Pojęcie diagnozy

Słowo "diagnoza" wywodzi się z języka greckiego, oznacza m.in. identyfikację, rozpoznanie.

Pierwsze informacje na temat diagnozy pojawiły się już w starożytności (Hipokrates).Od tego momentu pojęcie diagnozy wiązano ściśle z naukami medycznymi, a definiowano je jako patologiczny stan organizmu. Z biegiem lat pojecie rozszerzyło swój zasięg na nauki społeczne, z czasem obejmując także pedagogikę. Osobą szczególnie zasłużoną w tym względzie stała się Mary Richmond. W 1917 roku pisała o konieczności odnajdywania powodów w osobach wykolejonych, jak i środowisku w sytuacjach ubóstwa, demoralizacji   i patologii. W Polsce propagatorką podobnych idei była Helena Radlińska, która diagnozę szerzyła na gruncie pedagogiki społecznej.

Diagnoza jest identyfikacją zbiorów i każdych determinantów wieloskładnikowego stanu rzeczywistego poprzez właściwości go charakteryzujące, przy rozpatrzeniu uniwersalnych prawidłowości występujących w interesującej nas dziedzinie. Ta definicja jest bardzo ogólnikowa - składa się z wielu elementów, które w postaci „diagnoz cząstkowych” będą omawiane w dalszej części opracowania.

Mówiąc o „współczesnej” diagnostyce wyróżnia się dwie jej części:

     gromadzenie przydatnych informacji,

     dokładne, krytyczne omówienie tych informacji na drodze rozumowej.

Poznanie diagnostyczne wiąże się z dwoma podstawowymi czynnikami:

     doświadczeniem    

                 i               

     myśleniem.

Poznanie diagnostyczne stawia sobie za zadanie zgromadzenie wiadomości dotyczących analizowanego podmiotu i otaczającej go rzeczywistości. Wszechstronny opis własności i oznak interesującego nas zjawiska, powstał dzięki obserwacji, badaniom i różnym doświadczeniom. Taki zbiór cech (elementów) staje się podłożem dla dalszego rozwoju badań   i postawienia diagnozy.

Ta definicja ukazuje elementarne czynności diagnostyczne, którymi są:

     zgromadzenie danych,

     interpretacja tych danych,

     ocena za ich pomocą stanu rzeczy (zjawiska, stanu, itd).

W działaniach diagnostycznych bardzo ważnym („elementem”, „składową”) jest także diagnostyk, ponieważ to on do sformułowania diagnozy często używa w mniejszym lub większym stopniu własnej intuicji. Postawa życiowa, moralna i zasób wiedzy mają wpływ na przeprowadzone działania diagnostyczne. Dąży się do uwolnienia od subiektywiz w każdych badaniach, jednak w działaniach praktycznych każdy człowiek - diagnostyk - zostawia cząstkę siebie w działaniach diagnostycznych i nikt i nic nie jest w stanie tego zmienić. Jednak zawsze diagnozujący powinien uwalniać się od takiej postawy i nade wszystko szukać obiektywizmu i dobra dla powierzonych mu osób, itd. Przeczucie w połączeniu z praktyką i biegłością w określonej dziedzinie badacz w szybkim tempie dobiera symptomy do odpowiadającego im rodzaju albo odmiany. Diagnoza, przy której postawieniu posłużono się przeczuciem musi być zawsze potwierdzona na drodze empirycznej.

Schemat poznania diagnostycznego:

     - Przeczucie

     - Heureza (badanie)

     - Określony eksperyment gatunki i rodzaje

     - Umotywowanie, wywód (argumentacja, dowodzenie

Poznanie diagnostyczne opiera się na dwóch głównych elementach: na doświadczeniu i na
rozumowaniu. Zebranie danych poprzez obserwację, badania specjalne,
eksperymenty na przedmiocie badanym stanowi podstawę do dalszych rozumowań,
prowadzących do diagnozy.

W teorii poznania zarysowały się
najpierw dwa skrajne stanowiska:

- radykalny empiryzm
(diagnoza jest wynikiem samego doświadczenia, zebrania danych)

- racjonalizm
(decydujące znaczenie czynników racjonalnych, rozumowań przy dochodzeniu do
diagnozy)

W fazie odkrywczej doświadczenie
lekarskie i całościowe ujęcie zjawiska
na tle jego objawów odgrywają istotnie doniosłą rolę, ale przy sprawdzaniu i
uzasadnianiu diagnozy podstawowe znaczenie ma rozumowanie.

innowacje metodyczne - odnoszą się do zakresu programu nauczania, technik dydaktyczno-wychowawczych. Obejmują zmiany dokonywane w sposobie (sztuce) nauczania. Odnoszą się stricte do nowych treści, metod, form nauczania i pracy z uczniem, stylów uczenia i nauczania, lecz umiejętność rozwiązywania problemów szkoły przy pomocy możliwie najskuteczniejszych form, metod i technik.

Przykład innowacji metodycznej

Lekcje dziedzictwa jako metoda realizacji ścieżki edukacyjnej: Edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie.

GŁÓWNE ZAŁOŻENIE:

Lekcje dziedzictwa przeprowadza się w ciągu roku szkolnego, ale w otoczeniu różnym od szkoły i codziennego środowiska ucznia. Ich istota polega na takiej współpracy nauczycieli i uczniów, dzięki której uczniowie mieliby szansę odkrycia bogactwa i piękna miejsca które zamierzają poznać i dostrzec w nim walory historyczne , artystyczne i literackie. Wybór miejsca nie może być przypadkowy . Cechować je musi atrakcyjność pod względem literackim , artystycznym , historycznym lub archeologicznym. Lekcje dziedzictwa łączą pogłębianie wiedzy ze wzbudzeniem ciekawości i woli poznania , która ćwiczona , może stać się nawykiem.

Innowacje pedagogiczne mają do spełnienia pewne określone cele.

Cele Głównym sensem i celem nie jest wprowadzenie innowacji (bo to jest tylko środek do celu te można rozpatrzyć w pięciu aspektach: przedszkola, nauczyciela, dzieci, rodziców i administracji przedszkolnej.

Przykład innowacji pedagogicznych na poziomie przedszkolaka:

„Bezpieczny Przedszkolak”- ochrona dziecka przed niebezpieczeństwami mogącymi zagrażać mu w bliższym i dalszym otoczeniu to podstawowy obowiązek dorosłych, opiekujących się dzieckiem. Wraz z rozwojem samodzielności dziecka musimy coraz bardziej liczyć się z koniecznością wyposażenia go w umiejętności przewidywania zagrożeń, unikania ich, a jeśli już zaistnieją- zdolnością do radzenia sobie w trudnych sytuacjach.

Innowacja powinna więc być:

Celowa - ma jasno określone efekty, jakie można dzięki niej uzyskać;
Planowa - zawiera przemyślany harmonogram działań i czynności;
Zorganizowana - przewiduje potrzebne zasoby, ludzi i środki;
Kontrolowana - ma określony sposób ewaluacji.

W aspekcie przedszkola jest to poprawa działania jak i podniesienie efektów wychowawczo-dydaktycznych placówki.

---