Wstęp

Zainteresowanie zawodami i przyszłością zawodową pojawia się już w szkole podstawowej, a niekiedy już w przedszkolu. można zaobserwować, iż wiele dzieci w wieku przedszkolnym bawi się naśladując fryzjerów, lekarzy, policjantów lub konkretnych bohaterów filmowych.

W szkole podstawowej w ramach kształcenia zintegrowanego uczniów klas I-III nauczyciele zapoznają dzieci z różnorodnymi zawodami ich rodziców. W klasach IV-VI uczniowie poznają i oceniają różne cechy, własne zainteresowania, czy predyspozycje do wykonywania różnego typu zawodów.

W gimnazjum jednak uczniowie z reguły zapominają o fascynacji zawodami, a bardziej imponuje im posiadanie wymarzonych rzeczy, czyli tego wszystkiego, co pozwoli im czuć się dobrze w określonej grupie, może nawet wyróżniać się w środowisku.

W kontekście zadań stojących przed młodzieżą w okresie dorastania, zaplanowanie własnej kariery zawodowej oraz właściwe przygotowanie się do przyszłej pracy, stanowi jedno z wymagań kluczowych, rzutujących na całe przyszłe życie jednostki. Od trafnego dopasowania zdolności, zainteresowań, cech psychicznych i możliwości fizycznych jednostki do wykonywanego przez nią zawodu zależy jej powodzenie nie tylko w życiu zawodowym, ale i społecznym. Poprzez właściwie wybrany zawód człowiek zaspokaja swoje potrzeby akceptacji, szacunku, przynależności do grupy społecznej.

Człowiek wykonując zawód, który lubi, ma poczucie spełnienia, przydatności, czerpie satysfakcję i przyjemność, czuje się potrzebny. Nie do końca trafnie wybrany zawód, może być natomiast powodem wielu konfliktów i problemów nie tylko rodzinnych, ale może wpływać destrukcyjnie również na psychikę człowieka. Dlatego dokonanie prawidłowego wyboru zawodu w obecnej rzeczywistości jest zadaniem ważnym, ale i trudnym. Zmieniający się rynek pracy i niestabilna sytuacja ekonomiczna powoduje uczucie niepewności i brak perspektyw na przyszłość wśród młodych ludzi.

Gimnazjaliści w większości nie muszą jeszcze podejmować poważnych decyzji zawodowych, jednak w wielu przypadkach wybór szkoły średniej determinuje wykonywaną w przyszłości pracę. W związku z tym niezmiernie ważnym etapem przygotowania do podjęcia trafnej decyzji zawodowej i szkolnej jest doradztwo zawodowe dla uczniów gimnazjum. Zatem funkcjonujący na terenie szkoły program orientacji szkolno-zawodowej ma nie tylko umożliwić młodemu człowiekowi poznanie możliwości zdobycia zawodów oferowanych przez szkoły wymagań jakie stawiają one kandydatom, ale także umożliwić uczniom rozwijanie własnych uzdolnień, posiadanych umiejętności i zainteresowań.

Przy opracowaniu systemu doradztwa zawodowego uczniów Gimnazjum nr 2 w Poznaniu za cel główny obrano umożliwienie uczniom uzyskania wsparcia oraz wskazówek do trefnego i przede wszystkim adekwatnego do zainteresowań, potrzeb oraz indywidualnych predyspozycji, wyboru przyszłej ścieżki edukacyjnej, zawodowej. Ponadto system ten ma za zadanie udzielenie wsparcia wychowawcom w prowadzeniu zajęć o tematyce zawodoznawczej, a rodzicom poznanie potrzeb oraz zainteresowań młodzieży oraz zapotrzebowania na rynku pracy.

Cele ogólne programu:

• przygotowanie do samodzielnego i aktywnego kształtowania swojej drogi zawodowej,

• rozwój umiejętności rozpoznawania własnych zasobów osobistych i ich wykorzystywania w kształtowaniu swojej drogi zawodowej,

• kreowanie postaw aktywnych, przezwyciężania bierności,

• przedstawienie możliwości zatrudnienia na lokalnym rynku pracy,

• gromadzenie, systematyczna aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjno-zawodowej.

