Tworzenie kontraktu wg enrighta: 1.klient uznac musi ze wejście w syt terapeutyczną jest jego świadomym wyborem tj. słowna deklaracja odpowiedzialności 2.określenie istoty problemu (klient może skarżyć się na jakąs rzecz która nie jest jego rzeczywistym problemem); 3ocena rozwiązywalności problemu (opinia terapeuty może być sprzeczna z opinią badanego) ;4. przeciwdziałanie zakwestionowaniu twojej osoby 5.dyskontowanie wtórnego zysku Kontrakt powinien określać: czas na jaki obowiązuje; zakres działań, jakie biora na siebie strony; miejsce oraz inne warunki w jakich dzialania beda realizowane; konsekwencje realizacji i jej braku; kiedy nastąpi omówienie realizacji umowy; kiedy umowa może być negocjowana lub rozwiązana; cele działań znaczenie kontraktu: chroni przed niepotrzebnymi nieporozumieniami; zmusza do stałej autorefleksji i rozwoju; zawierając go uczymy się rozumieć siebie, innych, komunikować się, negocjować, współpracować; zmuszeni jesteśmy do planowania, przewidywania, brania odpowiedzialności za wybrane fragmenty rzeczywistości; możemy dzięki niemu żyć coraz wygodniej formy kontraktu: 1.zbiorowy (zawierany z każdym dzieckiem przez wszystkich wychowawców; staje się rodzajem umowy społ; zastępuje regulamin: mamy tu pełną indywidualizację, brak samorządu) 2.indywidualny (zawierany przez wychowawcę z konkretnym dzieckiem na czas określony, na realizację planowanych działań; jest umową wzajemną i świadczenie jednej strony jest odpowiednikiem świadczenia drugiej strony; nie mają charakteru ciągłego. 3 ujęcia natury czł wg Obuchowskiego: 1.biologiczna (jednostka ludzka jako byt stanowiący; określony etap ewolucji świata zwierząt), 2.socjologiczna (jednostki ludzkie związane są z relacją „czł-społeczność”; 3poglady na tą relację: a)czł marionetka - losy czł tak jak jego myśli i decyzje są wynikiem oddziaływania sił znajdujących się poza nim, nieraz pozaludzkich; b)czł aktor tj jednostka ludzka jest wytworem instytucji takich jak rodzina, szkoła, należy do nich i jest instrumentem ich działania; c)czł intencjonalny tj postępowanie jednostki ludzkiej może i powinno wynikać z jej autonomii psychicznej) , 3.psychologiczna (czł kształtowany wewnętrznie - decydują o tym potrzeby, konflikty. Ważna jest tu samoświadomość => kim jest czł.) bonding: termin używany w odniesieniu do sposobu w jaki ludzie łączą się ze sobą na poziomie emocjonalnym, motorycznym i umysłowym, poprzez ich wspólne uczucia i myśli, ruchy jakie wykonują, postawy ciała jakie przyjmują we wzajemnych relacjach.
