System prawa-zbiór przepisów tworzonych przez organizację państwowe powiązanych i usystematyzowanych, wyrażonych w aktach normatywnych obowiązującym w danym czasie na określonym terytorium.
Działy prawa- cyw, adm, pracy, karny, gosp., skarbowe, rodzinne.
Prawo dzieli się na:*pub.- normy które określają ustrój pań,, stosunki między organami pań., relacje między os. Pr. A pań.: -pr. Finansowe -pr. Konstytucyjne -pr. Adm. *prywatne-normy które regulują stosunki między os. Fizycznymi a prawnymi powstałe w drodze swobody -pr. Cywilne -pr rodzinne.
Pr. Karne (mater.)- zbiór norm określających: 1.Czyn który jest przestępstwem a więc normy które dot. Przestępstw 2.zasady odpowiedzialności za naruszenie tych norm. 3. rodzaje sankcji, kary, środków karnych i śr. Zabezpieczających
Przestępstwa dzielą się na: zbrodnie i występki. Czyny zabronione dzielą się na: *przestępstwa (dzielą się ze wzg na rodz. Sankcji czyli zbrodnie i występki) *wykroczenia- inne czyny uważane za czyny o mniejszym ciężarze gatunkowym wiąrzące się z naruszaniem porządku pub. Przewidziane sankcje:- areszt 30dni -grzywna do 5000zł.
Zas. Odpowiedzialności są takie same: *wiek- od 17lat. wina niepoczytalność. Zas. Odp. ->Wiek od 17lat -poczytalność-> kiedy i w jakich warunkach nast. Uznanie kogoś za niepoczytalnego -Sankcja-> kary środki karne i zabezp. PK w zakresie szerszym (procesowym) są to przepisy które określają procedurę związaną z pociągnięciem do odpowiedzialności os. Która popełniła czyn zabroniony. PK wykonawcze (formalne) zajmuję się wykonaniem orzeczonych przez sąd kary, środków zabezp. PK jest uregulowane w: -KK -KK wykonawczy -K. postępowania karnego. Podział PK na: -materialne (powszechne- dot. Wszystkich; szczeg.-dot. Pr. Wojskowego, pr.skarbowego) -procesowe -wykonawcze. Funkcje PK. 1.sprawiedliwościowa (karząca)-czyn jest złem człowieka za które winien ponieść sprawca karę. Nie tylko odpłata ale też f. sprawiedliwej odpłaty. 2. ochronna- ochrona pewnych dóbr aby je chronić wprowadzono sankcje karne. 3. Kompensacyjna -w razie skazania sąd może orzec na wniosek……obowiązek naprawienia szkody w całości lub w części. PK ma też za zadanie wyrównać szkodę jaką doznała ofiara jeżeli zarząda tego ofiara lub sąd tak zdecyduje. 4. gwarancyjna- lex retro non agit (pr. Nie działa wstecz) nullum crimen sine lege (nie ma przestępstwa bez ustawy) art.8 DPCIO określa tą funkcję. Zas. PK, (normy zawierają wskazania dla przyszłego ustawodawcy do tworzenia i zmieniania norm prawa) 1.odpowiedzialności karnej za czyn -odpowiedz. Podlega ten kto popełnił czyn zabroniony; odpowiadamy tylko za czyn który musi być uzewnętrzniony. 2. Winy - nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu 3. humanitaryzmu -zakaz kar cielesnych, poszanowanie godności. 4. odp. Indywidualnej i osobistej- sprawca odpowiada tylko za własne działanie i okoliczności które wskazują na jego indywidualne cechy. Współcześnie jest odpowiedzialność karna podmiotów zbiorowych ich działania. 5. określenia czynów w ustawie- nie ma przestępstwa bez określenia czynu w ustawie suwerenności państwa, własności prywatnej Penalizacja(kryminalizacja)- działanie organów władzy uznający czyn za zabroniony przez PK nadaje się pewnemu zachowaniu miano czynu zabronionego i grozi za to kara / sankcja. Depenalizacja -ustawodawca znosi karalność danego czynu, niektóre czyny ustawodawca uznaje za wykroczenia (kradzież do 250zł) Źródła PK: *konstytucja *ratyf um. Międzynarodowe *Ust kodeksowe i pozakodeksowe *Ratyf. Um. Międzynarodowe do których potrzeba zgoda ustawowa. Budowa KK: 1.cz. ogólna (zas. Zawierania odpowiedzialności karnej) 2.cz. szczeg. (zawiera typy przestępstw) 3.cz. wojskowa. Norma = hipoteza + dyspozycja+ sankcja Stosunek pr-karny: 1.Powstaje w wyniku czynu zabronionego. 2. Stronami stosunku jest oskarżony i oskarżyciel 3.Przewidują najsurowsze sankcje czyli kary- sankcje represyjne.
