SURDOPEDAGOGIKA Z SĘKOWSKIEJ - wybrane

KLASYFIKACJE

W zależności od stopnia utraty słuchu:

• głuchota całkowita - bardzo rzadki stan tzw. głuchoty totalnej

• głuchota częściowa - obniżenie słyszenia w różnym stopniu

• głusi z resztkami słuchu - nikłe pozostałości słyszenia, ubytek przekracza 80 dB

• niedosłyszący, słabosłyszący - ubytek 40-80 dB, możliwość korzystania z analizatora słuchowego, używanie aparatury wzmacniającej

Kategorie osób z upośledzeniem słuchu wg standardów międzynarodowych:

• z lekkim ubytkiem 20-40 dB

• z umiarkowanym ubytkiem 40-70 dB

• ze znacznym ubytkiem 70-90 dB

• z głębokim ubytkiem pow.90 dB - możliwe odczytywanie mowy jedynie z ruchu ust

lekki i umiarkowany - słabosłyszące

znaczy i głęboki - niesłyszące

Podział ze względu na użytkowanie słuchu:

• korzystające w czasie porozumienia ze zmysłu słuchu i jedynie wspomagająco wzroku

• w połowie ze zmysłu słuchu a w połowie ze zmysłu wzroku

• głównie ze wzroku i wspomagająco ze słuchu

GŁUCHOTA A ROZWÓJ PSYCHICZNY

Rozwój umysłowy zalezny od rozwoju kory mózgowej. Głuchota nie warunkujeograniczenia możliwości rozwoju umysłowego.

Głuchota wpływa jednak negatywnie na inteligencję abstrakcyjną. Preferencja myślenua na poziomie konkretnym i unikanie formułowania uogólnień.

Niemożność zaspokojenia potrzeby porozumiewania sie z otoczeniem wpływa negatywnie na samoocenę i zdrowie psychiczne. Rodzi to złość i frustrację, kiedy nie możemy wyrazic uczuć, życzeń i nie orientujemy się o czym mówią ludzie w otoczeniu i jaki mają stosunek do osoby niesłyszącej. Moze to być także bierność i zahamowanie rozwoju. Ważna postawa członków rodziny i ludzi obcych, łatwo o wytworzenie się lęku przed obcymi.

Dziecko z którym matka od najwczensiejszego dzieciństwa nie potrafi znaleźc porozumienia jest w takiej samej sytuacji jak dziecko odtrącone, porzucone. Opóźnienia w rozwoju emocjonalnym i poznawczym wynikają własnie z oddalenia i utratu serdeczności we wczesnym dzieciństwie.

SPECYFIKA PROCESÓW POZNAWCZYCH

Brak jednego z najwązniejszych receptorów utrudnia operacje myślowe abstrahowania, klasyfikacji i uogólniania. Dziecko ma problem z łączeniem ze sobą odbieranych bodźców wzrokowych, węchowych i dotykowych. Nie zawsze kojarzy słowo z pojęciem, dlatego jego myślenie przede wszystkim jst konkretno-obrazowe. Nastepuje kompensacja, wzrok działa bardzo prezycyjnie zastępując słuch w wielu przypadkach.

Spostrzeżenia niesłyszącego sa z reguły niepełne, co powoduje niezrozumienie i fałszywą interpretację obserwowanych zjawisk.

Problem z pamięcią, bo wskutek nieużywania języka nie może przypomnieć sobie treści związanych ze znaczeniem słów i utrwalić je w umyśle. Nawet jeśli rozumie słowo, to utrwalenie znaczenia jest daleko trudniejsze niż u dzieci słyszących..

SPECYFICZNE WARUNKI KSZTAŁOWANIA MOWY

Mowa jest niezbędna do kierowania własną aktywnością.

Mowa migowa, ograniczone możliwości wyrażania się i myślenia. Wieloznaczność migów, zawsze kontekście sytuacyjnym, naśladownictwo charakterystycznych cech przedmiotów, takze ruchowych. Zdania można porównać jedynie do zdań prostych. Następstwo migów to odtworzenie przestrzenne przedmiotów a także następstwo czasowe zdarzeń.

Z jednej strony odbicie percepcji świata przez niesłyszących, z drugiej strony wpływa ona na ich percepcję i sposób myślenia.

1. Istnieje duża zależność między poziomem rozwoju umysłowego a zasobem słownikowym dzieci. Zalezność wynika ze ścisłego związku mowy z myśleniem

2. Dzieci ze szkół ogólnodostępnych publicznych mają większy zasób słownikowy na skutek kontaktu z dziećmi słyszącymi

3. Dzieci ze szkoły specjalnej rehabilitowane przed podjęciem nauki mają wiekszy zasób słownikowy niż nierehabilitowane. Wiek przedszkolny to najbardziej sprzyjający okres dla mowy.

4. Na zasób słownikowy ma też wpływ kontakt rodziców z poradnią. Wytworzenie pozytywnej postawy rodziców do dziecka jest niezbędne dla podjęcia i kontynuowania wysiłków rehabilitacyjnych

5. Dzieci ze środowiska miejskiego większy zasób słów, bo lepszy kontakt z poradnią

6. Stałe stosowanie protezy słuchowej wydatnie wpływa a opanowanie mowy przez dzieci niesłyszące, nawet u tych z głuchotą całkowitą.(?)

CHARAKTERYSTYKA MOWY DŹWIĘKOWEJ

Myślowe ujmowanie stosunków:

• częste, nieadekwatne nierozumienie wyrażeń przyimkowych

• nie branie pod uwagę zakończeń rzeczowników i zaimków

• nierozróżnianie znaczeń czasowników o tym samym rdzeniu a rozmaitych prefiksach przyimkowych np. przyszedł-wyszedł.

Mowę charakteryzują następujące nieprawidłowości:

1. powolna, wypowiadanie się z wysiłkiem

2. „oddechowa” - wydychanie dużej ilosci powietrza podczas mowy

3. wadliwy rytm

4. zła jakośc głosu(nieprawidłowe ustawienie głosni)

5. zmienienie i opuszczanie samogłosek albo dodawanie np. si-nieg zamiast śnieg

6. zdania słaborozwinięte

7. mieszaknei spółgłosek dźwięcznych z bezdźwięcznymi

8. słaba zrozumiałosc i zła artykulacja

CELE NAUCZANIA NIESŁYSZĄCYCH

1. wzrok zastępuje słuch a mowę gesty rąk i pismo

2. celem głownym opanowanie mowy ustnej

3. najwłaściwszą metodą nauczania jest metoda artykulacyjna

4. czytanie z ust, posługiwanie się pismem jak słyszący. W rozmowach miedzy sobą powinni mówić a nie migać.

5. wykształcenie powinno obejmować takze lekturę i umiejętnosć korzystania z niej

6. ścisła zależność między głosem a funkacjami umysłowymi, dlatego ważna mowa ustna

7. nauczanie niesłyszącego za pomocą gestów i pisma mija się z celem

Reszta to jeden wielki bajzel, którego oszczędzę sobie i Wam :P

---