1) PEDAGOGIKA WALDORFSKA Szkoła alternatywna- kontakt z rzeczywistością przyrodniczą, techniczną Młodzież ma nabyć praktyczne, przydatne rzeczy - umiejętności praktyczne Szkoła otwarta jest na otocznie, dużo z niego bierze i wykorzystuje w programie szkolnym Najważniejszym zadaniem szkoły jest stworzenie szansy praktycznej nauki i pobudzanie twórczości. Domeną szkoły jest praktyczność i twórczość Najwięcej tych szkół jest w Niemczech Szkoła wolna- rozwija się swobodnie. Jest uzależniona od warunków społecznych, kulturowych. Wolna od nadzoru politycznego, ekonomicznego- prywatna. Szkoła waldorfska pochodzi od pierwszej szkoły dla dzieci robotników, założonej przez Rudolfa Steinera w 1919 przy fabryce cygar w Stuttgarcie na zaproszenie jej właściciela Emila Molta Steiner opracował program, idee tej szkoły Dziecku potrzebny jest wszechstronny rozwój Akcentuje samodzielne myślenie, działanie Metody pracy dostosowane do sił i możliwości dziecka Szkoła wolna od nadzoru pedagogicznego Szkoła nie jest organem państwa Zarząd szkoły- zarządzana przez rade szkoły i członków zarządu. W kolegium znajdują się nauczyciele, rodzice, sympatycy szkoły. Nie ma dyrektora, jest przewodniczący. Zwraca się uwagę na wychowanie fizyczne, estetyczne Obowiązuje system klasowo-lekcyjny Nauka jezyka obcego od 1 klasy szkoły podstawowej Zdobywa się umiejętności praktyczne poprzez naukę rzemiosła, roboty ręczne, w starszych klasach techniczne Szkoła wprowadziła cykl tematyczny- codziennie przez tydzień uczy się tego samego przedmioty na lekcji głównej Nie ma drugoroczności Nie ma ocen Brak podręczników Prężnie działają koła Uczniów selekcjonuje się ze względu na zainteresowania, zdolności a nie na wyniki nauczania Co 4-6 tyg. organizowane jest święto szkoły Nauczyciele angażują się w to co robią, lubią swoją prace Widza zdobywana jest bez lęku Panuje bliska, życzliwa atmosfera Szkoła nastawiona jest na: prace nad sobą, wierność prawdzie, szacunek dla indywidualności ucznia Nauka do 18,19 roku życia Lekcje trwają 110 min, składają się z Przesłanie i część rytmiczna Przejście do tematu głównego Część praktyczna Część narracyjna w klasach starszych Podkreśla się edukacje ekologiczną Szkoła pozbawiona nudy, lęku, wychowuje się bezstresowo Zarzuty: pajdocentryzm- dziecko w centrum fasadowość- robienie na pokaz szkoła prowadzi zajęcia oderwane od życia 2) ANTYPEDAGOGIKA nurt powstały w Stanach Zjednoczonych w 1970 r., w Europie w 1975 in. redukcja wychowania odrzuca, neguje tradycyjną formę nauczania, „dziecka nie wychowujemy” na miejsce wychowania wkłada odpowiedzialność, samostanowienie, równość, wolność opiera się na 3 relacjach autentyczność- staram się być tym kim chce akceptacja - rodzic akceptuje dziecko współodczuwanie i empatia wychowanie bezstresowe akcentuje życie bez przemocy, prawo do dania jeszcze jednej szansy 3) PEDAGOGIKA MARII MONTESORII - ur. 1870 r. włoska pisarka i pedagog otworzyła w Rzymie instytut- kształciła nauczycieli, którzy prowadzili lekcje z dziećmi upośledzonymi umysłowo założyła Dom Dziecka w Rzymie metoda Montesorii jest rozpowszechniona na całym świecie krytykowała współczesną szkołę, szkolną ławkę, wyrażającą bezruch, tłumienie aktywności dziecka akcentowała indywidualizm dziecka- uważała, że każde dziecko jest inne i należy indywidualnie rozwijać kompetencje, możliwości placówki charakteryzowały się specjalnymi przyrządami, pomocami dydaktycznymi zwracała uwagę na rozwój fizyczny, umysłowy, duchowy, kulturowy najważniejsze działania pedagogiczne wg Montesorii: rozwijanie w dziecku samodzielności akcentowała wiarę we własne możliwości zwracała uwagę na poszanowanie porządku i pracy zwracała uwagę na umiejętność pracy w ciszy akcentowała umiejętność pracy indywidualnej i zespołowej, uczenie przez działanie, umiejętność współpracy wykorzystywała obserwacje - główna metoda obserwowania dziecka jest autorką pojęć: „absorbująca psychika”, „normalizacja