Kara na przestrzeni dziejów spełniała funkcje: 1.odpłatna 2.represja 3.sprawiedliwa 4.resocjalizacyjna 5.odstraszyć 6.eliminacja (kara śmierci) 7.izolować. Kolizja przepisów- sytuacja w któ. Czyn będzie popełniony za czasów innej ustawy a proces kary czy akt oskarżenia w czasie ustawy obowiązującej teraz. Immunitet: *materialny- (zwolnienie pewnej grupy osób od odpowiedzialności karnej ze względu na cechy) bezwzględny i trwały *formalny- zakaz aresztowania określonych os. Bez zgody odpowiednich. Znamienia przestępczości- są to elementy cechy wskazane w części szczeg. KK. Przestępstwo- cechy jego : 1.Czyn człowieka 2.czyn bezprawny zakazany przez prawo karne. 3.czyn zabroniony pod groźbą kary określonej w ust. Obowiązujący w czasie jego popełnienia 4.czyn musi być zawiniony. 5.czyn musi być społ. Szkodliwy w stopniu wyższym niż znikomym. Czyny społeczne szkodliwe ocenia się wg. Nast. Elementów: 1.Rodzaj naruszonego dobra. 2.Rozmiar wyrządzonej szkody. 3.Sposób i okoliczności popełnienia czynu. 4.Motywacja sprawcy i cechy jego osobowości. Podział przestępstw w zal. Od kryterium (rodzaje): 1.ze względu na wagę przestępstwa- ta waga dzieli się na zbrodnie i występki. (wystepek- czyn który może pozbawić wolności do 1m-ca, ograniczenia wolności do 1m-ca). 2.Ze względu na stopień winy: umyślna i nieumyślna (Występek można popełnić z winy umyśl. I nieumyśl. Z umyślnej tylko kiedy ust. Tak stanowi, sankcja wtedy jest stosunkowo wyższa. 3.Ze względu na sposób działania: *przestępstwa z działania- np.pobicie, gwałt. *p. z zaniechania- nieudzielenie pomocy w sytu.w której jesteśmy zobowiązani *p. z działania i zaniechania. 4.Ze wzg. Na typ przestępstwa: *podstawowe *kwalifikowane- zaostrzenie sankcji ze wzg na pewne cechy okoliczności muszą występować dodatkowe znamiona do podst. *uprzywilejowane- łagodniejsza sankcja ze względu na pewne cechy okoliczności. 5.Ze wzg. Na tryb ścigania: *pub.skargowe- ścigane z oskarżenia pub.organ prokurator; strona w procesie os. Prywatna-> pokrzywdzona (zwykłe i wnioskowe- prokurator może wszcząć postępowanie gdy os. Złoży skargę) *prywatno skargowe -ścigane z oskarżenia prywatnego, tylko takie przestępstwa któ. Są określone w ust. 6.Ze wzg. Na skutek: *materialne [skutkowe] *formalne [bezskutkowe] np.fałszywe zeznania. 7.Ze wzg. Na cechy podmiotu: *powszechne -możemy wszyscy je popełnić. *indywidualne -podmiot musi mieć cechy szczeg. Tylko on może popełnić przestępstwo np.matka dzieciobójstwo. Formy popełnienia przestępstwa: 1.Stadialne: -zamiar-> wewn.stadium -czynności przygotowawcze-> os.podjeła zamiar popeł. Przest., nie karalne chyba że ust.stanowi inaczej. -usiłowanie przestępstwa-> karalne -dokonanie przestępstwa 2.Zjawiskowe: -sprawstwo-> sprawca dok. Czynu sam. -współsprawstwo ->wspólnie -sprawstwo kierownicze (bos) - podżeganie -nakłanianie -pomocnictwo. Czynny żal-> istnieje wtedy gdy sprawca odstąpił od czynu albo w ostatniej chwili jemu zapobiegł. Struktura przestępstwa: 1.podmiot przestępstwa- (kto popełnia przest., ukończone 17lat wyjątkowo nieletni, musi mieć zdolność do zawinienia) sprawca czynu określony przez wiek i cechy indywidualne np. przy dzieciobójstwie. 