Przestrzeń
Planowanie
Gospodarka przestrzenna
Polityka przestrzenna
Planowanie przestrzenne
PRZESTRZEŃ- trójwymiarowa rozciągłość(obszar) w ktorej zachodza zjawiska fizyczne, miejsce zajmowane przez przedmioty materialne.
- geodezyjna
- geograficzna
Wzajemnie się uzupełniające: jedna wypełnia otoczenie elementami tworzącymi(geograficzna), druga tworzy relacje między nimi(geodezyjna)
PRZESTRZEŃ GEODEZYJNA- wynika z kształtu i wielkości kuli ziemskiej, składa się z trzech wymiarów: poziomych, długości i szerokości geograficznej, pionowego: wysokości
PRZESTRZEŃ GEOGRAFICZNA- jest niezwykle zroznicowana, posiada elementy fizyczne, biologiczne oraz geochemiczne( przyrodnicze), zmieniające się pod wpływem wszelkiej działalności człowieka w dziedzinie gospodarczej oraz społecznej
CECHY FIZYCZNE PRZESTRZENI GEOGRAFICZNEJ- wzniesienie nad poziom morza, urzeźbienie
CECHY PRZYRODNICZE PRZESTRZENI GEOGRAFICZNEJ: klimat, szata roślinna, szata zwierzeca.
RODZAJE PRZESTRZENI GEOGRAFICZNEJ:
- ekonomiczna- reprezentuj wszystkie ekonomiczne wymiary rzeczywistości, można uznac, ze obejmuje cała powierzchnie ziemi wewn niej prowadzona jest działalność człowieka, zyskując okreslona wartość ekonomiczna
- ekologiczna- składaja się na nia elementy przyrodnicze, które stwarzaja warunki do zycia, procesy i prawa o charakterze naturalnym dominuja nad wpływami o charakterze antropogenicznym
Społeczna- dot funkcjonowania społeczeństwa oraz zaspokajaniu jego potrzeb.
- kulturowa- obejmuje dorobek kultury materialnej
CECHY PRZESTRZENI-
- zróżnicowanie- opisujaca roznice cech naturalnych oraz tych, na których wykształcanie miał wpływ człowiek jest to cecha bardzo wazna z punktu widzenia gospodarki przestrzennej
-opor- można utożsamiać z dostępnością przestrzeni podlegającej zagospodarowaniu zarówno komunikacyjną jak i wysokością kosztów ponoszonych przy przemieszczaniu się po niej
- ograniczoność- przestrzen ma ograniczona powierzchnie, której nie możemy w żaden sposób powiększyć, ponadto wzrastajaca liczba ludności oraz podmiotow gosp sprawia ze ciagle się ona zmniejsza
PRZESTRZEN PLANISTYCZNA- rzeczywista przestrzen Ziemi, poddawana procesom aktywnego planowania przestrzennego
-zawiera w sobie m In przestrzen ekonomiczna i ekologiczna
- odwzorowuje procesy zachodzące wewnątrz i pomiedzy nimi
-rzeczywista pow ziemi
Jest dobrem rzadkim i nie może być powiększona
-p miejska, wiejska, rekreacyjna, mieszana
Na przestrzen PLANISTYCZNA składaja się takie ELEMENTY JAK: sposoby, formy uzytkowe- wszystkie znane sposoby korzystania z przestrzeni niezależne od stanu antropogenizacji
-stany uzytkowania-sa to formy lub sposoby uzytkowania kształtujące się samoistnie z minimalnym udziałem człowieka(bez planu)
- funkcje planistyczne- zaplanowany i przyporządkowany sposób jej uzytkowania ukazane sa w planach zagospodarowania przestrzeni
FUNKCJA PLANISTYCZNA- POSTULATYWNY CHARAKTES- ostre wyroznienie przestrzenne- granice sa jednoznacznie określone w przestrzeni
FAKTYCZNE SPOSOBY UZYTKOWANIA ZIEMI- REALNY CHARAKTER- nieostre wyroznienie- granice sa trudne do jednoznacznej identyfikacji, przejscia miedzy sposobami uzytkowania płynne
FUNKCJA
- produkcja przemysłowa, Zagospodarowanie: hale i inne urzadzenia fabryczne,
- Produkcja rolna- zagospodarowanie: pola uprawne, drogi, budynki i urzadzenia gospodarcze
- wypoczynek- zagospodarowanie: parki, zielen
- zamieszkanie- zagospodarowanie: budynki mieszkalne i urzadzenia terenow osiedlowych, lokale sklepowe
- Handel- przychodnia i szpitale
GOSPODARKA PRZESTRZENNA- dziedzina interdyscyplinarna, wykorzystujaca wiele dziedzin w celu wyboru optymalnego sposobu zagospodarowania przestrzeni
POLITYKA PRZESTRZENNA- zespoł decyzji podejmowanych w sposób ciagły przez upoważnione organy publiczne, zmierzających do stworzenia w panstwie i jego czesciach pozadanego porzadku(modelu) zagospodarowania przestrzennego w sposób zgodny z ustalonymi celami i priorytetami społecznymi w danym okresie, zapewniając w tym procesie uporządkowany rozwoj przestrzenny i ład zagospodarowania.
