pracy. Na gruncie KP należy wyraźnie odróżnić pojęcia pracodawcy jako podmiotu prawa pracy od pojęcia zakładu pracy jako wyodrębnionej organizacyjnie placówki zatrudnienia będącej miejscem wykonania pracy.
PRZEDAWNIENIE- w PK polega na rezygnacji z karania sprawcy po upływie pewnego czasu od chwili popełnienia wykroczenia lub przestępstwa. Instytucja przedawnienia realizuje zadania prewencji szczególnej. KW przewiduje iż po upływie jednego roku od chwili popełnienia wykroczenia ustaje jego karalność.
POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE- w szczycie postępowania o przestępstwo ściganie z urzędu jest obowiązkiem oskarżyciela publicznego. Zawiadomienie natomiast o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu jest jedynie społecznym obowiązkiem każdego, kto dowiedział się o fakcie popełnienia przestępstwa.
PRAWO ADMINISTRACYJNE- bardzo obszerny zespół norm zróżnicowanych pod względem ich przedmiotu i budowy, regulujące organizacje i działanie administracji publicznej w sposób swoisty tzn. nie odnoszący się zarazem do innych dziedzin życia społecznego.
PRAWO KARNE- zbiór przepisów, których celem jest zwalczanie niepożądanych czynów zwanych przestępstwami za pomocą właściwych prawu karnemu środków do których należą kary i środki zabezpieczające. PK możemy podzielić na materialne, które określa z jednej strony zasadę odpowiedzialności karnej, zasady wymiaru kary, a z drugiej strony określa jakie czyny stanowią przestępstwa, jakie za nie grożą kary.
CZYNY NIEDOZWOLONE W PK- (delikty) zdarzenie prawne prowadzące do powstania obowiązku naprawienia szkody w skutek naruszenia dóbr majątkowych i niemajątkowych powszechnie chronionych. Wyrządzanie szkody deliktem stanowi samodzielne źródło stosunków zobowiązanych odszkodowawczych, a świadczenie odszkodowawcze jest pierwotne w ramach tego stosunku.
PRAWO CYWILNE- powszechnie znana i skodyfikowana gałąź polskiego prawa, podmiotem uregulowania PC są stosunki cywilno-prawne. Często KC określane jest jako prawo życia codziennego, jest to o tyle uzasadnione, że wyrażające stosunki społeczne będące podmiotem regulacji PC wskazuje się, że są to stosunki społeczne będące przedmiotem regulacji PC. Wskazuje się, że są stosunki o doniosłości majątkowej oraz związane z innymi stosunkami majątkowymi, ukształtowane na zasadzie równorzędności podmiotu, ściślej braku podległości jednego podmiotu wobec drugiego.
PREZYDENT RP- konstytucja zalicza go, obok Rady Ministrów do organów władzy wykonawczej. W momencie wyborów musi mieć ukończone 35 lat. Powołany jest w wyborach powszechnych na okres 5 lat. Możliwe jest tylko dwukrotne piastowanie tego stanowiska przez tą samą osobę. Zasada ta obowiązuje bez względu na to, czy relacja następuje bezpośrednio po zakończeniu kadencji, czy też po pewnej przerwie, w której urząd prezydencki będzie sprawował ktoś inny. Jeżeli prezydent przejściowo nie może sprawować urzędu Marszałek Sejmu przejmuje jego obowiązki. Konstytucja nie określa przy tym jakie okoliczności mogłyby spowodować przejściową niezdolność prezydenta do sprawowania urzędu uznając słusznie, że nie da się tego przewidzieć. Opróżnienie urzędu prezydenta przed upływem kadencji następuje w skutek wyraźnie ustalonych w konstytucji przyczyn tj. śmierci, zrzeczenie się urzędu, uznania przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności prezydenta do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia. Ponad to urząd prezydenta uznaje się za opróżniony w przypadku stwierdzenia niemożności wyborów lub innych przyczyn nie objęcia urzędu po wyborach. Enumeratywne określenie przesłanek opróżniania urzędu prezydenta zapobiega ewentualnemu odwołaniu prezydenta przez Zgromadzenie Narodowe z powodów politycznych. W razie opróżnienia urzędu prezydenta jego obowiązki wykonuje Marszałek Sejmu do czasu wyboru nowego prezydenta. Jeśli zaś Marszałek Sejmu nie może wykonywać obowiązków prezydenta, obowiązki te przejmuje Marszałek Senatu. Osoba zastępująca prezydenta może wykonywać wszystkie jego obowiązki z wyjątkiem postanowienia o skróceniu kadencji Sejmu. Konstytucja w przypadku prezydenta daje wyraz dążenia do zapewnienia całkowitego podziału władz w aspekcie personalnym i zabrania mu piastowania innych urzędów lub funkcji publicznych z wyjątkiem tych, które są związane z urzędem prezydenta RP.