2.strona podmiotowa przestępstwa- stan psychiczny który towarzyszy zachowaniu sprawcy. WINA: umyślna i nieumyś. 3.Przedmiot przestępstwa- rodz. Chronionego dobra przez PK określane w części szczeg. KK np. suwerenność kraju ochrona wyborów, życie, rodzina, zdrowie. 4.strona przedmiotowa przestępstwa- zewnę. Zachowanie sprawcy która prowadzi do naruszenia określonego dobra czyn który przez psychiczne nastawienie sprawcy prowadząc do popełnienia czynu (miejsce, czas, środki użyte) Wina umyślna- charakteryzuje się tym że istnieje zamiar przestępstwa (zamiar może być bezpośredni lub ewentualny) bezpośredniość- sprawca chce popełnić przestępstwo; ewentualny- przewiduje możliwość popełnienia przestępstwa i na to się godzi. Wina nieumyślna- charakteryzuje się brakiem zamiaru i niezachowanie ostrożności. Istnieją dwie formy winy nieumyś.: *niedbalstwo- zachodzi gdy sprawca nie przewiduje ale powinien (myśliwy na polowaniu) *lekkomyślność- zachodzi gdy sprawca przewiduje że czyn może nastąpić ale sądzi że go uniknie (pijany kierowca) WYŁĄCZENIE ODP.KARNEJ: istnieją pewne sytuacje, okoliczności że mimo iż zaistniał czyn który wypełnia znamiona przestępstwa prawo nie przewiduje kary np. czyn został popełniony była policja ale sprawca nie został wykryty (brak dowodów na winę oskarżonego) : *przestępstwo poszlakowe- brak dowodów, dok. Przestępstwa dowody wskazują na sprawcę, odstąpienie od kary ze wzg. Na przedawnienie. Okoliczności wyłączające odp. Karna: 1.okoliczność wyłączające bezprawność czynu- zachowanie zgodne z prawem ale wykorzystują znamiona czynu zabronionego. To kontratypy (-ustawowe-> określone w KK albo innych ust. Np.obrona konieczna, stan wyższej konieczności,eksperyment; -pozaustawowe-> nie skodyfikowane wynikają ze zwyczaju np. śmnigus dyngus) ~obrona konieczna- obrona przed atakiem. ~Stan wyższej konieczności-nie popełnia przestępstwa ten kto działa w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącemu jakiemukolwiek dobru chronionego prawem jeżeli niebezpieczne. Nie można inaczej uniknąć a dobro ratowane przedstawia wartość wyższą od dobra poświęcanego. ~Rzyzyko związ z dok. Eksperymentu (dot. Poznawczego medycznego i technicznego art. 27p1) ~Karcenie małoletnich-> rodzice i ze wzg. Wychowawczych ~ryzyko sportowe-boks uszkodzenie twarzy ale zgodnie z regułami dyscypliny ~Działanie w ramach uprawnień i obowiązków- dot. Komornika któ. Zabiera dobra, policjanta któ zatrzymuje. ~Zgoda os. Pokrzywdzonej-zgodna na używanie rzeczy ~Zmuszenie do wykonania rozkazu. 2.Znikomy spol. Szkodliwy czyn- w sytuacji gdy uznajemy dany czyn przestępczy za znikomy społ. Odchodzi się od wymierzenia kary za niego. Org.. stosujące prawo dokonując takiej decyzji oceniają: *rodzaj i charakter naruszanego dobra *naruszona szkoda *sposób i okoliczności działania 3. Okoliczności wyłączające winę: ~nieletność ~stan wyższej konieczności ~błąd co do faktu ~błąd co do prawa (gdy ktoś nie wiedział że za to grozi kara tylko w syt. Szczeg. Np. narkotyki, papierosy) ~rozkaz przełożonego ~niepoczytalność-> sytuacja w której os. Wypełnia znamiona czynu ale ze wzg. Na stan psychiczny następuję wyłączenie winy.