uwagi”, „wrażliwe fazy” PEDAGOGIKA RELIGII Działalność Kościoła związana była z wychowaniem Pedał. Religii rozwinęła się w środowiskach chrześcijańskich i ewangelickich, teraz głównie ewangelickich. Jest uzależniona od doktryn i zasad danej wiary. Zależy także od stosunku Kościoła do otaczającego świata. W Kościele katolickim kobiety nie mogą być wyświęcane na kapłana. Pedag. Religii uzależniona jest od dwóch nauk: pedagogika i teologia, a także katechetyki zarówno w zakresie pojęciowym i metodycznym. Teologia dostarcza przesłanek normatywnych, które są niezbędne w wychowaniu. Natomiast pedag. Zajmuje się kontekstem praktycznym i jest nauką pomocniczą. Przedmiotem pedag. Religii jest konkretna pedagogia religijna - doktryna wychowawcza, która jest wdrażana w kościele lub wspólnocie religijnej. Przedmiotem pedag. Religii jest socjalizacja religijna czyli formatowanie człowieka. Formacja - ćwiczenie wychowawcze (wychowawca ustawia wychowanka w odpowiedniej pozycji) Norma - w pedał. Religii normą jest osoba Chrystusa Formacja łączy się z normą??????? A osoba sama się formuje bo wie do jakiego wzorca zmierza. Pedagogika Religii tak samo jak pedag. Personalist. Preferuje badania jakościowe budowane w duchu humanistycznym, ale także teologicznym. Uwzględnia charakter interdyscyplinarny. Jest to nauka podstawowa i stonowana. Odwołuje się do określonych założeń antropologicznych - przyjmuje wizję człowieka, którego natura naznaczona jest grzechem pierworodnym. Wykorzystuje hermeutykę, w tej metodzie chodzi o to by zbadać duchowość człowieka, ustalić motywację jego postępowania po to by go zrozumieć i mu pomóc, ale także po to aby człowiek sam siebie zrozumiał i sam sobie pomógł. Edukacja oparta na pedagogice religii odwołuje się do zagadnień ważnych życiowo. Odwołuje się również do przeżyć uniwersalnych (miłość). Ujmuje edukację jako dialog. Ma na celu kształtowanie pełni człowieczeństwa. Umożliwia człowiekowi samozrozumienie się wyjście poza codzienność. Umożliwia formację religijną. Kontaktuje człowieka ze światem wiary. Wpływa na odnowienie umysłu (przemiana) kategoria szczęścia- człowiek narażony jest na cierpienie, ludzie, którzy są szczęśliwi muszą zmierzyć się z cierpieniem. Musi poszukiwać szczęścia na ziemi, lecz prawdziwe szczęście czeka w niebie.

4) PEDAGOGIKA KORCZAKA - ur. Warszawa 1878 r., zm. około 6 sierpnia 1942 w komorze gazowej obozu zagłady w Treblince pseudonim Henryk Goldszmit, ps. Stary Doktor jego ojciec był adwokatem skończył medycynę, był lekarzem, pedagogiem, pisarzem, publicystą, działaczem społecznym żydowskiego pochodzenia prowadził w radiu pogadanki „Gadaninki Starego Doktora” interesowała go sytuacja dziecka w świecie dorosłych napisał powieści „Dzieci ulicy”, „Dzieci salonu”, „Król Maciuś I” krytykował sposób odnoszenia się do dzieci: brak wolności itd. wskazywał na prawa dziecka zasłużył się jako wielki społecznik: był dyrektorem Domu Dziecka kierownik i twórca Domu Sierot „Jesteś porywczy - mówię chłopcu - dobrze bij byle nie zbyt mocno, złość się ale tylko jeden raz dziennie.” Dziecko ma prawo być zdenerwowane, podlega wpływom agresji. Nie widzi w dziecku aniołka. Może się kłócić ale nie za często. Korczak był wrogiem sztywnego, mało elastycznego systemu wychowania uważał, że wychowanie jest to proces twórczy. Nie można go powielać akcentował poszukiwanie własnych sposobów, metod, form pracy z dziećmi stworzył tzw. sąd koleżeński- organizacje złożona z dzieci, która miała unormować zasady współżycia i usunąć zależność dziecka od woli nauczyciela. Celem sądu było pobudzenie świadomości- co jest dobre a co złe rada samorządowa - obradowała raz w tygodniu (10 wychowanków i wychowawca). W jej skład wchodzili uczniowie i wychowawcy, którzy byli szanowani. Mieli wyskoki statut i nie sprawiali trudności wychowawczych formy działalności wychowawczej: -kategorie czystości : kary i nagrody (pocztówki) celem działalności