Cele szczegółowe programu to:

• podnoszenie stopnia integracji poszczególnych grup (szczególnie klas pierwszych gimnazjum);

• poszerzanie świadomości uczniów dotyczącej własnych mocnych i słabych stron oraz priorytetów życiowych (klasy pierwsze);

• propagowanie informacji dotyczących znaczenia godności człowieka we współczesnym świecie (klasy drugie);

• nauka radzenia sobie w sytuacjach trudnych (dla wszystkich uczniów);

• zapewnienie uczniom możliwości poznania różnych grup zawodów (dla wszystkich uczniów);

• poznawanie właściwych dla danej profesji wymagań stawianych kandydatom (klasy trzecie);

• pomoc młodym ludziom w kształtowaniu i rozwijaniu własnych preferencji zawodowych (klasy trzecie);

• zdobywanie umiejętności pozytywnej autoprezentacji (dla wszystkich uczniów);

• konfrontacja samooceny z wymaganiami szkół i zawodów (klasy trzecie).

Opracowane na podstawie:

1. Łukaszewicz, G. Sołtysińska, Szkolny Doradca Zawodowy - projekt KOWEZIU, Warszawa 2003.

Podstawa prawna - Rozporządzenie Ministra i Sportu z dnia 7 stycznia 2002 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno - pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, DZ. U. Nr 11, poz. 114.

