Syndyk

Kod klasyfikacji: 121104

Rozdział klasyfikacji: Prawo i dziedziny pokrewne

Klasa klasyfikacji: Prawo i dziedziny pokrewne

Zadania i czynności

Syndyk zarządza majątkiem firmy, której upadłość została ogłoszona przez sąd. Syndykiem masy upadłościowej może być osoba fizyczna lub prawna wyznaczona przez sąd do zarządzania majątkiem osoby lub instytucji postawionej w stan upadłości. Zadaniem syndyka jest przeprowadzenie postępowania zmierzającego do zaspokojenia roszczeń wierzycieli upadłego. Upadły dłużnik jest zobowiązany wskazać i wydać cały swój majątek syndykowi, który przeprowadza likwidację aktywów i ustala listę wierzycieli oraz przygotowuje podział pomiędzy nich sumy uzyskanej z likwidacji. Upadłość firmy ogłasza się w poczytnym dzienniku ogólnokrajowym, najczęściej jest to gazeta wyborcza lub rzeczpospolita oraz z monitorze sądowym i gospodarczym i zawiadamia wierzycieli.

Często praca syndyka sprowadza się do prawidłowego (zgodnego z prawem ), jak najszybszego przeprowadzenia postępowania upadłościowego firmy, spieniężenia jej majątku i spłacenia długów. Syndyk jest odpowiedzialny za opracowanie wykazu majątku upadłego przedsiębiorstwa i sporządzenie listy jego długów. Może zawrzeć - w ramach postępowania upadłościowego - układ z wierzycielami polegający na oddaniu im długów poprzez sprzedaż majątku upadłego przedsiębiorstwa, jeżeli jest to uzasadnione możliwościami i interesem wierzycieli (osób, firm, banków, u których firma jest zadłużona). Może również prowadzić działalność gospodarczą, ale jedynie za zgodą i w czasie określonym przez sąd. W tym celu opracowuje program naprawczy dla upadającej firmy.

Jednym z pierwszych zadań syndyka jest przegląd dokumentów związanych z działalnością firmy oraz ustalenie masy upadłości, tj. majątku jaki należał do firmy w dniu ogłoszenia jej upadłości; następnie przeprowadza inwentaryzację tego majątku ( w sytuacji kiedy sam nie może oszacować majątku firmy może zatrudnić rzeczoznawcę) i przystępuje do jego spieniężenia. Równolegle zajmuje się sprawami kadrowymi. Tzn. Ograniczaniem do minimum zatrudnienia lub też zwolnienia całej załogi. W tym samym czasie zawiadamia znanych sobie wierzycieli o upadłości firmy i wzywa ich do zgłaszania wierzytelności, tj. Długów nie uregulowanych przez firmę. Po postanowieniu o ogłoszeniu upadłości, określającego termin zgłaszania wierzytelności, sporządza projekt listy długów i przesyła go sędziemu komisarzowi. Po jego zatwierdzeniu i spieniężeniu majątku, opracowuje projekt podziału masy upadłości i również przedkłada go sędziemu komisarzowi. Jeżeli zostanie on zaakceptowany, wypłaca wierzycielom należności, likwiduje konta bankowe i zawiadamia sąd o dokonanych wypłatach, co stanowi podstawę do zamknięcia postępowania upadłościowego i wykreślenia firmy z rejestru. Zwierzchnikiem syndyka w jego pracy jest sędzia komisarz. Nadzoruje on pracę syndyka w jej najważniejszych aspektach.

W okresie prowadzenia postępowania upadłościowego przedkłada sędziemu komisarzowi sprawozdania czynnościowe i rachunkowe w terminach wyznaczonych przez zwierzchnika nie rzadziej jednak niż raz na trzy miesiące. W sprawozdaniach czynnościowych opisuje dokładnie swoje dokonania w okresie sprawozdawczym, natomiast w rachunkowych robi należycie udokumentowane, zestawienia przychodów i rozchodów za ten okres.