Istotą polityki przestrzennej jest konieczność rozwiązywania problemow wynikających z konfliktow. Roznorodnosc celow polityki przestrzennej wynika z funkcji jakie pełni w przestrzeni, polityka przestrzenna jest działaniem celowym.
CELE POLITYKI PRZESTRZENNEJ TO:
Utrzymanie prawidłowej struktury uzytkowania terenow ,racjonalnych proporcji miedzy roznego rodzaju uzytkowaniem w skali gminy, powiatu, województwa czy kraju.
- stwarzania warunkow do efektywnego działania podmiotow gospodarczych dzieki rozbudowie niezbędnych systemow infrastruktury społecznej gospodarczej i technicznej.
- wykorzystanie każdej czesci jednostki terytorialnej w celu uzyskania maksymalnego efektu produkcyjnego lub usługowego przy zachowaniu zasady równowagi rozwoju
-alokację funkcji społeczno- gospodarczych i inwestycji uwzgledniajaca interes inwestora oraz ogólnospołeczny interes społeczności lokalnej
-nadzor nad istniejącym majatkiem trwałym i stanem w jakim utrzymane sa tereny, budynki i urzadznia zagospodarowania przestrzennego
FUNKCJE POLITYKI PRZESTRZENNEJ: regulacyjna, koordynacyjna, informacyjna, kontrolna, kreacyjna
INSTRUMENTY POLITYKI PRZESTRZENNEJ(podział ze względu na CZAS)
- instrumenty planistyczne- instrumenty o charakterze strategicznym obejmujące długookresowa perspektywe rozwoju(strategie rozwoju, studium uwarunkowan i kierunkow zagospodarowania przestrzennego, miejscowe plany zagospodarowania przest5rzennego), instrumenty o charakterze operacyjnym obejmujące krotkookresowa perspektywe rozwoju(decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowanie terenu)
-instrumenty realizacyjne wykorzystywane w bieżącej dziełalnosci jednostki samorządu terytorialnego
ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE
Jest jako ogoł czynnosci rozmieszczania na danym obszarze infrastruktury technicznej i gospodarczej w celu racjonalnego funkcjonowania tego obszaru, oczywiście z uwzględnieniem ochrony środowiska i jakości zycia mieszkańców
NA FORMĘ ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENI MAJĄ WPŁYW:
-potrzeby społeczeństwa i uwarunkowania przyrodniczne, możliwości ekonomiczne jednostek administracyjnych, stopien rozwoju technicznego
PLANOWANIE- proces, w trakcie którego zapadaja swiadome decyzje majace na celu stworzenia jakiegos stanu rzeczy w przyszłości
ISTOTA PLANOWANIA:
Rozpoznanie srodkow i zadan jakie należy wykonac aby osiągnąć wyznaczone cele
PLANOWANIE PRZESTRZENI- zwane jest planowaniem przestrzennym i jest ono narzędziem polityki przestrzennej
PLANOWANIE PRZESTRZENNE
-PODŁOŻE ARCHITEKTONICZNE
Nie można projektowac bez uwzględniania otoczenia, koncentrowali się głownie na planowaniu uzytkowania i zabudowy terenow
- PODŁOZE EKONOMICZNE- wprowadzili czynnik przestrzeni do praktyk gospodarczych, proby regionalizacji w planowaniu gospodarczym
GOSPODARKA PRZESTRZENNA:
Elementy bierne, elementy czynne
ELEMENTY BIERNE- działki terenow, o zróżnicowanym uzytkowaniu, elementy wiążące te dzialki miedzy soba czyli urzadzenia infrastruktury technicznej(szlaki transportu i komunikacji), sieci wodociągowe i kanalizacji, linie energetyczne , rurociągi)
E. CZYNNE- podmioty gospodarcze(własciciele lub dysponenci przypisanych im działek), regulatory systemu, czyli aparat władz odpowiedzialnych za całość gospodarki przestrzennej kraju, regionow i miejscowości)
RODZAJE ODDZIAŁYWAN:
- podmioty gospodarcze do realizacji swych celow potrzebują określonego terenum w wyniku tego działania STRUKTURA UZYTKOWANIA TERENOW może być kształtowana korzystnie lub niekorzystnie
