PEDAGOGIKA DOROSŁYCH (ANDRAGOGIKA)
Przedmiot badań, struktura, metodologia, nauki wspomagające, andragogiki szczegółowe
Pedagogika dorosłych a andragogika - pojęcia tożsame:
Tak; zajmują się edukacją osób dorosłych i jej uwarunkowaniami; jest teorią, dyscypliną naukową. Józef Półturzycki uważa , że są to terminy zamienne
i można ich używać zamiennie.
Andragogika z j. greckiego ander (andros) - dzielny, dorosły; ago - prowadzę dorosłego; Pierwszy użył tego określenia w latach 30 XIX w Aleksander Kapp - Jego rozpowszechnienie dokonało się w XX w za sprawą prof. Rosenstock i Haanselmann. J.W. Hudson „Historia edukacji dorosłych” 1851r w Londynie, Jako odrębna koncepcja wyedukowała się w latach 20 - XX wieku.
W Polsce w okresie międzywojennym wprowadzona przez Helenę Radlińską
Andragogika powstała i rozwija się w wyniku masowego rozwoju instytucji oświaty i wychowania dorosłych oraz podejmowania zadań wychowawczych przez różnorodne instytucje społeczne, gospodarcze, kulturalne.
Andragogika wg słownika pedagogicznego: naukowa dyscyplina oświaty dorosłych, jak i praktyka oświaty dorosłych. Powstała przez odcięcie się oświaty dorosłych od pedagogiki i ma podkreślić jej samodzielność.
Społeczna użyteczność definicji andragogiki:
jest nosicielem takich znaczeń jak kształcenie, celowe kierowanie rozwojem, kształtowanie osobowości, uczenie się i włączanie człowieka dorosłego w życie dorosłe.
Andragogika to teoria kształcenia i wychowania dorastającej młodzieży i dorosłych.
T. Aleksander- to nauka o kształceniu, samokształceniu, wychowaniu, samowychowaniu dorosłych, która swoje teoretyczne uogólnienia i normatywne wskazania opiera na dwóch źródłach wiedzy: na dorobku nauk humanistycznych i społecznych oraz na własnych badaniach dorosłych w sytuacjach edukacyjnych.
Przedstawiciele polskiej andragogiki
Helena Radlińska, Tadeusz Aleksander, Józef Półturzycki, Lucjan Turos; Olga Czerniawska, Artur Fabiś, Ewa Skibińska, Hanna Solarczyk - Szwed, Tomasz Maliszewski, Elżbieta Woźnicka, Agnieszka Stopińska - Pająk,
Andragogika to subdyscyplina pedagogiki zajmująca się kształceniem dorosłych. Dziedzina ta powstała w XX wieku. Początkowo stanowiła część składową pedagogiki ogólnej i filozofii wychowania. Jej rozwój związany jest także z antropologią filozoficzną, psychologią człowieka dorosłego, etyką, socjologią kultury i wychowania, historią oświaty i myśli pedagogicznej.
Andragogika to nauka o celach, treściach, formach, metodach, zasadach nauczania, kształcenia, wychowania, samokształcenia, samowychowania ludzi dorosłych. Jest nauką społeczną, humanistyczną i o wychowaniu.
W jej skład wchodzą takie działy jak:
- andragogika dorosłych (wprowadzenie do działów szczegółowych)
- teoria wychowania ludzi dorosłych (charakteryzuje się aktywnością ludzi dorosłych; co robić aby zmieniać swoje
poglądy itp.)
- dydaktyka dorosłych (teoria nauczania ludzi dorosłych)
- historia andragogiki (pewne rzeczy są ponadczasowe, przekłada się je na grunt andragogiki, pewne się ulepsza).
Andragogikę innymi słowy możemy określić również jako oświata dorosłych czy edukacja dorosłych.
Jako dyscyplina naukowa ma tę odrębność, że uczeń dorosły jest specyficzny tj. ma doświadczenie życiowe, zawodowe, możliwość formułowania samodzielnych sądów.
Andragogika współpracuje z filozofią, psychologią, socjologią, pedagogiką, polityką społeczną, pedeutologią. Jest interdyscyplinarna.
Przedmiot zainteresowań jest bardzo rozległy, ponieważ wchodzą w jej zakres również zagadnienia metodologii badań dot. Oświaty dorosłych, systemu oświaty dorosłych, problematyka celów kształcenia osób dorosłych, zakres treści, form kształcenia, zasad, metod, środków edukacji a także zagadnień dot. Osobowości pracowników oświatowych.
Półturzycki - andragogika zajmuje się analizą teoretyczną, opisem ale również odniesieniem do praktyki
Przedmiotem badań andragogiki są uniwersalne prawidłowości procesu kształcenia oraz samokształcenia i samowychowania dorosłych.
Metodologia- nauka o działalności naukowej, obejmującej sposoby przygotowania i prowadzenia badań naukowych oraz opracowania ich wyników, budowy systemów naukowych, utrwalania w mowie i piśmie osiągnięć nauk (W. Okoń) Metodologia ogólna i szczegółowa.
Metody stosowane w andragogice:
Metoda monograficzna
Metoda sondażu diagnostycznego
Metoda indywidualnych przypadków
Metoda historyczno - porównawcza
Techniki stosowane w andragogice:
Wywiad
Ankieta
Obserwacja
Analiza dokumentów oświatowych i osobistych
ANDRAGOGIKI SZCZEGÓŁOWE
Życia rodzinnego
Szkolna
Szkolnictwa wyższego
Samokształcenia
Pracy
Rolnicza
Wojskowa
Współżycia sąsiedzkiego
Działalności społeczno - politycznej
Uczestnictwa w polityce
Zdrowia
Rehabilitacyjna
Resocjalizacyjna
Kultury seksualnej
Wolnego czasu (wczasów)
Uczestnictwa w kulturze
Edukacji międzykulturowej
Twórczości
Turystyki
Sportu i rekreacji ruchowej
Działalności samorządowej
Działalności spółdzielczej
Współpracy międzynarodowej
Porównawcza
Ekologiczna
Pokojowego współżycia narodów
Wieku emerytalnego
Schyłku życia.