Asystent rachunkowości
Kod klasyfikacji: 412102
Rozdział klasyfikacji: Finanse i dziedziny pokrewne
Klasa klasyfikacji: Bankowość, rachunkowość
Zadania i czynności
Asystent rachunkowości jest stanowiskiem pomocniczym w stosunku do księgowej. Wykonuje podstawowe czynności księgowe oraz obsługuje programy komputerowe finansowo-księgowe. Jest to najczęściej osoba rozpoczynająca pracę w zawodzie. Zakres czynności asystenta księgowości jest zróżnicowany w zależności od miejsca wykonywanej pracy, np.: w administracji samorządowej, prywatnej firmie, biurze rachunkowym. Asystent księgowości w administracji samorządowej ewidencjonuje operacje budżetowe, przestrzega dyscypliny wydatków, dekretuje dowody księgowe, na bieżąco zapisuje operacje finansowe w księgach rachunkowych, prowadzi bieżącą analizę księgową. Asystent księgowości zatrudniony w prywatnej firmie segreguje dokumenty (faktury zakupu, sprzedaży, wyciągi bankowe, dowody wewnętrzne.) Prowadzi i ustala rozrachunki z odbiorcami i dostawcami (np. dokonuje przelewów środków pieniężnych za zakupione materiały), sporządza listy płac, prowadzi kartoteki wynagrodzeń. Zajmuje się również wypełnianiem formularzy PIT czyli rozliczaniem pracowników z podatku oraz jego odprowadzaniem do urzędu skarbowego. Praca asystenta księgowości w biurze rachunkowym polega głównie na obsłudze komputerowego programu finansowo-księgowego. Wprowadza on treści dokumentów firm wcześniej zadekretowanych przez księgowego. Powinien znać zagadnienia podatkowe, bez których nie ma możliwości księgowania dokumentów finansowych. Praca asystent rachunkowości (asystenta księgowości) w każdym przypadku jest ściśle nadzorowana i weryfikowana przez księgowego.
Środowisko pracy
materialne środowisko pracy
Praca asystenta księgowości odbywa się w biurze i opiera się przede wszystkim na wykorzystaniu komputera oraz innego sprzętu biurowego (faks, telefon, kopiarka). Niektóre z realizowanych czynności wymagają wyjścia na zewnątrz ( do banku, urzędu skarbowego). Warunki pracy asystenta są na ogół dobre, nie jest on narażony na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia. Dolegliwości związane z wykonywaniem zawodu sprowadzają się głównie do problemów z kręgosłupem (bóle i drętwienie karku). Jest to spowodowane spędzaniem dużej ilości czasu w pozycji siedzącej. Wielogodzinna praca z komputerem może spowodować nadmierne obciążenie narządu wzroku.
warunki społeczne
Praca asystenta nie jest pracą indywidualną, jest on członkiem określonego zespołu. Pomimo, iż jest odpowiedzialny za powierzony mu odcinek pracy, to jednak końcowe efekty uzależnione są od działań całego zespołu. Wykonując pracę na swoim stanowisku kontaktuje się z klientami, współpracownikami i przełożonymi. Częstotliwość kontaktów uzależniona jest od miejsca pracy. Intensywnych kontaktów z ludźmi wymaga praca w prywatnej firmie. Pomimo braku formalnych ograniczeń odnośnie płci osób podejmujących naukę w zawodzie, widoczna jest zdecydowana przewaga kobiet zatrudnianych na tym stanowisku.
warunki organizacyjne
Asystent rachunkowości to najniższe stanowisko w hierarchii służbowej w dziale księgowości. Pracuje on około 8 godzin dziennie. Godziny pracy są zazwyczaj stałe. W firmach prywatnych zdarza się jednak, iż wymaga się pracy w godzinach nadliczbowych, co wiąże się z rodzajem jej działalności. W zawodzie nie ma konieczności wyjazdów i systemu zmianowego. Czynności wykonywane przez asystenta rachunkowości są monotonne i zrutynizowane. Praca ta jest ściśle nadzorowana przez bezpośredniego zwierzchnika. Pracownik nie ponosi odpowiedzialności finansowej z wyjątkiem sytuacji, w której do jego zadań należy rozliczanie i odprowadzanie podatków. W przypadku złego naliczenia podatku ponosi odpowiedzialność karno-skarbową (płaci karne odsetki i mandat skarbowy).