Cele programu	Zadania	Sposób realizacji	Osoby odpowiedzialne	Termin
I. Zwiększenie świadomości uczniów, co do możliwości oraz sposobów poznawania własnych preferencji zawodowych i zainteresowań.	1. Diagnozowanie potrzeb uczniów na wszystkich poziomach edukacji gimnazjalnej. 2. Rozbudzanie zainteresowań różnymi dziedzinami wiedzy. 3. Poszerzenie wiedzy na temat mocnych stron uczniów oraz świadomości ewentualnych ograniczeń wynikających np. ze stanu ich zdrowia. 4. Propagowanie informacji dotyczących wartości w życiu człowieka i ich znaczenia dla każdego w celu podniesienia poziomu samoświadomości młodzieży. 5. Położenie większego nacisku na integrację klas na poszczególnych poziomach edukacyjnych. 6. Zbieranie informacji na temat posiadanych przez uczniów cech osobowości i charakteru, uzdolnień czy zainteresowań z uwzględnieniem rodzaju zawodu, w jakim są one pożądane, przydatne. 7. Diagnozowanie zainteresowań młodych ludzi związanych z ich preferencjami zawodowymi i rozpowszechnianie wszelkich informacji na ten temat. 8. Propagowanie i dostarczanie informacji na temat szkolnictwa ponadgimnazjalnego w Polsce oraz możliwości stojących przed absolwentami poszczególnych szkół. 9. Ukierunkowanie zainteresowań uczniów zgodnie z możliwościami wyboru szkoły średniej z uwzględnieniem indywidualnych cech oraz ograniczeń wynikających w niektórych przypadkach ze stanu zdrowia, czy różnego rodzaju deficiów. 10. Zapoznanie uczniów oraz rodziców z zasadami naboru do szkół ponadgimnazjalnych	organizowanie pogadanek, mini wykładów oraz grup dyskusyjnych dla uczniów na wszystkich poziomach; prowadzenie w ramach lekcji wychowawczych zajęć warsztatowych na temat integracji, wartości, priorytetów życiu młodych ludzi; organizowanie spotkań ze specjalistami z Centrum Doradztwa Zawodowego dla Młodzieży; zajęcia warsztatowe z wykorzystaniem karty cech temperamentu; organizowanie wycieczek do wybranych szkól ponadgimnazjalnych organizowanie w miarę możliwości spotkań z przedstawicielami wybranych zawodów, przygotowanie i aktualizacja gazetki z zakresu doradztwa zawodowego; udostępnienie uczniom informatora dotyczącego możliwości wyboru szkoły średniej	wychowawcy klas na poszczególnych poziomach , pedagog; pedagog pedagog wychowawcy klas trzecich; wychowawcy klas trzecich członkowie szkolnego zespołu ds. orientacji szkolno-zawodowej, pedagog pedagog	Cały rok II semestr II semestr
II. Zwiększenie świadomości rodziców w kierunku efektywnego wspierania dzieci w podejmowaniu decyzji dotyczących wyboru przyszłej drogi edukacyjnej oraz zawodowej	1. Udzielanie indywidualnych porad uczniom wszystkich klas gimnazjalnych oraz ich rodzicom.	propagowanie informacji na temat organizacji szkolnictwa ponadgimnazjalnego w Polsce: - metody rekrutacji; - sposoby zdobywania informacji o szkołach i zakładach pracy, w tym ścieżkach edukacyjnych dla osób niepełnosprawnych, - sposoby realizacji różnych ścieżek edukacyjnych w miarę zapotrzebowania organizowanie konferencji dla rodziców i uczniów z przedstawicielami Centrum Doradztwa Zawodowego dla Młodzieży	wychowawcy klas trzecich, nauczyciel informatyki, pracownicy biblioteki szkolnej pedagog	Cały rok
III. Propagowanie wśród uczniów potrzebnej wiedzy na temat funkcjonowania na rynku pracy	1.Dostarczanie uczniom niezbędnej wiedzy dotyczącej metod oraz sposobów rekrutacji pracowników. 2. Propagowanie umiejętności niezbędnych do właściwego funkcjonowania w roli pracownika. 3. Udostępnienie niezbędnych przepisów prawnych	udzielanie indywidualnych porad udostępnianie fachowej literatury zajęcia grupowe (nauka pisania życiorysów, listów motywacyjnych oraz dokumentów niezbędnych do przyjęcia do pracy, szkoły)	wychowawcy klas trzecich, pedagog nauczyciele języka polskiego	Cały rok II semestr
IV. Propagowanie źródeł pomocnych w uzyskiwaniu informacji na temat możliwości i sposobu wyboru szkół ponadgimnazjalnych	1.Gromadzenie i aktualizacja oraz udostępnianie wszelkich informacji dotyczących edukacji na szczeblu ponadgimnazjalnym, wyboru zawodu. 2. Wskazywanie zainteresowanym uczniom dodatkowych źródeł uzyskania informacji na poziomie regionalnym. 3.Propagowanie dostępu do informatora o szkołach opracowanego przez Wydział Oświaty.	udostępnienie uczniom Internetu jako źródła informacji pomocnych przy wyborze dalszej drogi edukacyjnej i zawodowej; udostępnianie informatorów o szkołach; wywieszanie na gazetce informacji dotyczących ofert dla uczniów nadesłanych przez różnego rodzaju placówki ponadgimnazjalne	wychowawcy klas trzecich pedagog pracownicy biblioteki szkolnej nauczyciele informatyki	Cały rok
V. Nawiązanie współpracy z pozaszkolnymi instytucjami zajmującymi się doradztwem zawodowym oraz wspierającymi działalność na rzecz orientacji szkolno-zawodowej uczniów na terenie szkoły	1.Propagowanie informacji dotyczących możliwej pomocy, którą można uzykać w Centrum doradztwa Zawodowego dla Młodzieży. 2. Podnoszenie poziomu wiedzy oraz świadomości uczniów i rodziców dotyczącej możliwości uzyskiwania pomocy ze strony specjalistów z różnych dziedzin (urzędy, lekarze) 3. Stała współpraca z Poznańskimi szkołami ponadgimnazjalnymi	spotkania z przedstawicielami z Centrum doradztwa Zawodowego dla Młodzieży; organizowanie wyjść do wybranych szkół ponadgimnazjalnych („drzwi otwarte”) prentowanie szkół ponadgimnazjalnych przez wybranych przedstawicieli tych placówek	wychowawcy klas trzecich, pedagog	Cały rok

EDUKACJA NA RZECZ ORIENTACJI SZKOLNO - ZAWODOWEJ

PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM NR 2
W POZNANIU

---