Pracę syndyka zaliczyć można do urzędniczej, jednak w sytuacji kontynuowania działalności gospodarczej wiąże się z koniecznością zarządzania firmą.

Wykonywanie zawodu syndyka wymaga rozległej wiedzy, głównie z zakresu prawa

i ekonomii a ponadto z takich dziedzin jak organizacja i zarządzanie, rachunkowość, psychologia. Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z dnia 18 kwietnia 1998 r. Określa ściśle wymagania dotyczące zawodu syndyka. Syndykiem masy upadłościowej może zostać osoba posiadająca wyższe wykształcenie i doświadczenie zawodowe. Osoba starająca się o to stanowisko nie może być karana za popełnione umyślnie przestępstwo przeciw mieniu, nie została usunięta przez sąd na podstawie prawa upadłościowego powodu nienależytego pełnienia obowiązków syndyka. Listy na kandydatów na syndyków prowadzą prezesi sądów rejonowych. Wpisanie na listę następuje na podstawie zgłoszenia osoby ubiegającej o wpis. Kandydat do pracy w tym zawodzie powinien być człowiekiem odpowiedzialnym i sumiennym powierzony jest mu bowiem cały majątek firmy. Powinien być samodzielnym, gdyż sam sobie organizuje pracę oraz odpornym emocjonalnie ze względu na wysokie prawdopodobieństwo częstego przebywania w sytuacjach stresowych (sprzeczne interesy wierzycieli, konflikty ze związkami zawodowymi i radą pracowniczą dotyczące warunków zwolnienia załogi, brak przychylności dotychczasowego zarządu firmy, itp.).

Syndyk otrzymuje wynagrodzenie tylko w okresach kiedy zarządza upadłością. Wynagrodzenie jest ustalane przez sąd.

Praca syndyka należy do wyczerpujących psychicznie. Jest to praca w stałym stresie. Pomocnym w jej wykonywaniu jest posiadania umiejętności maszynopisania, pracyz komputerem oraz prowadzenia samochodu (prawo jazdy).

Środowisko pracy

materialne środowisko pracy

Syndyk nie ma stałego miejsca pracy, organizuje je sobie każdorazowo w firmie, dla której prowadzi postępowanie upadłościowe. Są to zawsze pomieszczenia biurowe, nie cechujące się występowaniem czynników uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. Aby zrobić inwentaryzację majątku firmy syndyk musi odwiedzić również wszystkie pomieszczenia produkcyjne (hale, magazyny itp.). Większość czasu jednak spędza w pomieszczeniach biurowych, w sądzie lub na kontaktach z wierzycielami.

warunki społeczne

Praca syndyka ma charakter indywidualny. Nadzór sędziego komisarza dotyczy tylko wyboru głównych celów i zadań, a występująca konieczność współpracy z zarządem upadłej firmy nie jest pracą zespołową. Istnieje natomiast konieczność intensywnych kontaktów z innymi ludźmi: zwierzchnikiem, czyli sędzią komisarzem, z którym ustala tok postępowania, a następnie składa mu sprawozdania z własnej działalności, członkami zarządu likwidowanego przedsiębiorstwa, którzy przekazują mu dokumentację i wprowadzają w sprawy firmy, załogą, związkami zawodowymi, radą pracowniczą, z którą negocjuje warunki zwolnienia załogi, z wierzycielami zakładu starającymi się o odzyskanie własnych pieniędzy, jak również

z nabywcami pozostałego majątku firmy, z którymi negocjuje cenę sprzedaży. Kontakty te niosą za sobą ryzyko konfliktów oraz częstego przebywania w sytuacjach stresowych. Formy kontaktów z innymi ludźmi są uwarunkowane charakterem wykonywanych zadań i czynności. Należą do nich: negocjowanie z wierzycielami, związkami zawodowymi, radą pracowniczą, konsultowanie się z radą wierzycieli, sędzią komisarzem, zarządem firmy oraz sprzedawanie wynikające z konieczności spieniężenia majątku upadłego, często jest to również organizowanie pracy pozostałych pracowników.

