MONITORING HAŁASU
PODSTAWOWE POJĘCIA
Hałas- wszelkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe, uciążliwe lub szkodliwe dźwięki oddziałujące na narząd słuchu i inne zmysły oraz części organizmu człowieka.
Aspekt fizyczny - fala akustyczna (dźwiękowa) z możliwością dokonywania jej opisu na gruncie zależności charakterystycznych dla ruchu falowego.
Aspekt psychofizjologiczny z jego kategoriami szkodliwości dla zdrowia lecz także z kategoriami mniej dookreślonymi jak np. uciążliwość.
Bez odbiorcy z jego skomplikowanymi procesami reakcji na bodźce akustyczne nie ma hałasu.
Pozostają wyłącznie fizyczne zjawiska rozprzestrzeniania się fal akustycznych bez ich wartościowania w kategoriach społecznych czy też ekonomicznych.
PODSTAWOWE POJĘCIA
Dźwięki to drgania mechaniczne ośrodka sprężystego. Drgania te mogą być rozpatrywane jako oscylacyjny ruch cząstek ośrodka względem położenia równowagi, wywołujący zmianę ciśnienia ośrodka w stosunku do wartości ciśnienia statycznego (atmosferycznego).
Zmiana ciśnienia, przenosi się w postaci następujących po sobie lokalnych zagęszczeń i rozrzedzeń cząstek ośrodka w przestrzeń otaczająca źródło drgań, tworząc falę akustyczną. Różnica między chwilową wartością ciśnienia w ośrodku przy przejściu fali akustycznej a wartością ciśnienia statycznego (atmosferycznego) jest zwana ciśnieniem akustycznym p, wyrażanym w Pa.
HAŁAS
Ze względu na szeroki zakres zmian ciśnienia akustycznego - od 2 · 10-5 do 2 · 102 Pa powszechnie stosuje się skalę logarytmiczną i w konsekwencji używa się pojęcia poziom ciśnienia akustycznego L, wyrażany w dB.
ŹRÓDŁA HAŁASU
Środki komunikacji i transportu
Źródła przemysłowe
Zewnętrzne
Wewnętrzne
Maszyny budowlane
Maszyny i urządzenia w mieszkaniach
Obiekty komunalne, środowiskowe, wojskowe
Źródła naturalne
Podstawy prawne -1
ustawa z dn. 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony
środowiska (Dz.U. 2001, nr 62, poz. 627) (z późniejszymi zmianami),
ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony
Środowiska (tekst jednolity) (Dz.U. 91.77.335 z
dnia 29 sierpnia 1991 r.)
W art. 112a ustawy wprowadzono (oprócz zachowania istniejących) nowe wskaźniki oceny hałasu. Są to:
„... 1) wskaźniki hałasu mające zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony środowiska przed hałasem, w szczególności do sporządzania map akustycznych, o których mowa w art..188 ust.1 oraz programów ochrony środowiska przed hałasem, o których mowa w art.. 119 ust.1...”
LDWN - długookresowy średni poziom dzwięku A wyrazany w decybelach (dB) wyznaczony w ciagu wszystkich dób roku z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 600 do godz. 1800), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz. 1800 do godz. 2200), oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 2200 do godz. 600)
LN- długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB) wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 2200 do godz. 600)
Rozporządzenia „Normatywne”:
• Rozporządzenie MŚ z dnia 29 lipca 2004 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 178 poz.1841 z 2004 r.)
• Rozporządzenie MŚ z dnia 9 stycznia 2002 r. W sprawie wartości progowych poziomów hałasu. (Dz. U.02.8.81 z dnia 31 stycznia 2002 r.)
Rozporządzenia „Metodyczne (metody badań)”:
• Rozporządzenie MŚ z dn. 23 stycznia 2003 r. W sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz.U. 2003, nr 35, poz.308).
• Rozporządzenie MŚ z dnia 23 grudnia 2004 r. W sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji. (Dz.U. Nr 283, 2004 r, poz. 2842)
ROZPORZĄDZENIA „Formy przekazywania inf. z pomiarów”
Rozporządzenie MŚ z dn. 17 stycznia 2003 r. w sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją dróg, linii kolejowych, linii tramwajowych, lotnisk oraz portów, które powinny być przekazywane właściwym organom ochrony środowiska oraz terminów i sposobów ich prezentacji (Dz.U. 2003, nr 18, poz. 164).
