Mapa ciała dla kobiet

Włosy

U kobiet, które farbują włosy 12 lub więcej razy w roku, ryzyko chłoniaka jest o 26 procent wyższe w porównaniu z niefarbującymi. Jak sugerują wyniki ogólnoeuropejskich badań, kobiety, które zaczęły farbować włosy przed rokiem 1980, były o 37 procent bardziej narażone na chłoniaki, o co obwiniane są bardziej szkodliwe barwniki. Najniebezpieczniejsze były ciemne barwy i płukanki do włosów.

Oczy

Jaskra, podwyższone ciśnienie płynu wewnątrz oka, które nieleczone bywa przyczyną ślepoty, może mieć związek z używaniem komputera - twierdzą Japończycy. Osoby spędzające dużo czasu przed komputerem częściej cierpią zarówno na daleko- i krótkowzroczność, zaś u krótkowzrocznych łatwiej rozwija się jaskra. Badania Massachusetts Eye and Ear Infirmary wykazały związek między paleniem a zwyrodnieniem plamki żółtej (które prowadzi do utraty widzenia centralnego).

Nos

Umiarkowany wysiłek fizyczny jest zdrowy (eksperci zalecają pół godziny trzy razy na tydzień), ale zbyt duży może osłabić odporność i zwiększa ryzyko infekcji górnych dróg oddechowych - wynika z badań Cooper Institute for Aerobic Research w Dallas. Forsowne ćwiczenia mogą hamować wytwarzanie białych krwinek.

Skóra

Podczas podróży w słonecznym klimacie, ryzyko raka skóry jest „większym niebezpieczeństwem niż terroryzm i przestępczość” - twierdzą Ken i Sue Peattie z Uniwersytetu Cardiff. W Wielkiej Brytanii liczba przypadków raka skóry wzrosła dwukrotnie w ciągu ostatnich 20 lat. Poważne oparzenie słoneczne, wcześniejszy rak skóry lub wystąpienie choroby u bliskiego krewnego zwiększają ryzyko. Niebezpieczne są solaria. Najczęstsze umiejscowienie złośliwego czerniaka to górna część pleców, często pomijana przy smarowaniu kremem do opalania.

Piersi

Im więcej kobieta ma dzieci, tym mniejsze zagrożenie rakiem piersi (według Cancer Research UK ryzyko maleje o siedem procent przy każdym kolejnym dziecku). Jeszcze lepiej karmić piersią - każdy rok zmniejsza ryzyko o 4,3 procenta. Choć naukowcy są ostrożni w ocenach, francuskie badania wykazały nieco wyższe ryzyko raka piersi wśród kobiet poddających się sztucznemu zapłodnieniu. Możliwe, że związany z nim wysoki poziom estrogenu pobudza wzrost guzów. Podobna sytuacja występuje tuż po ciąży, gdy poziom estrogenu jest podwyższony. Implanty nie wydają się zwiększać zagrożenia rakiem piersi. Jednak 46 procent kobiet w ciągu trzech lat potrzebuje nowej operacji - ze względu na przecieki. Zgłaszane są też powikłania w rodzaju tocznia, choć nie ma pewnych dowodów, że to wina implantów. Silikon przeszkadza w badaniach przesiewowych - kobiety powinny informować radiologa o implantach.

Serce

Efekt jo-jo ma duży wpływ na serce kobiet po menopauzie. Jak wykazali naukowcy z Uniwersytetu Michigan, utrata i przybieranie na wadze co najmniej 5 kilogramów rocznie przynajmniej pięć razy w życiu zmniejsza dopływ krwi do mięśnia sercowego, co może powodować zawał serca lub udar mózgu. Naukowcy z Uniwersytetu Washington wykazali, że na dłuższą metę działanie układu immunologicznego pogarsza się tym bardziej, im częściej kobieta zrzuca kilogramy. Sercu można pomóc. Naukowcy z Uniwersytetu Birmingham twierdzą, że osoby zadowolone z małżeństwa mają dużo wyższy poziom przeciwciał we krwi. Według ekspertów z Uniwersytetu Warwick udane małżeństwo przedłuża życie mężczyzny o pięć lat, a kobiety - o dwa. Raport Uniwersytetu Północnej Karoliny stwierdza, że trzymanie się za ręce i śmiech obniżają ciśnienie krwi nawet o 50 procent. Niestety - ci, którzy nigdy nie zawrą małżeństwa, owdowieją, rozwiodą się lub są w żałobie, częściej umierają w młodszym wieku.

Płuca, serce, pęcherz moczowy i nerki

Spośród 12 milionów brytyjskich palaczy, 114 000 umiera co roku z powodu nałogu. To ponad sześć razy więcej niż łączna liczba ofiar wypadków, zatruć, przedawkowań, morderstw, samobójstw i zakażeń wirusem HIV. Palenie powoduje 30 procent zgonów na raka, 17 procent - na serce oraz co najmniej 80 procent zgonów wywołanych przez rozedmę i zapalenia oskrzeli. Ostatnie badania wykazały, że powoduje też raka pęcherza (Uniwersytet Południowej Karoliny), paradontozę (Centres for Disease Control and Prevention) oraz choroby nerek (American Journal of Kidney Disease).