warunki organizacyjne

Zdobycie zawodu syndyka nie zapewnia stałej posady. Syndyk jest wyznaczany przez sąd w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości, w celu prowadzenia konkretnego postępowania upadłościowego. Czas prowadzenia takiego postępowania jest różny i zależy od wymogów procesu likwidacji. Syndyk nie pracuje również w stałych godzinach; czas jego pracy nie jest normowany. Z reguły wykonuje swoje zadania w ciągu dnia, może jednak zdarzyć się, że jego obecność w firmie będzie konieczna wieczorem lub w nocy, podobnie jak niezbędną okazać się może jego obecność w dni wolne od pracy. Są to jednak przypadki sporadyczne. Często jest zmuszony do wyjazdów poza teren zakładu, czasami dalekich, np. w przypadku konieczności osobistego kontaktu z wierzycielami z innego regionu kraju a czasem też z innych krajów.

Syndyk, mimo iż podlega sędziemu komisarzowi, merytorycznie nie podlega zależnościom organizacyjnym; pracuje samodzielnie i na własną odpowiedzialność, od jego umiejętności zależy prawidłowe przeprowadzenie postępowania upadłościowego. Działalność syndyka jest ograniczona przepisami prawa upadłościowego oraz wspomnianym już nadzorem sądowym.

Syndyk odpowiada za szkodę wyrządzoną niesumiennym pełnieniem obowiązków, zobowiązany jest do odszkodowania za następstwa swojego działania lub zaniechania działań, z których wynikła szkoda. Syndyk za poniesione straty ponosi odpowiedzialność finansową oraz zawodową. W przypadku źle prowadzonej upadłości sąd może mu ją odebrać, co jest jednoznaczne z utratą możliwości wykonywania zawodu. W sytuacji, gdy w firmie prowadzi się jeszcze działalność gospodarczą - do momentu zwolnienia całej załogi - odpowiedzialność syndyka jest porównywalna do odpowiedzialności dyrektora zakładu.

Wymagania psychologiczne

Z uwagi na charakter i złożoność problemów, z którymi styka się syndyk podczas wykonywania swoich zadań, powinien on wykazać się rozległą wiedzą oraz zainteresowaniami z dziedzin, takich jak: prawo, ekonomia, organizacja i zarządzanie oraz w nieco mniejszym zakresie psychologia i socjologia.

Pomocnymi w pracy syndyka są również zdolności menedżerskie gwarantujące powodzenie

w zarządzaniu firmą. Zdolnościom tym towarzyszy zazwyczaj niezależność własnych opinii, umiejętność podejmowania szybkich i trafnych decyzji, jak również gotowość do przyjęcia odpowiedzialności za skutki swoich decyzji.

Ze względu na stresogenny charakter działań syndyk powinien być człowiekiem odpornym emocjonalnie, czyli zdolnym do pracy mimo występujących trudności oraz zdolnym do panowania nad własnymi emocjami a także posiadać umiejętność pracy w stresie. Konieczność częstych kontaktów z innymi ludźmi sprawia, że niezwykle przydatną cechą kandydata na syndyka jest umiejętność nawiązywania kontaktów z ludźmi i postępowania z nimi, z czym wiąże się zdolność przekonywania, czyli wpływania na opinie innych ludzi i skłaniania ich do zmiany zdania.

Syndyk powinien cechować się odpowiedzialnością i samodzielnością rozumianą jako umiejętność zaplanowania i zorganizowania sobie własnego działania. Powinien być człowiekiem dokładnym i rzetelnym, gdyż cechy te zapewniają poprawność wykonywanych czynności związanych z finansami. Równocześnie jednak powinien mieć zdolności do pracy w szybkim tempie i łatwego przerzucania się z jednej czynności na drugą, ze względu na konieczność wykonywania różnych zadań niemal w tym samym czasie.

