źródła ryzyka i jego pomiar, Ekonomia, Studia, II rok, Rynki finansowe


Przy ocenie projektów inwestycyjnych podstawową rolę odgrywają: efektywność finansowa, czas i ryzyko. W poniższym referacie przyjrzymy się bliżej trzeciej z wymienionych kategorii, czyli ryzyku, a w szczególności czynnikom, które go wywołują.

W literaturze tematu często spotyka się dwa pojęcia związane z warunkami, w jakich jest podejmowana decyzja inwestycyjna. Jest to pojecie ryzyka i pojecie niepewności. Należy jednak oba te pojęcia odróżnić od siebie. Niepewność jest rozumiana szerzej niż ryzyko, które jest jej pochodną i ma charakter wymierny. Oznacza to, ze ryzyko można zidentyfikować oraz zweryfikować empirycznie.

Pojęcia te należy rozpatrywać uwzględniając następujące fakty:
Niepewność ma wymiar informacyjny, a jej przyczyną jest bariera dostępu do informacji lub niewiarygodność uzyskanych informacji,
Ryzyko ma wymiar finansowy, ponieważ można dokonać jego pomiaru, istnieją bowiem dostępne informacje umożliwiające ocenę strat lub zysków związanych z danym projektem.

(Źródło: poz. nr 1, str. 157)
Jedna z definicji ryzyka (F.Knight) mówi, iż ryzyko jest to mierzalna cześć niepewności.
Według teorii celowościowej ryzyko to możliwość nie osiągnięcia celu. W przypadku ryzyka "In minus" osiąga się mniej niż się założyło. Odwrotnie jest w przypadku ryzyka " In plus", gdzie osiąga się więcej niż się założyło.
Identyfikacja i weryfikacja ryzyka jest konieczna ze względu na możliwość uzyskania korzyści lub poniesienia strat finansowych. Wzięcie pod uwagę ryzyka jest zatem konieczne przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych i nie tylko.
W teorii decyzji problem ryzyka związany jest z sytuacją, w jakiej podejmuje się decyzje. Można wyróżnić trzy warunki do podjęcia decyzji:
Warunki pewności, gdy można jednoznacznie określić skutki;
Warunki niepewności związane z brakiem podstaw do określania szans i zagrożeń w oczekiwaniu określonych skutków,
Warunki ryzyka określone możliwościami ustalenia oczekiwanych korzyści z inwestycji, prawdopodobieństwo wystąpienia określonych konsekwencji można wyliczyć za pomocą modeli matematycznych lub statystycznych.
Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności i ryzyka jest dość skomplikowane, podczas gdy w warunkach pewności odbywa się ono na podstawie konkretnej i pełnej wiedzy o uwarunkowaniach inwestowania.
(Źródło: poz. nr 1, str. 158-159)
Zróżnicowane warunki decydowania są przyczyną powstawania trzech rodzajów nastawienia do ryzyka:
Skłonności do podejmowania ryzyka,
Obojętności wobec ryzyka,
Niechęci do ryzyka i jego pomiaru.
Ważnymi cechami ryzyka są ponadto dynamiczny i ekonomiczny charakter. Ryzyko wzrasta wraz z wydłużeniem się czasu inwestowania. Przy większym ryzyku można więcej zyskać i odwrotnie. Każde ryzyko ma swoja cenę, która decyduje o tym, czy dane przedsięwzięcie jest bardziej czy mniej bezpieczne.

Przejdziemy teraz do tematu głównego i ustalimy główne czynniki ryzyka oraz dokonamy krótkiej charakteryzacji. Wymienimy również rodzaje ryzyka, wyznaczone z poszczególnych jego czynników.

Czynniki ryzyka to zjawiska, które mogą wystąpić z wysokim prawdopodobieństwem i będą oddziaływać na poziom opłacalności przedsięwzięcia inwestycyjnego. Zidentyfikowane źródła powinny być dobrze scharakteryzowane i opisane.
Do podstawowych źródeł ryzyka możemy zaliczyć:
Czynniki makrogospodarcze,
Czynniki mikrogospodarcze,
Czynniki mezogospodarcze.

