3. KIERUNEK LINII MELODYCZNEJ
Jest to kolejny etap kształcenia wrażliwości na wysokość dźwięku, a więc należy go rozpocząć z dziećmi nieco starszymi. Wiąże się to z rozwijaniem umiejętności śledzenia kierunku melodii (w górę lub do dołu). Nie jest to zadanie proste dla dziecka młodszego. Na początku materiałem pomocniczym, na bazie którego układamy zabawy i ćwiczenia, jest gama grana albo w górę, albo do dołu. Bardzo dobrym rozwiązaniem są także piosenki, w których wyraźnie słychać melodię wznoszącą się lub opadającą. Tak więc podczas słuchania lub śpiewania możemy polecić dzieciom, aby ruchem ręki wskazywały kierunek melodii - to w górę, to w dół.
Następnym etapem uwrażliwiania na kierunek ruchu melodii są ćwiczenia odzwierciedlające kierunek melodii wznoszący lub opadający oparte niekoniecznie o dźwięki gamy.
Mogą to być zabawy:
naśladowanie ruchem rosnących kwiatków i opadanie płatków,
naśladowanie wspinania się na górę i schodzenia z góry,
kucanie i podnoszenie się,
opuszczanie i wznoszenie ręki,
opuszczanie i podnoszenie przedmiotu (szarfy, skakanki, chusteczki, kartki papieru).
W grupie starszej należy stosować samodzielne granie przez dzieci melodii wznoszącej się i opadającej na dzwonkach lub pianinie. W tym samym momencie należy rozpocząć naukę gamy majorowej C - dur, używając zamiast nazw solmizacyjnych słów typu: „słońce wschodzi coraz wyżej, a zachodzi coraz niżej”, lub „biedroneczko, leć do nieba, przynieś mi kawałek chleba”, itp.
Inne zabawy uwrażliwiające na kierunek linii melodycznej:
ZAKLINANIE WĘŻA
Dzieci siedzą na podłodze i trzymają w rękach szarfy - węże. Jeden koniec szarfy leży na podłodze, drugi trzymany jest przez dziecko prawa lub lewą ręką i naśladuje ruchy węża. Gdy dzieci słyszą melodię graną w górę, wąż powoli unosi się ku górze, wijąc się. Gdy zaś melodia opada, wąż wije się tuż nad podłogą.
W GÓRĘ I W DÓŁ
Dzieci chodzą w przysiadzie przy akompaniamencie dźwięków niskich. Gdy dźwięki stają się stopniowo coraz wyższe (wznoszą się), dzieci powoli unoszą się. Dźwięki gramy do najwyższego rejestru, w tym czasie dzieci chodzą na paluszkach z uniesionymi w górę mocno wyprężonymi rękoma. Następnie melodia opada, dźwięki stają się coraz niższe, a dzieci stopniowo, razem z melodią kucają.
BOCIANY I DŻDŻOWNICE
Grupa podzielona na dwie niekoniecznie równe liczebnie zespoły. Jedna to bociany, druga dżdżownice. Sala podzielona na trzy strefy - pierwsza to kałuża, tu siedzą dżdżownice, -druga to łąka, -trzecie to bocianie gniazdo. Gdy gramy melodię z dołu do góry (może być gama w gór), dżdżownice „wypełzają” z „kałuży” i idą na łąkę. Gdy zmienimy kierunek melodii (z góry do dołu), z gniazda wyskakują na jednej nodze „bociany” i próbują schwytać dżdżownice. W tym samym czasie dżdżownice uciekają do kałuży, gdzie bociany już nie mogą ich złapać.
KOTKI NA DRZEWO
Wszystkie dzieci są „kotkami”. Gdy słyszą melodię wesołą - wesoło hasają po parku i „pomiaukują”. Po chwili pojawia się melodia smutna - to znak, że pojawił się w ogrodzie piesek i trzeba uciekać na drzewo. Drzewem może być kącik sali. Tam uciekają „kotki”, kładą się i zasypiają. Zabawę powtarzamy kilka razy.
•
Kierunek melodii
Celem zabawy jest odzwierciedlenie ruchem ciała kierunku linii melodycznej. Zabawę tę
można wykonywać w kilku wersjach. Najprostszą z nich jest pokazywanie kierunku za pomo-
cą ruchu rąk. Gdy melodia idzie w górę - ręce unoszą się, gdy schodzi w dół - opadają.
Ćwiczenie to można wykonywać również w formie konkursu. Dzieci stoją wtedy parami,
tyłem do siebie (tak, aby się nie widziały).Wygrywa ta para, której ruch rąk był najbardziej
adekwatny do muzyki, a przy tym ruch jednej osoby był najbardziej zbliżony do ruchu
partnera.
Kierunek melodii można również odzwierciedlić za pomocą kroków. Kroki do przodu
oznaczają melodię idącą do góry, kroki do tyłu - melodię opadającą.