Zbiory dokumentów
Zbiory dokumentów - dowodem własności są odpisy zbioru dokumentów, ponieważ złożenie dokumentów do zbioru na podstawie postanowienia sądu rejestrowego ma wszelkie skutki wpisu w księdze wieczystej.
Akty notarialne
Akty notarialne obejmujące czynności prawne dotyczące obrotu nieruchomościami mają wśród dokumentów stwierdzających własność pierwszorzędną wartość ze względu na zachowaną formę oraz zaufanie publiczne, którym notariusze są obdarzeni przez prawo.
Inne dokumenty
Wyciągi z tabel likwidacyjnych kataster.
Wypisy z ewidencji gruntów i budynków.
Zaświadczenie administracji ogólnej lub samorządowej.
Ewidencja gruntów i budynków
Ewidencja gruntów i budynków jest opisem stanu faktycznego nieruchomości. Ma na celu gromadzenie i dostarczenie urzędowych, a zatem objętych domniemaniem prawdziwości, informacji o gruntach na potrzeby zagospodarowania przestrzennego, wymiaru podatków i innych obciążeń publicznoprawnych, oznaczenie nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej i gospodarki nieruchomościami oraz zapewnienia ochrony interesów majątkowych storn obrotu nieruchomością.
Ewidencja obejmuje informacje dotyczące:
gruntów - ich położenia, granic powierzchni, rodzajów użytków gruntowych, ich klas gleboznawczych, oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbioru dokumentów, jeżeli zostały założone dla nieruchomości, w skład której wchodzą grunty,
budynki - ich położenia, przeznaczenia, funkcji użytkowych i ogólnych danych technicznych,
lokali - ich położenia, funkcji użytkowych oraz powierzchni użytkowej,
właściciela a w odniesieniu do gruntów państwowych i samorządowych innych osób fizycznych i prawnych, w których władaniu znajdują się grunty, budynki lub ich części,
miejsca zamieszkania lub siedziby osób wymienionych wyżej,
wpisu do rejestru zabytków,
wartości nieruchomości.
Organem prowadzącym ewidencję gruntów i budynków jest starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej.
W miastach na prawach powiatu organem tym jest prezydent miasta.
Kataster nieruchomości
Zinformatyzowana i zaktualizowana ewidencja gruntów i budynków uzupełniona o dane dotyczące wartości nieruchomości.
Przekształcenie istniejącej ewidencji gruntów i budynków w kataster nieruchomości przewiduje Ustawa Prawo Geodezyjne oraz Ustawa o gospodarce nieruchomościami.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - ustalenie przeznaczenia i zasad zagospodarowania terenu.
Miejscowy plan określa przeznaczenie terenu, a w szczególności wskazuje nieruchomości gruntowe, które będą realizowane na cele budownictwa mieszkaniowego, na których będą realizowane inwestycje przemysłowe, albo które pozostaną wykorzystane rolniczo lub na jeszcze inne cele.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest przepisem gminnym, tzn. stanowi akt prawa powszechnie obowiązującego na terenie gminy, wiąże organy gminy, instytucje publiczne i obywateli. Składa się z części tekstowej, zawierającej ustalenia planowe oraz załączonego rysunku planu.
Hipoteka
Hipoteka w obecnych warunkach jest skutecznym sposobem zabezpieczenia wierzytelności, szczególnie wobec rozwoju bankowych instytucji kredytowych.
Hipoteka jest ograniczonym prawem rzeczowym.
Podstawową cechą hipoteki jest to, że w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można nieruchomość obciążyć hipoteką, a wierzyciel może dochodzić zaspokojenia roszczeń z nieruchomości przeciwko każdoczesnemu (?!) właścicielowi tej nieruchomości i to z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi tego właściciela.
Rodzaje hipotek:
umowna,
kaucyjna,
przymusowa.
Hipoteka zwykła - umowna
Powstaje na skutek umownych postanowień wierzyciela i dłużnika, że dług zostanie zabezpieczony na wybranej nieruchomości, która swą wartością odpowiada zadłużeniu, a najczęściej go przewyższa.
Warunki zabezpieczenia są negocjowane przed powstaniem wierzytelności.
Forma pisemna dla celów dowodowych.
Od 01.05.1999r. - nowelizacja Ustawy Prawo Bankowe - podstawą wpisu do hipoteki na nieruchomości stanowiącej własność dłużnika jest oświadczenie na podstawie ksiąg rachunkowych banków.