Syndyk to ponadto osoba wytrwała i cierpliwa w dążeniu do celu mimo występowania trudności, a także bezwzględnie uczciwa.

Wymagania fizyczne i zdrowotne

Praca syndyka nie należy do wyczerpujących fizycznie, jednakże wymagany jest dla jej sprawnego wykonywania dobry ogólny stan zdrowia.

Bezwzględnym przeciwwskazaniem do pracy są choroby psychiczne, padaczka, poważne choroby układu krążenia oraz inne upośledzające sprawność organizmu. Przeciwwskazaniem do wykonywania tego zawodu są również zaburzenia wzroku i słuchu znacznego stopnia, oraz zaburzenia nerwicowe.

W zawodzie tym istnieje możliwość zatrudniania niepełnosprawnych. Dopuszcza się ewentualność pracy ludzi z zaburzeniami kończyn dolnych, a nawet poruszających się na wózkach inwalidzkich. Najczęstszą chorobą występującą u syndyków są zawały mięśnia sercowego, wynikające ze stresogennych warunków pracy.

Warunki podjęcia pracy w zawodzie

Prawo upadłościowe określa szczegółowo kwalifikacje kandydata na syndyka.

Sąd, wyznaczając kandydata na syndyka, bierze również pod uwagę, czy jest to osoba nie karana za przestępstwa przeciwko mieniu, lub nie została usunięta przez sąd na podstawie prawa upadłościowego z powodu nienależytego pełnienia obowiązków syndyka. Wskazanym jest ponadto, szczególnie w przypadku osób nie mających wykształcenia ekonomicznego lub prawniczego, ukończenie kursu syndyka masy upadłościowej. Wpisanie na listę syndyków następuje na podstawie zgłoszenia osoby ubiegającej się o wpis po wykazaniu przez nią, że spełnia warunki określone rozporządzeniem.

Pomocną w wykonywaniu zadań jest umiejętność maszynopisania lub obsługi komputera oraz prawo jazdy. Nie są to jednak wymogi kategoryczne.

Możliwości awansu w hierarchii zawodowej

Syndyk nie ma możliwości awansu w hierarchii zawodowej. Po uzyskaniu niezbędnego doświadczenia zawodowego oraz wykazaniu się sprawnością w działaniu mogą być mu powierzane jedynie bardziej skomplikowane, a co się z tym wiąże bardziej intratne sprawy związane z prawem upadłościowym.

Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych

W zawodzie syndyka istnieje możliwość podjęcia pracy przez dorosłych bez żadnych ograniczeń, pod warunkiem wykazania się przed sądem odpowiednimi kwalifikacjami wynikającymi z rozporządzenia.

Polecana literatura

Cieślak S. „Podział funduszów masy upadłościowej” Beck Warszawa 2000

Matura St.,. Sokołowicz w, Srzednicki a. "prawo upadłościowe w praktyce" Beck Warszawa 1999

Opala A., „Zanim ogłosisz upadłość. Poradnik”, ZCO, Zielona Góra 1996.

Opala A., „Poradnik likwidatora i syndyka masy upadłościowej” , ZCO,

Zielona góra 1994.

Piecko - Mazurek. A. „Likwidacja spółek kapitałowych.” Difin Warszawa 2001

Pełczyski M. „Zbycie przedsiębiorstwa” Beck Warszawa 2002

Strzępka J.(red) „Prawo upadłościowe i układowe w orzecznictwie” Beck Warszawa 1999

¦wieboda Z. „Komentarz do prawa upadłościowego i prawo o postępowaniu układowym”. Warszawa 2001

Włodyka St. „Prawo gospodarcze i handlowe” Beck Warszawa 2000

Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS

1

---