Korczaka było zapewnienie dziecku stabilizacji życiowej, bezpieczeństwa Korczak był bardzo dobrym obserwatorem w kontakcie z dzieckiem potrzebna jest empatia, współodczuwanie wyklucza kary cielesne metoda Korczaka- obserwacja i poszukiwanie syntetycznej wiedzy o dziecku akcentował miłość, szacunek, godność, piękno, prawdę, sprawiedliwość szczególną uwagę zwracał na prawa dziecka: prawo do szacunku, ciepła, tajemnicy, samostanowienia, posiadania własnych prywatnych rzeczy, do ruchu, zabawy itd. Pedagogika pozytywistyczna VII w. Lektury: B. Prus ,,Lalka”, ,,Anielka”, E. Orzeszkowa ,,Nad Niemnem” Myśl filozoficzna: August Contae Analiza pozytywistyczna służy do Opisywania Wyjaśniania Interpretowania Jest pewnym stylem myślenia o edukacji i o świecie (myślenie naukowe - stawia w centrum naukę i racjonalność propaguje wiedzę empiryczną, odrzuca myślenie potoczne, filozoficzne) Nauczyciela w klasie interesuje co widać. Istota pedagogiki pozytyw. Służy po to żeby przewidywać, to co na pewno się zdarzy, co może się zdarzyć, ale też to co dobrze by było żeby się zdarzyło.???????? Po to by uporządkować świat i dzieci w klasie. -Badania ilościowe - wyrażane językiem matematycznym Pedagogika pozytyw. Propaguje kult nauki?? Nowoczesność, racjonalizm, budowanie wiedzy pewnej opartej na ….? Wychowanka traktuje się w sposób przedmiotowy - wychowanek jeden z wielu, jako osobę powołaną do życia w określonej jakości. Jeśli ma jakieś braki naprawiamy go. Zmierza do życia w idealnym świecie (utopia). Krytykuje się, że pedagogika pozytyw. Nie odwołuje się do wartości, wytwarza tylko i wyłącznie wiedzę przyrodniczą, a nie humanistyczną, krytykuje się również utopie. Oparta jest na teoriach naukowych. Ważna jest nauka. Metody badawcze opierają się na …_ ilościowych. PEDAGOGIKA PERSONALISTZCYNA Słowo personalizm wywodzi się ze starożytnej Grecji. Słowo persona oznaczało maskę w teatrze. Podejście personalistyczne zawdzięczamy J.P II, który napisał książkę ,,Miłość i odpowiedzialność''. Z tej książki można wyprowadzić wskazania pedagogiki person.: Osoba jest najważniejsza Każda osoba posiada godność jako wartość nieutracalną Wychowanie jest rozumiane jako ważny czynnik promowania uniwersalnego personalizmu czyli wspólnoty osób. Najważniejszym celem wychowanka jest uzdolnienie wychowanka by przejął kierownictwo nad swoim życiem Pedagog. Personalist. Tak jak pedagogika religii przyjmuje człowieka jako osobę, której natura została stworzona. Grzech pierworodny rozumiany jako nieposłuszeństwo wobec Boga. Grzech pierworodny rozumiany jest także jako niedoskonałość ludzkiej natury Biorąc pod uwagę analizę bytu ludzkiego można stwierdzić, że byt ludzki składa się z 4 istotnych elementów(istotowych) Istota Istnienie Forma Materia Na podstawie metafizyki nie ma różnic między osobą niepełnosprawną, a osobą sprawną. Wszyscy jesteśmy niepełnosprawni. Jedyna różnica to ilościowa. Ktoś ma więcej ubytków, a ktoś mniej. PEDAGOGIKA KULTURY - Rodowód pedag. Kultury sięga początków ludzkości lecz jako kierunek pedag. Rozprzestrzenił się w Xix. -W. Wihdelbart, B. Suchodolski, B. Nawroczyński - Całokształt materialnego i duchowego dorobku ludzkości przekazywanego z pokolenia na pokolenie - KULTURA (przedmiotowa np. wiersz, podmiotowa np. rozwój wewnętrzny człowieka) W pedag. Kultury chodzi o to, ze kulturę traktuje się jako pewnego rodzaju kod (dzieło sztuki ma oddziaływać na naszego ducha. My patrząc na to dzieło mamy tego ducha wzbogacać, odkrywamy jakie przesłanie niesie sztuka) Pedag. Kultury jest przyjmowana, uprawiana współcześnie ,,Biała księga kształcenia i doskonalenia'' Komisja Europejska 1995. Ten dokument podkreśla wagę kultury dla edukacji we współczesnym świecie. Pedagog. Kultury zawiera takie hasła jak: ,,uczyć się żeby wiedzieć'' ,,uczyć się żeby żyć wspólnie z innymi'' ,,uczyć się żeby działać'' Pedag. Kultury ma wspierać proces wzbogacania osobowości wychowanka

---