LEKI PRZECIWGRZYBICZE
Grzyby jako przyczyna chorób zakaźnych odgrywała do niedawna mniejszą rolę niż bakterie, jednakże od czasu wprowadzenia do lecznictwa antybiotyków przeciwbakteryjnych stwierdzono, że narasta zagrożenie grzybicami, które stają się wręcz plagą współczesnego społeczeństwa. Wyróżniamy grzybice powierzchniowe skóry i błon śluzowych oraz grzybice głębokie skóry i układowe. W związku z tym wyróżniamy dwie grupy leków:
Leki stosowane w grzybicach powierzchniowych - skórnych i śluzówko - skórnych
Leki stosowane w grzybicach układowych(uogólnionych)
LEKI STOSOWANE W GRZYBICACH POWIERZCHNIOWYCH:
W tych przypadkach stosuję się leki o działaniu miejscowym, efekt leczniczy jest związany często z działaniem przeciwgrzybiczym jak i keratolityczny oraz przeciwzapalnym. Leki te stosuje się w postaci maści, kremów, zasypek, roztworów, aerozoli uzupełniając niekiedy zwłaszcza w głębokich dermotomikozach leczeniem ogólnym. W leczeniu grzybic powierzchniowych stosuję się przed wszystkim antybiotyki aminoglikozydowe oraz pochodne imidazolu jak m.in. klotrimazol, tiokonazol, mikonazol, bifonazol uzupełniając to leczenie lekami przeczwigrzybiczymi stosowanymi w grzybicach układowych.
I.NYSTATYNA:
Zastosowanie: antybiotyk polienowy stosowany w drożdżycach(zwłaszcza w kandydozie) przewodu pokarmowego(np. pleśniawki jamy ustnej) oraz pochwy i sromu, wyparzeniach drożdżakowych i kandydozie paznokci.
Preparaty; Nystatyna draż tabl. Zasypki Macmiror complex 500 glob maści
II.NATAMYCYNA
Zastosowanie: antybiotyk z zastosowanie w grzybiach o różnej etiologii - skóry, jamy ustnej, płuc, dróg oddechowych, przewodu pokarmowego i pochwy nie wchłania się z jelit
Preparaty: Pimafucin tabl do poch Pimafucort(+hydrokortyzon+neomecyna) lotion maść krem
III.CYKLOPIROKSOLAMINA
Zastosowanie: działanie przeciwgrzybicze o szerokim zakresie w większy stężeniach działa również przeciwbakteryjnie i przeciwpierwotniakowo. Stosuję się w drożdżycach skóry i pochwy w łupieżu pstrym i grzybicy paznokcia.
IV.KLOTRIMAZOL
Zastosowanie: w leczeniu dermatomikoz wywołanych przez różnie rodzaje grzybów w grzybicach stóp, łupież pstrym i rumieniowym, kandydozie pochwy i sromu(działa na rzęsistka pochwowego)
Perparaty: Clotrimazolum tabl do poch płyn Lotriderm krem
V.CHLORMIDAZOL
Zastosowanie: w grzybicowym zapaleniu skóry i paznokci
Preparaty: Polfungicid(z kwasem salicylowym) płyn
VI.MIKONAZOL
Zastosowanie: pochodna imidazolu do stosowania wyłącznego miejscowo w zakażeniach skóry i błon śluzowych(pochwy) wywołanymi drożdżakami wieloma różnymi grzybami w postaci kremów, żelów, roztworów, zasypek i globulek dopochowych
Preparaty: Daktarin 1 i 2% kremy 2% żele Mycosolon maść
VII.EKONAZOL
Zastosowanie: pochodna imidazolu o szybkim działaniu grzybobójczym na dermatofity, pleśnie oraz drożdżaki stosowany miejscowo w grzybicach paznokci, grzybicy sromu i pochwy
Preparaty: Pevaryl 1% krem Pevisone krem
VIII.IZOKONAZOL
Zastosowanie: pochodna imidazolu o szerokim działaniu przeciwgrzybiczym(dermatofitów drożdżakach oraz bakterii G(+)) stosowana w grzybicach skóry oraz grzybicach sromu i pochwy
Preparaty: Travocort(z diflukortolon) krem Gyno - Travogen glob
IX.BIFONAZOL
Zastosowanie: syntetyczna pochodna imidazolu o silnym działaniu przeciwgrzybiczym stosowana w grzybicach skóry, stóp, rąk, tułowia, paznokci kandydozach powierzchniowych oraz łupieżu pstrym
Preparaty: Mycospor krem maść
X.AMOROLFINA
Zastosowanie: pochodna fenylomorfiny o miejscowym działaniu grzybostatycznym i grzybobójczym(mechanizm działania opiera się o syntezę steroli w błonie komórkowej grzybów) ma szeroki zakres działania przeciw drożdżakom dermatofitom pleśnią i innym rodzajom grzybów stosowana w grzybicach paznokci skóry oraz w łupieżu pstrym
XI. KWAS UNDECYLOWY
Zastosowanie: głównie w grzybicach naskórka dłoni i stóp, między palcowa potnicowa, strzygąca pachwin, wyparzenia drożdżakowate
Preparaty: Ung. Undecylenicum(z undecylenaniem cynku) 25% maść Undofen płyn do rozp.