REFERENDUM- sposób bezpośredniego decydowania w drodze głosowania przez ogół uprawnionych obywateli o ważnych sprawach życia państwa lub części jego terytorium będącym przedmiotem głosowania.
ROZWIĄZANIE UMOWY O PRACĘ- ustanie stosunku pracy w skutek czynności prawnej obu lub jednej ze stron, wyrażonej w sposób dopuszczony w przepisach prawa. Zgodnie z treścią KP umowa o pracę rozwiązuje się: 1. na mocy porozumienia stron, 2. przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia, 3. przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia, 4. z upływem czasu, na który była zawarta, 5. z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta.
SEJM- jeden z dwóch obok Senatu organów państwa w zakresie władzy ustawodawczej. Składa się z 460 posłów wybieranych w wyborach powszechnie równych, bezpośrednich, w głosowaniu tajnym. Czas trwania jego kadencji wynosi 4 lata i liczy się od dnia wyborów. Sejm obraduje na posiedzeniach, do najważniejszych jego zadań należy: uchwalanie ustaw, sprawowanie kontroli nad organami władzy wykonawczej, wybór i powołanie oznaczonych konstytucyjnie organów państwa: Prezesa, Wice Prezesa, sędziów Trybunału Konstytucyjnego, i prezesa Sądu Najwyższego, prezesa NBP, prezesa NIK, Rzecznika Praw Obywatelskich, a także w niektórych przypadkach rządu.
SENAT- jeden z dwóch obok Sejmu organów państwa w zakresie władzy ustawodawczej, pochodzi z wyborów powszechnych, bezpośrednich, tajnych. Senat jest to izba refleksji powołanej przede wszystkim dla dbania o jakość prawa. Do kompetencji Senatu należy: zatwierdzanie ustaw uchwalonych przez Sejm, prawo inicjatywy ustawodawczej, wyrażenie zgody na zarządzanie przez prezydenta referendum ogólnokrajowego, wyrażanie zgody na powołanie Sejmu i i prezesa NIK oraz Rzecznika Praw Obywatelskich, podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia lub odrzucenia sprawozdania KRRiTV, wybór dwóch senatorów do składu Krajowej Rady Sądownictwa, wybór dwóch członków KRRiTV, podejmowanie rezolucji, oświadczeń i apeli. Konstytucja wymienia tylko następujące organy: Marszałka, Wice Marszałków, komisje stałe i nadzwyczajne. Nie występuje konwet seniorów, Marszałek Senior, Sekretarzy. Konstytucja regulując pozycję i kompetencje Marszałka Senatu wzmocniła w ten sposób jego pozycję ustrojową, stanowi, że ma on przewodniczyć obradom Senatu, strzec jego praw i reprezentować go na zewnątrz, tradycyjnie kompetencje związane z przewodniczeniem Senatem obejmują zwoływanie, otwieranie, ustalanie porządku obrad i prowadzenia jego posiedzeń, a także nadzór nad prawidłowym stosowaniem regulaminu oraz stanowienia wewnątrz przepisów normatywnych. Marszałek nadzoruje również pracę Komisji Senackiej. Powołuje i odwołuje szefa kancelarii Senatu po zasięgnięciu opinii Prezydium Senatu, Komisji Regulaminowej i spraw senatorskich.
SPADEK- ogół praw i obowiązków zmarłego przechodzących na spadkobierców w chwili otwarcia spadku, nie obejmuje praw i obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłego oraz spraw przechodzących na inne osoby niezależnie od tego, czy są spadkobiercami. Ponad to jako długi spadkowe spadek tworzą niektóre obciążenia powstałe już po śmierci spadkodawcy, dotyczy to w szczególności kosztów pogrzebu, postępowania spadkowego, obowiązku zaspokojenia roszczeń o zachowek, wykonania zapisów i poleceń. Spadkobierca może spadek: 1. przyjąć wprost bez ograniczenia odpowiedzialności za długi, 2. przyjąć go z dobrodziejstwem inwentarza z ograniczeniem odpowiedzialności za długi do wartości ustalonej w inwentarzu, 3. spadek odrzucić, traktuje się go wtedy jakby nie dożył otwarcia spadku.