- poszczególne podmioty gospodarcze kierując się swym własnym interesem dąza do zajecia jak najkorzystniejszego terenu dla swych celow. W tym przypadku ogromna role przypisywac się powinno prawidłowej lokalizacji
- tereny będące w dyspozycji poszczególnych podmiotów gospodarczych mogą być w trakcie ich działalności wykorzystywane właściwie(optymalnie) lub niewłaściwie(nadmiernie lub niewystarczająco), w tym przypadku powstaje zagadnienie KONTROLI SPOSOBU GOSPODAROWANIA
CELEM PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO jest kompleksowe kształtowanie zagospodarowania przestrzennego kraju, reginow, miast i wsi w sposób zapewniajacy warunki do poprawy jakości zycia człowieka, zachowania równowagi przyrodniczej, ochrony dóbr kultury, zwiekszenie efektywności procesow gospodarczych i podnoszenia zdolności obronnej panstwa.
ZADANIEM PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO jest ustalenie dla poszczególnych obszarow przeznaczenia i sposobu zagospodarowania terenu na określone przez planowanie gospodarcze cele z uwzględnieniem potrzeb bieżących i przyszłych.
PODMIOT I ZAKRES PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO SA OKRESLONE W USTAWIE O PLANOWANIU I ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM Z DNIA 27MARCA 2003r
W PLANOWANIU I ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM UZGLEDNIA SIĘ ZWŁASZCZA:
1. wymagania ładu przestrzennego w tym urbanistyki i architektury, walory architektoniczne i krajobrazowe, wymagania ochrony środowiska w tym gospodarowania wodami i ochrony gruntow rolnych i lesnych, wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkow oraz dobr kultury współczesnej, wymagania ochrony zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia, a także potrzeby osob niepełnosprawnych, walory ekonomiczne przestrzeni, prawo własności, potrzeby obronności i bezpieczeństwa panstwa, potrzeby interesu publicznego
ŁAD PRZESTRZENNY- pożadany stan przestrzeni, zwłaszcza elementow w niej występujących oraz prawidłowych relacji miedzy nimi
- urbanistyczno- architektoniczny- rozumiany jako kompozycja przestrzeni związany z jej czytelnością i logiką, wielkością, kształtem oraz rozmieszczeniem obiektow, usytuowaniem terenow zielonych a także punktów usługowych i sklepow, przebiegiem terenow komunikacyjnych
- funkcjonalny- związany z walorami uzytkowymi, określający współwystępowanie roznych funkcji i relacje miedzy nimi
- estetyczny- odzwierciedla urode miejsca i przestrzeni
- społeczny wynika z ukształtowanej sieci stosunkow miedzyludzkich majacy szczególne znaczenie w identyfikowaniu jednostki z konkretnym miejscem lub przestrzenia dot także oceny stanu bezpieczeństwa, nasilenia wiezi sąsiedzkich
- ekologiczny- odnosi się do wartości środowiska naturalnego, wpływa w znaczący sposób na poziom zdrowotności mieszkańców i ich samopoczucia, odbija się na elementach składajacy się na ład społeczny
ZASADY PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO: zasada zrównoważonego rozwoju, ochrony innych wartości wysoko cenionych,ochrony interesu prawnego podmiotow dotknietych ustaleniami planistycznymi, samodzielności planistycznej gminy.
ZASADY PLANISTYCZNE
Zasada zrównoważonego rozwoju, ochrony wartości wysoko cenionych, uspołecznienia procesu planowania
ROZWÓJ ZRÓWNOWAZONY- rozwoj społeczno- gospodarczy, w którym nastepuje proces integrowania działan politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podst procesow przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podst potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli, zarówno współczesnego pokolenia jak i przyszłych pokolen.
