Hipoteka

O tyle specyficzna, że nie daje uprawnienia do użytkowania. Jest prawem akcesoryjnym, a jej celem jest zabezpieczenie wierzytelności. W praktyce najczęściej ustanawia się na rzecz banków na zabezpieczenie kredytów długoterminowych. Jest mało opłacalna dla wierzytelności krótkoterminowych, ponieważ wymaga wpisu do księgi wieczystej, co pociąga za sobą koszta i czas.

Do powstania wymaga wpisu konstytutywnego w księdze wieczystej.

Odpowiedzialność osobista dłużnika - powstaje zawsze z chwilą zaciągnięcia długu. Jest to odpowiedzialność całym majątkiem (również przyszłym). Jest to jednak odpowiedzialność niepewna - bo dłużnik zawsze może się spłukać ;p

Zabezpieczenia - uzupełniają odpowiedzialność osobistą:

• osobowe - e.g. poręczyciel (drugi dłużnik osobisty).

• rzeczowe - e.g. hipoteka (rodzi odpowiedzialność rzeczową, a właściciela rzeczy - dłużnikiem rzeczowym)

• węższa od odpowiedzialności osobistej - nie obejmuje całego majątku, tylko określony przedmiot.

• pewna - bo jest skuteczna przeciw każdorazowemu właścicielowi rzeczy.

• czasem hipoteka wygasa wraz ze zmianą właściciela:

• zbycie w ramach postępowania upadłościowego lub egzekucyjnego.

• wraz z wywłaszczeniem.

• w takiej sytuacji wierzyciele mogą się zaspokoić z ceny rzeczy.

• daje pierwszeństwo przed wierzycielami osobistymi.

Sytuacja prawna dłużnika rzeczowego:

• jest jednocześnie dłużnikiem osobistym.

• nie jest dłużnikiem osobistym (bo eg. bo kupił działkę obciążoną hipoteką).

• ma obowiązek znoszenia egzekucji.

• może uwolnić się od odpowiedzialność spłacając dług - w takiej sytuacji hipoteka wygasa

• uzyskuje roszczenie o zwrot kosztów od dłużnika osobistego..

Hipoteka:

• daje możliwość zaspokojenia się z obciążonego przedmiotu i prowadzić z niej egzekucję.

• komornik sprzedaje rzecz, a wierzyciele zaspokajają się z ceny.

• jest to ius cogens.

• zawsze jest wyrażona kwotą zabezpieczoną (opiewa na x PLN ;p)

• zabezpiecza wierzytelność

• tylko piniężną.

• powinna być zaskarżalna (wymagalna??). Może być ustanowiona na wierzytelność przedawnioną - to oznacza to zgodę na zrzeczenie się zarzutu przedawnienia.

• zabezpiecza wierzytelność główną i odsetki, a także koszty sądowe i egzekucyjne.

• w księdze wieczystej wpisuje się kwotę zabezpieczenia i odsetki (mają pierwszeństwo do wysokości 10 % kwoty głównej - resztę egzekwuje się na końcu)

• nie zabezpiecza innych należności (eg. kar umownych, czy odszkodowań - wymaga to ustanowienia osobnych hipotek).

• akcesoryjność

• jej los prawny jest zależny od zabezpieczanej wierzytelności

• rozumiana w 4 aspektach

• w zakresie powstania - może powstać, tylko jeśli istnieje zabezpieczana wierzytelność, ergo istnieje hipoteka  istnieje wierzytelność (domniemanie ustawowe, wzruszalne).

• w zakresie przeniesienia - może być przeniesiona tylko z hipoteką (jest więc niezbywalna samodzielnie). Przechodzi ex lege.

• w zakresie ustania - jeżeli wygasa wierzytelność, wygasa też hipoteka (ex lege).

• w zakresie wykonywania - może być egzekwowana dopiero po zajściu wymagalności wierzytelności.

• WYJĄTKI:

• hipoteka kaucyjna to specjalny rodzaj hipoteki ustanawiany na wierzytelność przyszłą (jeszcze nie istniejącą).

• można prowadzić egzekucję mimo przedawnienia wierzytelności.

• przedmiot:

• nieruchomość (w całości - obejmuje wszystkie częsśi składowe i przynależności):

• grunty

• lokale (ex lege obejmuje również związany udział w nieruchomości wspólnej)

• budynki - NIE mogą być objęte samodzielną hipoteką

• udział we współwłasności

• użytkowanie wieczyste - automatycznie hipoteka obejmuje także budynki.

• udział w użytkowaniu wieczystym (wynika to stąd, że do użytkowania wieczystego stosuje się odpowiednio przepisy dot. hipotek na nieruchomościach

• hipoteka na użytkowaniu wieczystym, które wygasa zamienia się w zastaw na roszczeniach użytkownika wieczystego o wynagrodzenie za wzniesione budynki.

• hipoteka na użytkowaniu wieczystym, które przekształca się we własność, zamienia się w hipotekę na nieruchomości.