Formy opieki nad dzieckiem: 1.RESORT EDUKACJI NARODOWEJ 2.RESORT ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ, 3 .RESORT PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ, 4. RESORT SPRAWIEDLIWOŚCI, SPRAW WEWN. I ADMINISTRACYJNYCH
Metody: 1.indywid przypadków [mary richmond] metoda ta koncentruje się wokół szukania sposobów wyrównania braków indywidualnego i lokalnego środowiska, w których przebywa; stara sie o zaspokojenie potrzeb indywidualnych wychowanków. 2.grupowa *gr rozowjowo-wychowawcze (służą pomyślnemu rozwojowi fizycznemu, psychicznemu, kulturalnemu wychowanków) *gr psychoteraputyczne (obejmują opieką dzieci i młodzież z różnymi zaburzeniami w zachowaniu; metoda trudna i ważne jest wszechstronne przygotowanie wychowawcy) *gr rewalidacyjne (polegają na próbach odbudowania zaburzonej osobowości i zakłóconych stosunków wychowanków ze społeczeństwem) 2.środowiskowa (polega na dokładnym badaniu potrzeb społeczności lokalnej oraz umiejętnym kształtowaniu środowiska społ, warunków życia; pracę zaczyna się od dokładnych badań i opracowania starannego planu działania; polega ona też na tworzeniu w środowisku lokalnym sieci placówek prowadzących opiekę częściową nad dziećmi np. przedszkola) kompetencje n-la: specjalistyczne [wiedza i umiejetnosci]; dydaktyczne [planowanie zajec, konstruowanie lekcji cele, techniki,]; psychologiczne [inspirowanie, motywowanie do nauki, integrowanie dzieci w zespół]
Warsztat pracy opiek-wych: 1.repertuar metod i technik (znajomość, umiejętność zastosowania) 2.umiejętności doboru i tworzenia kontekstu sytuacyjnego; 3.wiedza na temat dynamiki grupy i zasad pracy z grupą 4.metaumiejętności (specyficzne cechy osobowości, umiejętności interpersonalne) części składowe warsztatu: repertuar technik i metod 2.wiadomości na temat dynamiki grupy i zasad pracy z grupą 3.umiejętność doboru i tworzenia kontekstu sytuacyjnego 4.metaumiejętności elementy postawy opiekuńczej: 1zamiłowanie do opiekowania się dziećmi 2.znajomość dziecka 3.zrozumienie celu opieki postawa opiekuńcza - postawa w której występuje głębokie rozumienie potrzeb dzieci i młodzieży oraz umiejętność właściwego ich zaspokojenia w różnych formach pracy opiek-wych i w rozmaitych warunkach wychowawczych. Wychowawca-opiekun dobry organizator, twórczy, pozytywnie ustosunkowany do wychowanka, chce pracować z ludźmi i wśród ludzi, najchętniej oddziałuje własnym przykładem, umiejętność akceptowania jednostki podopiecznej, indywidualizacja w zaspokajaniu jej potrzeb. Konspekt: 1.temat 2.cel główny 3cele operacyjne 4.formy 5.metody 6.przebieg: moduł I, moduł II, moduł III - zakończenie. 8.załączniki w aneksach. Formy oddziaływań na wychowanka: 1.werbalne (burza mózgów, technika decyzji grupowej, sondaż opinii o U, swobodna ekspresja słowna) 2.niewerbalne (improwizowana dramatyzacja, trening relaksacyjny, swobodna ekspresja plastyczna, muzykoterapia, zabawa w teatr) formy wzmocnienia pozytywnego: (technika bezpośredniej gratyfikacji, tech zawieraina kontaktu, tech sukcesywnej gratyfikacji) formy wzmacniania negatywnego: (tech szybkiej interwncji, tech słownego rozgromienia, tech potrąconych punktów, tech chwilowej izolacji) techniki video: (tradycyjna statyczność ukazywania obrazu np zdjęć; prowadzi to do ogromnych skrótów myślowych, nienadązanie za treścią; Reguły stają się fragmentaryczne, postrzeganie wzrokowe w odbiorze świata i zjawisk; Wychowankowie sprawiający trudności chętnie angażują się w pracę z kamerą; Integrowanie grupy wokół wspólnych celów) doradztwo jako forma pomocy: 1.doradztwo to udzielanie i uzyskiwanie infor, rady. Ludzie biorą w tym udział z włąsnego wyboru po to aby doradzono im jak można postąpić. Większą uwagę zwraca się na inicjatywę w zakresie rozwiązywania stosunku doradzania. Niekwestionowana jest przewaga kompetencyjna doradcy. 