1.Co to jest sytuacja pokusy podaj definicję pozwalającą na jej podst. Odróżnić od niej inne sytuacje np. kontroli społecznej i upokorzenie?
Jest to konflikt dążenia do własnej godności i do własnej korzyści. W momencie gdy powstaje konflikt jest to sytł. Pokusy. Uwidaczniają się tu dwa motywy. Motyw korzyści i motyw godnościowy. Te dwa motywy w żaden sposób nie dają się pogodzić. Człowiek musi wybierać albo korzyści albo wartość innego wyjścia nie ma zawsze jedno odbywa się kosztem drugiego. Porządni ludzie naruszają wartości tylko wtedy gdy znajdą się w syt. pokusy.
cenią uczciwość, sprawiedliwość, rzetelność
uważają, że jest są porządni, uczciwi, odpowiedzialni itd.
W ocenie kolegów, znajomych, kolegów w pracy, przełożonych również są też tak postrzegani.
Porządni ludzie naruszają wartości tylko wtedy gdy znajdą się w syt. Pokusy. Sytuację pokusy tworzą okoliczności przy czym pojawia się konflikt motywów korzyści i godności.
9.Wyjaśnij dlaczego syt. pokusy nie jest próbą charakteru, lecz pułapką społeczną?
chodzi o wiarygodność usprawiedliwień ponieważ człowiek chce się usprawiedliwić przed innymi ale i przed samym sobą mówi „wszyscy tak robią, jest taki zwyczaj w firmie”, nic na to nie można poradzić itd. Chodzi też oto jak inni postrzegają. Syt. pokusy zdarzają się wszędzie są rozpowszechnione tak jak usprawiedliwienie.
13.Czym różni się syt. pokusy od syt. upokorzenia?
Syt. upokorzenia jest przeciwieństwem sytuacji kontroli społe. Gdzie kara grozi każdemu kto sięgnie po korzyść z naruszeniem wartości.
Korzyścią samą w sobie jest uniknięcie kary wymaga wyparcia się osobiście cenionej wartości, wyraźnego jej zaprzeczeniem. Syt. pokusy ma alternatywny wybór albo godność albo korzyść - uniknięcie kary. Syt. upokorzenia - strach, uległość uderza w poczucie własnej wartości i godności. Człowiek w syt. zagrożenia, upokorzenia szuka bardziej wiarygodnych uspr. i anomii.
21.Wyjaśnij, czym różni się opresja od syt. upokorzenia?
Opresję stwarza dyktator, władza totalitarna. Syt. upokorzenia może zamienić się w opresję. Opresja jest to syt. bez wyjścia, trwała bez perspektyw na jej zakończenie, bez nadziei na to że uda się wyjść spod władzy opresora.
Są to sytuacje gdy cała społeczność jest zagrożona represją za ujawnienie własnych poglądów, opinii politycznych, społecznych i religijnych wobec władzy oraz dostęp do dóbr jest dostępny dla obywateli jest wtedy gdy popierają poglądy opresorów. Wszystko jest kontrolowane.
23.Wyjaśnij, co to jest subiektywny i obiektywny aspekt syt. pokusy?
Obiektywny aspekt- konflikt motywu godnościowego z motywem korzyści. To przypuszczenie mniemanie, że niektórzy ludzie przeżywają konflikt dążeń do korzyści i dążeń godnościowych.
Subiektywnie- jeśli ten konflikt jest rzeczywiście przeżywany wiedząc i odczytując, interpretując sytuację jako pokusę.
Jedni widzą tylko korzyści a inni tylko wartości.
28.Dlaczego syt. upokorzenie nie jest próbą charakteru, lecz pułapką społeczną?
Syt. Up. są to głębsze pułapki społeczne niż syt. pokusy. Wartości i korzyści. Wartości to kara, strach, cierpienie, obawa straty pracy. Korzyści -zaprzeczenie własnym wartościom, milczenie, donoszenie. Tu następuje rozłam kto z grupy pójdzie w str. Korzyści a kto wartości. Manipulacje pracowników. Czy kolega będzie donosił na kolegę bo obawia się o własny stołek.
3.Co to jest i jak powstaje wiarygodność usprawiedliwień.
Jest to przypisywanie wiarygodności pewnym przekonaniom, które redukują dysonans godnościowy przez to, że są akceptowane. Wiarygodność powstaje przeważnie w grupie chodzi o akceptację czynu. Tworzą się normy grupowe, tylko za pierwszym razem, jest to bezpośrednia akceptacja czynności naruszających wartości. Np. klient w dowód wdzięczności przyniósł kawę to pijemy ją wspólnie co staje się regułą, normą akceptowaną przez grupę.