Obrona konieczna to kontratyp, zachodzi wtedy jeżeli następuję zamach, który ma być bezprawny, bezpośredni i rzeczywisty ->osoba w sposób autentyczny chroni dobra -> następuje czasowy związek; że może dojść do… Zamach: *Bezprawny *bezpośredni *rzeczywisty Obrona *konieczna *do zamachu *współmierna (adekwatna) Niepoczytalnosć- wyłącza odpowiedzialność w zakresie winy. W chwili czynu niepoczytalność zachodzi wtedy gdy os. Nie ma możliwości rozpoznania czynu. Brak możliwości kierowania swoim postępowaniem i jest to spowodowane 3grupami czynników: *wystąpienie choroby psychicznej *upośledzenie umysłowe *inne zakłócenia czynności psychicznych.
Stan niepoczytalności muszą stwierdzić biegli: psychiatra, psycholog, seksuolog-> w oparciu o te orzeczenia sąd stwierdza że albo istnieje niepoczytalność albo nie. Brak niepoczytalności musi występować w chwili czynu Upośledzenie umysłowe: -obniżenie sprawności intelektualnej, może być uwarunkowane genetycznie. Inne zakłócenia czynności psychicznych -skutek nadużywania alkoholu, narkotyków może także nastąpić takie zakłócenie funkcji psychicznych powodujące zaburzenia świadomości. Skutek- os. Nie można wymierzyć kary, os. Zastaje uniewinniona. Prawo przewiduje stosowanie wobec takich osób środków zabezpieczających. Środki te mają za zadanie elementy potępienia. Celem środków zabezpieczających- mają zabezpieczyć os. I społ. Przed ponownym popełnieniem czynu Środki zabezp.: *izolacyjno-lecznicze (środki ambulatoryjne, zobowiązanie do leczenia, poprzez skierowanie do zakł. Odwykowych, psychiatrycznych *o charakterze adm.(zakazy np. prowadzenia pojazdu, zajmowania wysokiego stanowiska, wstępu na imprezy masowe)
Poza całkowitą niepoczytalnością jest też Poczytalność ograniczona-stan ten nie wyłącza winy, ponosi odpowiedzialność, wymierza się karę ale ze względu na to że te 2czynniki były ograniczone to wtedy dyrektywą dla sądu jest nadzwyczajne złagodzenie kary.
Nie wyst. Stan wył. Poczytalności gdy sprawca sam przez swoje działanie wprowadził się w taki stan i gdy przewidział Lub mógł przewidzieć że jego zachowanie doprowadzi do takiego czynu. Kara kryminalna i jej cele- jest dolegliwością osobistą dot. Os. I jej działania. Jest wyrazem potępienia społ. dla sprawcy uznawana za najbardziej dolegliwa z sankcji za nieprzestrzeganie normy prawnej, może powodować eliminację człowieka. Kary kryminalne (sankcje penalne) dzielimy na: 1.kary 2.środki karne 3.środki probacyjne 4.środki zabezpieczające Ad1. grzywny, ogr.wolności, pozbawienie wpolności. 25lat pozb. Wolności, dożywotnie pozb.woln.
Grzywna: *f. kwotowa do `97 (w przypadku wykroczeń od 20 do 5000zł) *stawek dziennych od `97 (określającą liczbę stawek dziennych i kwotę za jedną stawkę [od 10 do 2000zł]) Grzywna może być wymierzona samoistnie lub kulmulatywnie (z czymś) Kara ograniczenia wolności- od 1 do 12m-cy jest karą która jest wolnościowa- skazany przebywa w określonym miejscu zamieszkania i sąd nakłada na niego obligatoryjnie i fakultatywnie -zobowiązanie do wykonania pracy na cele spol, nieodpłatnej, kontrolowanej (od 20 do 40godzin na m-ąc) ustalenie potrącenia z wynagrodzenia na cel społ. W kwocie od 10 do 25% wynagrodzenia, nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca zamieszkania, obowiązek udzielenia wyjaśnień.[obligatoryjne]
Sąd może zobowiązywać do płacenia alimentów, przeproszenia pokrzywdzonego, podjęcia leczenia[fakultatywne]
Kara pozbawienia wolności- od 1m-ca do 15lat. Różne warianty przy różnych przestępstwach. Jest to kara izolacyjna, dolegliwa- pozbawia skazanego kontakty z otoczeniem. Ostatnią nowością jest kara dozoru elektrycznego- zamiast kary pozbawienia wolności może przebywać w określonym miejscu zamieszkania pod dozorem elektrycznym. Tylko gdy kara jest mniejsza niż 6m-cy. Musi być zgoda skazanego i rodziny
Kara 25lat-po 15 można wystąpić o warunkowe zwolnienie Dożywotniego więzienia-teoretycznie do końca życia, po 25latach można wystąpić o przedterminowe warunkowe zwolnienie. Czas próby 10lat. Środki karne- odrębne od kar ich celem nie jest dolegliwość a naprawienie szkody, odebranie korzyści które sprawca pozyskał w czasie przestępstwa ma odmienny charakter niż cele kary. Środki orzekane są obok kary w związku z przestępstwem, czasami mogą zastąpić karę i być orzeczone samoistnie (art. 59KK gdy sąd odstąpi od wymierzenia kary) Kodeks przywiduje w przypadku przestępstw o niskiej szkod. Społ.