• Rozporządzenie MŚ z dnia 27 lutego 2003 r. W sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją instalacji lub urządzenia, przekazywanych właściwym organom ochrony środowiska oraz terminu i sposobów ich prezentacji. (Dz. U.03.59.529 z dnia 8 kwietnia 2003 r.)
• rozporządzenie MŚ z dnia 1.10.2002 r. w sprawie zakresu i form
udostępniania informacji (Dz.U. Nr 176, poz. 1453).
Zapewnienie informacji dla potrzeb ochrony przed hałasem realizowanej poprzez:
instrumenty planowania przestrzennego,
instrumenty ochrony środowiska,
pozwolenia,
programy ochrony środowiska, w tym programy ochrony przed hałasem
rozwiązania techniczne ukierunkowane na źródła lub minimalizujące oddziaływanie, np. ekrany akustyczne.
Pomiary oraz oceny powinny umożliwiać wyznaczanie obszarów o ponadnormatywnych poziomach hałasu, na których należy skoncentrować działania naprawcze.
Oceny stanu akustycznego środowiska dokonuje się obowiązkowo dla:
aglomeracji o liczbie mieszkańców większej niż 100 tys.;
terenów poza aglomeracjami, gdy dotyczy to terenów dróg,
linii kolejowych lub lotnisk, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie na znacznych obszarach;
terenach wskazanych w powiatowych programach ochrony
środowiska.
W pozostałych przypadkach ocena stanu akustycznego jest
fakultatywna (choć ze społecznego i merytorycznego punktu
widzenia często niezbędna).
Wojewódzki insp. w wojewódzkim programie monitoringu środowiska określa zakres badań własnych a także zakres wykorzystania badań prowadzonych przez inne jednostki z mocy prawa wykonujące pomiary hałasu (art. 147; 175, 231 ustawy -P.o.ś.), niezbędny do wykonywania ocen klimatu akustycznego w województwie
Do wykonywania oceny klimatu akustycznego w województwie, należy
brać pod uwagę:
- obszary priorytetowe wskazane w ustawie P.o.ś,
- sieć i natężenie ruchu drogowego i kolejowego,
- źródła przemysłowe - w powiązaniu z planem ich kontroli realizowanym przez pion inspekcyjny.
Zakres zbierania danych
W ramach Podsystemu zbierane są standardowo dane służące ocenie wpływu na stan klimatu akustycznego środowiska hałasu: Przemysłowo - instalacyjnego, Komunikacyjnego, pochodzącego z takich źródeł jak:
drogi
linie kolejowe
linie tramwajowe
lotniska
Rodzaje gromadzonej informacji w bazach OPH dzieli się na:
• wyniki pomiarów akustycznych i obliczeń prognostycznych
• parametry pozaakustyczne, uzupełniające
MONITORING HAŁASU LOTNICZEGO
Monitoring hałasu lotniczego polega głównie na pomiarach hałasu wokół pasa startowego.
MONITORING HAŁASU LOTNICZEGO
Wzdłuż pasa startowego umieszcza się urządzenia pomiarowe, tworząc dwa różne zestawy czujników w zależności od położenia względem pasa startowego:
czujniki wykonujące pomiary bazowe,
czujniki wykonujące pomiary pośrednie.
HAŁAS DROGOWY
Procedura wykonywania pomiarów hałasu drogowego odbywa się w dwóch etapach: rozpoznanie wstępne i rozpoznanie właściwe.
Pomiary hałasu wykonuje się w porach:
Wiosennej (kwiecień-czerwiec)-3 pomiary,
jesiennej(wrzesień-październik)-3 pomiary.
MONITORING HAŁASU KOLEJOWEGO
Zadanie: Pomiary hałasu w środowisku i ocena klimatu akustycznego
Sieci regionalne wojewódzkie:
badania wykonywane w zależności od potrzeb obejmują pomiary hałasu emitowanego z dróg krajowych i wojewódzkich oraz linii kolejowych. Badania maja charakter fakultatywny i prowadzone są w miejscach o szczególnym zagrożeniu takich jak: węzły drogowe o dużym natężeniu ruchu, drogi tranzytowe przebiegające w pobliżu zabudowy mieszkaniowej, linie kolejowe o dużej przepustowości.
Sieci lokalne: obejmują pomiarami źródła przemysłowe i komunikacyjne. Są wykonywane obligatoryjnie dla:
miast o liczbie mieszkańców 50 tys.-300 tys
miast o liczbie mieszkańców powyżej 300 tys. dla rejonów o ponadnormatywnym poziomie hałasu.
Dla pozostałych miejscowości pomiary w sieci lokalnej będą miały charakter fakultatywny