5.Wymień 4 właściwości procesu społecznego uzgodnienia usprawiedliwień.
Bezwyjątkowość-wszyscy członkowie gr.uczestniczą w procesie uzg.uspr. jeśli ktoś chce to przerwać staje się czarną owcą.
Sektorowość- działanie tylko na wybranych obszarach. Poza tymi obszarami i wiarygodnymi uspr. Ludzie nie naruszają wartości.
Ciągłość - jeśli syt. Pokusy się powtarzają to również trzeba podtrzymywać proces uzgod.uspr. aby proces trwał w przeciwnym razie staną się niewiarygodne.
Jawność- osoby w procesie uzg. Nic złego nie robią, nie mają nic do ukrycia, tylko pomagam a ta osoba mi się odwdzięcza. Jeśli przyjmą prezent w dowód wdzięczności. Otwarcie o tym mówią.
Uczestnicy tego procesu wspólnie uzgadniają uspraw. Najczęściej są to grupy koleżeńskie. Jedna osoba dostała kawę, ale wszyscy ją piją i są świadomi skąd ona pochodzi ale to tylko kawa.
11.Wyjaśnij, dlaczego ludzie mający wiarygodne usprawiedliwienia nie są świadomi moralnego znaczenia swojego zachowania?
Kradną tylko „Oni” a my tylko korzystamy z okazji. Lubimy oceniać i krytykować innych a nie zauważamy swojego postępowania, które niczym się nie różni od innych. Dla lepszego samopoczucia dla potwierdzenia swoich wartości lepiej się mówi o tym, że ktoś jest zły.
24.Różnice pomiędzy racjonalizacjami a usprawiedliwieniami społecznymi?
Racjonalizm- to usprawiedliwienie uzgodnione z samym sobą, przekonujące, przemyślane. Chroniące „JA”. Są dobrze przemyślane służą do przekonania samego siebie.
Usprawiedliwienia- swoją wiarygodność czerpią z procesu społecznego uzgodnienia. To przekonania, które mogą sprawić, że niezgodność między wartościami i zachowaniem wydają się niezgodnością ludzie szukają poparcia w innych „inni tak robią”. Uspr. społ. to przekonanie normy podtrzymywane przez grupę społeczną.
29.Jak można pozbawić wiarygodności racjonalizacje, ale nie usprawiedliwienie społeczne?
Ponieważ, racjonal. to uspr. przed samym sobą przez wpływ społeczny mogą stracić na mocy. W grupie siła jeśli więcej osób podtrzymuje te same usprawiedliwienia to są one bardziej wiarygodne, a ludzie potrzebują aprobaty innych aby się utwierdzić w myśleniu i działaniu.
4.Wyjaśnij, dlaczego ludzie z przekonaniem mówią „kradną oni, my tylko korzystamy z okazji” ?
Ponieważ, patrząc w lustro nie widzimy złodzieja i łajdaka lecz człowieka z zasadami, moralnego, uczciwego itp. Można to zauważyć u ludzi władzy jeśli jest wolny jakiś etat w firmie to nie mówi się o tym ogólnie lecz „wsadza” się tam kogoś bliskiego bo trzeba sobie pomagać przecież nic złego się nie dzieje ale gdy widzimy taką sytuację w innej firmie to ci od władzy to złodzieje bo wszystko chcą zagarnąć dla siebie.
6.Jak powstaje anomia pracownicza?
Występuje w grupie pracowników, którzy są eksponowani na syt. pokusy wtedy powstaje proces uzgodnienia uspr.na podstawie procesu społecznego. Powstają gotowe wzorce usprawiedliwień, normy i utrwalanie ich. Jeśli coś nie jest nasze, ale firmowe to mogę z tego korzystać. Wtedy powstają zasady np. dzwonię do znajomych, rodziny, ale nie zagranicę, posiedzę w Internecie 1godz. dziennie a nie dwie. Itd. W pracy bardzo często ludzie są poddawani sytuacjom pokusy jako grupa co ułatwia im uzgodnienie usprawiedliwień po to aby czerpać korzyści z czegośco wcześniej było dla nich niegodne, niemoralne.
7.Co to jest sektowność anomii? Podaj przykład
Sektowność obejmuje pewne zawody, osoby które dążą do jednego celu lub sektory zachowania jednostki. Ludzie naruszają wartości tylko wtedy gdy pewne sektory - syt. pokusy objęte są wiarygodnymi usprawiedliwieniami.