XII.NAFTYFINA
Zastosowanie: syntetyczna pochodna alliloaminy o działaniu grzybobójczym do dermatofitów oraz grzybostatycznie w stosunku do Candida stosowana wyłącznie miejscowo do leczenia grzybicy skóry wywołanej przez drażliwe dermatofity, pachowinowej lub paznokci.
Preparaty: Exoderil krem żel i płyn 1%
LEKI STOSOWANE W GRZYBIACH UKŁADOWYCH
W tego typu schorzeniach należy podawać leki tylko te które można podawać ogólnie np. sulfonamidy w stopie madurskiej i w parakokcydioidomykozie, jodek potasu w sporotrychozie
I.AMFOTERYCYNA B
Zastosowanie: antybiotyk polienowy słabo rozpuszczalny w wodzie bardzo źle wchłania się z przewodu pokarmowego przy podawaniu do tkankowym działa silnie drażniąco słabo przenika do tkanek zwłaszcza do OUN jest wolno elminowany częściowo przez nerki z moczem(5%) działa bardzo silnie przeciwgrzybiczo lek z wyboru w leczeniu kandydozy układowej
Działania niepożądane: duża toksyczność wywiera działanie nefrotoksyczne( w większym dawkach może wywołać nieodwracalne uszkodzenie nerek) neutrotoksyczność(bóle i zawroty głowy, złe samopoczucie), hepatotoskyczne(niedokrwistość małopłytkowość) hipotensje zaburzenia gastryczne(brak łaknienia nudności wymioty biegunkę) reakcje uczuleniowe wykazuje antagonistyczne działania z pochodnymi imidazolu
Przeciwwskazania: choroby nerek, uczulenia
Preparaty: Ambisome amp. I.v
II.FLUCYTOZYNA:
Działanie i zastosowanie: działa przeciwgrzybiczo w stosunku do rodzaju Candida stosuje się w leczeniu kandydoz zapaleniu opon mózgowych w czasie leczenia należy kontrolować krew oraz liczbę tromocytów ze względu na mielotoksyczność leku
Preparaty: Ancotil rozt do inf
III.KETOKONAZOL
Zastosowanie: pochodna imidazolu o silnym działaniu przeciwgrzybiczym z przewodu pokarmowego wchałania się lepiej w obecności pokarmu wiąże się z białkami krwi hamuje syntezę ergosterolu co prowadzi do zaburzenia przepuszczalności błony plazmatycznej grzybów stosuje się go jako alternatywę do amfoterycyny
Działania niepożądane: jest dość toksyczny przy podawaniu doustnym u 20% pacjentów występują zaburzenia czynności przewodu pokarmowego(nudności wymioty) poza tym bóle głowy odczyny uczuleniowe wywołuje zaburzenia hormonalne(zaburzenia miesiączkowania i ginekomastie u mężczyzn) niekiedy uszkodzenia wątroby(jako przeciwwskazanie do stosowania uszkodzenia wątroby)
Interakcje: alkohol i leki hepatotoksyczne zwiększają ryzyko uszkodzenia wątroby leki zoobojętniające sok żołądkowy(atropina trimebutyna) leki spazmolityczne(papweryna) inhibitory pompy protonowej(omperazol) inhibitory receptora H2(ranitydyna fomatadyna) osłabiają działanie ketokonazolu leki zwiększające pH soku żołądkowo powinny być podane po 2h od przyjecia ketoknazolu
Preparaty: Ketokonazol(Nizoral, Fungores) tabl glob.
IV.FLUKONAZOL
Zastosowanie: pochodna triazolu stosunkowo silne działanie i szeroki zakres działania(jama ustna, pochwa, łupież i zakażenia wywołane Cryptococcus Mircrosporon, Trichophyton) dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego łatwo przenika do tkanek jak również do płynu mózgowo - rdzeniowego
Działanie niepożądane: nefrotoksycznie i hepatotoksycznie
Przeciwskazania: ciąża i uszkodzenie nerek
Preparaty: Fukonazole kaps
V.ITRAKONAZOL
Zastosowanie: lek przeciwgrzybiczy zaliczany do leków azolowych III generacji(zaburza on syntezę ergosterolu) wykazuje działanie na grzyby oporne na ketokonazol jak i dermatofity grzyby drożdżopochodne stosowany w leczeniu powierzchniowych grzybic paznokci dobrze się wchałania po podaniu doustnym
Preparaty: Orungal kaps
VI.TERBINAFINA
Zastosowanie: pochodna aliloaminiowych działa grzybobójczo dobrze się wchałnia z przewodu pokamrowego całkowicie metabolizowana w wątrobie stosowana miejscowo i doustnie w leczeniu zakażeń skóry i paznokci wywołanych zwłaszcza przez dermatofity
Działania niepożądane: wywołuje tylko je u 10% pacjentów na ogół nie groźne objawy np. zaburzenia gastryczne, bóle i zawroty głowy, wysypki skórne
Preparaty: Lamisil tabl Lamisilatt żel