Krytyka literacka Karola Irzykowskiego i Boya - Żeleńskiego.
W latach międzywojennych wielkie triumfy święcili również krytycy literaccy. Bez wątpienia krytykiem najbardziej wpływowym, najmocniej kształtującym opinię i mającym największą liczbę przeciwników był Tadeusz Boy-Żeleński. Tadeusz Żeleński, pseudonim Boy (1874-1941) - krytyk literacki i teatralny, tłumacz, publicysta.
Debiutował w 1895 roku cyklem sonetów w tygodniku "Świat", od 1906 roku występował jako współautor programów kabaretu Zielony Balonik, które ugruntowały jego rozgłos pisarski. Od 1909 roku publikował systematycznie przekłady z literatury francuskiej.
Rozwijał kampanię publicystyczną na rzecz tzw. świadomego macierzyństwa i reformy prawa małżeńskiego, co wywoływało ostre polemiki ze strony środowisk katolickich. Dyskusje wzniecały również jego wystąpienia "antybrązownicze", godzące w tradycjonalizm polonistyki uniwersyteckiej; zasadniczą polemikę podjął z nim Karol Irzykowski.
Ceniony krytyk teatralny, opublikował cykl felietonów Flirt z Melpomeną. Znany publicysta, przeciwnik klerykalizmu i ciemnoty, występował jako zwolennik liberalnej demokracji, np. w zbiorach: Brewerie (1926).
Postulował uprawianie historii literatury bez przemilczeń i mitologizacji.
Karol Irzykowski (1873-1944), radykalny obrońca intelektualnej niezależności artysty. Karol Irzykowski, podobnie jak Boy, nie rozpoczął swojej działalności od krytyki. W młodości zamierzał poświęcić twórczości oryginalnej: napisał powieść pt. "Pałuba" (1903). Jako umysłowość Irzykowski był pod wieloma względami przeciwstawieniem Boya. Mniej interesowały go związki literatury z życiem, bardziej to, co stanowiło samo "wnętrze" literatury, proces ludzkiej myśli w niej zamknięty, stopień jej odkrywczości i oryginalności. Rozpoczął swą działalność od tomu szkiców Czyn i słowo (1913). Irzykowski był pierwszym krytykiem w Polsce, który poważnie zainteresował się problemami nowego gatunku artystycznego, jakim był film i poświęcił mu książkę pt. Dziesiąta muza (1924). Wydał także w latach międzywojennych zbiory szkiców Słoń wśród porcelany (1933) i Lżejszy kaliber (1938).
KRYTYCY DWUDZIESTOLECIA
*S. Baczyński - krytyk literacki i publicysta. Współpracował z wieloma pismami, m.in. Prawdą. Ogłosił zbiór szkiców, m.in. o Brzozowskim i Irzykowskim, rozprawę o poezji ekspresjonistycznej, rozważania o powieści polskiej i sylwetki jej przedstawicieli „Nasi powieściopisarze”, studia teoretyczne o krytyce literackiej „Prawo sądu”.
*I. Fik - krytyk literacki, poeta, publicysta. Przedstawił własna periodyzację literatury Dwudziestolecia. Ostro atakował przerosty metafizyki, eksperymentatorstwa formalnego i psychologizmu, jak naturalizm i reportażowość.
*L.Fryde - krytyk literacki. Czasopismo „Pióro”. Podejmował zagadnienia teorii literatury, metod krytyki literackiej, ogłaszał analityczne rozprawy o wyróżniających się dziełach współczesnej prozy. Próbował syntetycznie ująć literaturę 20lecia, posługując się kategoriami pokolenia literackiego. Przeciwnik formalistów i strukturalistów.
*J. Stempowski - eseista i krytyk literacki. Duża erudycja i błyskotliwość umysłu. Twórca nowoczesnego eseju. Uwrażliwiony na problematykę kryzysu i zmienności foem kultury europejskiej, sposobów życia, wartości. Szyderczy wobec rodzimej tradycji sarmackiej. Krytyczny wobec naturalistów i literatury faktu. Niechętny wobec awangardy.
*K.W. Zawodziński - krytyk literacki, historyk literatury, wersolog. „Przegląd Warszawski”. Związany ze Skamandrem. Wartościował utwory wedle kryteriów harmonii i umiaru, regularnej wersyfikacji. Przeciwstawiał się awangardzie.