8.Dlaczego opresja nasila anomię?
W momencie gdy sytuacja opresji występuje dość długo człowiek zaczyna myśleć jak opresor, wyznawać jego poglądy wtedy to uzgadnia usprawiedliwienie. Zmniejsza się sprzeczność między tym „jaki jestem” a tym „co robię” następuje wewnętrzną ulgą. Po to aby przetrwać ofiary muszą uzgadniać usprawiedliwienie po to by zmniejszyć wewnętrzne rozdarcie wywołane dysonansem.
10.Czego nie należy robić, chcąc ograniczyć anomię?
wpajać tego co dobre a co złe - moralizować, ludzie mają bardzo dużą wiedzę etyczną i doskonale zdają sobie sprawę z tego.
nie należy straszyć karą, kodeksem karnym ponieważ ludzie wtedy nie zachowują się etycznie lecz strachliwie może to wywołać odwrotny skutek (zwiększyć uspr.)
nie należy opracowywać kodeksów etycznych bo te z reguły już są, należy zwrócić uwagę na procedury i ujawnienie usprawiedliwień
12.Wyjaśnij, dlaczego poczucie bezkarności nasila anomię?
Anomia- to stan grupy lub jednostki, która ceni wartości ale obok nich są jeszcze inne przekonania, które spełniają, że wartości nie idą w parze z postępowaniem człowieka.
I tak anomia jest powszechna a w momencie bezkarności działa o wiele częściej z podwójną siłą
Poczucie bezkarności - to nałożenie się na satysfakcję z ogólnego postępku dysonansu godnościowego. Tylko frajer nie skorzysta z sytuacji. Jeśli nikt nie kontroluje to należy korzystać.
15.Czym anomia społeczna różni się od zachowań naruszającego wartości lub usprawiedl. Zawartych w podkulturze grupy?
Anomia społ. - To układy,społ. uzgodnienie usprawiedliwień. Ludzie porządni ceniący wartości powiązani są ze sobą interesami naruszającymi te godności i usprawied. Zauważamy tu ogromny wpływ grupy na jednostkę w procesie uzgodnienia uspraw. W momencie gdy grupa jest w sytuac.pokusy łatwiej niż pojedynczo uzgodnić usprawied. Do sytuacji, która wcześniej była dla nich niegodna. Powstaje wtedy układ.
16.Skąd bierze się anomia elit politycznych?
osobiste korzystanie z władzy oraz „uczciwe” korzystanie z władzy. To uzgod. nie uspraw. ponad podziałami partyjnymi oraz w kręgach partyjnych. Występuje podkultura usprawiedl. korzyści z pełnienia funkcji politycznych.(1.osobiste korzystanie z władzy,2.”uczciwe korzystanie z władzy w syt.pokusy) Elity polityczne nie dają przykładu lecz usprawiedli. Społeczne. Elity polityczne są ciągle wystawiane na stare powtarzające się syt. pokusy.
Media mogą skutecznie kontrolować i hamować anomię w elitach... przez nagłaśnianie publiczne.
18.Co to jest anomia Sovietica?
Władza i osoby zarządzające zakładami pracy, firmami korzystały z dóbr tych firm pod hasłem „wszystko dla pracownika”. Wszystkie dobra państwowe bezkarnie stawały się osobistym użytkowaniem dla dyrektorów, prezesów itd.
19.Co zrobić aby ograniczać anomię?
Należy ograniczyć sytuację pokusy i upokorzenie w miejscu pracy. Należy likwidować uzgadnianie usprawiedliwień. Przykład idzie z góry, ustalenie norm których wszyscy przestrzegają.
20.Media a anomia- nasilają się czy ograniczają?
Powstrzymują ale i rozpowszechniają. Pokazują społeczeństwu czyny, doprowadzają do konfrontacji ludzi uzgadniających uspraw. z tymi którzy tego nie robią. Skutecznym jest opisywanie sytuacji a nie ocena, moralizowanie, komentowanie. Osoby uzgadniające uspr. korzystające z syt. pokusy nie zauważą złego postępowania u siebie ale u innych. Tamten to oszust a ten tylko korzysta z okazji. Dążenie do popularności mediów powoduje tworzenie wiarygodności usprawiedl.
22.Jaka jest różnica między anomią społeczną a osobistą?
Osobista to właściwości jednostkowe, jest to indywidualna zdolność do redukowania dysonansów godnościowych w najczęstszych syt. pokusy. Doświadczenie nabyte w grupach które uzgadniają uspr.