Podział Środków: długotrwałe (na określony czas) i jednorazowe (np.zakaz prowadzenia działalności wychowawczej, przepadek przedmiotów -orzekane obligatoryjnie- zakaz prowadzenia pojazdów. Środki karne: *pozbawienie praw pub.- śr. Fakultatywny, orzekany przy karze powyżej 3lat. Obejmuje czynne i bierne prawo wyborcze *zakaz zajmowania stanowiska, wykonywania zawodu -związane z przestępstwami w których nadużywano stanowisko *zakaz prowadzenia działalności *zakaz prowadzenia dzialalń który wymaga powstrzymania się od pewnych działań (zakaz przebywania w określonych miejscach, zakaz zbliżania się, zakaz opuszczania określonego miejsca bez zgody sądu) związane z tym ->obowiązek zgłaszania się na komendę *zakaz wstępu na imprezę masową (dot. Pseudokibiców) *przepadek przedmiotu lub korzyści pochodzących z przestępstwa *zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestniczenia w grach hazardowych. *zakaz prowadzenia pojazdów (obligatoryjnie- gdy kierowała w stronie nietrzeźwości) np. łodź, traktor, samochód. *naprawienia szkody *nawiązka- środek pośredni między grzywną a odszkodowaniem (zwrot podwójnej wartości, wypłacana na rzecz pokrzywdzonego) np.kradzież drzewa lub wyrąb. Nadwiązka do 100tys zł., ma charakter zadośćuczynienia, może być stosowana na rzecz instytucji gdy sprawca spowodował wypadek. *świadczenie pieniężne- wypłacenie określonej kwoty *podanie wyroku do pub. Wiadomości. Środki probacyjne-to formy postępowania ze sprawami polegające na poddaniu sprawcy przestępstwa próbie w warunkach wolnościowych często przy udziale kuratora. Sąd ustala okres próby nakłada na sprawcę szereg obowiązków. Występuję dodatnia prognoza , cele jakie ma kara osiągnąc zostaną osiągnięte bez izolacji. 3rodzaje środków probacyjnych (formy):1.Rezygnacja z postęp. sądowego- warunkowe umożenie postęp. Postępowanie sądowe pod pewnymi warunkami zostaje zawieszone: -wina i popełnienie czynu musi być bezsporne -społ szkodliwość czynu musi być nieznaczna -sprawca nie był karany za przestępstwo umyślne -pozytywna prognoza co do zachowania sprawcy. Sąd ustala okres próby może ustalić kuratora nakłada na sprawcę różnorodne obowiązki przeproszenie pokrzywdzonego, zobowiązanie do wykonania pracy. Jeżeli w okresie próby (od 1 do2lat) i 6m-cy nie nastąpiło z mocy prawa….Umożenie post. -na etapie śledztwa, postępowania warunkowe. 2.rezygnacja z wykonania kary na rzecz warunkowego zawieszenia kary. -Warunkowe zawieszenie wykonania kary -kara orzeczona nie może być wyższa niż 2lata -pozytywna prognoza. Do 1-szych raz karnych -okres próby od 2do 5 lat w przypadku gdy młodociany od3 do5 kurator musi być ustanowiony->[obligatoryjny] -obowiązki mogą być modyfikowane w czasie próby. Po upływie okresu próby+6m-cy jeżeli nie nastąpiło odwolanie próby następuje zatarcie skazania. 3.zwolnienie z części odbywania kary. -modyfikacja kary pozbawienia wolności. Kodeks ustanawia długość pobytu i wykonywania kary. Zasadą jest że może to nastąpić po upływie połowy kary. Przy recydywiście -2/3 „mega” recydywa 3/5
25lat - 15lat odbycia kary. Przy dożywociu- po 25latach (sąd przy wyroku może zwiększyć)