SPÓŁKA CYWILNA- umowa na podstawie której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celów gospodarczych w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładu. Umowa tej spółki może być zawarta w dowolnej formie przez każde zachowanie się osób tworzących spółkę. Stronami umowy spółki cywilnej mogą być zarówno os fizyczne jak i osoby prawne, umowa ta może być zawarta przez dwie lub więcej osób. Sp cywilna nie jest osobą prawną, jest spółką osobową. Podmiotami praw i obowiązków w stosunkach spółek cywilnych, w których ona występuje, są wspólnicy. Majątek spółki jest majątkiem wspólnym wspólników. Każdy wspólnik ma w majątku swój udział, który jest niezależny od układu i nie stanowi żadnej określonej części majątku wspólnego. Za zobowiązania spółki wspólnicy są odpowiedzialni solidarnie.
TRYBUNAŁ STANU- organ orzekający o odpowiedzialności za naruszenie Konstytucji bądź ustawy w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie urzędowania. Odpowiedzialność konstytucyjną przed nim ponoszą: Prezydent RP, Prezes i członkowie Rady Ministrów, Prezes NBP, Prezes NIK, członkowie KRRiTV. Posłowie i Senatorowie odpowiadają przed Trybunałem Senatu, ale tylko za naruszenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej połączonej z osiąganiem korzyści z majątku skarbu państwa lub samorządu terytorialnego oraz zakazu nabywania tego majątku. Składa się z przewodniczącego, dwóch zastępców i 16 członków.
TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY- organ orzekający w sprawach zgodności: 1. ustaw i umów międzynarodowych z konstytucją RP, 2. ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała zgody wyrażonej w ustawie, 3. przepisów prawa wydawanych przez centralne organy państwa z konstytucją, ustawami i ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, 4. z konstytucja celów lub działalnością partii politycznych. Z wnioskiem w tych sprawach mogą występować: Prezydent RP, marszałkowie Sejmu i Senatu, Premier, 50 posłów, 30 senatorów, 1 Prezes Sądu Najwyższego, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, Prokurator Generalny, Prezes NIK, Rzecznik Praw Obywatelskich.
TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI (EUROPEJSKI)- w oparciu o traktat o wspólnych organach z 1957 roku ustalono, że podobnie jak Parlament Europejski TS będzie wspólnym organem sądowym dla 3 wspólnot (EWG, EURATOM, EWWiS). Zgodnie z regulaminem i statusem Trybunału, jego aktualny skład to 15 sędziów oraz 9 adwokatów. Każde państwo członkowskie wystawia jednego sędziego, który reprezentuje dany system prawny. Owi w pełni niezależni posiadający najwyższe zawodowe kwalifikacje sędziowie powołani są przez zgodną wolę wszystkich państw na 6 lat. Sędziowie (z wyjątkiem uzyskania zgody Rady na zatrudnienie jako wykładowcy na uniwersytetach) mają absolutny zakaz podejmowania innych prac, czy funkcji politycznych. Adwokaci generalni każdorazowo wybrani wg tj. sędziowie zasad i kryteriów mają w zasadzie miejsce rotacyjne. Ich kadencja trwa 6 lat. Adwokat generalny ma za zadanie przedstawienie prawnej opinii oraz proponowanego rozstrzygnięcia w sprawie jaka toczy się przed Trybunałem. Formułuje więc obszerne wnioski z uzasadnieniem, które mają duże teoretyczne znaczenie.
Unia Europejska- została utworzona na podstawie traktatu z Maastricht (Hol) w 1992r., który wszedł w życie rok później. Traktatem tym została utworzona szczególna organizacja regionalna w Europie obejmująca unię polityczną, gospodarczą i walutową. Stanowi ona efekt ponad 40-letniego procesu politycznego, aczkolwiek formalnie powołana do życia odrębnie jako instytucja międzynarodowa, obejmuje sobą jako tzw. Pierwszy filar, dotychczasowe 3 wspólnoty europejskie tj. Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS), Europejską Wspólnotę Gospodarczą oraz Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (EURATOM). Dzięki tym 3 wspólnotom i poprzez nie UE występuje w stosunkach prawno-międzynarodowych korzystając z podmiotowości dotychczasowych wspólnot, sama tej podmiotowości nie posiadając. Zakres działań UE obejmuje trzy pierwsze filary: 1. wspólna polityka gosp., 2. wspólną politykę w aferze bezpieczeństwa oraz polityki zagranicznej, 3. współpracy w zakresie polityki wewnętrznej prawodawstwa.