UCZESTNICY PROCESU PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO-
- kraj najwazniejsza role odgrywa na tym poziomie rzad oraz sej RP, organy te tworza uregulowania prawne oraz aktywnie uczestnicza w samym procesie planowania przestrzennego,
Województwo- w województwie za planowanie przestrzenne odpowiada organ rzadowy(wojewoda)opiniujący i sprawdzajacy zgodność opracowan planistycznych z prawem na poziomie wojewodzkim i gminnym a także organ samorządowy(sejmik i zarząd województwa) opracowujący i uchwalajacy wojewodzkie opracowania planistyczne
Powiat- udzial szczebla powiatowego w planowaniu przestrzennym jest niewielkie wykonywane sa tutaj głownie analizy i stadia, które mogą potem posłużyć w tworzeniu opracowan na poziomie województwa i gminy
Gmina- organami odpowiedzialnymi sa wojt, burmistrz, prezydent oraz rada gminy.
Społeczność lokalna- każdy obywatel w którego interesie jest uczestnictwo w procesie planowania przestrzennego
SYSTEM PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO JEST TRÓJSZCZEBLOWY:
Poziom centralny, regionalny, lokalny
FUNKCJA DOKUMENTU:
Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju: ustalenie zamierzen i podstawa sporządzania programow realizacji celu publicznego, koordynacja planow zagospodarowania przestrzennego województw
Na poziomie województwa funkcjonują:organy rządowe, samorządowe
FUNKCJA DOKUMENTU PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWODZTWA
Ustalanie i koordynacja zamierzen o znaczeniu krajowym i wojewódzkim z uwzględnieniem zasad określonych w „koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju”
WOJEWODA:
Opiniuje studium i sprawdza pod kątem uwzględnienia w nim uwarunkowania cele i kierunki polityki przestrzennej panstwa na obszarze województwa
Negocjuje warunki wprowadzania zadan rzadowych do planow miejscowych, uzgadnia projekty planow miejscowych w zakresie ich zgodności z zadaniami wpisanymi do wojewódzkiego rejestru
Wykonuje zastępczy plan w momencie gdy gmina nie wywiazuje ze swego obowiązku
PLANOWANIE PRZESTRZENNE NA POZIOMIE GMINY:
Studium uwarunkowan i kierunkow zagospodarowania przestrzennego gminy,plan zagospodarowania przestrzennego gminy
STUDIUM UWZGL ZAZADY OKRESLONE W :
Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenie strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa, strategii rozwoju gminy o ile gmina dysponuje takim opracowaniem
FUNKCJA DOKUMENTU- ustalenie lokalnej polityki przestrzennej i zasad zagospodarowania przestrzennego gminy z uwzględnieniem zamierzen krajowych i wojewódzkich
STUDIUM SPORZĄDZA SIĘ DLA OBSZARU W GRANICACH ADMINISTRACYJNYCH GMINY
Jest sporządzane przez wojta, burmistrza lub prezydenta miasta, natomiast uchwalane przez radę gminy
STUDIUM DZIELI SIĘ NA DWIE CZĘSCI:
I- uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego
II kierunki zagospodarowania przestrzennego
PROJEKT STUDIUM POWINIEN ZAWIERAĆ:
Czesc zawierajaca uwarunkowania o których mowa w 10 ust 1 ust przedstawiona w formie tekstowej i graficznej, czesc tekstową zawierajaca ustalenia określające kierunki zagospodarowania przestrz gminy o których mowa w art. 10 ust 2
Rysunek przedst. W formie graficznej ustalenia określające kierynki zagospodarowania przestrzennego gminy a także granice obszarow o których mowa w art. 10
RYSUNEK PROJEKTU POWINIEN ZAWIERAĆ:
Granice obszaru objetego studium lub jego zmiana, granice terenow zamknietych, okreslenie granic i ozn obiektow i obsz chronionych, okreslenie granic obsz wymienionych w art. 10 pkt 2 ust oraz symbole literowe i numery wyróżniające je spośród innych obszarow, objaśnienia wszystkich uzytych na rusunku projektu studium oznaczen i symboli.
PROCEDURA SPORZĄDZANIA STUDIUM:
Prace przygotowawcze, prace nad projektem studium, prace związane z przygotowaniem projektu studium do uchwalania, praca koncowa
STRATEGICZNA OCENA ODDZ NA SRODOWISKO
Ustawa z dnia 3.10.2008 o udostępnianiu inf o środowisku i jego ochronie, udziale społ w ochr środowiska oraz o cechach oddz na środowisko.
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA SRODOWISKO jest sporządzana na etapie opracowywania projektu dokumentu
Zawiera: informacje o zawartości głownych cechach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami, inf o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy, prop dot przewidywanych metod analizy skutkow realizacji postanowien projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania, inf o możliwym trans granicznym oddziaływaniu na środowisku, streszczenie sporządzane w jezyku niespecjalistycznym.