Wymagania psychologiczne
Praca asystenta sprowadza się głównie do wykonywania rutynowych, powtarzających się czynności, dlatego też cechą niezbędną w tym zawodzie jest umiejętność pracy w warunkach monotonnych, duża koncentracja uwagi oraz odporność na zmęczenie. W zależności od profilu firmy w jakiej pracuje asystent wymaga się od niego znajomości prawa podatkowego, handlowego, czy dewizowego. Powinien on posiadać łatwość w przyswajaniu nowej wiedzy i interpretacji przepisów prawnych. Przydatna zatem jest dobra pamięć i umiejętność zastosowania teorii w praktyce. W zawodzie asystenta niezbędne są uzdolnienia rachunkowe, które pozwolą na sprawne posługiwanie się liczbami. (obliczanie rzędu wielkości, układanie proporcji itp.) Ze względu na pracę pod ścisłym nadzorem ważna jest umiejętność podporządkowania się. Powierzone mu zadania wymagają samodzielności i logicznego myślenia. Przydatna jest także umiejętność współpracy w ramach zespołu. Najważniejszą cechą asystenta jest dokładność. Pomocne są również zainteresowania urzędnicze, przejawiające się w sprawnym i chętnym wykonywaniu czynności biurowych.
Wymagania fizyczne i zdrowotne
Praca asystenta rachunkowości jest pracą lekką. Nie wymaga ona od osoby, która ją wykonuje żadnych szczególnych predyspozycji fizycznych. Do zatrudnienia w tym zawodzie konieczne jest jedynie przeprowadzenie standardowych badań lekarskich. Istnieje możliwość zatrudnienia osoby niepełnosprawnej, np. z dysfunkcją kończyn dolnych. Przeciwwskazaniem są wady wzroku nie poddające się korekcji, choroby ograniczające sprawność manualną oraz dyskalkulia (kłopoty z liczeniem - niski poziom rozumowania operacyjnego, kłopoty z pojęciami abstrakcyjnymi np. pojęciem liczby, wielkości, proporcji).
Warunki podjęcia pracy w zawodzie
Rozpoczynający pracę w zawodzie asystenta księgowości powinien mieć minimum średnie wykształcenie. Preferowane są osoby po szkołach ekonomicznych. Nie posiadający podobnego wykształcenia mogą także ubiegać się o pracę w zawodzie, o ile ukończyli kurs dający podstawy księgowości. Kursy tego typu organizowane są przez instytucje szkolące np. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce czy Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.
Zatrudnianie osób nie spełniających w/w wymogów jest sporadyczne.
Możliwości awansu w hierarchii zawodowej
Praca asystenta rachunkowości jest pierwszym etapem w rozwoju kariery zawodowej i daje duże możliwości podnoszenia kwalifikacji. Awans w tym zawodzie możliwy jest w miarę zdobywania doświadczenia na stanowisku pracy jak również na drodze podejmowania nauki w szkołach wyższych. Praca w tym zawodzie stwarza możliwość awansu na księgowego, specjalistę, głównego księgowego, samodzielnego księgowego i inne. Po zdobyciu doświadczeń na poziomie oczekiwanym od samodzielnego księgowego można podnosić kwalifikacje w kierunku biegłego rewidenta. (wykonywanie zawodu warunkuje zdanie egzaminu państwowego).
Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych
Osoby młode, podejmujące pracę w zawodzie najczęściej zatrudniane są w większych firmach lub dużych instytucjach, z uwagi na możliwość przyuczenia do zawodu. Mniejsze firmy szukają osób z doświadczeniem, które mogłyby poprowadzić samodzielnie księgowość. W zawodzie asystenta pracę można podjąć w zasadzie w każdym wieku, choć zwykle zatrudniane są osoby do 40 roku życia.
Polecana literatura
Augustowska M., Komentarz do planu kont, Wydawnictwo Ośrodek Doradztwa i
Doskonalenia Kadr Sp. z o.o, 2002
Augustowska M., Rachunkowość budżetowa-zmiany 2002, Wydawnictwo Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o, 2002
Coli B., Słownik Ekonomiczny i Finansowy, Wydawnictwo Książnica, 1995
Gierusz B., Podręcznik samodzielnego księgowania, Wydawnictwo Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o, 2000
Rachunkowość budżetowa, Wydawnictwo Infor- miesięcznik
Rachunkowość, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Wydawnictwo Forum Sp. z o.o-miesięcznik
Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS
1