• spółdzielcze prawo do lokalu

• wierzytelność hipoteczna.

• rodzaje:

• wg. źródła;

• umowna - na skutek zawarcia umowy. Podlega reżimowi ogólnemu ustanawiania praw rzeczowych (ustanawiający winien złożyć oświadczenie w formie aktu notarialnego).

• właściciel może wyjątkowo złożyć oświadczenie w formie pisemnej, jeżeli ustanawia hipotekę na rzecz banku i dołączy odpowiednie dokumenty.

• jeżeli nieruchomość stanowi współwłasność małżonków - czynność ta należy do zarządu nieruchomością i wymaga zgody współmałżonka

• nieruchomość należąca do spółki - wymaga się zgody wszytskich

• nieruchomość będąca współwłasnością w częściach ułamkowych - swój udział obciąża się swobodnie; całość - za zgodą wszystkich współwłaścicieli (przekracza to zwykły zarząd)

• przymusowa - wpisywana do księgi wieczystej na wniosek wierzyciela bez zgody właściciela - dłużnika. Może jej żądać:

• posiadacz tytułu wykonawczego (prawomocne orzeczenie sądu zasądzające kwotę).

• prokurator, jeżeli oskarżonemu w procesie karnym grozi kara grzywny.

• decyzją administracyjną (ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego - znasz to z finansów, a przynajmniej powinieneś xDD)

• ustawowa (rzadka) - powstaje ex lege wraz ze ziszczeniem się przesłanek ustawowych, niezależnie od wpisu do księgi wieczystej (a więc jest tajna - zagrażała bezpieczeństwu obrotu) - obecnie już rzadko stosowana.

• wg. charakteru

• zwykła - taka, która:

• zabezpiecza konkretną, indywidualną, istniejącą wierzytelność

• ciąży na określonym przedmiocie

• określa ściśle wysokość zabezpieczenia

• kaucyjna - może zabezpieczać:

• wierzytelności przyszłe o ustalonej wysokości (eg. roszczenie o zapłatę pod warunkiem zawieszającym) albo nawet o nieustalonej wysokości (eg. roszczenie o odsetki za opóźnienie)

• wierzytelności istniejące o nieustalonej wysokości (eg. roszczenie o odszkodowanie za koszty leczenia)

• nie działa tu domniemanie, że istnieje wierzytelność zabezpieczona... <stary, jak na to wpadłeś?! ^^>

• może opiewać na wysokość maksymalną.

• można z niej egzekwować tyle, ile się należy <chyba nie skumam tego... BUAHAHA!!! :/>

• może być przymusowa (eg. na zabezpieczenie przyszłych grzywien).

• łączna - nie ciąży na jednym przedmiocie, a na wielu przedmiotach jednocześnie (mogą być różnego rodzaju i mogą należeć do różnych osób)

• służy wzmocnieniu pozycji wierzyciela - ma on prawo wyboru przedmiotu egzekucji. Wybór podlega tylko ograniczeniu TYLKO z art. 5 KC (nadużycie prawa). Służy zabezpieczeniu b. wysokich wierzytelności.

• powstaje z chwilą wpisu w ostatniej księdze wieczystej.

• może być umowna, albo ex lege, jeżeli nieruchomość obciążona hipoteką zwykłą ulegnie podziałowi.

Subintabulat - hipoteka na wierzytelności hipotecznej. Odtąd dłużnik pierwszej hipoteki płaci subintabulantowi, i może egzekwować z przedmiotu hipoteki pierwotnej.

Ochrona hipoteki - służy wierzycielowi zagrożonemu działaniami właściciela nieruchomości zmierzającymi do obniżenia wartości nieruchomości.

• prewencyjna - gdy właściciel niewłaściwie obchodzi się z nikeruchomością, o grozi jej wartości.

• wierzyciel ma roszczenie o zaniechanie takich działań.

• ex post - gdy wartość już spadła:

• z winy właściciela - ma wierzyciel 2 roszczenia:

• o przywrócenie stanu poprzedniego ALBO

• o dodatkowe zabezpieczenie

gdyby właściciel zignorował wezwanie, można natychmiast rozpocząć egzekucję

• bez winy właściciela - zakres hipoteki rozszerza się na wszelkie roszczenia służące właścicielowi o naprawienie szkody (wobec winnego, albo z tytułu ubezpieczenia).

Zasada posuwania się hipotek naprzód (what?! xD) - gdy jedna z hipotek w kolejce wygasa, to wszystkie hipoteki będące za nią - przesuwają się o jedno miejsce <bez komentrza :/>

TO BYŁO 90% materiału - doczytać: roszczenie o zwolnienie z hipotek (art. 90 KC)

może być objęta hipoteką ciążącą na użytkowaniu wieczystym

Jeżeli dłużnik dowiedzie, że o wyborze nie decyduje interes, a złośliwość.

posiadaczowi subintabulatu.

---