Przyczyny na poziomie makro związane są z analizą ogólnogospodarczą kraju i stosunków międzynarodowych. Zalicza się do tej grupy: stan gospodarki, czy jest ona w recesji, czy w fazie dobrej koniunktury; poziom inflacji, politykę monetarna, fiskalną, legislacyjną, celną; sytuację społeczną, itp.
Czynniki mikroekonomiczne odnoszą się do danego sektora, w którym realizowany jest projekt lub inwestycja. Przeprowadza się tu analizę sektorową w celu wykazania wszystkich uwarunkowań lokalnych, stopnia innowacyjności sektora, jego energochłonność i mobilność, szanse wejścia i wyjścia, poziom dywersyfikacji produkcji, itp.
Trzecia grupa czynników dotyczy uwarunkowań wewnątrz firmy. Do ukazania specyfiki działalności operacyjno-finansowej, stosuje się analizy sytuacyjno-finansowe przedsiębiorstwa.

Te trzy główne źródła ryzyka pozwalają nam na wyróżnienie rodzajów ryzyka w inwestowaniu. Podział ten przedstawia rysunek.

yficzne zostało wyróżnione przy zastosowaniu kryterium częstotliwości występowania.
Ryzyko systematyczne to ryzyko wywołane ogólnymi warunkami gospodarowania (rynkowymi, branżowymi, politycznymi, społecznymi, prawnymi) i dotyczące wszystkich przedsięwzięć inwestycyjnych realizowanych w danym regionie, czy kraju. Podmioty gospodarcze nie maja na ogol na nie bezpośredniego wpływu. Do ryzyka systemowego zaliczamy: ryzyko finansowe ( ryzyko walutowe, ryzyko stopy procentowej, ryzyko inflacji), ryzyko polityczne, prawne, regionalne i branżowe.


Ryzyko specyficzne tkwi w samym przedsięwzięciu inwestycyjnym i jest odmienne dla każdego z przedsięwzięć. Zależy od cech charakterystycznych dla danej inwestycji. Źródłem tego ryzyka są czynniki mezogospodarcze i mikrogospodarcze. W celu zmniejszenia ryzyka systematycznego inwestorzy darzą do uwzględnienia dywersyfikacji produktów w projektach. Zalicza się tutaj: ryzyko techniczne, marketingowe, efektywnościowe, itp.
(Źródło: poz. nr 4, str. 24)

Według kryterium skutków decyzji w globalnej strategii przedsiębiorstwa można wyróżnić ryzyko projektu oraz ryzyko przedsiębiorstwa i jego właścicieli.

Ryzyko projektu inwestycyjnego to ryzyko nieukończenia, niezrealizowania projektu w określonym czasie i zgodnie z przyjętymi zasadami. Wynika ono ze skali trafności założeń technicznych, założeń ekonomiczno-finansowych tego projektu. Rodzaj ryzyka zależy od rodzaju projektu. Większe ryzyko jest przy inwestycjach nowych, a mniejsze przy inwestycjach modernizacyjnych.

Ryzyko przedsiębiorstwa i jego właścicieli rożni się od ryzyka inwestycji realizowanej. Ryzyko przedsiębiorstwa zależy od relacji miedzy korzyściami z realizacji danego projektu, a korzyściami związanymi z eksploatowaniem majątku tego przedsiębiorstwa. Ryzyko właścicieli jest związane z ryzykiem systematycznym i ich sklonosciami do lokaty kapitału w rożnych firmach. Ryzyko pojedynczego projektu oddzialowuje na ryzyko przedsiębiorstwa, a to z kolei na ryzyko właścicieli.

Według kryterium efektywnego doboru projektu inwestycyjnego wyodrębniono ryzyko operacyjne i ryzyko finansowe.