Wyciągi z tych ksiąg są podpisywane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku oraz opatrzone pieczęcią banku.
Zawierają informacje:
o udzieleniu kredytu lub pożyczki ratalnej,
ich wysokości i zasadach oprocentowania,
warunkach spłaty.
Hipoteka przymusowa
Źródłem powstania jest tytuł wykonawczy - czyli dokument pozwalający na prowadzenie egzekucji (tytuł egzekucyjny), który zaopatrzono w klauzulę wykonalności.
Rodzaje tytułów:
prawomocne orzeczenie sądu;
ugody zawarte przed sądem;
rozstrzygnięcie sądu polubownego oraz ugody przed nim zawarte;
nakazy płatnicze wydane w postępowaniu nakazowym i upominawczym;
akty notarialne z poddaniem się egzekucji;
ostateczne decyzje administracyjne;
poza kodeksowym tytułem egzekucyjnym jest bankowy tytuł egzekucyjny wystawiany na podstawie ksiąg banków lub innych dokumentów związanych z dokonywaniem czynności bankowych;
W celu zwiększonej ochrony wierzyciela może on uzyskać wcześniej wpis hipoteki na podstawie:
tymczasowego zarządzenia sądu wydanego w trakcie postępowania sądowego w celu zabezpieczenia roszczenia,
nieprawomocnego orzeczenia zaopatrzonego w rygor natychmiastowej wykonalności,
postanowienia prokuratora.
Ustawa o gospodarce nieruchomościami
z dnia 21 VIII 1997r.
Ustawa określa zasady:
gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz własność jednostek samorządu terytorialnego;
podziału nieruchomości;
scalania i podziału nieruchomości;
pierwokupu nieruchomości;
wywłaszczenia nieruchomości i zwrotu wywłaszczonych nieruchomości;
udziału w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej;
wyceny nieruchomości;
działalności zawodowej, której przedmiotem jest gospodarowanie nieruchomościami;
Ustawa dotyczy: gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz własność jednostek samorządu terytorialnego.
Skarb Państwa reprezentuje starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej.
Jednostkę samorządu terytorialnego reprezentuje zarząd.
Nieruchomości mogą być przedmiotem obrotu:
sprzedaży,
zamiany,
zrzeczenia się,
oddania w wieczyste użytkowanie,
najmu,
dzierżawy,
użyczenia,
oddania w trwały zarząd.
Zasoby nieruchomości:
Skarbu Państwa,
gminne,
powiatowe,
wojewódzkie
Nieruchomości mogą być przedmiotem darowizny na cele publiczne
(cele publiczne: Ust. o gosp. nieruchomościami, art. 6).
Wywłaszczenie.
Wywłaszczenie to pozbawienie albo ograniczenie w drodze decyzji prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.
Wywłaszczenie może być dokonane jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób, niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy.
Organem właściwym w sprawach wywłaszczenia jest wojewoda.
Nieruchomość może być wywłaszczona tylko na rzecz Skarbu Państwa albo na rzecz jednostki samorządu terytorialnego.
Odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości = odszkodowanie odpowiadające wartości wywłaszczonej nieruchomości lub wartości tego prawa.
Wartość odszkodowania ustala się wg stanu wywłaszczonej nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu i wg jego wartości w dniu wydania, po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego określającej wartość nieruchomości.
Odszkodowanie ustala starosta.
Udział w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej.
Właściciele nieruchomości uczestniczą w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej przez wnoszenie na rzecz gminy opłat adiecenckich.
Ustalenie i wysokość opłaty adiacenckiej zależą od wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego budową infrastruktury technicznej.
Wysokość opłaty adiacenckiej wynosi nie więcej niż 50% różnicy między wartością jaką miała nieruchomość przed i po budowie infrastruktury.
Zarząd gminy może w drodze decyzji ustalić opłatę adiecencką każdorazowo po urządzeniu lub modernizacji drogi albo stworzeniu warunków do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej.
Sprzedaż - akt notarialny.
Oddawanie w użytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa - akt notarialny + wpis do księgi wieczystej.
Zasada - przetarg.
Nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej jeżeli
- patrz Ust. o gosp. nieruchomościami, art. 37.
Prawo pierwokupu - patrz Ust. o gosp. nieruchomościami, rozdz. 3.