Wielkość i różnorodność wiedzy o edukacji w kontekście zmian społecznych
„Kto pomnaża wiedzę , pomnaża ból”
[Księga Koheleta]
Zmiana społeczna-różnica między stanem społeczeństwa (grupy społecznej , organizacji społecznej) w jednym momencie i jego stanem w innym momencie. ( Piotr Sztompka)
Charakterystyka typów społeczeństw:
Kryterium |
Przednowoczesne |
Nowoczesne |
Ponowoczesne |
1. Koncepcja człowieka
(Jaki jest człowiek, do czego zmierza, jak żyje) |
Metafora pielgrzyma- człowiek ma początek i koniec życiowej drogi. Człowiek głęboko wierzący ma swoje miejsce i misje. |
Metafora Demiurga. Idea postępu . Człowiek detronizuje Boga i religię . Władcą świata jest człowiek- istota rozumna , etyczna i dobra (racjonalna). Wytwarzanie ideologii. -Wpływ na innych i przyrodę. |
Metafora ameby. Człowiek jest bezkształtny, łatwo zmienia kształt, może być zarówno bohaterem jak i zbrodniarzem. (np. tożsamość wirtualna) Pluralizm edukacyjny, oświatowy |
2. Forma kapitału
(To co ma wartość w społeczeństwie, stanowi o pozycji w społeczeństwie) |
Ziemia. Władza w rękach tych którzy ziemię posiadają |
Środki produkcji. Podział na kapitalistów i robotników. -industrializacja (rozwój przemysłu) -urbanizacja (rozwój miast) |
Kompetencje , wiedza człowieka. Podział na tych, którzy mają dostęp do wiedzy i potrafią ją przetwarzać oraz na tych którzy tego nie potrafią . |
3. Źródła autorytetu
(Cele życiowe, odp. na pytanie „jak żyć”, interpretacja zachowań) |
Źródłem jest religia (Biblia i inne. księgi święte) +Filozofia |
Ideologia - liberalna, - konserwatywna, - socjalistyczna, - komunistyczna - faszystowska (Każda ideologia jest wytworem grupy społecznej, zawiera opis rzeczywistości.) |
Upadek autorytetu nauki i państwa, ideologii. Popularność sekt. (Pluralizm ideologiczny, religijny) |
4, Medium wytwarzające sens i znaczenie
(Pryzmat przez który postrzegany jest świat) |
Religia i filozofia |
Ideologia wykorzystująca naukę |
Środki masowego przekazu. (Media: nadają sensu i znaczenia rzeczywistości, interpretują rzeczywistość) |
5. Struktura społeczna |
Posiadacze ziemscy vs. niewolnicy, chłopi pańszczyźniani. Powstaje grupa społeczna kupców i rzemieślników. |
Kapitaliści (posiadają środki produkcji) vs. Robotnicy. |
Inteligencja vs. analfabeci funkcjonalni. Struktura społeczna
|
Analfabetyzm funkcjonalny- sytuacja, w której osoby nie posiadające wykształcenia lub posiadające formalne wykształcenie nie potrafią wykorzystać wiedzy do tego, by sprawnie funkcjonować w codziennym życiu w nowoczesnym społeczeństwie.
Społeczeństwo ponowoczesne (Zygmunt Bauman)
Społeczeństwo postindustrialne (Daniel Bell)
Sprawa kluczową jest obieg informacji i dostęp do nich.
społeczeństwo wiedzy (Peter Drucker)
rewolucja techniczna i informacyjna
(wynalezienie maszyn, dane komunikacja-faks, radio, telefon,)
„smog” informacyjny
(nadmiar informacji-konieczna jest ich selekcja)
zmiana roli edukacji i statusu społecznego człowieka
(media są atrakcyjniejszym przekazem niż szkoła)
Koczowniczy tryb życia
Neotrybalizm- człowiek jest coraz mniej przywiązany do jednego zawodu i jednego miejsca
Występuje tzw. mobilność: jako wartość współczesnego człowieka, przymusza nas do niej rynek pracy.
• „Koniec pracy” (Jeremy Rifkin)
• Zasada 80/20 (zasada ekonomiczna 80% społeczeństwa będzie na utrzymaniu 20% pracujących)
• Społeczeństwo klasy usługowej (Ralf Dahrendorf)
- w produkcji człowieka zastępują maszyny, tylko w usługach znajdzie on zatrudnienie
Ośrodkiem uwagi staję się konsumpcja:
• „dyktatura konsumpcji” -cywilizacja konsumpcyjna
(zmuszanie człowieka do stawiania sobie coraz większych progów konsumpcyjnych)
• „świątynie konsumpcji”
(galerie handlowe „niedzielne pielgrzymki”)
• „macdonaldyzacja społeczeństwa” (G. Ritzer)
Jej cechy: efektywność, kalkulatywność, zastępowanie ludzi technologią, powierzchowność kontaktów, nieszczerość uczuć, manipulacja
Kultura masowa:
Cechy charakterystyczne:
-fast food (brak celebracji posiłku)
-fast car (symbol kurczącej się przestrzeni)
-fast sex (symbol powierzchownych kontaktów i relacji międzyludzkich; życia singla)
-amerykanizacja -proces przenikania, przepływu wartości, wzorów i stylu życia amerykańskiego do innych kultur
-globalny nastolatek- żyje w kulturze globalnej, masowej
(młody człowiek żyjący w jednym wielkim mieście nie różni się od rówieśnika z innego wielkiego miasta)
„Imperializm mediów”
-wzrasta rola środków masowego przekazu , które wytwarzają obrazy świata, zastępując nimi bezpośredni ogląd rzeczywistości
-gwałt/przemoc symboliczna (Pierze Bourdieu)
• „Wśród kakofonii krzykliwych ofert uwaga publiczna jest najbardziej deficytowym z dóbr” (Barman)
[Media kształtują w nas opinie o ludziach, których osobiście nie znamy]
Zmiana charakteru władzy
- w mniejszym stopniu nakazuje i nadzoruje
-uwodzi społeczeństwa za pomocą masmediów
1