Ryzyko operacyjne jest to ryzyko poniesienia strat w wyniku działania niesprawnych systemów, niewystarczającej kontroli, błędu człowieka lub niewłaściwego zarządzania.
(Źródło: poz. nr 2, str. 119)
Związane jest ono ze zmianami w strukturze aktywów. Wynika ono ze stopnia wpływu zmian sprzedaży na kształtowanie się zysku operacyjnego. Mogą wiec mięć na nie wpływ: zmiany cen surowców, zmiany technologii, konkurencja, siła marketingowa, nowoczesne zarządzanie.
(Źródło: poz. nr 1, str. 163)
Ryzyko finansowe wynika ze zmian w strukturze pasywów przedsiębiorstwa. Zmiany te zachodzą zarówno w sferze kapitałów ( kapitał własny a kapitał obcy) jak i w sferze zobowiązań i należności. Gdy udział kapitału obcego jest większy, prowadzi to do zwiększenia ryzyka finansowego. Ryzyko finansowe i operacyjne można oceniać za pomocą tzw. dźwigni finansowej i operacyjnej.

W pozycjach dotyczących ryzyka często można spotkać tez inna klasyfikację źródeł ryzyka przedsięwzięcia inwestycyjnego.

Cechy projektu:
Duży zakres rzeczowy i wartość,
Znaczna złożoność,
Unikatowość i innowacyjność,
Pośpiech w planowaniu i wdrażaniu.
Personel zarządzający projektem:
Brak kompetencji menedżera projektu oraz niewłaściwe postrzeganie swojej roli,
Brak wymaganych umiejętności członków zespołu zarządzającego i wdrażającego projekt.
Podmiot podejmujący projekt:
Zbyt małe poparcie dla projektu ze strony kierownictwa podmiotu,
Niewłaściwe wkomponowanie projektu w strukturę organizacyjną,
Nadmierna biurokracja.
Osiągalność zasobów:
Trudności w pozyskiwaniu odpowiednich zasobów.
Otoczenie projektu:
Zagrożenia w otoczeniu:
Konkurencyjnym,
Ekonomicznym,
Prawnym,
Politycznym,
Społecznym,
Technologicznym,
Przyrodniczym,
Wykonawczym.
(Źródło: poz. nr 2, str. 21)

Źródła te stanowią grupę wzajemnie powiązanych zjawisk. Cynik z jednej grupy wpływa na poziom czynnika z innej grupy. Kombinacja kilku czynników pochodzących z rożnych grup może zwiększać poziom ryzyka. Wynika z tego, ze źródła ryzyka dostarczają podstawowych informacji o ryzyku w danym przedsięwzięciu inwestycyjnym.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Miedzynarodowe rynki finansowe, Ekonomia, Studia, II rok, Rynki finansowe
Model jednowskaźnikowy Sharpe, Ekonomia, Studia, II rok, Rynki finansowe
wspólczynnik adekwatności kapitałowej, Ekonomia, Studia, II rok, Rynki finansowe
Obligacje, Ekonomia, Studia, II rok, Rynki finansowe
Instytucje i uczestnicy rynku kapitałowego w Polsce, Ekonomia, Studia, II rok, Rynki finansowe
RYNKI FINANSOWE, Ekonomia, Studia, II rok, Rynki finansowe
rynki - kolos, Ekonomia, Studia, II rok, Rynki finansowe
zasady funkcjonowania jednolitego rynku w Ue, Ekonomia, Studia, II rok, Rynki finansowe
ryzyko, Ekonomia, Studia, II rok, Rynki finansowe
Rynek finansowy - ¦çw. II kolokwium, Ekonomia, Studia, II rok, Rynki finansowe
Oczekiwana stopa zwrotu i ryzyko, Ekonomia, Studia, II rok, Rynki finansowe
Miedzynarodowe rynki finansowe, Ekonomia, Studia, II rok, Rynki finansowe
msg koszty wzgl, Ekonomia, Studia, II rok, Międzynarodowe stosunki gospodarcze, Grupa 2
TEORIE POPYTOWO, Ekonomia, Studia, II rok, Międzynarodowe stosunki gospodarcze, Grupa 7
EFTA, Ekonomia, Studia, II rok, Międzynarodowe stosunki gospodarcze, Grupa 6
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne, Ekonomia, Studia, II rok, Międzynarodowe stosunki gospodarcze,
STAWKI PODATKËW W RADOMIU, Ekonomia, Studia, II rok, Systemy podatkowe
Ubezpieczenia, Ekonomia, Studia, II rok, Ubezpieczenia
MSG 3, Ekonomia, Studia, II rok, Międzynarodowe stosunki gospodarcze, Grupa 7

więcej podobnych podstron