ZASTAW- (obok hipoteki jedno z tzw. praw zasadniczych) ograniczone prawo rzeczowe służące zabezpieczeniu wierzytelności pieniężnej i niepieniężnej. Jest to prawo akcesoryjne w stosunku do wierzytelności, która zabezpiecza. Ustanawianie zastawu prowadzi do „rzeczowego” zabezpieczenia konkretnej wierzytelności tj. powiązania go nie z majątkiem określonego podmiotu, ale z wartością ekonomiczną bez względu na to kto jest w chwili realizacji zabezpieczenia jej właścicielem. Zastaw co do zasady nie prowadzi do bezpośredniego nabycia własności przedmiotu zastawianego, realizowany jest w trybie sądowego postępowania egzekucyjnego, najczęściej poprzez sprzedaż licytacyjną prowadzoną przez komornika.
ZASIEDZENIE- jedna z instytucji tzw. dawności. Cechą zasiedzenia jest to, że prowadzi do nabycia własności rzeczy ruchomej i nieruchomości na skutek długotrwałego wykonywania tego prawa przez inną niż właściwą osobę. Zasiedzenie prowadzi do pierwszego nabycia własności, zgodnie z dominującym poglądem, nie prowadzi do wygaśnięcia obciążeń własności w postaci ograniczonych praw rzeczowych, które pomimo zasiedzenia utrzymują się. Współczesnymi przesłankami zasiedzenia ruchomości i nieruchomości jest posiadanie samoistne oraz upływ czasu (3 lata dla ruchomości i 20 lub 30 dla nieruchomości). Ponadto aby nabyć w drodze zasiedzenia własności rzeczy ruchomej posiadacz samoistny musi być w dobrej wierze przez cały okres zasiedzenia.
NIEPOCZYTALNOŚĆ- wg prawa polskiego stanu, w którym człowiek z powodu niedorozwoju umysłowego, choroby psychicznej lub innego zakłócenia czynności psychicznej nie mógł rozpoznać znaczenia czynu lub pokierować swym postępowaniem; niepoczytalność pełna wyłącza odpowiedzialność karną, przy niepoczytalności częściowej sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.
PRZEDSIĘBIORCA- ktoś, kto bierze na siebie odpowiedzialność i ryzyko prowadzenia przedsiębiorstwa (dział gospodarczy) spodziewając się uzyskania z tego dochodów (zysk). Przedsiębiorca podejmuje decyzje o tym, co będzie wytwarzanym produktem (może to być przedmiot lub usługa), kupuje urządzenia. Umiejętnie łączy siłę roboczą (pracę), kapitał, środki i materiały potrzebne do wytworzenia produktów. Jeśli przedsięwzięcie się uda, przedsiębiorca jest nagrodzony dochodem, jeśli nie, ponosi straty. Przedsiębiorca musi umiejętnie połączyć różne czynniki by przedsiębiorstwo dobrze funkcjonowało. Zgromadzić odpowiedni kapitał, zebrać odpowiedni zespół ludzi, umiejętnie kierować swoim przedsiębiorstwem. Przede wszystkim jednak przedsiębiorcy ponoszą ryzyko utraty zainwestowanego kapitału, jeśli przedsięwzięcie się nie uda. Przedsiębiorcy pełnią niezwykle ważną rolę społeczną: tworzą miejsca pracy, są innowatorami, wymyślają nowe produkty i nowe sposoby ich wytwarzania.
PRZEDSIĘBIORSTWO- zespół osobowy, rzeczowych oraz finansowych czynników wytwórczych zorganizowanych i skoordynowanych w celu prowadzenia działalności gospodarczej związanej z wytwarzaniem dóbr oraz świadczeniem usług, a zatem podejmowanym przedsięwzięciem gospodarczym i wytwarzania w ten sposób nowych wartości, tworzących w sumie dochód narodowy. Cechami charakteryzującymi przedsiębiorstwa są odrębności: ekonomiczna, organizacyjna, prawna oraz techniczno-produkcyjna jak również racjonalność ekonomiczna oraz przedsiębiorczość.
ZANIECHANIE- rodzaj nagłego, wymuszonego czynnikami zewnętrznymi lub wewnętrznymi zakończenia wykonywania procesu (likwidowanie procesu). Proces ulegający zaniechaniu na ogół musi być powtórzony od początku w późniejszym czasie i dogodniejszych okolicznościach. Całkowitemu powtarzaniu procesu można przeciwdziałać przez organizowanie punktów kontrolnych. Zaniechanie może wynikać z inicjatywy użytkownika lub systemu operacyjnego. Zaniechanie procesu może okazać się niezbędne w warunkach blokady lub awarii urządzenia zewnętrznego. Szczególnemu potraktowaniu podlega zaniechanie transakcji. Przy niekorzystnym zabiegu okoliczności zaniechania jednego procesu może pociągnąć zaniechanie innych procesów.