Założenie filozofii analitycznej. (patrz kierunki fil.) Russel zwraca uwagę na to, że każde zdanie ma kilka warstw. 1.analiza logiczna zdania, 2.analiza gramatyczna zdania, 3. analiza semantyczna zdania( znaczenie poszczególnych słów). Należy umieć rozróżnić zdanie jednostkowe od zdania ogólnego. Strawson- język potoczny jest poprawny, ale ma inną logikę. W związku z tym, musimy wprowadzić różnicę między zdaniami a wypowiedziami. Zdanie ma: znaczenie, użycie i wygłoszenie. Wartość logiczną można przypisać tylko do wygłoszeń. Wiele zdań jest poprawnych, ale bez wartości logicznej. Fenomenologia (patrz kierunki filozof.) Postulat Husserla: „Z powrotem do rzeczy samych”. Husserl rzeczy rozumie jako to, co dane. Doświadczenie polega na aktywnym przystosowaniu się do przedmiotu, co jest możliwe dzięki intencjonalnej świadomości. E. Stain była ateistką, przeszła na skrajny katolicyzm. Próbowała pogodzić fenomenologię z tomizmem. Tłumaczyła teksty z tomizmu na język fenomenologiczny. R. Ingarden -polski fenomenolog, napisał „Spór o istnienie świata”. Socjologia wiedzy. Durkheim jest twórcą socjologii na świecie, zbudował fundament badań empirycznych. Jego tezy: „Człowiek jest produktem społecznym”, „Matematyka jest tworem empirycznym”. Jego koncepcje to fizykalizm socjologiczny. Twierdzi, że idea patriotyzmu nie różni się od idei religijnych. Wszystko jest produktem społecznym. Weber - kluczem do badania i formowania wiedzy jest religia. Mannheim- kluczem do rozumienia społeczeństwa jest ideologia. Scheler- twórca sformułowania „socjologia jest wiedzą”. Jest twórcą aksjologii. Kluczem do rozumienia społeczeństwa są wartości uznawane przez dane społeczeństwo. Różne koncepcje człowieka. Wszystkie koncepcje człowieka opierają się na dwóch podstawowych Platona i Arystotelesa. (patrz augustianizm i tomizm) Cechy współczesnego myślenia: -bihevioryzm, -postmodernizm (zacierają się różnice między dobrem a złem), -feminizm, -liberalizm(człowiek jest wolny), -wolny seks. Ten typ myślenia reprezentował Nietzche i Freud. A przeciwstawił się mu Max Scheler. Nietzche-koncepcja nadczłowieka. Odwołuje się do człowieczej psychiczności. 1. Poznanie zmysłowe stanowi jedyne i wiarygodne źródło ludzkiej wiedzy. 2.Celem życia człowieka jest samo życie, z jego witalistyczną wolą mocy. 3.Duchową wolność woli zastępuje zwierzęcą wolą mocy. 4. Cel uświęca środki. 5. Etyka chrześcijańska kształtuje mentalność niewolnika. 6. Bóg jest największym zagrożeniem człowieka. „Nie ma Boga, a jeżeli jest to trzeba go zniszczyć.” Freud-teoria psychoanalizy. Wg niego popędy współtworzą życie psychiczne człowieka. Popęd id-sfera biologicznych impulsów, instynktów, nieuświadomionych dążeń. Popęd ego(ja)-reprezentuje to, co można nazwać rozumem i rozwagą. Pośredniczy pomiędzy sferą biologicznych popędów a światem zewnętrznym. Dąży do samozachowania i samokontroli. Popęd super ego- jego źródłem jest autorytet ojca, nauczyciela, wychowawcy, itp. Jednostka znajduje się pod ustawiczną presją społeczeństwa. Zewnętrzna presja czy przymus z czasem ulegają interioryzacji i wyznaczają podstawę konstytucji'sumienia'. Popęd seksualny- zwany libido, ukierunkowuje człowiecze życie na przeżywanie przyjemności, może on ulec stłumieniu czy sublimacji. Popęd śmierci- tanatos związany jest z poczuciem zagrożenia ego przez superego. Stanowi naturalny popęd do niszczenia oraz samozniszczenia, dlatego wyzwala różne formy agresji. Nieświadomość- Freud wyróżnia 3 formy życia psychicznego- nieświadomość(biologiczna sfera popędowa), przedświadomość(psychiczna aktywność)i świadomość(obowiązują reguły logiczne).Elementy kultury wg Freuda: religia, etyka, nauka, sztuka i filozofia. Max Scheler. Nie uwzględnia Ewangelii. Jest personalistą- uznaje człowieka jako osobę ludzką.
PERSONALIZM
M. Scheler K. Wojtyła
1.Człowiek rodzi się, zaś 1'Człowiek jest osobą,
osoba staje się po latach,gdy doskonali się jako czyn.
spełni określone warunki.
2.Jego etyka wyrasta na grun-2'Wychodzi od tomizmu
cie fenomenologii-kierunek
w filozofii będący w opozycji
do tomizmu.
3.Miłość jest spontaniczna, 3'”Nowe przykazanie daję
jest pierwotną siłą . wam,abyście się wzajemnie
miłowali”.
4.W człowieku da się 4'Nie ma różnicy między
wyróżnić: słowem dusz a duch- są to
-sferę cielesną(zwierzęcą) synonimy. W każdym czło-
-sferę psychiczną~emocje wieku uczestniczy duch.
~instynkty
~popędy
~intelekt
-sferę duchową~rozum
*dot.rozumienia(intuicja)
*dot.rozumowania(wnioskowania)
~wola
*decyduje o umiejętności panowania
~czucia
*wartości(aksjologia)
5.Aksjologia dot. Wartości 5'Aksjologia wyprowa-
duchowych(stanowią pod- dzona jest z norm etycznych
stawę konstytucji norm). -cnót, które są wyuczone.
Osoba i czyn w wykładni Karola Wojtyła. Wojtyła akcentuje osobę jako to co nieredukowalne w człow. W wykładni Wojtyły osoba nie jest rzeczą ani zwierzęciem, lecz jest kimś obdarzonym godnością, wolnością i rozumnością. Osoba urzeczywistnia swoją osobowość przez swoje czyny, spełniając czyny dobre w aktach wolnej woli, spełnia się jako osoba, osiągając szczęście. Osoba w czynach zmierza ku prawdzie i dobru. „Osoba jest takim dobrem, że właściwe i pełnowartościowe odniesienie do niej stanowi tylko miłość”. Człowiek przez swe czyny skierowane ku danym wartościom: 1.Jest twórcą samego siebie, 2.staje się sobą, 3.decyduje się kim będzie. K. Wojtyła rozróżnia moralną wartość czynu i personalistyczną wartość czynu. Wartość personalist. poprzedza i jest warunkiem wartości moralnej. Człowiek przez swoje czyny, które są pod względem moralnym albo dobre albo złe sam staje się realnie dobry lub zły.