A. społ. To „układ” wyst. Tu proces społecznego uzgodnienia uspr. w grupie wystawianej na sytuacje pokusy. Występują też pewne obyczaje, normy, przekonania. Usprawiedliwienia są uzgodnione przez powiązanych ze sobą ludzi. Są to porządni ludzie ceniący sobie wartości moralne. Powstaje podkultura uspraw.
26.Czy media mogą zwalczać anomię polityczną i/lub społeczną czy tylko zachowanie anomijne. Uzasadnij Media mogą kontrolować i hamować anomięelit politycznych.
Media mogą zwalczać anomię polityczną i społeczną ponieważ zawsze są tacy co uzgadniają usprawiedliwienia i są do nich mocno przekonani i tacy co w nie wierzą i ich nie uzgodnili i są gotowi z nimi walczyć. Media dzięki temu mogą walczyć z anomią a nie przez moralizowanie i ocenianie, przez ukazywanie chorych sytuacjia nie ich krytykowanie.
2.Czym różni się dysenans poznawczy od dysonansu godnościowego?
Dys Poznawczy-niezgodność pomiędzy osobiście znanym wzorcem korzyści a zachowaniem, który jest skuteczny.
Dys. Godn.- sprzeczność przekonań tego „jaki jestem” z tym „co robię” jak postępuję, sprzeczność przekonań o sobie, o własnych wartościach tworzący mój obraz z przekonaniami dotyczącymi własnego uczynku i godnościowego znaczenia. Nie jesteśmy w stanie zaprzeczyć własnemu zachowaniu jak również nie zmienimy naszych wartości, w związku z tym musimy znaleźć inne przekonania pewne okoliczności i tak je zinterpretować aby zmniejszyć ten dysonans. Jest to racjonalizacja lub usprawiedliwienie.
14.Czym różni się redukcja dysonansu godnościowego od redukcji dysonansu poznawczego?
Redukcję dysonansu mogą zredukować tylko wiarygodne usprawiedliwienie
uzgodnienie z samym sobą
uzgodnienie z innymi w specyficznym procesie społecznym
Red. dys. godnoś. występuje zagrożenie potrzebie godności, musi być ono zredukowane do akceptowanego poziomu w innym przypadku będzie zagrożone poczucie własnej wartości i funkcjonowaniu własnego „Ja”. Kuszenie człowieka do złego polega na stawieniu go w sytuacji pokusy. Jeśli uspraw. Będą wiarygodne i umiejętnie podsuwane nie godząc w JA osoby kuszonej to taka osoba prawie zawsze sięgnie po korzyści.
Red. Dys. poznawczego może przebiegać na dwa sposoby
zmiana pozostających w dysonansie przekonań na przeciwne lub
wprowadzenie pomiędzy inne trzecie przekonanie co sprawi, że wcześniejsze niezgodności staną się tolerowane.
25.Od czego zależy wielkość dysonansu godnościowego?
W zależności od tego jak bardzo usprawie. Będą wiarygodne i umiejętnie podsuwane nie godząc w JA osoby kuszonej tak często ludzie sięgają po korzyści. Jest to efekt wyboru korzyści kosztem wartości w momencie popełnienia czynu którego człowiek się wstydzi a ceni u siebie i innych uczciwość buduje wyszukane racjonalizacje dzięki którym uspokaja sumienie.
17.Na czym polega identyfikacja z opresorem i jakie wywołuje skutki psychologiczne?
W trudnych opresji sytuacjach człowiek dokonuje przeniesienia swoich poglądów na takie jakie wyznaje opresor. Musi wówczas uzgodnić usprawiedliwienie. Po to aby przetrwać nieraz nie ma innego wyjścia tylko przyjąć takie myślenie. Identyfikacja z opresorem pozwala na ocenę potrzeby godności, usuwa dysonanse, podtrzymuje usprawiedliwienie, pozwalające na obronę w minimalnym stopniu własnej godności.
30.Co to są układy?
Układy najbardziej widoczne były w PRLu. Ludzie mieli pracę państwową ale mało płatną więc trzeba było mieć układy aby dorobić do pensji. Jeśli państwowe to niczyje a jak niczyje to każdy może korzystać, wykorzystać maszyny prywatnie, naprawić samochód w zakładowym warsztacie i w czasie godzin pracy. Itd. Oczywiście wszystko było załatwione z dyrektorem, przełożonym bo oni też korzystali z układu. W najlepszej sytuacji byli drobni rzemieślnicy którzy świadczyli usługi wielu osobom, oni wchodzili w układy z każdym klientem.