2. doradztwo organizacyjne tj uprawiane wobec grup i instytucji, w których chodzi o zwiększenie efektywności tej gr czy instytucji. 3.doradztwo metodyczne dla n-li: doradztwo organizacyjne służące doskonaleniu działąń edukacyjnych pracowników instytucji opieki. Jego główna cecha to charakter personalny.) formy działań doradcy: ekspertyza specjalistyczna, doradztwo operacyjne, doradztwo substytucyjne rodzaje negocjacji: negocjowanie nieustępliwe, uległe, skuteczne strategie negocjacyjne: (rywalizacja, dominacja tj wygrany-przegrany, współpraca tj rozwiązanie problemu - wygrany-wygrany, unikanie tj przegrany-przegrany, dostosowanie się czyli wycofanie tj przegrać, aby uzyskać dobre relacje interpersonalne ze stroną, kompromis tj godzenie różnic) fazy negocjacji: przygotowawcza - opracowanie planów działania, wstępna - ustalenie warunków i reguł negocjowania, zasadnicza - rozmowy o meritum i interesach rodzaje konfliktu 1.intrapsychiczny 2.interpersonalny 3.wewnątrzgrupowy 4.międzygrupowy 5.międzynarodowy 6.globalny przyczyny konfliktów: problemy pojawiające się w relacjach ludzkich, problemy związane z dostępem do informacji, różne wykluczające się potrzeby, różne różnice kulturowe sposoby rozwiązywania konfliktów: negocjacja, metoda losowa, wskazanie tj wybór, głosowanie osoba prowadząca negocjacje może być w roli: 1.negocjatora (sam wszystko ustala) 2.facilitatora (ugodowy, osoba 3cia) 3.mediatora (osoba 3cia, bezstronna, interesy obu stron są tak samo ważne) 4.arbitra (jest to osoba z większym doświadczeniem) 5.sędzia (rozpatruje fakty obu stron, świadomie podejmuje decyzję) etapy procesu opiek-wych. 1.sygnalizacja potrzeby opieki przez dziecko 2.diagnoza sytuacji dziecka 3. kwalifikacja potrzeby opiekunczej 4.przejęcie pieczy nad dzieckiem 3 rodzaje metodyki wg Muszyńskiego: 1.ze wzgl na rodzaje instytucji np. metodyka wychowania w internecie, w domu dziecka 2.ze wzgl na pełnione prez wychowawcę funkcje np. metodyka pracy wychowawcy klasowego, opiekuna grupy wychowawczej w domu dziecka 3.ze wzgl na cele, które chce się osiągnąc przez określone działania wychowawcze np. metodyka wychowania do czasu wolnego, kształtowanie rozwoju samorządności wychowanków pojęcie metodyki opiek-wych wg Brągiel: metodyka ta zajmuje się ustaleniem celów i zadań opieki i wychowania w odniesieniu do konkretnych instytucji opiek-wych, a następnie wykrywaniem i opisywaniem zasad, sposobów i warunków realizacji procesu opiek-wych w tych instytucjach i środowiskach wychowawczych opieka wg Radlińskiej: opieka ma miejsce wówczas gdy występują zjawiska niekorzystne dla rozwoju czł takie jak schorzenia i wycieńczenia fizyczne, zaburzenia psychofizyczne, brak sprawności i wykształcenia, samotność. Opieka wg Maciaszkowej: stanowi ogół działań jednostkowych lub zbiorowych podmiotów w celu stwarzania warunków do zaspokojenia potrzeb dzieci i młodzieży. Cechą tych działań jest intencjonalny, świadomy charakter. Sytuacje wychowawcze wg Maciaszkowej: 1.kreacyjne (*naturalne w rodzinie; *sformalizowane w instytucjach edukacyjnych i kulturalno-oświatowych; *wspomagające rozwój dzieci i młodzieży) 2.kompensacyjne - ich cechą jest zmieniony układ warunków i zadań w wyniku utracenia przez dziecko rodziny naturalnej, przebiegające w środowisku zastępczym) 3.ratownicze - organizowane dla dzieci odbiegających od normy rozwojowej opieka wg Kelma: wg niego