-dodatnia prognoza (zachowanie sprawcy w czasie odbywania kary+ rodzaj popełnionego czynu) Przy pozytywnym okresie próby +6m-cy uważa się karę za odbytą w chwili zwolnienia. Ustawowy wymiar kary- granice kary jakie określa ustawa za popełnienie przestępstwa przez określonego sprawce. Granice określane są w cz. Szczeg. Kk, także w cz. Ogólnej kk. Sądowy wymiar kary- oznacza rodzaj kary wymierzonej jaki wymierza sąd wobec konkretnej osoby popełniającej przestępstwo. To orzeczenie kary osobie X za popełnienie przestępstwa Y. Ust. Określa czyn powinien kierować się sąd przy orzekaniu kary. Stanowi to podstawę do analizy kryminalnej. W kk jest szereg zasad i wskazówek dot. Wymiaru kary. Zasady i dyrektywy sądowego wymiaru kary: 1. Swobodnego uznania sędziego w granicach ust.- w wyborze kary jest ograniczony przez kk ale pozostawiają też pewien margines kary. Nie oznacza dowolności. Jest margines oceny co do przestępstwa. 2.Indywidualizacja- okoliczności wpływające na wymiar kary uwzględnia się tylko co do osoby której dotyczą. 3.Oznaczoność kary- sąd winien określić jednoznacznie wysokość i rodzaj wymierzonej kary np. 3lata pozb. Wolności. Dyrektywy-ograniczają swobodę sędziego to wskazówki precyzujące bardziej szczeg. Niż zasady jakie powinien brać sąd przy wymiarze kary. 1.Stopień winy sprawcy- wymiar kary nie powinien być bardziej dolegliwy niż stopień zawinienia. Stopień winy wyznacza górną granicę kary 2.stopień szkodliwości społecznej czynu- żeby dolegliwość nie przekraczała stopnia winy uwzględniając stopień szkodliwości Ustala dolny próg granicy kary 3.Prewencje ogólna (generalna)- oddziaływanie wymiaru kary na świadomość spol. Oddziaływanie na inne os., informuje obywateli iż przestępstwo zostało wykryte, sprawca ukarany, że takie czyny są zabronione. 4.prewencja szczeg.-wskazuje na cele jakie kara ma osiągnąc wobec skazanego (cele wychowawcze i zachowawcze). Może polegać na odstraszeniu uniemożliwieniu czy resocjalizacju. 5.pierwszeństwo kar wolnościowych. Jeżeli ustawa daje możliwość kary izolacyjnej, nieizolacyjnej to sąd wybiera karę nieizolacyjną. Przy izolacyjnej wymaga to uzasadnienia 6wobec nieletniego i młodocianego pierwszym celem będzie prewencja indywidualna a nie ogólną.
Sąd jest zobowiązany do podniesienia dolnej granicy kary w przypadku: *recydywy (powrót do przestępstwa) Nadzwyczajne złagodzenie kary- w ust. Przewidziane są okoliczności gdy sąd może wymierzyć karę poniżej dolnej granicy zagrożenia lub innego rodzaju (kary łagodniejszej) : *przekroczenie granic obrony koniecznej *ograniczona poczytalność *stan wyższej konieczności Zaosttrzenie kary- orzeczenie kary surowszej niż w ust. Przewidziany lub ograniczenie kary łagodniejszej: 1.recydywa (kolejne przestępstwo musi być umyślne w ciągu 5 lat, przestępstwo musi być podobne. 2.Multirecydywa (uprzednio skazany w ramach recydywy, odbyt rok kary w ciągu 5lat przestępstwa typu gwałt, kradzież przestępstwa z użyciem przemocy) 3. gdy przestępstwo ma charakter chuligański 4.gdy sprawca działa w grupie przestępczej 5.gdy przestępstwo było źródłem dochodu.