PRZEDSTAWIA: rozwiązania majace na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensacje przyrodnicza negatywnych oddziaływan na środowisko mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu w szczególności na cele przedmiot ochrony obszaru natura 2000, biorąc pod uwage cele geograficzny zasieg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru natura 2000 oraz integralność tego obszaru- rozwiązanie alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzonej do tego wyboru albo wyjaśnianie braku rozwiązań alternatywnych w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatkow techniki lub luk we współczesnej wierdzy.
OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE:
- ustawa, prawo ochrony środowiska,
- rozporządzenie ministra środowiska
CO TO SĄ OPRACOWANIA EKOFIZJOGRAFICZNE:
Opracowanie ekofizjograficzne - dokumentacja sporządzana na potrzeby planów zagospodarowania przestrzennego lub studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, charakteryzujące poszczególne elementy przyrodnicze i ich wzajemne powiązania na obszarze objętym planem lub studium.
WYKONYWANE SA NA PODSTAWIE:
Dokumentacji hydrogeologicznych, geograficzno- inżynierskich, geologicznych złoz kopalin, dokumentow planistycznych opracowywanych na podst przepisow ustawy prawo wodne, map glebowo- rolniczych, planow ochrony przyrody, parkow narodowych i krajobrazowych, dokumentacji roznych form ochrony przyrody, rejestru zabytkow .
TREŚC EKOFIZJOGRAFICZNEGO OPRACOWANIA PODSTAWOWEGO: rozpoznanie i charakterystyka stanu i funkcjonowania środowiska, diagnoza funkcjonowania środowiska, wstępna prognoza dalszych zmian w środowisku powodowanych prze dotychczasowe uzytkowanie i zagospodarowanie, wskazanie obszarow, które powinny pełnic przede wszystkim funkcje przyrodnicze, okresleniu możliwości rozwoju i ograniczen dla rozwoju obszarow
OPRACOWANIA EKOFIZJOGRAFICZNE SKŁADAJĄ SIĘ Z:
Części kartograficznej:sporządzanej na mapie w skali odpowiadającej przedziałowi i w szczególności opracowania ekofizjograficznego, części opisowej.
OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE NA POTRZEBY STUDIUM UWARUNKOWAN I KIERUNKOW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO:
Etap I- rozpoznanie i charakterystyka stanu oraz funkcjonowania środowiska analityczne ujęcia kartograficzne dot abiotycznej i biotycznej sfery środowiska przyrodniczego na poziomie szczegółowości odp skali 1 10 000
Etap II ocena stanu(diagnoza) i funkcjonowania środowiska przyrodniczego w oparciu o kartograficzne zdjecie sozologiczne uzupełnione analiza konfliktow człowiek- środowisko przyrodnicze
Etap IV waloryzacja przestrzeni
Poziom I waloryzacja poszczególnych komponentow środowiska przyrodniczego sfery biotycznej i abiotycznej do pełnienia roznych zadan planistycznych
Poziom II kompleksowa ocena przydatności terenu dla poszczególnych funkcji
Etap V wyznaczenie stref funkcjonalno- krajobrazowych, wskazanie terenow które ze względu na posiadane cenne walory i wysoki potencjał biologiczny powinny pełnic funkcje przyrodnicze w strukturze funkcjonalno- przestrzennej obszaru oraz terenow przyrodniczych przydatnych do pełnienia roznych funkcji społ- gospodarczych wraz z okresleniem natężenia realizacji tych funkcji
WALORYZJACJA SRODOWISKA PRZYRODNICZEGO DO ZAINWESTOWANIA
Poziom I waloryzacja poszczególnych komponentow środowiska przyrodniczego, dla każdego z analizowanych komponentow zastosowano podział na klasy: korzystne- tereny na których dany element nie wykazywal przeciwskazan dla wprowadzania nowych inwestycji, korzystne z ograniczeniami- tereny dla których wprowadzenie nowych inwestycji wiązałoby się z przeprowadzeniem dodatkowych zabiegow uzdatniających lub ograniczenia wynikające z przepisow prawnych
Niekorzystne- obszary na których wprowadzenie nowych inwestycji mogłoby uruchomic negatywne procesy w środowisku przyrodniczym
Poziom II
Kompleksowa ocena przydatności terenu dla zainwestowania
Wariant 1- bonitacja punktowa
Wariant 2- kwalifikacja terenu