opieka nad dzieckiem to działania podejmowane przez osoby bądź instytucje wobec dzieci - w związku z faktyczną lub potencjalną syt. Zagrożenia przy braku lub ograniczonych możliwościach przezwyciężenia tej syt przez same dziecko - w celu zapewnienia prawidłowych warunków rozwoju i wychowania młodego pokolenia. Cechy konstytutywne opieki wg Kelma: 1.syt zagrożenia 2.brak lub ograniczenie możliwości przezwyciężenia syt zagrożenia przez samo dziecko 3.wypełnianie społecznej funkcji opieki nad dzieckiem opieka wg Dąbrowskiego: odnosi się do najszerszego zakresu działań. Opieka międzyludzka jest zaspokajaniem ponadpodmiotowych potrzeb podopiecznego, wynikająca z przyjęcia za niego odpowiedzialności przez opiekuna specyfika zasad opiek-wych wg Dąbrowskiego: polega na tym, że obejmują one swoim zakresem przede wszystkim działalność opiekuńczą i określają podstawowe warunki, w których sprawowana opieka zyskuje walory merytoryczne, moralne, wychowawcze w zakresie wszystkich możliwych do osiągnięcia na tej drodze celów. Zasady procesu opiek-wych wg Dąbrowskiego: 1.z. opieki sprawiedliwej 2.z. optymalizacji opieki 3. z.aktywności podopiecznych w zaspokajaniu potrzeb 4.z. wychowawczego charakteru opieki 5.z. oddziaływania wychowawczego na potrzeby 6.z. właściwego łączenia świadczeń opiekuńczych z wymaganiami rodzaje opieki: 1.profilaktyczna tj ukierunkowana na zapobieganie syt zagrożenia, na usuwaniu lub niwelowaniu czynników zagrożenia 2.interwencyjna tj mająca często postać ratownictwa, ukierunkowana na usunięcie podmiotu opieki spod wpływu już działających czynników zagrożenia 3.kompensacyjna tj ukierunkowana na usuwanie bądź neutralizowanie następstw zagrożenia rzeczywistego, jeśli czynniki zagrożenia pozostawiły skutki klasyfikacja placówek oświatowych (opieka) Wroczyńskiego: opieka nad dzieckiem w rodzinie, opika nad dz w szkole, opieka nad dz w miejscu zamieszkania, opieka nad dz w placówkach opiek-wych zasady wychowania opiekuńczego wg Jundziłł: 1.właściwe rozeznanie potrzeb dz i młodziezy 2.indywidualizacja, a zaspokajanie potrzeb 3.wychowawczy charakter opieki 4.pozostawienie dz w miarę możliwości w jego naturalnym środowisku 5.odpowiednie wykorzystanie środków 6.optymalizacja warunków rozwoju dz. 7. sprawiedliwość w zaspokajaniu potrzeb 8. współdziałanie w zaspokajaniu potrzeb całym wychowującym społeczeństwem zasady wg Kamińskiej: 1.odpowiedzialności 2.wiary w możliwości wychowanka i kierowanie się szacunkiem dla jego osobowości 3.z. zaufania wychowanków do swoich opiekunów 4.z. kreowania wysokiej jakości środowiska życia wychowanków 5. z. Optymalnego stosunku potrzeb oraz ciągłości i trwałości działań metoda: sposób postępowania wychowawcy z wych w określonej syt wychowawczej. M. Powinna charakteryzować się stosowaniem określonych, uporządkowanych środków działania, które w konkretnych sytuacjach wychowawczych można powtarzać. Metoda wychowania opiekuńczego: każdy wyodrębniony sposób postępowania wychowawcy, zmierzający do zaspokojenia istniejących i kształtowania nowych potrzeb wychowanków, przy aktywnym ich uczestnictwie w tym procesie. Metody sprawowania opieki Dąbrowskiego: 1.działania bezpośrednie opiekuna 2.działania pośrednie opiekuna 3.działania pośrednie przez rozbudzanie i kształtowanie stosunków opiekuńczych. 4.stymulowanie i organizowanie różnych form samoobsługi podopiecznych metody pracy op-wych z dzieckiem zagrożonym Łopatkowej: 1.izolujące i uodparniające (m. Izloujące, kompensacyjne, uodparniające, mediacyjne) 2.m. chroniące, leczące, kształcące sferę emocjonalną dz. (np. oparcia o miłość) typy rodzin: 1.rodzina