EFEKTY

1. Reguły spod palca to uproszczone reguły, którymi posługujemy się postrzegając świat. Świadczą one o naszym ludzkim lenistwie umysłowym oraz o naszym przystosowaniu się do życia.a)

1. efekt ekspozycji - pozytywne ocenianie tego, co jest już nam znane; daje nam to poczucie bezpieczeństwa

2. efekt zbyt wczesnej aktywizacji - powstaje, gdy niewyraźną informację, nieznaną dotąd interpretujemy pośpiesznie. Wtedy często nasz prototyp jednostki poznawczej

3. efekt pierwszeństwa - pierwsza informacja jaka do nas dociera, aktywizuje schemat i kształtuje naszą dalszą ocenę. Reszta informacji, które do nas napływają są dostosowywane do tej pierwszej

4. efekt wstecznej pewności - informacja, która jest zapisana jako pierwsza - nawet jeśli jest fałszywa - jest najtrudniej modyfikowalna. Powodem jest trudność zmiany zawartości pamięci operacyjnej

5. efekt dostępności - zniekształcamy wydarzenia, które odwołują się do naszych emocji. Sytuację oceniamy zgodnie z tym co jest łatwiejsze, a nie co prawidłowe

6. efekt sprężyny - blokowanie negatywnych afektów, które w trakcie sytuacji przypominającej tą budzącą negatywne emocje wybuchają z podwojoną siłą

7. efekt aureoli - jeżeli nowo poznaną osobę oceniamy w pierwszym kontakcie korzystnie lub niekorzystnie, to dalsze sytuacje z udziałem tej osoby będziemy oceniać podobnie jak przy pierwszym spotkaniu. Efekt krótkotrwający

8. efekt fałszywej jednomyślności - mamy skłonność do przeceniania wartości własnej opinii i w związku z tym ilości ludzi, którzy się z nami zgadzają (wszyscy mówią, że ona jest inteligentna)

9. efekt przeniesienia - silne uczucia związane z daną sytuacją przenosimy na inne sytuacje - wybuchem gniewu, ale bez ówczesnego blokowania tych uczuć

2. Kiedy ulegamy efektom:

• kiedy brakuje czasu na analizę problemu

• gdy problem nie jest ważny

• gdy mamy zbyt mało informacji

3. Walka z efektami:

• wystrzeganie się ludzi, którzy tworzą kategorie i definicje sytuacji

• starać się przeanalizować sytuację

• przyglądanie się sytuacją pod różnym kątem

• posługiwanie się różną kategoryzacją (on nie tylko jest mężczyzną, ale także mężem, ojcem itp.)

---