Stawy biodrowe, nadgarstki i kręgosłup

Co roku zgłaszanych jest ponad 200 000 złamań związanych z osteoporozą (w Wielkiej Brytanii - przyp. Onet). Zwykle dotyczą kości udowych, nadgarstków i kręgosłupa. Doceniamy znaczenie diety bogatej w wapń, ale związek między gęstością kości i wydzielanym przez nadnercza kortyzolem - hormonem stresu - nie jest szeroko znany. Tymczasem nawet nieznaczny wzrost jego poziomu może podnieść ryzyko złamań. Kobiety, które nigdy nie rodziły, są o 40 procent bardziej zagrożone złamaniem kości udowej po 65. roku życia. Im więcej dzieci, tym mniejsze ryzyko złamania (dziewięć procent mniej dla każdego kolejnego dziecka). Jak się przypuszcza, ciąża i poród mogą korzystnie i trwale zmieniać strukturę kostną.

Układ rozrodczy

W ciągu całego życia około 80 procent aktywnych seksualnie kobiet zaraża się wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), uprawiając seks bez zabezpieczeń. Zwykle organizm radzi sobie z wirusem, jednak u nieodpornych rośnie ryzyko raka szyjki macicy, który w skali świata zabija 250 000 kobiet rocznie. Według „The British Journal of Cancer” pigułki antykoncepcyjne co roku ratują 3000 Europejek przed śmiercią z powodu raka jajnika. Ale jak wynika z międzynarodowych badań, kobiety które biorą doustne środki antykoncepcyjne przez pięć lub więcej lat są do trzech razy bardziej zagrożone HPV i rakiem szyjki macicy. Po 10 latach ryzyko jest czterokrotnie wyższe. Rośnie liczba zakażeń innymi chorobami wenerycznymi. Przez 10 lat zakażenia chlamydią stały się w Wielkiej Brytanii trzy razy częstsze wśród kobiet poniżej 20. roku życia. Często zakażenie nie jest wykrywane przez całe lata, ale nawet co trzeci zabieg sztucznego zapłodnienia może być wykonywany ze względu na uszkodzenia dokonane przez chlamydię. W Wielkiej Brytanii liczba przypadków kiły wzrosła w zeszłym roku o 23, a między rokiem 2003 a 2004 - o 39 procent. Prawdopodobnie ma na to wpływ hulaszczy tryb życia kobiet z klasy średniej w średnim wieku.

Jelita

Bezdzietność może zwiększać ryzyko raka jelita grubego. Według włoskich badań urodzenie dziecka wydaje się chronić przed chorobą, choć naukowcy są ostrożni, jeśli chodzi o przypisywanie winy samej bezpłodności.

Wątroba i przewód pokarmowy

Zdrowotne korzyści umiarkowanego picia alkoholu są dobrze udokumentowane. Nadużywanie zwiększa zagrożenie rakiem jamy ustnej, gardła i przełyku (zwłaszcza gdy piciu towarzyszy palenie), a także rakiem piersi i jelita grubego. Nadmierne picie bywa przyczyną podwyższonego ciśnienia, zapalenia żołądka, wrzodów, chorób wątroby oraz niedoborów witamin i minerałów. Picie alkoholu ma też poważne konsekwencje psychologiczne i społeczne, na przykład ryzykowne zachowania seksualne, które prowadzą do chorób wenerycznych.

Kolana

Obsesja na punkcie fitnessu zwiększa ryzyko uszkodzeń kolan i stawów biodrowych. Coraz częściej trzeba wymieniać stawy u trzydziesto- i czterdziestolatek. Gdy biegamy albo energicznie chodzimy, obciążenie nóg i stawów jest równoważne 4-5 krotnej wadze ciała. Eksperci zalecają, by kobiety ważące powyżej 70 kilogramów unikały biegania.

Nogi

Pigułki antykoncepcyjne zwiększają - zależnie od generacji - trzy do pięciu razy ryzyko zakrzepicy. Jednak ryzyko zakrzepicy u ciężarnych jest 12 razy wyższe niż w całej populacji, można polemizować, że nieprzyjmowanie pigułek to większe zagrożenie.

Kostki, stopy i kręgosłup

Wysokie obcasy to nie tylko skręcone kostki i halluksy. Naukowcy z Uniwersytetu Virginia wykazali, że kobiety są dwukrotnie bardziej niż mężczyźni zagrożone zapaleniem stawów kolanowych. Każdy krok na wysokich obcasach obciąża kolana i stawy biodrowe o 25 procent bardziej. Uszkodzenie stawów wymusza zmianę postawy, co z kolei zwiększa ryzyko uszkodzenia kręgosłupa.

---